Τα ναυτιλιακά γραφεία του Πειραιά εδώ και περίπου δύο εβδομάδες δέχονται επισκέψεις από πωλητές εταιρειών που προσφέρουν μια αλλιώτικη υπηρεσία από αυτές που έχουν συνηθίσει να «ψωνίζουν» οι έλληνες εφοπλιστές: οι συγκεκριμένοι πωλητές τούς προσφέρουν τη δυνατότητα να ναυλώσουν πολεμικά σκάφη τα οποία θα χρησιμοποιήσουν ως συνοδεία των πλοίων τους που ταξιδεύουν στις επικίνδυνες ζώνες των ακτών της Σομαλίας.
Η ταρίφα για κάθε συνοδεία είναι fix: ξεκινά από τις 55.000 δολάρια με όλα τα έξοδα καλυμμένα και μπορεί να φτάσει ως και τις 350.000 δολάρια, ανάλογα με τον τύπο του πολεμικού σκάφους που θα επιλέξουν ως συνοδεία. Προς το παρόν οι έλληνες εφοπλιστές έχουν τη δυνατότητα να ναυλώσουν φρεγάτα ή πυραυλάκατο.
Αν δεν θέλουν να ναυλώσουν πολεμικό σκάφος, μπορούν να ναυλώσουν ένοπλες ομάδες μισθοφόρων, οι οποίοι θα επιβιβαστούν στο πλοίο και θα το ακολουθήσουν καθ΄ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού του στην επικίνδυνη ζώνη. Οι εν λόγω ομάδες αποτελούνται από εκπαιδευμένους άνδρες που θα εμπλακούν με τους πειρατές στην περίπτωση κατά την οποία οι τελευταίοι θα επιχειρήσουν να καταλάβουν το πλοίο.
Η πρώτη εταιρεία η οποία «ψώνισε» τέτοιες υπηρεσίες ήταν ο δανέζικος ναυτιλιακός όμιλος ΑΡ Μoller, ο οποίος ναύλωσε πυραυλάκατο από την Τανζανία για να συνοδέψει ένα δεξαμενόπλοιό της φορτωμένο με αργό πετρέλαιο που θα ταξίδευε στην περιοχή.
Προς το παρόν δεν είναι γνωστό αν και άλλες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν υποκύψει στον πειρασμό να προχωρήσουν σε μια τέτοια ιδιότυπη ναύλωση, αλλά μετά τα τελευταία λύτρα-μαμούθ που πλήρωσαν δύο ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες για την απελευθέρωση των πλοίων τους σίγουρα το σκέπτονται πολλοί, διότι άλλο πράγμα είναι να πληρώνεις 55.000 δολάρια για μια φρεγάτα και άλλο πράγμα κάποια εκατομμύρια δολάρια ως λύτρα, πέραν των όσων μπορούν να συμβούν κατά την κράτηση του πλοίου στο πλήρωμα, στο πλοίο ή στο φορτίο.
Λύτρα ρεκόρ
Στη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας απελευθερώθηκε άλλο ένα ελληνικών συμφερόντων πλοίο, το φορτηγό «Filitsa» της Οrder Shipping Co. Ltd, το οποίο κρατούνταν από σομαλούς πειρατές, αφού προηγουμένως πληρώθηκαν λύτρα ύψους 3 εκατ. δολαρίων, σύμφωνα με διεθνείς πηγές. Καθώς τα λύτρα αυτά είναι ιδιαίτερα υψηλά, και στην περίπτωση του «Filitsa» διαδραματίστηκαν όσα έγιναν λίγες εβδομάδες νωρίτερα κατά την απελευθέρωση του ελληνικού δεξαμενοπλοίου «Μaran Centaurus» της Μaran Τankers του έλληνα εφοπλιστή κ. Ι. Αγγελικούση μετά την καταβολή λύτρων, τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, κυμαίνονται μεταξύ των 5,5 εκατ. δολαρίων και των 7 εκατ. ευρώ, που σε κάθε περίπτωση αποτελούν νέο ρεκόρ της περιοχής.
Καθώς τα λύτρα ήταν ιδιαίτερα υψηλά και στις δύο περιπτώσεις, οι συμμορίες των σομαλών πειρατών συνεπλάκησαν μεταξύ τους στη μοιρασιά, με συνέπεια για πολλές ώρες αφότου είχαν πληρωθεί τα λύτρα τα πλοία να συνεχίσουν να βρίσκονται υπό κράτηση, χωρίς κανείς να γνωρίζει την τύχη των ναυτικών. Οι σομαλοί πειρατές όμως αποδεικνύονται σοβαροί businessmen και, όπως ορίζουν οι άγραφοι νόμοι του κόσμου των επιχειρήσεων, τιμούν τον λόγο τους και έτσι ακόμη και μετά από μεγάλες και αγωνιώδεις καθυστερήσεις απελευθέρωσαν τα πλοία όπως είχαν δεσμευθεί από τη στιγμή κατά την οποία έλαβαν τα λύτρα που ζητούσαν.
Στα χέρια των πειρατών όμως συνεχίζει να βρίσκεται ένα ακόμη πλοίο ελληνικών συμφερόντων, το «Νavios Αpollon», το οποίο ανήκει στην εταιρεία Νavios της κυρίας Αγγελικής Φράγκου. Και στην περίπτωση αυτή οι συνομιλίες των δύο πλευρών συνεχίζονται προκειμένου να συμφωνηθεί το νούμερο που θα οδηγήσει στην απελευθέρωση και του τελευταίου ελληνικών συμφερόντων πλοίου που κρατείται από σομαλούς πειρατές ως αυτή την ώρα.
Η περίπτωση όμως του «Μaran Centaurus» συνεχίζει να φιγουράρει στην πρώτη θέση της λίστας των πλοίων που έχουν δεχθεί ως τώρα πειρατικές επιθέσεις στη διάρκεια του τελευταίου έτους, κυρίως γιατί έδωσε για πρώτη φορά στοιχεία για την εμπειρία που έχουν αποκτήσει πλέον οι σομαλοί πειρατές, αλλά και για την κατακόρυφη βελτίωση της ποιότητας των χτυπημάτων τους. Μετά το χτύπημα στο «Μaran Centaurus» σύσσωμη η διεθνής ναυτιλιακή κοινότητα έχει πεισθεί πλέον ότι κανείς δεν μπορεί να κοιμάται ήσυχος όταν πλοίο του ταξιδεύει στην κόκκινη περιοχή.
Επικίνδυνη ρότα
Το «Μaran Centaurus» αποτέλεσε αναμφισβήτητα μια επίδειξη δυνάμεων των σομαλών πειρατών που έδειξαν ότι είναι σε θέση να διαχειριστούν πλοία και εταιρείες αυτού του επιπέδου χωρίς να τους ενοχλήσει κανείς. Μάλιστα οι εκπρόσωποι της πολυεθνικής δύναμης που επιχειρεί στην περιοχή δήλωναν τις πρώτες ώρες μετά το χτύπημα ότι το «Μaran Centaurus» δεν ακολουθούσε τη ρότα που έχουν υποδείξει, χωρίς βεβαίως να συμπληρώνουν ότι όλα συνέβησαν 700 ναυτικά μίλια μακριά από τις ακτές της Σομαλίας, πολύ έξω από τις επικίνδυνες ζώνες στις οποίες οδήγησε το πλοίο του ο έλληνας πλοίαρχος κ. Θ. Οικονομόπουλος ακριβώς για να μην ταξιδέψει στην επικίνδυνη περιοχή.
Οι σομαλοί πειρατές όμως απέδειξαν ότι καμία περιοχή δεν είναι πλέον ασφαλής στον Ινδικό Ωκεανό, σε αντίθεση με το τι πιστεύει η πολυεθνική δύναμη, η οποία συνεχίζει στον ίδιο καμβά επιχειρηματολογίας κάθε φορά που χάνει πλοία, πειρατές και ό,τι άλλο επιπλέει στην περιοχή…
Το «Μaran Centaurus» οδηγήθηκε σε ένα πειρατικό καταφύγιο 2,5 ναυτικά μίλια ανοικτά των ακτών της Σομαλίας. Οι ναυτικοί του απομονώθηκαν ο ένας από τον άλλον. Ξεγυμνώθηκαν και παρέμεναν υπό στενή παρακολούθηση μέρα-νύχτα. Ο έλληνας πλοίαρχος περιορίστηκε στη γέφυρα του πλοίου χωρίς καμία δυνατότητα επικοινωνίας. Κανένα μέλος του πληρώματός του δεν μπορούσε να επικοινωνήσει με τον έξω κόσμο, εκτός από έναν έλληνα ναυτικό, ο οποίος, σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Βήματος», είχε καταφέρει να κρύψει ένα κινητό τηλέφωνο μέσω του οποίου επικοινωνούσε όποτε μπορούσε και όποτε του το επέτρεπαν οι συνθήκες.
Πειρατικές κόντρες
Μέσα στο πλοίο όμως τα πράγματα δεν εξελίσσονταν ομαλά κυρίως μεταξύ των σομαλών πειρατών, που άρχισαν να διαφωνούν μεταξύ τους τόσο για τους χειρισμούς εκείνων που είχαν αναλάβει τη διαπραγμάτευση με την εταιρεία όσο και για το ύψος των λύτρων που θα απαιτούσαν. Μη εξακριβωμένες πληροφορίες του «Βήματος» υποστηρίζουν ότι κατά τη διάρκεια της κράτησης οι σομαλοί πειρατές που είχαν καταλάβει το πλοίο έφθασαν στο σημείο να ανταλλάξουν μεταξύ τους πυρά, με αποτέλεσμα δύο από αυτούς να χάσουν τη ζωή τους. Αν και οι πληροφορίες αυτές δεν έχουν διασταυρωθεί και δεν πρόκειται να διασταυρωθούν ποτέ, εν τούτοις παραπέμπουν σε ένα σκηνικό που μάλλον δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα αν ανατρέξει κανείς στα όσα έγιναν λίγο πριν από την απελευθέρωση του «Μaran Centaurus».
Μία ημέρα πριν από την απελευθέρωση του σκάφους και ενώ ήδη τα λύτρα είχαν καταβληθεί μια συμμορία σομαλών πειρατών επιτέθηκε στη συμμορία που ήδη βρισκόταν επί του πλοίου διεκδικώντας μερίδιο από τα λύτρα και απειλώντας να τινάξει το πλοίο στον αέρα αν δεν ικανοποιούνταν το αίτημά της. Εξάλλου ποτέ δεν θα γίνει γνωστό και το ακριβές ποσό των λύτρων που κατεβλήθησαν. Από την πλευρά της, η διαχειρίστρια εταιρεία του πλοίου αρνείται να αναφέρει το οτιδήποτε σχετικά με το ύψος των λύτρων που κατέβαλε για να απελευθερωθούν οι ναυτικοί της, το πλοίο και το φορτίο του με το σκεπτικό πως δεν έχει καμία σημασία το νούμερο. Αυτό που έχει σημασία, αναφέρει, είναι η ασφάλεια των ναυτικών και η λήψη μέτρων που θα μειώσουν δραστικά τη δυνατότητα των πειρατών να επιτίθενται.
Το «Μaran Centaurus» και το «Filitsa» πλέουν τώρα ελεύθερα. Πίσω όμως στις ακτές της Σομαλίας παραμένουν υπό κράτηση 10 πλοία, μεταξύ των οποίων και το «Νavios Αpollon», στα οποία επιβαίνουν 238 ναυτικοί, οι οποίοι κρατούνται ως όμηροι πειρατών. Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους 2009 πειρατικές επιθέσεις δέχθηκαν 210 πλοία, εκ των οποίων οι 43 ήσαν πετυχημένες, με αποτέλεσμα να καταληφθεί από πειρατές αντίστοιχος αριθμός πλοίων.
Είναι πολλά τα λεφτά
Ο ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ τζίρος των σομαλών πειρατών κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών ανέρχεται- με συντηρητικούς υπολογισμούς- στα 280-300 εκατ. δολάρια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις διεθνών ναυτιλιακών παρατηρητών. Το 10%-12% αυτού του τζίρου προέρχεται από Ελληνες που εκτιμάται ότι έχουν πληρώσει ως τώρα σε λύτρα σχεδόν 35 εκατ. δολάρια. Το συνολικό κόστος που πληρώνει η διεθνής ναυτιλιακή κοινότητα ελέω των πειρατικών επιθέσεων εκτιμάται για την ίδια χρονική περίοδο ότι ανέρχεται σε τουλάχιστον 10 δισ. δολάρια.
Στην πραγματικότητα γύρω από το φαινόμενο των πειρατικών επιθέσεων, ιδιαίτερα αυτών που εκδηλώνονται στα νερά της Σομαλίας, έχει αναπτυχθεί μια ιδιότυπη «βιομηχανία» στην οποία μετέχουν οι πειρατές, οι διαπραγματευτές, εκείνοι που παραδίδουν τα λύτρα, οι ασφαλιστές, τα Ρ&Ι Clubs κτλ. Ο τζίρος αυτής της βιομηχανίας είναι σχεδόν διπλάσιος από τα 300 εκατ. ευρώ που έχουν δοθεί μέσα σε μια τριετία σε λύτρα, αλλά ποτέ δεν θα μάθουμε το πώς διακινείται όλο αυτό το χρήμα, αφού οι εφοπλιστές πλοία των οποίων έχουν δεχθεί πειρατική επίθεση μετά το τέλος της περιπέτειάς τους φροντίζουν να ξεχάσουν τα πάντα υπό τον φόβο νέων επιθέσεων που μπορεί να σημειωθούν σε πλοία τους έτσι και διανοηθούν να θίξουν το «θέμα».
Ετσι κάθε προσπάθεια της διεθνούς ναυτιλιακής κοινότητας να σπάσει το απόστημα των πειρατικών επιθέσεων σε εμπορικά πλοία δεν προσκρούει απλά στον πακτωλό των εκατομμυρίων δολαρίων που δαπανώνται ετησίως για λύτρα αλλά και για «υπηρεσίες διευθέτησης του ζητήματος» αλλά αποτελεί πλέον έναν φαύλο κύκλο εντός του οποίου, πέραν των εφοπλιστών, των ναυτικών, των πειρατών και των κάθε είδους μεσαζόντων και ειδικών, μετέχει πλέον εδώ και πολύ καιρό μια πολυεθνική ναυτική δύναμη η οποία κοστίζει πολύ ακριβά στα κράτη-μέλη που έσπευσαν να τη συγκροτήσουν και η οποία το μόνο που έχει καταφέρει ως σήμερα είναι να διασώσει τα προσχήματα μιας διεθνούς κοινότητας που κάθε ημέρα που περνά αποδεικνύει ότι αδυνατεί να δώσει λύση στο πρόβλημα.
Εχουν περάσει σχεδόν τρία χρόνια από τότε που το φαινόμενο των πειρατικών επιθέσεων στη Σομαλία άρχισε να λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και ακόμη και σήμερα η διεθνής κοινότητα συνεχίζει να αναζητεί(!) τρόπους για την πάταξη του φαινομένου.
