ΤΟ 2000 συναντήθηκαν στα γραφεία του Μεγάρου Μαξίμου ένας γόνος αστικής οικογένειας με ερείσματα στην πολιτική και ο υιός μιας αγροτικής οικογένειας από τη Λάρισα, ο οποίος ανέβηκε επαγγελματικά σκαλί σκαλί. Τον κ. Γ. Παπακωνσταντίνου τον «στρατολόγησε» από τον ΟΟΣΑ ο κ. Ν.Θέμελης και τον κ. Φ.Σαχινίδη τον σύστησε στο πρωθυπουργικό γραφείο ο τότε οικονομικός σύμβουλος κ. Γκ. Χαρδούβελης . Σχεδόν δέκα χρόνια αργότερα οι δύο άνδρες που ανέπτυξαν στενή φιλία βρέθηκαν στην ηγεσία του νεοσύστατου υπουργείου Οικονομικών με
αποστολή να σώσουν την ελληνική οικονομία και να τιθασεύσουν τα θηριώδη μεγέθη του ελλείμματος και του χρέους.Πρόκειται ασφαλώς για μια επικίνδυνη αποστολή,
με δεδομένο ότι ο κ. Γ. Αλογοσκούφης βρέθηκε προτού το καταλάβει στην κοιλιά του τέρατος. Η «μαύρη τρύπα» που χάσκει μπροστά στα πόδια των
κκ. Παπακωνσταντίνου και Σαχινίδη δεν έχει να κάνει τόσο με τα ερεβώδη δημοσιονομικά μεγέθη. Αυτό που τους απειλεί περισσότερο,όπως επισημαίνουν έμπειροι πολιτικοί αναλυτές, είναι να μην πέσουν στην «παγίδα Καραμανλή». Δηλαδή να μη χάσουν πολύτιμο χρόνο αναβάλλοντας τα δύσκολα, προσπαθώντας τα ταιριάξουν αταίριαστα πράγματα, όπως τα σκληρά μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος σε συνδυασμό με την υλοποίηση των προεκλογικών εξαγγελιών του ΠαΣοΚ, σύμφωνα με την εντολή του πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου.

Αν κάποιος από τους κκ. Παπακωνσταντίνου και Σαχινίδη πρόκειται να αναλάβει τον ρόλο του Χάρι Πότερ της οικονομίας αυτός θα είναι ο κ. Παπακωνσταντίνου. Οχι επειδή είναι ο υπουργός ούτε γιατί φυσιογνωμικά προσεγγίζει περισσότερο το πρωτότυπο. Ο κ. Παπακωνσταντίνου χαρακτηρίζεται από μια αδιατάρακτη ψυχραιμία και από την πίστη ότι ο ίδιος και οι συνεργάτες του μπορούν να λύσουν τα μάγια της ελληνικής οικονομίας.

Η στάση του αυτή έχει ενισχύσει το ηθικό των εργαζομένων στο υπουργείο- είναι ενδεικτικό το κλίμα κατά την επίσκεψή τους στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, όπου υπάλληλοι τους ευχαριστούσαν που ήρθαν να σώσουν την κατάσταση-, δεν έχει λύσει όμως τις απορίες πολιτικών και οικονομολόγων.

? Το «μοντέλο ΠαΣοΚ»
Η κυριότερη από αυτές είναι πώς θα δουλέψει το «μοντέλο ΠαΣοΚ» για την αναθέρμανση της οικονομίας. Ο κανόνας λέει ότι για να αναθερμανθεί μια οικονομία αυξάνεται αναγκαστικά το έλλειμμα. Αυτόν τον δρόμο ακολουθούν οι κκ. Μπαράκ Ομπάμα και Νικολά Σαρκοζί. Το ΠαΣοΚ λέει ότι θα κάνει κάποιες δαπάνες, θα μειώσει κάποιες άλλες και μαζί με αυτές και το έλλειμμα. Το αποτέλεσμα θα είναι μικρότερη δαπάνη για την οικονομία, μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη αλλά και καθυστέρηση στη διαδικασία μείωσης του ελλείμματος.

Αυτό το τελευταίο δεν είναι βέβαιο ότι θα το αποδεχτούν οι Βρυξέλες. Το δίδυμο του υπουργείου Οικονομικών πήρε το βάπτισμα του πυρός στις συνεδριάσεις του Εco/Fin και του Εurogroup στο Λουξεμβούργο, μολονότι και οι δύο είχαν παρακολουθήσει ξανά τέτοιες συνεδριάσεις- από θέσεις συμβούλων όμως. Ο πρωτοφανής θυμός που εξέφρασαν οι κκ. Χοακίν Αλμούνια, Ζαν-Κλοντ Τρισέ και Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, με τον τελευταίο να προειδοποιεί με τη φράση «game over», το παιχνίδι τελείωσε με τα ελληνικά στοιχεία, όταν άκουσαν ότι το έλλειμμα δεν ήταν 6% όπως τους έλεγε ο κ. Ι. Παπαθανασίου αλλά 12%, δεν πτόησε τον κ. Παπακωνσταντίνου. «Η αντίδρασή τους ήταν φυσιολογική και δικαιολογημένη από αυτά που άκουσαν» λέει.

Υπουργός και υφυπουργός θεωρούν ότι σε προσωπικό επίπεδο δεν υπήρχε πολεμικό κλίμα εναντίον τους και ότι μέσα στη συνεδρίαση ήταν όλοι ευγενικοί απέναντί τους, ενώ αντιθέτως υπήρξαν μπηχτές για την προηγούμενη κυβέρνηση. Τα «μαχαίρια» βγήκαν αργότερα στους διαδρόμους, λένε. Πιθανότατα οι Ευρωπαίοι δεν ήθελαν να αποπάρουν τους νέους υπουργούς στην παρθενική «συνάντηση γνωριμίας». Στον κ. Παπαθανασίου δεν είχαν επιφυλάξει ανάλογη μεταχείριση καθώς ανώτατος αξιωματούχος της Βudesbank τον καλωσόρισε λέγοντας: «Πείτε μας πότε θα πτωχεύσετε και πόσα θέλετε από μας για να μην πτωχεύσετε».

Παλαιότεροι συνάδελφοί τους όπως οι κκ. Γ. Παπαντωνίου και Αλ.Παπαδόπουλος γνωρίζουν πολύ καλά ότι «το φτύσιμο πέφτει στους διαδρόμους» και όχι στις επίσημες συνεδριάσεις. Και οι δύο έζησαν την εμπειρία να ανεβαίνουν στο βήμα και να βλέπουν τους συναδέλφους τους να πετάνε τα ακουστικά και να αποχωρούν από την αίθουσα. «Ηθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί» θυμάται ο κ. Παπαδόπουλος. Ο κ. Παπαντωνίου έζησε την εξευτελιστική εμπειρία, προτού αρχίσει την πρώτη του ομιλία στο Εco/Fin, να βλέπει να αποχωρεί εκνευρισμένος ένας από τους ισχυρότερους άνδρες της εποχής, ο αντικαγκελάριος του Χέλμουτ Κολ Τέο Βάινγκελ φωνάζοντας: «Δεν τους αντέχω αυτούς τους Ελληνες!» . Στη συνέχεια οι δύο άνδρες έγιναν στενοί φίλοι, καθώς η κυβέρνηση Σημίτη κατάφερε με ένα συνεκτικό σχέδιο να αλλάξει την εικόνα της χώρας στην Ευρώπη.

Σε αυτή την προσπάθεια είχε συμμετάσχει και ο κ. Παπακωνσταντίνου ως σύμβουλος για την Κοινωνία της Πληροφορίας των κκ. Κ. Σημίτη και Ν. Χριστοδουλάκη και ο κ. Σαχινίδης ως οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού. Ενδεχομένως να πιστεύουν ότι μπορούν να επαναλάβουν την ιστορία. Το βέβαιο είναι ότι εργάζονται πολύ σκληρά για να το πετύχουν.

? Βρόχος ο δανεισμός
Το μεγάλο στοίχημα είναι πώς θα ενώσουν ξανά τον υπηρεσιακό μηχανισμό στήριξης της οικονομίας, τον οποίο όπως διαπίστωσαν είχε θρυμματίσει ο κ. Αλογοσκούφης συγκεντρώνοντας τα πάντα στο γραφείο του. Γι΄ αυτό ο κ. Παπακωνσταντίνου επιμένει σε εξαντλητικές συσκέψεις με διάφορους παράγοντες, κυρίως με τους εφοριακούς, ώστε η είσπραξη των εσόδων (π.χ. ΦΠΑ) να ξεκινήσει από αυτούς χωρίς να αναμειχθεί σε πρώτη φάση το πρώην ΣΔΟΕ.

Αυτό το διάστημα πραγματοποιούνται καθημερινώς συσκέψεις για την κατάρτιση του προϋπολογισμού και για το φορολογικό σύστημα ώστε να αυξηθούν τα έσοδα χωρίς να επιβληθούν νέοι φόροι στα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα. Ο δανεισμός είναι ένας αιώνιος βρόχος. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου το προσχέδιο του προϋπολογισμού θα είναι έτοιμο στις 5 Νοεμβρίου και το τελικό σχέδιο θα παρουσιαστεί στις 21 του ίδιου μήνα. Τις προσεχείς ημέρες θα ξεκινήσουν και οι συνεννοήσεις με τους υπόλοιπους υπουργούς.

Η ισχυρή ομάδα και οι τεχνοκράτες
Oκ. Παπακωνσταντίνου γνωρίζει ότι η κατάσταση της οικονομίας είναι οριακή και γι΄ αυτό φρόντισε να φτιάξει μια ισχυρή ομάδα γύρω του. Διευθύντρια στο γραφείο υπουργού ανέλαβε η κυρία Χρύσα Χατζή, η οποία εργαζόταν ως βοηθός Συνήγορος του Πολίτη. Συνεργάτες του είναι επίσης ο οικονομολόγος κ. Κ. Θέος και ο νομικός κ. Τάσος Μπάνος, μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, σύμβουλος για πολλά χρόνια της κυρίας Βάσως Παπανδρέου.

Εντός της προσεχούς εβδομάδας θα ανακοινωθεί και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων καθώς και τα νέα μέλη του ΣΟΕ. Ο προηγούμενος πρόεδρος, ο κ. Δ. Τζανίνης, ένας ευπρεπής άνθρωπος, όπως παραδέχονται στο υπουργείο Οικονομικών, παραιτήθηκε μόλις άλλαξε η κυβέρνηση. Αυτή τη στιγμή πάντως το σώμα δεν υφίσταται ούτε τυπικά, καθώς από τις 10 θέσεις που προβλέπονται είναι κενές οι επτά. Σε αυτές ο κ. Παπακωνσταντίνου σκοπεύει να τοποθετήσει τεχνοκράτες που θα προκύψουν από την προκήρυξη διαγωνισμού για τους ειδικούς συμβούλους του υπουργείου. Ο υπουργός Οικονομικών έχει στο μυαλό του ορισμένους υποψηφίους αλλά δεν έχει καταλήξει σε συγκεκριμένο πρόσωπο. Αναζητεί, πάντως, καθηγητή του επιπέδου των κκ. Ι. Στουρνάρα και Β. Ράπανου, οι οποίοι έχουν διατελέσει πρόεδροι του ΣΟΕ.