Τζουζέπ Χοσέπ Αντον Ασεμπίλιο Μαρίν: ο πολεοδόμος που άλλαξε τη Βαρκελώνη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, στην προβληματική Βαρκελώνη της υψηλής ανεργίας και του πολεοδομικού χάους, ένας φιλόδοξος τριανταπεντάρης, με σπουδές στην Αρχιτεκτονική και στην Ιστορία της Τέχνης, ο Τζουζέπ Αντον Ασεμπίλιο διαδέχεται τον παλαίμαχο αρχιτέκτονα Οριόλ Μποΐγκας ι Γκουαρντιόλα στη Διεύθυνση Πολεοδομίας της καταλανικής πρωτεύουσας.
Πάνω στις πρόνοιες των σχεδίων του 84χρονου σήμερα Μποΐγκας ο Τζουζέπ Αντον Ασεμπίλιο ανέλαβε να εκτελέσει ένα μακροσκελές, εμπνευσμένο, αλλά ιδιαίτερα δύσκολο πλάνο μεταμόρφωσης της Βαρκελώνης σε πόλη της παγκοσμιοποίησης. Από την πρώτη στιγμή τα έβαλε με «τους βολεμένους που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτε», με τη «δύναμη της ακινησίας» και τη «δημαγωγία» σε ό,τι αφορά τον δημόσιο, αστικό χώρο. Οι μπουλντόζες του δήμου έπιασαν δουλειά και άρχισε η εκτέλεση των μεγάλων έργων της εποχής: το άνοιγμα του θαλάσσιου μετώπου, ο εξανθρωπισμός της γειτονιάς, η εκδίωξη του αυτοκινήτου από την καθημερινή ζωή. Πεζόδρομοι, πάρκα και πλατείες πήραν τη θέση παλιών ερειπωμένων κτιρίων, το δίκτυο μέσων σταθερής τροχιάς εξαπλώθηκε και δημιουργήθηκαν πολλά υπόγεια πάρκινγκ.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 ο Τζουζέπ Αντον Ασεμπίλιο ανέλαβε διευθυντής του Ινστιτούτου Πολεοδομικής Ανάπτυξης της πόλης, την περίοδο δηλαδή του οικοδομικού οργασμού που προηγήθηκε των Ολυμπιακών Αγώνων του 1992. Τότε, ήδη με το καλά ενορχηστρωμένο σχέδιό του, η Βαρκελώνη άρχισε να «ξεθαρρεύει» και να αλλάζει την εικόνα της παρηκμασμένης πόλης της πρέζας και της πορνείας. Οι λιμενικές εγκαταστάσεις έφυγαν από τον κέντρο και χωροθετήθηκαν πίσω από τον λόφο του Μοντσούικ, δρόμοι και σιδηροδρομικές γραμμές υπογειοποιήθηκαν και το πρόσωπο της παλιάς πόλης άλλαξε. Η Βαρκελώνη διοργάνωσε τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και η πόλη εισήλθε στον παγκόσμιο χάρτη.
Λάτρης της «συμπαγούς πόλης» και της παράλληλης ύπαρξης πολλαπλών χρήσεων γης, ο Ασεμπίλιο κατάφερε σε πρώτη φάση να συνδυάσει όλες της λειτουργίες της καθημερινής πόλης, με τη δημιουργία κτιρίων και υποδομών μνημειακού χαρακτήρα, ενώ πέτυχε την αναβίωση της παρηκμασμένης γειτονιάς. Για τον Ασεμπίλιο τα αστικά συγκροτήματα δεν πρέπει να επεκτείνονται, αλλά να αξιοποιούν εις το έπακρον όλο τους τον χώρο, ενώ η πίστη του στο να δίδονται μεγάλοι συντελεστές για καθ΄ ύψος δόμηση πέτυχε την αποδέσμευση ελεύθερου χώρου για τους πολίτες. Ακόμη επί των ημερών του μετεγκαταστάθηκαν οι λιμενικές χρήσεις και τα ναυπηγεία από τη Μπαρσελονέτα, όπου στη συνέχεια διαμορφώθηκε η διάσημη πλαζ, ενώ κατασκευάστηκε το τούνελ του Μοντσούικ, το Πασέο Πικάσο, το Πασέο ντε Κολόν, και έγιναν αναρίθμητες επεμβάσεις στην παλιά πόλη.
Στη συνέχεια, μετά τη διάνοιξη του νότιου τμήματος της λεωφόρου Διαγονάλ, που την οδήγησε στη θάλασσα, ο Ασεμπίλιο ανέλαβε διευθυντής της Μητροπολιτικής Εταιρείας Ανάπτυξης Πολεοδομίας και Υποδομών, ενώ η αλλαγή του αιώνα τον βρήκε να είναι επικεφαλής αρχιτεκτονικού της καταλανικής πρωτεύουσας. Κατά τον Ασεμπίλιο οι πόλεις είναι όπως τα νομίσματα και έχουν δύο όψεις. Οσο θεωρεί επιβεβλημένη την αύξηση του δημόσιου χώρου και την απόδοσή του στους πολίτες άλλο τόσο σημαντική πιστεύει πως είναι η συμβολή των πόλεων στην οικονομική ανάπτυξη.
Ο καταλανός πολεοδόμος οραματίστηκε πολλά για τη νέα, μεταβιομηχανική πόλη και χρησιμοποίησε την πολεοδομία και την αρχιτεκτονική για να πυροδοτήσει θεαματικές αλλαγές στον τριτογενή τομέα και να υποστηρίξει τη νέα επιχειρηματικότητα και την οικονομία της γνώσης.
Ο ίδιος θεωρεί ότι η παγκοσμιοποίηση οδηγεί νομοτελειακά τη βιομηχανία έξω από τον χώρο της Δύσης, σε άλλες ηπείρους, και ως εκ τούτου πιστεύει ότι η αλλαγή αποτελεί μονόδρομο, ειδάλλως θα πρέπει να υποστούμε το αδιέξοδο και το τέλμα της οικονομικής ύφεσης. Για τον Ασεμπίλιο οι αλλαγές στις οποίες καλούνται να προχωρήσουν οι πόλεις του παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος έχουν επιτακτικό χαρακτήρα, προκειμένου να συνεχίσουν να θεωρούνται ανταγωνιστικές σε αυτό το νέο, οικονομικό πλαίσιο. Οπως έχει επανειλημμένως αναφέρει, οι ίδιες οι πόλεις οφείλουν να αποτελούν μοχλό ανάπτυξης και οικονομικού μετασχηματισμού, ενώ κάνει λόγο για την ανάγκη ώσμωσης της οικονομίας, της γνώσης και του πολιτισμού, που θα καταστήσει τις μητροπόλεις ικανές να επιβιώσουν στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.
Ε να από τα τελευταία σχέδια του Ασεμπίλιο είναι το διάσημο «@22», μια εκτεταμένη πολεοδομική επέμβαση και ένα σημαντικό κοινωνικοοικονομικό πείραμα στις γειτονιές του Πόμπλε Νόου και του Μπεσός, όπου βρισκόταν κάποτε το «Καταλανικό Μάντσεστερ», δηλαδή τα κλωστήρια και οι βιοτεχνίες, που παρήκμασαν στον χρόνο. Αναπλάθονται και αναζωογονούνται 115 οικοδομικά τετράγωνα, όπου τα παλιά βιομηχανικά κτίρια (που παραπέμπουν στο Γκάζι, στο Λαύριο και στον «Μύλο» της Θεσσαλονίκης) συγκατοικούν πλέον με ουρανοξύστες και βιοκλιματικές εγκαταστάσεις. Μεγάλες επιχειρήσεις, σχολές, ακαδημίες και χώροι κατοικίας συνυπάρχουν αρμονικά, συγκροτώντας το πρώτο cluster της οικονομίας της γνώσης. Στην απόληξη του @22, δίπλα στους ουρανοξύστες και στη θάλασσα, βρίσκεται το διάσημο «Φόρουμ», το βιοκλιματικό εκθεσιακό κέντρο, πολλαπλών χρήσεων, που σηματοδότησε τη νέα εποχή της Βαρκελώνης, και το οποίο δίχως την επιμονή του Ασεμπίγιο δεν θα είχε δημιουργηθεί.
Παράλληλα με τα καθήκοντά του στη Βαρκελώνη και την ακαδημαϊκή πορεία του- διδάσκει στην Ακαδημία Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου του Μεντρίζιο στην Ελβετία- ο Ασεμπίλιο έχει ιδρύσει αρχιτεκτονικό γραφείο στην Ελβετία, μέσω του οποίου επιδιώκει τη μεταφορά της τεχνογνωσίας του σε άλλες πόλεις του κόσμου.
