Το καλοκαίρι του 1910 οΤζονΝίκολς , κάτοικος του Τορκί στο Ντέβον της Αγγλίας, άρχισε να λαμβάνει από καιρού εις καιρόν παράξενα σημειώματα από τον γείτονά του:«Η αυτού σκουληκότης, καθηγητής Ολιβερ Χέβισαϊντ (Σ.Κ.Ο.Υ.Λ.Η.Κ.Ι.), υποβάλλει τα σέβη του στον κ. Νίκολς και αιτείται ολοσκουλήκως την άδειαν να επιστήσει την προσοχή του σε ορισμένα θέματα…».Τα σημειώματα, που αφορούσαν συνήθως «παραστρατημένα» μπαλάκια του τένις, προκαλούσαν απλώς το μειδίαμα του παραλήπτη, ο οποίος είχε τοποθετήσει τον σχετικά πρόσφατα αφιχθέντα γείτονά του επιεικώς στην κατηγορία του «γραφικού». Οπως οι περισσότεροι περίοικοι, δεν ήξερε ότι ο εκκεντρικός ερημίτης που ζούσε δίπλα του ήταν από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς και ηλεκτρολόγους μηχανικούς της εποχής του. Από τους σημαντικότερους πρωτεργάτες της σύγχρονης θεωρίας του ηλεκτρισμού οΟλιβερ Χέβισαϊντέζησε όλη τη ζωή του άγνωστος στο ευρύ κοινό και σε μόνιμο πόλεμο με το επιστημονικό κατεστημένο της εποχής του. Αν και τεράστιας σημασίας το έργο του άργησε να αναγνωριστεί και ακόμη και σήμερα το όνομά του είναι οικείο κυρίως στους ειδικούς. Σε αυτόν οφείλουμε σημαντικό μέρος των μαθηματικών που στηρίζουν τη θεωρία της τηλεγραφίας και των ηλεκτρικών κυκλωμάτων. Τις διαφορικές εξισώσεις και τα διανύσματα καθώς επίσης και τις γνώσεις μας για τη μετάδοση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων και των τεχνικών που προώθησαν την τηλεφωνία. Οπως αναφέρουν οι φανατικοί οπαδοί του ο Χέβισαϊντ άλλαξε τα μαθηματικά και την επιστήμη για τον επόμενο αιώνα.
Γεννήθηκε το 1850 στη φτωχογειτονιά του Κάμντεν Τάουν του Λονδίνου και, όταν ήταν μικρός, προσεβλήθη από οστρακιά η οποία τού προκάλεσε ανεπανόρθωτο πρόβλημα ακοής. Πολλοί αποδίδουν το «απροσάρμοστο» του χαρακτήρα του στην κωφότητά του. Αν και υπήρξε εξαιρετικός μαθητής, απέτυχε στη Γεωμετρία και στα 16 του εγκατέλειψε το σχολείο, συνεχίζοντας τα μαθήματα στο σπίτι, υπό την καθοδήγηση του θείου τουΤσαρλς Γουίτστον, πρωτοπόρου της τηλεγραφίας. Στα 18 του έπιασε δουλειά ως τηλεγραφητής, έφυγε από το Λονδίνο και συνέχισε μόνος τις μελέτες του γύρω από την τηλεγραφία και τον ηλεκτρισμό.
Λίγο αργότερα η δημοσίευση της Πραγματείας στον ηλεκτρισμό και στον μαγνητισμότουΜάξγουελαποτέλεσε καθοριστικό σταθμό στην πορεία του. Διερευνώντας περισσότερο το θέμα ο Χέβισαϊντ δημοσίευσε το 1872 και το 1873 δύο εργασίες τις οποίες ο Μάξγουελ βρήκε τόσο ενδιαφέρουσες ώστε συμπεριέλαβε τα αποτελέσματά τους στη δεύτερη έκδοση του έργου του. Κατόπιν αυτού ο νεαρός τηλεγραφητής άφησε τη δουλειά του και επέστρεψε στο πατρικό σπίτι για να συνεχίσει τις μελέτες του. Δεν θα εργαζόταν ποτέ ξανά, θα ήταν όμως εξαιρετικά παραγωγικός στις έρευνές του.
Ξεκίνησε με την αναμόρφωση της θεωρίας του Μάξγουελ και συνέχισε με την ανάλυση των διανυσμάτων και τη διατύπωση του τελεστικού λογισμού για την επίλυση των διαφορικών εξισώσεων. Το «μειονέκτημα» των θεωριών του ήταν ότι δεν μπήκε ποτέ στον κόπο να τις αποδείξει επαρκώς, αντιμετωπίζοντας με περιφρόνηση την απαίτηση των αναγνωρισμένων επιστημονικών κύκλων για «λογική».«Η κρατούσα αντίληψη στα μαθηματικά»έλεγε«υποστηρίζει
ότι, προτού προχωρήσεις στην πράξη,πρέπει να κατανοείς την αιτία.Αυτά είναι μπούρδες.Γνωρίζω μαθηματικές διαδικασίες που έχω χρησιμοποιήσει με επιτυχία εδώ και πάρα πολύ καιρό και των οποίων ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος κατανοεί τη σχολαστική λογική».
Οταν το 1901 οΜαρκόνιέστειλε το τηλεγράφημά του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού όλος ο κόσμος θαύμασε το επίτευγμα, οι γνωρίζοντες όμως απόρησαν για το πώς ακριβώς συνέβη εφόσον τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα διαδίδονται σε ευθεία γραμμή, και άρα δεν είναι λογικό να διανύουν αποστάσεις ακολουθώντας την καμπύλη της Γης. Λύνοντας το μυστήριο ο Χέβισαϊντ, ταυτόχρονα και ανεξάρτητα από έναν αμερικανό επιστήμονα, τονΑρθουρ Κένελι , μίλησε για την ύπαρξη «ηλεκτρισμένου» στρώματος στην ατμόσφαιρα το οποίο ανακλά τα ραδιοκύματα προς τα κάτω. Το Στρώμα Χέβισαϊντ (ο «παράδεισος» των γατών, σε ένα τραγούδι του μιούζικαλCats) είναι γνωστό σήμερα ως ιονόσφαιρα.
Λίγα χρόνια νωρίτερα ο αυτοδίδακτος επιστήμονας είχε δημοσιεύσει μελέτη στην οποία περιέγραφε- για πρώτη φορά- τις απαραίτητες συνθήκες για τη μετάδοση σήματος, χωρίς παραμόρφωση, και πρότεινε ένα πηνίο για την αύξηση της επαγωγής. Η ιδέα του έπεσε στο κενό στη Βρετανία, βρήκε όμως αναγνώστες στις Ηνωμένες Πολιτείες. Διαβάζοντας τις εργασίες του οΜάικλ Πιούπιν του Πανεπιστημίου Κολούμπια αποφάσισε να τις οικειοποιηθεί, πατεντάροντας το πηνίο με το δικό του όνομα, το 1904. Η ατιμία αυτή είχε εξοργίσει κατά καιρούς πολλούς θαυμαστές του Χέβισαϊντ. Το 1941 οΝόρμπερτ Γουίνερ, μαθηματικός του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) και ιδρυτής της Κυβερνητικής, είχε προτείνει στονΟρσον Γουέλςνα γυρίσει μια ταινία σχετικά με την παραγνωρισμένη, πάμπτωχη και ταλαιπωρημένη από την κώφωση ιδιοφυΐα που αδικήθηκε από τον Πιούπιν και την Αμερικανική Εταιρεία Τηλεφωνίας και Τηλεγραφίας (ΑΤ&Τ), αλλά δεν βρήκε ανταπόκριση.
Η έλλειψη αναγνώρισης κλόνισε σημαντικά, όπως φάνηκε, την ήδη εύθραυστη ψυχοσύνθεση του Χέβισαϊντ. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του απομονώθηκε στο σπίτι στο Τορκί, δίπλα στην οικογένεια του Τζον Νίκολς, όπου γινόταν όλο και πιο αλλόκοτος. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι καταλήφθηκε από σύμπλεγμα καταδίωξης. Υπέγραφε προσθέτοντας δίπλα στο όνομά του τα αρχικά W.Ο.R.Μ. (σκουλήκι) γιατί θεωρούσε ότι έτσι τον αντιμετώπιζε ο κόσμος. Και άρχισε να υιοθετεί παράξενες συνήθειες.
Ο Μπέβερλι, ένας από τους γιους τού Τζον Νίκολς, έγινε αργότερα συγγραφέας. Σε ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο του γράφει για αυτόν: «Ο καθηγητής Χέβισαϊντ σπάνια ντυνόταν κανονικά. Συνήθως φορούσε κιμονό από ανοιχτό ροζ μετάξι.Κάποια στιγμή,χολωμένος,ζήτησε να πάρουν τα περισσότερα έπιπλά του τα οποία αντικατέστησε με μεγάλους βράχους από γρανίτη που ορθώνονταν στα άδεια δωμάτια, σαν έπιπλα νεολιθικού γίγαντα.Τριγυρνούσε μέσα σε αυτούς τους φανταστικούς χώρους όλο και περισσότερο βρώμικος, όλο και περισσότερο απεριποίητος- με μιαν εξαίρεση. Τα χέρια του είχαν πάντοτε άψογο μανικιούρ με νύχια βαμμένα σε γυαλιστερό ροζ του κερασιού». Πέθανε το 1925 από κρίση ικτέρου – ήταν συχνές και τον ταλαιπωρούσαν. Η ύπαρξη της ιονόσφαιρας αναγνωρίστηκε μόλις δύο χρόνια πριν από τον θάνατό του.
