Εάν κάποιες φορές αισθάνεστε ότι διαθέτετε το ψυχικό σθένος και τη νοητική ευστροφία για να κατακτήσετε τον κόσμο ενώ άλλοτε νιώθετε ότι έχετε «στερέψει» από ιδέες και δυσκολεύεστε να λάβετε ακόμη και απλές αποφάσεις, τότε μην ανησυχείτε. Γιατί σύμφωνα με νέα αμερικανική μελέτη, για όλα φταίει ο… ήλιος!
Ο λόγος για τη μελέτη του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμας όπου ο κ. Σία Κεντ και η ομάδα του ανακάλυψαν ότι τελικά η επίδραση της ηλιοφάνειας στη νοητική λειτουργία είναι τεράστια. Οι ειδικοί ανέλυσαν τα στοιχεία της εθνικής τηλεφωνικής σφυγμομέτρησης για τα αίτια των γεωγραφικών και φυλετικών διαφορών σε ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό, η οποία διεξάγεται από τα εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ (ΝΙΗ), όπως επίσης και επίσημες δορυφορικές μετρήσεις της ΝΑSΑ ως προς την ένταση του ηλιακού φωτός σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Προς μεγάλη τους έκπληξη διαπίστωσαν ότι η νοητική διαύγεια ενός ατόμου κατά τις ηλιόλουστες ημέρες είναι σαφώς μεγαλύτερη συγκριτικά με τις μουντές ή συννεφιασμένες ημέρες, ανεξαρτήτως εποχής. Πώς ξεκίνησε όμως η όλη ιδέα για την πρωτότυπη και άκρως ενδιαφέρουσα μελέτη;
« Αρχικώς ξεκίνησα αναζητώντας έναν τρόπο να συνδυάσω δεδομένα που είχε συγκεντρώσει το πανεπιστήμιο και αφορούσαν την καταγραφή εθελοντών βάσει της γεωγραφικής τους θέσης με τις δορυφορικές μετρήσεις γύρω από την ένταση της ηλιοφάνειας που μας είχαν παραθέσει συνεργάτες μας από τη ΝΑSΑ » εξηγεί μιλώντας αποκλειστικά στο «Βήμα» ο επικεφαλής της μελέτης.
« Η περιβαλλοντική επιδημιολογία ανέκαθεν μου κέντριζε το ενδιαφέρον» παραδέχεται ο κ. Κεντ. « Και η ΝΑSΑ από την πλευρά της αναζητεί διαρκώς τρόπους εφαρμογής των περιβαλλοντικών στοιχείων που συγκεντρώνει σε επιστημονικούς τομείς όπως π.χ. εκείνοι της δημόσιας υγείας, της γεωργίας, τηςοικολογίας, της μελέτης τουκλίματος κ.ά. Ανακάλυψα λοιπόν, μεταξύ άλλων, ότι στην περιοχή του Μπέρμιγχαμ στην Αλαμπάμα πραγματοποιείτο η Regards και άρα υπήρχαν καταγεγραμμένα στοιχείαασθενώνπου αντιμετώπιζαν κάποιου είδους νοητικά προβλήματα » συνεχίζει ο ειδικός.
Αυτό βοήθησε ιδιαίτερα τους επιστήμονες στον εντοπισμό των συνδετικών κρίκων μεταξύ της κατάθλιψης, της νοητικής λειτουργίας και της ηλιοφάνειας. Μελετώντας τη γεωγραφική θέση και το ιατρικό ιστορικό των εθελοντών και συγκρίνοντας με τα επίπεδα της ηλιοφάνειας στην περιοχή όπου ζούσαν προσπάθησαν να καταλάβουν κατά πόσον ο ήλιος συνέβαλλε στην ψυχολογική ανάταση ή κατάπτωση και συνεπώς στις νοητικές λειτουργίες του εγκεφάλου.
«Συγκεκριμένα, είχαμε στα χέρια μας τις συντεταγμένες της κατοικίας των συμμετεχόντων, όπως επίσης και τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή της τηλεφωνικής τους συνομιλίας με τους ειδικούς της Regards. Στη συνέχεια προχωρήσαμε στη σύνδεση του καθενός με τα επίσημα στοιχεία της ΝΑSΑ για την ηλιοφάνεια που υπήρχε στην περιοχή στην οποία ζούσαν από την ημέρα διεξαγωγής της τηλεφωνικής σφυγμομέτρησης έως και δύο εβδομάδες πριν από αυτήν. Ανακαλύψαμε λοιπόνότι τα άτομα που δέχονταν το λιγότερο ηλιακό φως ήταν εκείνα που είχαν τις υψηλότερες πιθανότητες να εμφανίσουν νοητική φθορά » λέει ο κ. Κεντ. Οπως εκτιμούν οι ειδικοί, οι μηχανισμοί που κρύβονται πίσω από την εποχική κατάθλιψη θα μπορούσαν να σχετίζονται και με την επίδραση της ηλιοφάνειας στη νοητική διαύγεια.
« Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που πάσχουν από έντονες διαταραχές της διάθεσης, όπως η εποχική συναισθηματική διαταραχή, ή ψυχιατρικές διαταραχές, όπως οι διπολικές διαταραχές και η σχιζοφρένεια, τείνουν να επηρεάζονται περισσότερο από το φως του ήλιου. Η δική μας μελέτη ωστόσο έδειξε ότι η νοητική λειτουργία ατόμων με κατάθλιψη επηρεάζεται πολύ περισσότερο από την ηλιοφάνεια από ό,τι όσων δεν αντιμετωπίζουν τη συγκεκριμένη ψυχιατρική διαταραχή » υποστηρίζει ο ειδικός.
« Υποπτευόμαστε ότι οι κιρκαδικοί ρυθμοί, οι οποίοι επιδρούν στα επίπεδα μελατονίνης και σεροτονίνης του εγκεφάλου, ενδεχομένως ευθύνονται για την επιρροή που ασκεί το ηλιακό φως στη νοητική λειτουργία » τονίζει.
Η έλλειψη οδηγεί σε απώλεια μνήμης
Σύμφωνα με δημοσίευση του επιστημονικού εντύπου «Εnvironmental Ηealth», η μελέτη της επίδρασης των καιρικών συνθηκών στη νοητική λειτουργία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κατανόηση των διαταραχών, όπως επίσης και στην ανάπτυξη στοχευουσών παρεμβάσεων με στόχο την ενίσχυση των εγκεφαλικών επιδόσεων και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής.
« Αν και τα ευρήματά μας ήταν αρκετά γενικευμένα,το πιθανότερο είναι ότι σε περιοχές ή χρονικές περιόδους όπου η ηλιοφάνεια είναι περιορισμένη, τα άτομα τείνουν να εμφανίζουν προβλήματα μνήμης- ξεχνούν δηλαδή ευκολότερα πράγματα που σχετίζονται με την καθημερινότητά τους- ή αναπτύσσουν ακόμη και προβλήματα προσανατολισμού » ισχυρίζεται ο κ. Κεντ.
« Η επίδραση που οφείλεται στις κλιματικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των εποχών του έτους πιθανότατα να είναι πιο έντονη στις βορειότερες χώρες, όπως η Σουηδία για παράδειγμα, και λιγότερο αισθητή σε χώρες που βρίσκονται κοντά στον Ισημερινό, όπως η Κένυα» συμπληρώνει. Η χαρά και η ανάλαφρη διάθεση που μας πλημμυρίζουν κατά τη διάρκεια της άνοιξης και ιδιαίτερα του καλοκαιριού, όπως όλα δείχνουν, τελικά ίσως να μην είναι τυχαίες. Και αυτό γιατί η αύξηση τόσο των θερμοκρασιών όσο και της ηλιοφάνειας ενδεχομένως αποτελεί το μαγικό «φίλτρο» για τη νοητική επαγρύπνηση και την τόνωση της δημιουργικότητας και της ζωντάνιας. Το σίγουρο πάντως είναι ότι ο ήλιος μάς φτιάχνει τη διάθεση μεταμορφώνοντάς μας σε χαρούμενα, εξωστρεφή όντα, αποβλέποντας έτσι στην εσωτερική μας ισορροπία, η οποία πέρα από βραχυπρόθεσμα πλεονεκτήματα προσφέρει και σημαντικά μακροπρόθεσμα οφέλη καθώς, σύμφωνα με τους ειδικούς, θωρακίζει τον οργανισμό από την εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων υγείας.
