Πώς ακριβώς δημιουργούνται τα σύννεφα και τι μεταφέρουν; Δύο νέες έρευνες φέρνουν ένα βήμα πιο κοντά τη λύση των ατμοσφαιρικών μυστηρίων. Αμερικανοί ερευνητές για πρώτη φορά εντόπισαν αερομεταφερόμενα βακτήρια και άλλα βιολογικά σωματίδια (όπως σπόρους φυτών και μυκήτων) μέσα σε παγοκρυστάλλους σύννεφων σε μεγάλο υψόμετρο, τα οποία πιστεύεται ότι παίζουν καθοριστικό ρόλο στο σχηματισμό αυτών των σύννεφων.
Μέχρι τώρα οι επιστήμονες του κλίματος δεν είχαν μπορέσει να μετρήσουν άμεσα τη σύνθεση των παγοκρυστάλλων, οι οποίοι αποτελούν τους «σπόρους» από τους οποίους δημιουργούνται τα σύννεφα. Πετώντας ψηλά στην ατμόσφαιρα με ένα αεροπλάνο, φορτωμένο με ειδικό εξοπλισμό, οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Σαν Ντιέγκο, υπό τον καθηγητή ατμοσφαιρικής χημείας κ. Κιμ Πράδερ, μπόρεσαν, σε μια σειρά πτήσεων, να πάρουν αλλεπάλληλα δείγματα από τα σύννεφα σε πραγματικό χρόνο και να τα αναλύσουν για πρώτη φορά με τόση λεπτομέρεια, σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature Geoscience», προσδιόρισε τη χημική σύνθεση των πυρήνων των επί μέρους κρυστάλλων πάγου και ανακάλυψε ότι αποτελούνται τόσο από σκόνη από ορυκτά (σε ποσοστό 50%) όσο και από βιολογικά σωματίδια (σε ποσοστό 33%), που παίζουν σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό των σύννεφων. Προς το παρόν οι ερευνητές δεν έχουν μπορέσει να βεβαιώσουν αν αυτή η βιολογική ύλη στα σύννεφα περιέχει ζωντανούς οργανισμούς. Μερικοί επιστήμονες υποπτεύονται ότι τα σύννεφα μπορούν να μεταφέρουν ιούς και βακτήρια και να τα εναποθέσουν σε μεγάλες αποστάσεις με τη μορφή βροχής και χιονιού.
Στο παρελθόν άλλες επιστημονικές ομάδες είχαν «πιάσει» παγοκρυστάλλους και τους είχαν αναλύσει, αλλά όταν πια είχαν πέσει στο έδαφος και είχαν λιώσει, συνεπώς η μελέτη δεν ήταν σε πραγματικό χρόνο και δεν ήταν ακριβής. Η νέα ανακάλυψη, μεταξύ άλλων, θα βοηθήσει τους κλιματολόγους στην καλύτερη πρόβλεψη της κλιματικής αλλαγής, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε νέες μεθόδους δημιουργίας σύννεφων βροχής για την καταπολέμηση της ξηρασίας.
Σε μια άλλη σχετική μελέτη, που επίσης δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature Geoscience», επιστήμονες από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Ελβετία διαπίστωσαν ότι τα σωματίδια μολύβδου στην ατμόσφαιρα, λόγω της μόλυνσης του αέρα, παίζουν καθοριστικό ρόλο στο σχηματισμό παγοκρυστάλλων και συνεπώς στη διαμόρφωση των σύννεφων. Η ανακάλυψη αυτή, επίσης, βοηθά στην καλύτερη κατανόηση της δημιουργίας σύννεφων βροχής, αλλά και στην πρόβλεψη των κλιματικών αλλαγών.
Επιπλέον διαπιστώθηκε ότι τα σύννεφα που περιέχουν αρκετό μόλυβδο, βοηθούν στη μείωση της θερμοκρασίας της Γης. Επειδή τα τελευταία 20 χρόνια έχουν μειωθεί οι ανθρωπογενείς εκπομπές μολύβδου στην ατμόσφαιρα, τα σύννεφα μολύβδου έχουν γίνει λιγότερα και συνεπώς το φαινόμενο του θερμοκηπίου έχει επιδεινωθεί, σύμφωνα με τους ερευνητές από τα πανεπιστήμια Φρανκφούρτης και Μάιντς, το γερμανικό Ινστιτούτο Χημείας Μαξ Πλανκ, το ελβετικό Παρατηρητήριο Σφινγξ κ.α.
Οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν ποια- κυρίως- αερομεταφερόμενα σωματίδια πυροδοτούν καλύτερα το σχηματισμό των παγοκρυστάλλων, που με τη σειρά τους δημιουργούν τα σύννεφα βροχής. Η νέα έρευνα έδειξε ότι τα σωματίδια μολύβδου είναι κατ’ εξοχήν κατάλληλα για να αποτελέσουν τους πυρήνες των αναγκαίων παγοκρυστάλλων στην ατμόσφαιρα. Ο μόλυβδος μόνος του δεν αρκεί όμως. Στη διαδικασία σχηματισμού των παγοκρυστάλλων συμμετέχουν σωματίδια σκόνης από τη Σαχάρα και βιολογικά σωματίδια, όπως έδειξε η αμερικανική έρευνα.
Links: Για τις πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες στις διευθύνσεις:
https://www.nature.com/ngeo/journal/vaop/ncurrent/abs/ngeo521.html
Και:
https://www.nature.com/ngeo/journal/v2/n5/abs/ngeo499.html
