Ουφ, πάει κι αυτό! Η σαλμονέλα εξουδετερώθηκε! Οχι χωρίς κόπο, γιατί η δόση ήταν αρκετή. Βλέπετε, ο Δημήτρης, ο τριτοετής φοιτητής στου οποίου το σώμα ανήκω, έκανε όλα όσα δεν θα έπρεπε να είχε κάνει. Αγόρασε ψητό κοτόπουλο (γύρευε από πού…), έφαγε λίγο και άφησε το υπόλοιπο στο τραπέζι της κουζίνας μέσα στη συσκευασία στην οποία το είχε αγοράσει. Την επόμενη ημέρα έφαγε το υπόλοιπο κοτόπουλο, που τώρα πια έμοιαζε με ξενοδοχείο μικροοργανισμών: τα λίγα άτομα του βακτηρίου Salmonella typhi (το οποίο προκαλεί τον τυφοειδή πυρετό) που υπήρχαν την πρώτη ημέρα στα άψητα μέρη του κοτόπουλου αυξήθηκαν δραματικά στις επόμενες ώρες και ιδιαίτερα καθ΄ όλη τη διάρκεια του πρωινού που ο ήλιος έλουζε την κουζίνα και η θερμοκρασία είχε ανέβει αισθητά. Αν είχε σκεφτεί να βάλει το κοτόπουλο στο ψυγείο και αν δεν είχε τη μανία να γλείφει και τα κόκαλα, μη προσέχοντας ότι κάποια μέρη ήταν άψητα, ίσως να μην είχαμε φτάσει ως εδώ. Βέβαια, αν πάλι ο Δημήτρης ήταν προσεκτικός με τους κανόνες υγιεινής, η ζωή μου δεν θα είχε και πολύ ενδιαφέρον. Ενώ τώρα, θα έχω και εγώ κάτι να υπερηφανεύομαι. Κάτι να διηγηθώ στα αδέλφια μου, βρε παιδιά! Ω, συγγνώμη! Σας μιλάω τόση ώρα και ξέχασα να συστηθώ! Είμαι το Τ, ένα λευκό αιμοσφαίριο της μεγάλης οικογένειας των Τ και έχω πολύ γερή μνήμη. Για την ακρίβεια, η μνήμη μου δεν είναι μόνο ισχυρή, είναι και πολύ ειδική. Η οικογένειά μου είναι πολυμελής και καθένα από εμάς θυμάται το μικρόβιο που έχει συναντήσει στη ζωή του και είναι έτοιμο να του επιτεθεί αν παραστεί ανάγκη. Αν δηλαδή συμβεί κάτι σαν αυτό που έγινε με τον Δημήτρη. Πρέπει δε να σας πω ότι η επίθεσή μας είναι πολύ συντονισμένη: σχεδόν όλη η οικογένεια λαμβάνει μέρος σε αυτήν.
Δεν σας κρύβω ότι είμαι πολύ υπερήφανο για το γενεαλογικό δέντρο μου. Και πώς να μην είμαι; Χάρη σ΄ εμένα και στην οικογένειά μου είστε όλοι ζωντανοί. Αλλά αυτά θα σας τα πω παρακάτω. Επιστροφή στην οικογενειακή ιστορία τώρα: όπως όλα τα κύτταρα του αίματος, έτσι και εμείς ξεκινούμε τη ζωή μας από τον μυελό των οστών. Πήραμε όμως το όνομά μας από τον θύμο αδένα (thymus στην αγγλική) που είναι το όργανο στο οποίο ωριμάζουμε. Και είναι τόσο δύσκολη η διαδικασία ωρίμανσης ώστε το 98% από εμάς πεθαίνει στον θύμο αδένα και μόνο το 2% επιζεί για να σας προστατεύει! Γιατί ο λόγος που πεθαίνουμε είναι ακριβώς η δική σας προστασία: αποτυγχάνουμε να περάσουμε τις διαδικασίες επιλογής που μας καθιστούν ικανούς φρουρούς της καλής σας υγείας. Ναι λοιπόν, σωστά καταλάβατε: για να εξασφαλιστεί η δική σας προστασία και επιβίωση, εμείς πεθαίνουμε ομαδικά.
Οι επιζώντες τώρα, είμαστε χωρισμένοι σε ομάδες και κάθε ομάδα αναλαμβάνει μια πολύ συγκεκριμένη εργασία. Ο καταμερισμός εργασίας δεν σημαίνει καθόλου ότι δεν συνεργαζόμαστε πια. Το αντίθετο! Σημαίνει ότι κάθε ομάδα Τ κυττάρων δρα συντονισμένα για να σας προστατεύουμε. Ετσι τα Τ βοηθητικά κύτταρα (Τ helper cells) εκκρίνουν μια σειρά πρωτεϊνών οι οποίες ονομάζονται κυτοκίνες. Οι κυτοκίνες είτε ρυθμίζουν είτε βοηθούν στην ανάπτυξη μιας ανοσολογικής αντίδρασης όταν βάλλεται ο οργανισμός σας. Τα κυτταροτοξικά Τ κύτταρα (Cytotoxic Τ cells) ακούγονται άγρια και κακά, αλλά σας είναι πολύτιμα: σκοτώνουν τα καρκινικά κύτταρα ή τα κύτταρά σας που έχουν μολυνθεί με ιούς. Και στις δύο περιπτώσεις σάς διασώζουν (οι όγκοι δεν αναπτύσσονται και οι ιοί δεν εξαπλώνονται), ενώ εσείς δεν έχετε πάρει είδηση για τη μάχη που γίνεται μέσα σας.
Εγώ που σας μιλάω, ανήκω στην ομάδα των κυττάρων μνήμης (Τ memory cells). Δουλειά μας είναι να θυμόμαστε πολύ καλά τους μικροοργανισμούς που σας έχουν επιτεθεί έτσι ώστε όταν ξανακάνουν την εμφάνισή τους να μπορέσουμε να τους αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά. Η ζωή μας έχει μεγαλύτερη διάρκεια σε σχέση με αυτήν των αδελφών μας, αλλά είναι μάλλον βαρετή τον καιρό της αναμονής. Τότε δηλαδή που υπάρχουμε μόνο και μόνο διά παν ενδεχόμενον. Οταν όμως το ενδεχόμενο ανακύψει, τότε σημαίνει συναγερμός: πολλαπλασιαζόμαστε ταχύτατα και ο εχθρός έρχεται αντιμέτωπος με έναν ολόκληρο στρατό από εμάς. Περιττό να σας πω ότι τη δική μας ύπαρξη εκμεταλλεύεται ο κλασικός εμβολιασμός που δεν είναι τίποτε άλλο από ελεγχόμενη εισαγωγή στον οργανισμό συγκεκριμένων ποσοτήτων εξασθενημένων παθογόνων μικροοργανισμών. Στην περίπτωση του Δημήτρη πάντως, ο εμβολιασμός ήταν και ο λόγος της δικής μου ύπαρξης. Πριν από αρκετά χρόνια ο πατέρας του τον είχε πάρει μαζί του σε ένα ταξίδι σε κάποια ασιατική χώρα και ο γιατρός είχε συστήσει εμβόλιο κατά του τυφοειδούς πυρετού. (Τα εμβόλια αυτά περιέχουν εξασθενημένα στελέχη των μικροοργανισμών Salmonella typhi και Salmonella paratyphi.) Σκοπός της δικής μου ζωής ήταν να καιροφυλακτώ για την πιθανότητα ο Δημήτρης να μολυνθεί από S. thyphi και, για να σας πω την αλήθεια, δεν φανταζόμουν ότι θα του φαινόμουν ποτέ χρήσιμο σε μια χώρα σαν την Ελλάδα. Αλλά διαψεύστηκα. Πού βρέθηκε αυτό το κοτόπουλο δεν ξέρω, αλλά αν δεν προϋπήρχα στον οργανισμό του ένας Θεός ξέρει αν θα τα κατάφερνε να αντεπεξέλθει τόσο καλά όσο αντεπεξήλθε ώσπου να γίνει η διάγνωση και να χορηγηθεί η κατάλληλη αγωγή.
Πρέπει πάντως να σας πω ότι το καταδιασκέδασα! Είχα βαρεθεί να κάθομαι και να παρακολουθώ τα αδέλφια μου σε δράση. Μη σας πω ότι ζήλευα και λίγο. Ετσι, όταν απαιτήθηκε η παρουσία μου, έδωσα τον καλύτερο εαυτό μου: πολλαπλασιάστηκα αστραπιαία και από μένα προέκυψε ένας ολόκληρος στρατός ομοίων κυττάρων τα οποία αναγνώριζαν την σαλμονέλα όπου και αν κρυβόταν. Με έπιασε τέτοιος ενθουσιασμός που παραλίγο να παρεκτραπώ! Ευτυχώς, η οικογένεια διαθέτει και αδέλφια που μας επαναφέρουν στην τάξη: τα ρυθμιστικά, όπως ονομάζονται, κύτταρα (regulatory Τ cells) φροντίζουν να μας σταματήσουν όταν η αναχαίτιση του εχθρού έχει ολοκληρωθεί, έτσι ώστε να μην κάνουμε καταστροφές στον οργανισμό στον οποίο ανήκουμε. Περιττό να πούμε ότι αυτό σημαίνει πως η πλειονότητα από εμάς πεθαίνει μετά το πέρας της εργασίας μας. Αλλη μία φορά δηλαδή πεθαίνουμε για χάρη σας, αλλά τουλάχιστον έχουμε ζήσει μια περιπετειώδη ζωή!
ΥΓ.: Ελπίζω ύστερα από αυτά που σας είπα να μας εκτιμάτε λίγο παραπάνω και να μη δυσκολεύετε το έργο μας με τις ανόητες παρεμβάσεις σας. Ποιες; Παραδείγματος χάριν, η μανία σας να παίρνετε αντιπυρετικά αμέσως. Αφήστε λίγο τον πυρετό να δράσει, να εμποδίσει τον πολλαπλασιασμό των ιών (γιατί εμείς αναλαμβάνουμε και τους ιούς) και να δώσει σ΄ εμάς τα κύτταρα του ανοσοποιητικού χρόνο να ανασυνταχθούμε. Θα δείτε τότε πόσο συντομότερα και αποτελεσματικότερα θα αντιμετωπίσετε τις λοιμώξεις.
