1. Πολλά χρόνια τώρα, υποστηρίζω οτι πρέπει κάποτε να ομολογήσομε φωναχτά όσα παραδεχόμαστε χαμηλοφώνως μεταξύ μας: Δέν είμαστε ο καλύτερος λαός του κόσμου. Αντιθέτως, κάμποσες εύγλωττες πρωτιές-μας στου κακού τη σκάλα, δείχνουν οτι πιθανώς να είμαστε σε πολύ άσχημη αξιακή κατάσταση. Πρωτιές στα μπαχτσίσια, στην ανεύθυνη οδήγηση (και στα τροχαία δυστυχήματα), στην αισχροκέρδεια, στην αθλητική ντόπα, στο μίσος ενάντια στη διαχείριση των απορριμμάτων, στη ληστρική αλιεία, στην αδιαφορία για δωρεά μεταμοσχεύσιμων οργάνων, στη λούφα μεγάλης μερίδας των παιδιών-μας που είναι δημόσιοι υπάλληλοι- τα έχω συστηματικά παρουσιάσει στο ΒΗΜΑ προ καιρού. Πρόκειται για μια καραμπινάτη και πλατειά αντικοινωνικότητα – οριζοντίως και κατακορύφως, σ΄ όλα τα σινάφια και σ΄ όλες τις στάθμες. Το κυριότερο χαρακτηριστικό αυτής της αντικοινωνικότητας είναι η αδιαφορία του λαού-μας ενώπιον καίριων αντιλαϊκών φαινομένων- όπως λ.χ. τα λαϊκίστικα κομματικά τερτίπια (τριάντα χρόνια σχεδόν τώρα), η ανοχή στη βία που ασκούν τα παιδαρέλια εισβάρος των σχολείων και των δασκάλων τους (έστω και με τις ζητωκραυγές ορισμένων απ΄ αυτούς), η ανοχή στα πολιτικά σκάνδαλα. Υποστηρίζω οτι οι ισχυροί αυτοί δείκτες αντικοινωνικότητας, είναι συγχρόνως και αποδείξεις πολιτικής αμορφωσιάς- που χειροτερεύει φοβούμαι απ΄ το 1980 κι ύστερα. Συμπτώματα: Οι υπεραπλοποιητικές ερμηνείες των πολιτικών και οικονομικών φαινομένων, ο αψικορεσμός και οι εκρήξεις κτλ.
2. Επομένως, θα μου πείτε, ευτυχώς που ήρθε η νεανική «αναταραχή» να μας θυμίσει όλα τούτα. Εμένα όμως μου φαίνεται οτι, αντιθέτως, αυτή η «αναταραχή» (τα εισαγωγικά λειτουργούν ως επιφύλαξη αντιδιαστολής φασιστικών εκδηλώσεων αφενός, και ειρηνικών παραστάσεων αφετέρου), δέν είναι παρα άλλο ένα ΣΥΜΠΤΩΜΑ της ίδιας της άθλιας κατάστασής μας- δέν είναι θεραπεία, ούτε ελπίδα (τάχα).
Η μορφή, η έκταση και η διάρκεια αυτής της «αναταραχής» είναι τεραστίως δυσανάλογος της αφορμής των: Η ακράτεια κι ο τσαμπουκάς ενος ανεκπαίδευτου βοηθητικού αστυνομικού, δέν είναι δυνατότητα «τιμωρείται» με δισεκατομμύρια ευρώ κόστος στις πλάτες των φορολογουμένων και των απογόνων τους! Ναί, σου λέει, σωστά τα λές, αλλά τα παιδιά «ξέσπασαν». Εδώ είμαστε λοιπόν: Ξέσπασαν λ.χ. για τα σκάνδαλα, για την κατάντια σχολείων και πανεπιστημίων, για την ανεργία κ.λπ. Αρα, συμπέρασμα πρώτο, καμμιάν απολύτως πληροφοριακή πρωτοτυπία δέν έχει το ξέσπασμα. Συμπέρασμα δεύτερο, το ξέσπασμα (που δεν είναι κάν εν βρασμώ ψυχής, αφού συνεχίζεται έναν μήνα τώρα) δέν αφορά ενα συγκεκριμένο αίτημα κι εναν συγκεκριμένον αποδέκτη του αιτήματος- ο οποίος πιεζόμενος να είναι σε θέση να το ικανοποιήσει. Τίποτε απ΄ αυτά: Είναι αιτήματα «γενικώς» απευθυνόμενα «γενικώς»- συνοδευόμενα δέ με μαζοχιστική αυτοκατάργηση των σχολείων («κατάληψη» σου λέει- εναντίον τίνος άραγε;) Τούτα όμως τα φαινόμενα είναι κραυγαλέως ΑΠΟΛΙΤΙΚΑ – και μου κάνει εντύπωση που πλήθος συγγραφέων τα λιβανίζει κιόλας!
Αρα, ούτε τίποτα καινούργιο μας αποκαλύπτουν, ούτε πολιτικόν χαρακτήρα διαθέτουν οι αναταραχές αυτές. Ιδού γιατί έλεγα οτι συνιστούν (άλλο ένα) σύμπτωμα της ίδιας της συλλογικήςμας αθλιότητας και της απροθυμίας-μας ν΄ ασχοληθούμε συστηματικά με την επίλυση των προβλημάτων-μας, ένα-ένα όμως χωρίς βαλκανικούς μαξιμαλισμούς. Αλλωστε, τα τελευταία τριάντα χρόνια παρακολουθήσαμε τη σταδιακή γαλούχηση των παιδιών-μας με τα δικά-μας ελαττώματα: Με την αξιακή-μας μειονεξία (που είναι άκρως μεταδοτική), με την ανοχή-μας σε «μικρές» μορφές απάτης, με την ανοχή-μας σε «μικρές» μορφές βίας (την εξωπέταξη των δασκάλων απ΄ τα βλαστάρια-μας- «κατάληψη» σου λέει), κλπ.
3. Ετσι, τώρα κάμποσα παιδιά-μας, φορείς των δικών-μας συσσωρευμένων χαρακτηριστικών, με μια (δίκαιη καθεαυτήν) αφορμή, αποκλείουν τους δρόμους, έχουν το αίσθημα πως τάχα κάποιο πρόβλημα λύνουν (το ξέραμε το γλυκό μεθύσι της δύναμης)- και, το κυριότερο, βαράνε τη μύτη του παγόβουνου χωρίς νά ΄χουν ιδέα απ΄ τον δεκαπλάσιον κρυμμένον όγκο της συλλογικήςμας αθλιότητας. Κι έτσι, κάνουν και τους ενήλικες να κυττάνε εμμόνως την μύτη του παγόβουνου- παραβλέποντας (πάλι!) την μακρόχρονη συλλογική-μας ευθύνη, την αξιακή-μας μειονεξία, την απουσία νοήματος του δικού-μας βίου, την πολιτική-μας αδιαφορία και την ψευδεπίγραφη μεγαλοστομία του κομματικού-μας λόγου. Σας παρακαλώ όμως, στο σημείο αυτό, να στρέψετε την προσοχή-σας στο άλλο εκείνο τμήμα της νεολαίας μας (την συντριπτική πλειονότητα) η οποία δεν έπεσε στην παγίδα της τυφλής βιαιότητας- το τμήμα εκείνο της νεολαίας που εργάζεται/ μαθαίνει/ κρίνει και ελπίζει να γίνει καλύτερη απο μάς, χωρίς εθνοσωτήριες επαναστάσεις που καταλήγουν σε αντιλαϊκά αποτελέσματα.
Για χάρη αυτής της νοελαίας τουλάχιστον, ελάτε να αναγνωρίσομε την μακρόχροννη αντικοινωνικότητά-μας (και τη συζυγή απολιτικότητα), να ξαναπιάσομε τα προβλήματα ένα-ένα, όπως επιττέλους κάνουν οι πολίτες άλλων χωρών (οι κουτόφραγκοι). Και κυρίως με ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ του καθενός-μας συμβολή, στο πόστο-μας ο καθένας, με την εργατικότητα, με την μπέσα και με την αφοσίωσή μας- με τη συμμετοχικότητα την καθημερινή. Ετσι θ΄ αποκτήσει νόημα μεστότερο η ζωή-μας και θα βελτιωθεί κι η Οικονομία. Δέν υπάρχουν άλλα (μηχανιστικά) τεχνάσματα προς τούτο…
Ολα τ΄ άλλα είναι onanisme palabreur- για να θυμηθούμε και τον Μάη του ΄68. Μήν περιμένετε πλέον καμμιάν απολύτως βελτίωση απο τα «πάνω»· μόνον η μαζική βελτίωση κι η συμμετοχικότητα απο τα «κάτω» θα παραγάγει και βελτιωμένο «πάνω».
Ο κ. Θεοδόσης Π. Τάσιος είναι ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.
