Η βιομηχανική επανάσταση των τελευταίων 200 ετών που βασίστηκε αποκλειστικά στην άφθονη διαθεσιμότητα άνθρακα, πετρελαίου και λιγνίτη ολοκληρώνει τον κύκλο της. Για το τέλος της εποχής συνηγορούν δύο σημαντικές εξελίξεις: πρώτον, η παραδοχή από τους ειδικούς ότι έχουμε ήδη καταναλώσει πάνω από τα μισά διαθέσιμα αποθέματα πετρελαίου και, δεύτερον, οι επιπτώσεις της οικονομίας του άνθρακα στο κλίμα του πλανήτη.
Βεβαίως, οι επιχειρήσεις και οι χώρες με συμφέροντα στην πετρελαϊκή βιομηχανία υποστηρίζουν ότι με περισσότερες επενδύσεις θα βρεθούν νέα κοιτάσματα πετρελαίου που θα μας επιτρέψουν να συνεχίσουμε να ζούμε όπως σήμερα. Ομως, ακόμα και αν τα πράγματα είναι έτσι, οι προτάσεις για νέες επενδύσεις στηρίζονται στην υπόθεση ότι η τιμή του πετρελαίου θα παραμείνει σε επίπεδα άνω των 100 δολαρίων το βαρέλι. Η παραδοχή αυτή πλέον έχει καταρριφθεί εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και της ύφεσης που πλήττει την παγκόσμια οικονομία.
Ωστόσο, η σημαντικότερη επίπτωση της χρήσης ενέργειας που στηρίζεται στον άνθρακα είναι η ορατή επιδείνωση του κλίματος. Και εδώ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα από τη μείωση των αποθεμάτων. Διότι ο πραγματικός φόβος της επιστημονικής κοινότητας συνδέεται με το ενδεχόμενο να έχουμε ξεπεράσει το σημείο από το οποίο η ανθρωπότητα μπορεί να αντιδράσει για τη σωτηρία του πλανήτη. Οι ανησυχίες εδράζονται στα ανεξέλεγκτα φαινόμενα «θετικής ανάδρασης» του πλανήτη μας, όπως το λιώσιμο των πάγων, η αύξηση της θερμοκρασίας κτλ.
Ομως υπάρχουν λύσεις όπως η αιολική ενέργεια, που είναι πλέον ώριμη, φθηνή και συνδυάζεται άριστα με τα υπάρχοντα δίκτυα, η ηλιακή ενέργεια, τομέας στον οποίο οι εξελίξεις είναι θετικές και ραγδαίες, η χρήση υβριδικών οχημάτων και συσσωρευτών και οι προσπάθειες που γίνονται για το καθάρισμα των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα των ανθρακικών/λιγνιτικών εργοστασίων παραγωγής ενέργειας.
Αυτό όμως που λείπει είναι το όραμα. Προς την κατεύθυνση αυτή ξεχωρίζουν οι προσπάθειες της ΕΕ, με τον έλληνα επίτροπο κ. Στ. Δήμα να διαδραματίζει ιδιαίτερα θετικό ρόλο, και οι πρωτοβουλίες του νέου προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για την τόνωση των επενδύσεων στην έρευνα και ανάπτυξη ΑΠΕ. Ηδη στη Δανία, στην Ολλανδία και στη Γερμανία λειτουργούν ανεμογεννήτριες σε ευρεία χρήση, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το εντυπωσιακά μεγάλο θαλάσσιο αιολικό πάρκο που λειτουργεί στα παράλια της Κοπεγχάγης. Παράλληλα η Βρετανία ανακοίνωσε πρόσφατα ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πρόγραμμα μεγάλων παράκτιων αιολικών πάρκων.
Αντίθετα, στην Ελλάδα τα πράγματα καθυστερούν τραγικά. Αν και η χώρα μας είναι πλούσια σε ΑΠΕ και έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις στα πλαίσια του Συμφώνου του Κιότο και της ΕΕ, η ανάπτυξη των όποιων επενδυτικών σχεδίων σκοντάφτει σε νομικές ασάφειες και υπερκαλύψεις που ορθώνουν απίστευτα εμπόδια στην υλοποίηση των επενδύσεων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο χρόνος αδειοδότησης ενός έργου ΑΠΕ μπορεί να διαρκέσει πάνω από πέντε έτη, εξαιτίας των αντιδράσεων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας ακόμα και σε περιοχές ανύπαρκτου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος ή του πολέμου που κηρύττουν στις ΑΠΕ τοπικά συμφέροντα.
