Η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει ήδη μεγάλο αντίκτυπο στην ελληνική ναυτιλία. Οι λόγοι της διεθνούς οικονομικής κρίσης είναι πολλοί και κυρίως σχετίζονται με την ελλιπή ενασχόληση των ρυθμιστικών αρχών παγκοσμίως με τα τεκταινόμενα στο τραπεζικό σύστημα και την απληστία του.
Σήμερα λόγω της ουσιαστικής εμπλοκής του τραπεζικού συστήματος έχει πληγεί καίρια η πραγματική οικονομία, έχουν περιοριστεί οι δανειοδοτήσεις, η κατανάλωση, το εμπόριο και ως εκ τούτου η ζήτηση για μεταφορές. Το παγκόσμιο σύστημα για να ανασάνει χρειάζεται χρηματοδότηση. Τουναντίον αυτή έχει στερέψει λόγω της βαρέως νοσούσης διατραπεζικής πίστης, αποτέλεσμα της οποίας είναι οι τράπεζες να μην είναι διατεθειμένες να δανείζουν χρήματα η μία στην άλλη και ως εκ τούτου τα spreads να κρατιούνται πολύ ψηλά προς όφελός τους. Ετσι επιδεινώνεται η κρίση.
Φυσικό επακόλουθο είναι να έχει ενσκήψει μεγάλη κρίση στη ναυτιλία. Η πτώση της ναυλαγοράς είναι πολύ πιο απότομη από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη κρίση.
Η ελληνόκτητος ποντοπόρος ναυτιλία αντιπροσωπεύει περίπου το 7,6% του ελληνικού ΑΕΠ και καλύπτει σημαντικό μέρος του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών της μη ανταγωνιστικής ελληνικής οικονομίας. Αμεσα ή έμμεσα απασχολεί πάνω από 250.000 Ελληνες. Δηλαδή το εισόδημα περίπου ενός σε κάθε 16 φορολογουμένους εξαρτάται άμεσα ή έμμεσα από τη ναυτιλία. Η ναυτιλία είναι στρατηγική δραστηριότητα για την ελληνική οικονομία. Εχει τις μεγαλύτερες καθαρές εισροές ξένου συναλλάγματος. Η πτώση της ναυλαγοράς, ως εκ τούτου η εκτίμηση ότι θα μειωθούν τα έσοδα από τη ναυτιλία και θα εκτιναχθεί το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας συνέβαλε στο να διαπραγματεύονται τα ελληνικά ομόλογα σε υψηλότερα επιτόκια από τα ομόλογα άλλων χωρών της ευρωζώνης.
Η ναυτιλία μας στηρίζεται στην πολύ καλή τεχνογνωσία των ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών σε μερικές από τις οποίες έχουν επενδύσει και εμπιστεύονται πολλοί ξένοι θεσμικοί επενδυτές πέραν των ελλήνων εφοπλιστών. Ολες οι ελληνόκτητες ναυτιλιακές εταιρείες πρέπει να στηριχθούν κατά το δυνατόν περισσότερο για να ξεπεραστεί η ναυτιλιακή κρίση την οποία η οικονομική κρίση δημιούργησε. Πρέπει το ναυτιλιακό δυναμικό της Ελλάδος να βγει αλώβητο και ενισχυμένο από αυτήν τη λαίλαπα για το καλό όχι μόνο των εταιρειών αλλά και για την περαιτέρω ανάπτυξη και ευημερία όλων των Ελλήνων.
Οι τράπεζες πρέπει να βοηθήσουν περισσότερο από ποτέ άλλοτε και να αναπροσαρμόσουν τους όρους και τις απαιτήσεις στα ναυτιλιακά δάνεια βάσει των νέων δεδομένων, με σκοπό να μπορέσουν οι ναυτιλιακές εταιρείες να αναδιοργανώσουν τα οικονομικά τους. Η ναυτιλία δεν πεθαίνει, σπάνια χάνουν από τα ναυτιλιακά τους δάνεια οι τράπεζες. Με την ίδια λογική που οι τραπεζίτες δεν πιστεύουν ότι οι αξίες των τραπεζών τους είναι αυτές στις οποίες διαπραγματεύονται οι μετοχές τους στο χρηματιστήριο, έτσι ούτε οι ναυτιλιακές εταιρείες μπορούν να πιστέψουν ότι τα πλοία τους αξίζουν μόνο όσο πιστεύει η αγορά.
Μόνο μαζί, με καλή θέληση και εποικοδομητική συνεργασία μπορούμε να βγούμε από αυτήν τη μεγαλύτερη ίσως κρίση των τελευταίων 80 ετών. Θα δοκιμαστεί η πίστη και η αντοχή όλων μας, αλλά και της ελληνικής οικονομίας. Αν έχουμε όραμα το συνολικό καλό, πίστη στις ικανότητες και στην τεχνογνωσία μας, θα τα καταφέρουμε.
Στην εναρκτήρια ομιλία του ο πρόεδρος Ρούζβελτ στις 3 Μαρτίου του 1933 είπε: «το μόνο πράγμα που έχουμε να φοβηθούμε είναι ο ίδιος ο φόβοςανώνυμος, παράλογος, αδικαιολόγητος τρόμος που παραλύει τις απαραίτητες προσπάθειες για να μετατραπεί η οπισθοχώρηση σε προώθηση». (*)
Μόνο με θάρρος και όραμα θα ξεπεράσουμε την κρίση.
Μέχρι σήμερα οι χειρισμοί άπτονται της οικονομικής ορθοδοξίας και απέβησαν αναποτελεσματικοί. Η κρίση εντείνεται. Οι έκτακτες περιστάσεις χρειάζονται έκτακτα μέτρα. Η σημερινή συγκυρία είναι έκτακτη και δεν αντιμετωπίζεται με παρωπίδες, οι αντιδράσεις όλων πρέπει να είναι αντίστοιχες των προκλήσεων. Ετσι μόνο θα μπορέσουμε σε σχετικά λιγότερο χρόνο να ξαναρχίσουμε μια, πιθανώς πιο λελογισμένη, ανοδική πορεία. «… οι γαρ καιροί ου μενετοί…»
