«ΑΛΛΟ Η ΕΙΚΟΝΑ, άλλο η πραγματικότητα»
δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος το βράδυ που καταστρεφόταν το κέντρο της Αθήνας. Ελα όμως που και «μία εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις».
Και το λεξιλόγιο του υπουργού αποδείχθηκε φτωχό για να περιγράψει αυτό που γινόταν, όπως το παρακολουθούσαμε από την τηλεόραση, αλλά και όπως το είδαμε περπατώντας στους κατεστραμμένους δρόμους την επόμενη ημέρα.Αυτό δεν σημαίνει ότι αν η πραγματικότητα του κ.Παυλόπουλου αφορούσε τη ζωή σε έναν άλλο,ειρηνικό, ευτυχισμένο, φιλικό, προστατευτικό προς τον πολίτη και χαμένο μέσα στην ευδαιμονία του πλανήτη (γιατί αυτή αφορούσε) η εικόνα της τηλεόρασης ανέδειξε πάντα την πραγματική διάσταση των γεγονότων: Η υπερβολή κατά τη συνήθεια των καναλιών θριάμβευσε και πάλι, αυτή τη φορά παίρνοντας (λόγω της πρωτοφανούς, για την ελληνική πραγματικότητα των τελευταίων 30 ετών, σοβαρότητας των γεγονότων) ακόμη και επικίνδυνες διαστάσεις. Οι πανελίστες και αρκετοί δημοσιογράφοι εμφανίστηκαν συχνά να έχουν απολέσει κάθε μέτρο δίνοντας ρεσιτάλ φάλτσου πατριωτισμού (το τι ακούσαμε από το δίδυμο Νίκος Μάνεσης – Γιώργος Αυτιάς δεν περιγράφεται!), μεταδίδοντας ανακριβείς πληροφορίες (όπως η είδηση για το πλιάτσικο στο μαγαζί με τα όπλα, τα οποία στη συνέχεια αποδείχθηκαν ρεπλίκες), ακόμη και δυναμιτίζοντας (εν αγνοία τους;) με αυτά που έλεγαν την ήδη εκρηκτική κατάσταση, προκαλώντας την οργή των μαθητών, των δασκάλων τους, των αναρχικών, των μη αναρχικών… Π.χ., η Αννα Δρούζα με το… ρεπορτάζ της «έξαλλοι οι φίλοι τού Αλέξανδρου με όσα είπε ο ειδικός φρουρός», ό,τι πιο ακατάλληλο τη στιγμή ακριβώς που ο δικηγόρος του αστυνομικού, ο Αλέξης Κούγιας, είχε κάνει προκλητικές δηλώσεις και η κατάσταση κινδύνευε να εκτραχυνθεί- ακόμη περισσότερο; Και αναρωτιόμαστε, ανάμεσα στην κρατική αφασία και στην τηλεοπτική αμετροέπεια τι να επιλέξουμε;
Αυτό που παρακολουθούσαμε επί μία εβδομάδα από τις οθόνες δεν αφορούσε την ενημέρωσή μας αλλά την… ψυχαγωγία ενός κοινού που αρέσκεται στις ταινίες περιπέτειας, στα θρίλερ αλλά και στο θέατρο του παραλόγου. Πολιτικοί (της αντιπολίτευσης και των άλλων κομμάτων, γιατί οι της κυβερνήσεως είχαν εξαφανιστεί, για να αρχίσουν να εμφανίζονται δειλά δειλά την περασμένη Τετάρτη μοιράζοντας παροχές και προσπαθώντας να μπαλώσουν τις τεράστιες τρύπες που είχε ανοίξει και η δική τους, αν όχι αδιαφορία, τουλάχιστον αμέλεια) και δημοσιογράφοι μαζί μιλούσαν και χώρια καταλαβαίνονταν. Στον υστερικό χορό, στην ακατάληπτη συναυλία τους, τους συνόδευαν σταρ της ψυχαγωγικής ζώνης οι οποίοι, παρ΄ ότι το σοβαρότερο θέμα που είχαν κάνει μέχρι στιγμής ήταν ο δραματικός χωρισμός της Ρούλας Βροχοπούλου από τον αλβανό σύζυγό της, ξαφνικά βρέθηκαν να μιλάνε για δημοκρατικά δικαιώματα, για τις διεκδικήσεις των νέων, για την ευθύνη της Αστυνομίας απέναντι στον πολίτη, για το κράτος του δικαίου και για άλλα τέτοια που ούτε είχαν περάσει ποτέ από τα μυαλουδάκια τους, με δραματικά αποτελέσματα. Και οι κάμερες ζούμαραν (και πάλι) επίμονα στο… σόου που βρισκόταν σε εξέλιξη στους δρόμους. Αγνοώντας επιδεικτικά μορφές διαμαρτυρίας πιο πολιτισμένες από το να σπας την περιουσία των καταστηματαρχών σε Αλεξάνδρας, Πανεπιστημίου και Ερμού: η πορεία του ΚΚΕ π.χ., η οποία χάρη στην άριστη περιφρούρησή της ήταν κάτι παραπάνω από άψογη, ελάχιστα προσείλκυσε το ενδιαφέρον των καναλιών, που προτίμησαν, ενώ χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν ειρηνικά, να δείχνουν μερικές δεκάδες που έσπαγαν βιτρίνες. Αυτό δεν έγινε τυχαία. Ηταν επιλογή μιας τηλεόρασης που τρέφεται από τέτοιου είδους γεγονότα…
▅ Η βία τρέφει την ΤV
Γιατί η βία την τρέφει την τηλεόραση του 2008. Και η ωμή και ανερυθρίαστη πρόκληση, όπως ξεπρόβαλε μέσα από τις σοκαριστικές δηλώσεις ( «όλα είναι,δυστυχώς,μια παρεξήγηση!») του κ. Κούγια, δικηγόρου των αστυνομικών που κατηγορούνται για τη δολοφονία του μαθητή. Και η βλακεία, όπως ατόφια, πολλών καρατίων, αναδύθηκε μέσα από τα λόγια της παρουσιάστριας του «Πολύ μπλα μπλα» (Αlter) Φαίης Σκορδά, η οποία αναφερόμενη στα έκτροπα είπε ότι «έχω βαρεθεί να ακούω να αναπτύσσουν πολιτικές απόψεις στην τηλεόραση.Το θέμα είναι:μπορώ να κάνω κάτι;Αυτό είναι.Μπορώ να κάνω κάτι,και τι; Εγώ δεν μπορώ να κάνω κάτι και το λέω…Είμαι αδύναμη;Είμαι κότα;». Για δες! Τη στιγμή που η κυβέρνηση αντί να κάνει την αυτοκριτική της σφύριζε κλέφτικα, έκαναν αυτοκριτική οι (φυσικές, πάντα) ξανθιές της μεσημεριανής ζώνης! Λίγο μετά, στο ίδιο κανάλι, στο Αlter, ο πρώην βουλευτής της ΝΔ κ. ΠέτροςΜαντούβαλος (που μόλις οι «γνωστοί άγνωστοι» ξετσούμισαν στο κέντρο της Αθήνας βρήκε την ευκαιρία να ξετσουμίσει στα κανάλια για να δώσει τη δική του παράσταση) απαντούσε με ειρωνικό ύφος στον εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, που έκανε λόγο για παραίτηση της κυβέρνησης, «καλά,τόσο εύκολα παραιτείστε εσείς;». Ο,τι μπορούσε έκανε και ο κ. Μαντούβαλος για να εκτεθεί ακόμη περισσότερο απ΄ όσο έχει ήδη εκτεθεί. ▅ Στον κόσμο του Star
Με το Μega να παίρνει τη σκυτάλη στην ενημέρωση τις πρώτες κυρίως ώρες των ταραχών, τα υπόλοιπα ιδιωτικά κανάλια ακολούθησαν. Αποκαλυπτικές οι κάμερες του Star που τσάκωσαν αστυνομικούς να πυροβολούν στον αέρα προς εκφοβισμό του πλήθους. Το εν λόγω κανάλι όμως παρέμεινε αδύναμο ειδησεογραφικά, αποδεικνύοντας πως, παρ΄ ότι διαφημίζεται ως το αγαπημένο των νέων, δεν ήταν έτοιμο να αφουγκραστεί τον παλμό των παιδιών που έκλαψαν για τον συνομήλικό τους, που βγήκαν στους δρόμους. Εκτός αν τελικά οι νέοι του Star είναι μια ειδική κατηγορία αφασικών εφήβων που, ακόμη και όταν καίγεται ο κόσμος (τους), εκείνοι «καίγονται» να μάθουν τα του τοκετού της Γωγώς Μαστροκώστα. Οπως και αν έχει, το κανάλι μετέτρεψε τη δολοφονία ενός δεκαπεντάχρονου παιδιού σε φτηνό μελό, βγάζοντας στον αέρα ακόμη και τη φίλη του εκλιπόντος για να δηλώσει ότι δεν θα τον ξεχάσει ποτέ, κάνοντας ζουμ σε κεριά, λαμπάδες και λουλουδιασμένα μνήματα, προσπαθώντας να μας κάνει να κλάψουμε…
Κατά τα άλλα, δυναμική παρουσία στον χώρο των γεγονότων είχαν ο ΑΝΤ1, ο Αlpha και το Αlter. Δυναμική υπέρ το δέον, ώρες ώρες, με τους δημοσιογράφους τους να βγαίνουν στον αέρα με φωνές βραχνιασμένες από τα δακρυγόνα, να βαριανασαίνουν, να βογκάνε, να προσπαθούν απεγνωσμένα να μιλήσουν, τη στιγμή που και εμείς προσπαθούσαμε απεγνωσμένα να καταλάβουμε τι έλεγαν. Παρακολουθώντας στη δορυφορική τηλεόραση αντίστοιχα ρεπορτάζ των ξένων συναδέλφων τους, μας έκανε εντύπωση πώς εκείνοι μπορούσαν να κρατήσουν απόσταση ασφαλείας από χημικά και καπνούς και να δίνουν κανονικά τις ανταποκρίσεις. Είναι άραγε πιο εκπαιδευμένοι; Μήπως λιγότερο θεατρίνοι; Ή μήπως είναι κότες, που θα έλεγε και η Σκορδά, οι οποίες δεν τολμούν να πλησιάσουν στον χώρο των γεγονότων, σε αντίθεση με τους ηρωικούς έλληνες δημοσιογράφους; Πάντως CΝΝ, ΒΒC και ΤV5 μετέδωσαν όσα συνέβαιναν με μεγαλύτερη σοβαρότητα (και εγκυρότητα συχνά) απ΄ ό,τι εμείς, όσο τουλάχιστον μπόρεσα να δω. Η δε επιμονή πολλών ελληνικών καναλιών να επισημαίνουν ξανά και ξανά ότι ο ειδικός φρουρός που πυροβόλησε το παιδί δεν ζήτησε «συγγνώμη» τι άλλο θα μπορούσε να προσφέρει αν όχι μεγαλύτερη ένταση; Αυτό ήταν το ζητούμενο; Για την ιδιωτική τηλεόραση, ως φαίνεται, ναι. ▅ Η κάμερα ως αυτόπτης μάρτυρας
Αν όμως εκείνοι υπερέβαλλαν, η κάμερα έδειχνε αυτό που γινόταν. Ηταν από τις φορές που συνειδητοποιούσες τη θετική δύναμή της, που χαιρόσουν που υπήρχε: Ας μη γελιόμαστε, χωρίς τα πλάνα που τράβηξαν οι κάμεραμεν των καναλιών βάζοντας σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητά τους δεν θα είχε γίνει ποτέ γνωστό ούτε το μέγεθος της κινητοποίησης ούτε το μέγεθος της καταστροφής. Δεν αναφερόμαστε μόνο στα ιδιωτικά κανάλια της πρωτεύουσας, αλλά και στα περιφερειακά κανάλια που έστειλαν εικόνες από τις ταραχές που συγκλόνισαν και την επαρχία. Επρόκειτο για πλάνα που απεδείκνυαν πως ό,τι συνέβαινε αυτή τη φορά δεν αφορούσε μόνο την Αθήνα. Για ρεπορτάζ (σαν εκείνο της Ελίζας Καλλίτση από την Πάτρα με θέμα τους ιδιοκτήτες καταστημάτων που πήραν τον νόμο στα χέρια τους και καταδίωξαν τους κακοποιούς) που υπενθύμιζαν κάτι που όλο και πιο σπάνια βλέπουμε: την καλή και θετική πλευρά ενός μέσου που μπορεί να του καταμαρτυρούμε πολλά, αλλά έχει προσφέρει και πολλά.
Ετσι, όπως είχε τις καλές στιγμές της η τηλεόραση, έτσι είχαν τις καλές στιγμές τους και κάποιοι πανελίστες. Ανθρωποι που εμφανίστηκαν στις ενημερωτικές εκπομπές και έκαναν τη διαφορά μιλώντας με κοινή λογική και θάρρος. Ανάμεσά τους η Λιάνα Κανέλλη (σε τοπ φόρμα, αν και πάντα με εξουθενωτική ένταση), από τις λίγες πολιτικούς που κοίταξαν κατάματα το πρόβλημα με διάθεση όχι μόνο καταγγελτική αλλά και αυτοκριτική (ως μέλος του Κοινοβουλίου), η Μαρία Δαμανάκη («Αυτά τα παιδιά που βγαίνουν στους δρόμους μάς έχουν ξεγράψει όλους εμάς!») και η Χάρις Αλεξίου («Μα τι άλλο πρέπει επιτέλους να γίνει για να πέσει μια κυβέρνηση;Τι;») ξεχώρισαν. Οσο για τη Φωτεινή Πιπιλή , η οποία πρότεινε η πορεία της ΓΣΣΕ-ΑΔΕΔΥ να μην περάσει από το κέντρο «αλλά να γίνει,ας πούμε,στη Βαρυμπόμπη,κάπου αλλού,για να δουλέψουν λίγο τα μαγαζάκια του κέντρου…», τι να πούμε; Τα είπε όλα μόνη της, και ο νοών νοείτω. Οπως όλα τα είπε και ο Δήμος Βερύκιος με τον επιεικώς πληθωρικό τρόπο του: ο δημοσιογράφος του Αlpha νομίζει πλέον ότι βρίσκεται σε καφενείο όπου μιλάει και συμπεριφέρεται όπως του γουστάρει. Γραφικότατος! Ο δε Γιώργος Παπαδάκης συναγωνίστηκε τον μαθητή του τον Αυτιά σε λαϊκισμό, βγάζοντας στον αέρα μαθητές και λέγοντάς τους με συναισθηματικά φορτισμένη φωνή: «Είστε πιο ώριμοι από εμένα!Εγώ είμαι ανώριμος!Εγώ αισθάνομαι ότι πρέπει να φύγω και να έρθετε εσείς εδώ!Τι να σας κεράσουμε εμείς, τι;Τη στιγμή που εσείς μας έχετε κεράσει πολιτισμό;». Τι λέγαμε παραπάνω για υπερβολές; Ή δεν ήταν υπερβολή η επίμονη διαφήμιση από το δελτίο ειδήσεων του Νίκου Ευαγγελάτου «δηλώσεων του πατέρα του δολοφονημένου μαθητή», όταν η φοβερή και τρομερή αποκλειστικότητα περιοριζόταν στην από τηλεφώνου λακωνική παράκληση του συντετριμμένου άνδρα «αφήστε με,δεν θέλω να μιλήσω!»; Και όμως, αυτό το έβγαλαν στον αέρα θεωρώντας το δημοσιογραφική επιτυχία!
