Περίπου 18.000 θέσεις εργασίας σε μικρές βιοτεχνικές επιχειρήσεις κινδυνεύουν άμεσα το πρώτο εξάμηνο του 2009, ενώ η μείωση του τζίρου το τελευταίο τρίμηνο κυμαίνεται από 9,4% ως και 50%. Πρόκειται για ευρήματα έρευνας της εταιρείας Μarc που έγινε για λογαριασμό του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΒΕΑ) μεταξύ των μελών του, σε δείγμα 450 επιχειρήσεων στις 27 και 28 Νοεμβρίου, με θέμα «Οι επιπτώσεις της κρίσης στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις».
Ο πρόεδρος του ΒΕΑ κ. Π. Ραβανής ζήτησε, μεταξύ των άλλων, τη δημιουργία ταμείου ανεργίας επαγγελματοβιοτεχνών, ενώ σε ερώτηση σχετικά με την πιθανή μείωση των ημερών εργασίας με αντίστοιχη μείωση των αποδοχών των εργαζομένων, τόνισε χαρακτηριστικά: «Εργοδότες και εργαζόμενοι- ειδικά όταν πρόκειται για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις- βρισκόμαστε στο ίδιο καράβι. Οταν το καράβι βουλιάζει δεν πετάμε τους ανθρώπους στη θάλασσα,αλλά παίρνουμε μέτρα προστασίας. Είμαστε αντίθετοι με οποιαδήποτε μείωση των ημερών εργασίας και κάθε μείωση των αποδοχών των εργαζομένων».
Ειδικότερα, το 90% των επιχειρήσεων που είναι μέλη του ΒΕΑ αντιμετωπίζουν σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό προβλήματα λόγω της οικονομικής κρίσης και της ψυχολογίας της αγοράς. Η μείωση τζίρου, η έλλειψη ρευστότητας και τα προβλήματα με τις τράπεζες αποτελούν βραχνά για την πλειονότητα των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων. Χαρακτηριστικό είναι ότι μόνο το 8,2% των βιοτεχνών και επαγγελματιών δηλώνει ότι δεν έχει επηρεαστεί από την οικονομική κρίση.
Το 83,1% των μελών του ΒΕΑ έχει μείωση του τζίρου της επιχείρησής του το τελευταίο τρίμηνο σε σχέση με πέρυσι- η μέση μείωση στον τζίρο των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων είναι της τάξεως του 33,2%. Πιο συγκεκριμένα, μείωση ως 20% αναφέρει το 25,9% των επιχειρήσεων, μείωση από 20% ως 35% αναφέρει το 27,7%, από 35% ως 50% αναφέρει το 20%, ενώ μείωση πάνω από 50% του τζίρου δηλώνει το 9,4% των επιχειρήσεων. Μόνο το 12,5% δεν διαπιστώνει αξιοσημείωτη διαφορά σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, αλλά υπάρχει και το 4,5% των επιχειρήσεων το οποίο έχει αύξηση πωλήσεων. Το 69,9% αντιμετωπίζει αυτή την περίοδο σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας. Από την ανάλυση των στοιχείων της έρευνας προκύπτει ότι το σχετικά μεγαλύτερο πρόβλημα ρευστότητας το αντιμετωπίζουν οι πολύ μικρές ατομικές επιχειρήσεις (72,3%), οι οποίες αποτελούν και την πλειονότητα των μελών του ΒΕΑ.
Ωστόσο το 69,2% των επαγγελματοβιοτεχνών εκτιμά ότι η επιχείρησή του θα νιώσει τις μεγαλύτερες επιπτώσεις τις κρίσης μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2009. Η απαισιοδοξία των μελών του ΒΕΑ αποτυπώνεται και στις εκτιμήσεις για τον τζίρο του επόμενου έτους. Η συντριπτική πλειονότητα των επαγγελματοβιοτεχνών αναμένει ακόμη μεγαλύτερη μείωση του τζίρου για το 2009. Το 45,4% μάλιστα αναμένει σημαντική μείωση και το 29,6% μικρότερη. Τζίρο περίπου στα ίδια επίπεδα με τον εφετινό αναμένει το 10,8%, ενώ μόνο το 3,7% ελπίζει σε κάποια αύξηση. Φυσικά ο κίνδυνος των απολύσεων προβάλλει απειλητικός. Η σκέψη για μείωση του προσωπικού απασχολεί το 29,9% των μελών του ΒΕΑ. Μάλιστα το 18% θεωρεί αναπόφευκτο ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Τα στοιχεία αυτά- αναγόμενα στις επιχειρήσεις που απασχολούν προσωπικό- οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι μισές από αυτές σκέφτονται μείωση του προσωπικού. Σε απόλυτους αριθμούς και με την υπόθεση ότι κάθε επιχείρηση σκέφτεται να απολύσει μόνο έναν εργαζόμενο, οι εν δυνάμει άνεργοι από τις μικρές μεταποιητικές επιχειρήσεις της Αθήνας ανέρχονται σε 18.000.
Αλλά τα μέτρα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της κρίσης θεωρούνται ανεπαρκή από το 78,1% των ερωτημένων ή μάλλον ανεπαρκή, ενώ μόνο το 9,6% επαρκή ή μάλλον επαρκή. Ως εκ τούτου, το πλέον κατάλληλο μέτρο που πρέπει να ληφθεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος της χρηματοδότησης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων οι ερωτώμενοι θεωρούν τη δημιουργία τράπεζας με συμμετοχή του κράτους που να ασχολείται αποκλειστικά με τη χρηματοδότηση των μικρών επιχειρήσεων. Ακολουθούν ως πλέον κατάλληλα μέτρα η εγγύηση και η επιδότηση του επιτοκίου από το κράτος, καθώς και η αύξηση της χρηματοδότησης με καλύτερους όρους από τις τράπεζες.
Κλειστές οι πόρτες των τραπεζών
Η συντριπτική πλειονότητα των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων βρίσκει κλειστές τις πόρτες των τραπεζών. Το 23,1% των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων αντιμετωπίζει προβλήματα συνεργασίας με την τράπεζα με την οποία συναλλάσσεται. Το μεγαλύτερο πρόβλημα σε σχέση με τις τράπεζες εντοπίζεται στις ΕΠΕ και στις ΑΕ, όπου αναφέρονται προβλήματα από το 34,4%. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ένας στους οκτώ επαγγελματοβιοτέχνες (13,6%) εκλήθη από την τράπεζα με την οποία συνεργάζεται για επαναδιαπραγμάτευση των δανείων ή των πιστώσεων με δυσμενέστερους για αυτόν όρους. Αυτό σημαίνει ότι από το σύνολο των επαγγελματοβιοτεχνών που έχει τέτοιου είδους συναλλαγές με τράπεζες, εκλήθη ως τώρα για επαναδιαπραγμάτευση ο ένας στους τέσσερις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 40% όσων κλήθηκαν για επαναδιαπραγμάτευση αναγκάστηκαν να συμφωνήσουν, ενώ το 60% είναι σε εκκρεμότητα.
Η μία στις τέσσερις επιχειρήσεις που ανήκουν στο ΒΕΑ (24,3%) έχει ζητήσει αυτή την περίοδο χρηματοδότηση από την τράπεζα. Και μόνο το ένα στα τρία αιτήματα δανειοδότησης έγινε αποδεκτό από την τράπεζα με τους ίδιους όρους που ίσχυαν και πριν. Στο 1/3 των περιπτώσεων η τράπεζα δέχτηκε μεν να χορηγήσει δάνειο αλλά με πιο δυσμενείς όρους, ενώ στο 1/3 των περιπτώσεων η απάντηση της τράπεζας ήταν αρνητική.
