Η απειλή ενός λιμού τρομακτικών διαστάσεων πλανάται στον πλανήτη μας με επίκεντρο τον αποκαλούμενο Τρίτο Κόσμο, μετά την εκτόξευση των τιμών στα τρόφιμα. Εκτόξευση που δεν είναι άσχετη με την καλλιέργεια ενεργειακών φυτών για την παραγωγή βιοκαυσίμων ως αντίδοτο στην ενεργειακή εξάρτηση από το ορυκτό πετρέλαιο και κυρίως ως απάντηση στη μόλυνση του περιβάλλοντος από αυτό.
Τα ενεργειακά φυτά παρουσιάστηκαν ως εναλλακτική καλλιέργεια- και μάλιστα πολλά υποσχόμενη- στην εποχή της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών, την οποία η εφαρμογή της νέας ΚΑΠ επιφέρει στην ελληνική γεωργία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση έθεσε ως στόχο τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% ως το 2020, σε σχέση με τα δεδομένα του 1990, γι΄ αυτό και αποφάσισε το 10% των καυσίμων που χρησιμοποιούμε στις μεταφορές να προέρχεται από βιοκαύσιμα. Τούτο κατά τους ειδικούς σημαίνει ότι για να καλυφθούν οι ανάγκες της χώρας σε ενεργειακά φυτά θα πρέπει να καλλιεργηθούν με αυτά τουλάχιστον 3,7 εκατ. στρέμματα. Στόχος που απέχει παρασάγγας από τα σημερινά δεδομένα.
Συμμορφούμενη η χώρα μας στις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μετά τις αλλαγές στην αγορά ζάχαρης αποφάσισε τη μετατροπή των δύο εργοστασίων της ΕΒΖ ΑΕ στη Λάρισα και στην Ξάνθη σε μονάδες παραγωγής βιοαιθανόλης. Ωστόσο, οι αποφάσεις αυτές ελήφθησαν προτού ανακύψουν νέα δεδομένα σε παγκόσμιο επίπεδο, τα οποία δημιουργούν αν μη τι άλλο εύλογα ερωτηματικά για τη σκοπιμότητα της επένδυσης και τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος σε βάθος χρόνου.
Νεότερες έρευνες θέτουν σε αμφισβήτηση την επιχείρηση «βιοκαύσιμα»:
Α) Νέα ευρήματα δείχνουν ότι η παραγωγή βιοκαυσίμων είναι ιδιαιτέρως ενεργοβόρα διαδικασία. Ερευνητές υποστηρίζουν ότι για την παραγωγή ενός λίτρου βιοκαυσίμων χρειάζεται η κατανάλωση τριών λίτρων πετρελαίου.
Β) Η ανάγκη σε βιοκαύσιμα ωθεί χώρες της Λατινικής Αμερικής σε καταστροφή δασών, σε αποψιλώσεις δασικών περιοχών και εκχερσώσεις γαιών για τη δημιουργία νέων καλλιεργούμενων εκτάσεων για ενεργειακά φυτά.
Γ) Η αύξηση των καλλιεργειών ενεργειακών φυτών συνέβαλε στην εκτίναξη των τιμών των δημητριακών σε δυσθεώρητα ύψη. Οι ετήσιες αυξήσεις στις τιμές των σιτηρών κατά 130% οδήγησαν σε ράλι τιμών τα τρόφιμα. Οι τιμές των τροφίμων μέσα σε ένα δωδεκάμηνο αυξήθηκαν διεθνώς κατά 57%. Ο εφιάλτης της πείνας δεν είναι απλά εν δυνάμει απειλή, αλλά αβίωτη πραγματικότητα για πάνω από 1 δισ. ανθρώπους στον πλανήτη, γεγονός που αποτελεί θρυαλλίδα στα θεμέλια τουλάχιστον 36 φτωχών κρατών και αιτία περιφερειακών συγκρούσεων.
Το καμπανάκι του κινδύνου κρούει με δηλώσεις του ο ειδικός σύμβουλος των Ηνωμένων Εθνών για το Δικαίωμα Διατροφής κ. Ζαν Ζιγκλέρ. Οπως τονίζει ο ελβετός εμπειρογνώμονας «η παραγωγή βιοκαυσίμων σήμερα είναι ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας». Ενδεικτικό, επίσης, είναι το παράδειγμα που επικαλέστηκε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Πολιτικής Γης κ. Λέστερ Μπράουν για να τεκμηριώσει τον κίνδυνο ενός παγκόσμιου λιμού από την παραγωγή βιοκαυσίμων. Οπως σημειώνει ο κ. Μπράουν «για να φουλάρει το ρεζερβουάρ ενός αυτοκινήτου με βιοαιθανόλη απαιτείται ποσότητα δημητριακών που θα μπορούσε να θρέψει ένα άτομο για έναν χρόνο».
Υπό αυτά τα δεδομένα δεν μπορεί παρά και σε επίπεδο ΕΕ να υπάρξει προβληματισμός για την αποτελεσματικότητα της ακολουθούμενης πολιτικής στον τομέα της ενέργειας και των επιπτώσεων στην επάρκεια τροφίμων σε όλον τον πλανήτη. Ο προβληματισμός αυτός ήδη βρίσκει εκφραστές σε ευρωπαίους πολιτικούς, όπως ο γάλλος υπουργός Γεωργίας κ. Μισέλ Μπαρνιέ, ο οποίος δηλώνει ευθαρσώς: «Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να αφήσουμε τα τρόφιμα στο έλεος μόνο των δυνάμεων της αγοράς και της διεθνούς κερδοσκοπίας».
Και, βεβαίως, καλώς η Εκκλησία εύχεται να μας φυλάει ο Θεός «από λοιμού, λιμού, σεισμού, καταποντισμού, πυρός, μαχαίρας και επιδρομής αλλοφύλων», η ΕΕ όμως οφείλει να μη μείνει σε ευχές αλλά να πρωτοστατήσει, λαμβάνοντας συγκεκριμένα μέτρα για την αποφυγή ενός γενικευμένου λιμού στον κόσμο με απρόβλεπτες συνέπειες για την ανθρωπότητα.
Ο κ. Μ. Χαρακόπουλος είναι βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας.
