Η ελληνική οικονομία- η πραγματική, αυτή που παράγει αγαθά, και όχι δομημένα, πολιτικό χρήμα, τραπεζική τοκογλυφία, καταναλωτικά δάνεια και χρηματιστηριακές φούσκεςκαταρρέει. Οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Είμαστε οι τελευταίοι τη τάξει σε εξαγωγές, σε ανταγωνιστικότητα, σε παραγωγή και κατανάλωση τεχνολογίας. Αντιθέτως, είμαστε πρωταθλητές στην ανεργία και στην επισφαλή εργασία. Και όμως το πολιτικό σύστημα επιμένει ότι «η Ελλάδα άλλαξε». ΝΔ και ΠαΣοΚ υπόσχονται ότι, αν τους επιτραπεί να κυβερνήσουν, η χώρα θα μετατραπεί σε μια γη της Επαγγελίας.
Η Ελλάδα όντως άλλαξε. Η κοινωνία είναι θρυμματισμένη, καχύποπτη, νευρασθενική, απαισιόδοξη. Η κατάθλιψη, το άγχος, η απελπισία δεν είναι συμπτώματα μόνο του ενός τρίτου του πληθυσμού που βρίσκεται «εκτός των τειχών», αλλά και των «τυχερών» δύο τρίτων που ζουν πάνω από το όριο της φτώχειας. Και στις γραμμές των βολεμένων οι νευρώσεις, οι φοβίες εναντίον των «άλλων», το άγχος για το αύριο- το δικό τους και των παιδιών τους -, η ανασφάλεια για τη δουλειά τους βρίσκονται σε κατακόρυφη άνοδο.
Η Ελλάδα άλλαξε. Η πολιτική βρίσκεται κάτω από το σημείο μηδέν. Η άποψη των πολιτών για τα κόμματα και τους πολιτικούς έχει αρνητικό πρόσημο.
Και όμως οι συνταγές του νεοφιλελευθερισμού έχουν εφαρμοσθεί όλες με ευλαβική πίστη: πλήρης απελευθέρωση της αγοράς, overdose ιδιωτικοποιήσεων, διευκολύνσεις κάθε είδους (φορολογικές, εργασιακές, χρηματοδοτικές) προς τις επιχειρήσεις, διάλυση του συνδικαλισμού, απελευθέρωση της αγοράς εργασίας. Το κεφάλαιο «τα πήρε όλα κι έφυγε», όπως λέει και το λαϊκό άσμα, χωρίς να αφήσει τίποτα στη χώρα. Σε λίγα χρόνια η Ελλάδα θα παράγει μόνο βράχια, θάλασσα και ήλιο. Η εγχείρηση του νεοφιλελευθερισμού πέτυχε αλλά ο ασθενής ψυχορραγεί.
Για αυτό όμως, λένε οι πολιτικά ορθώς σκεπτόμενοι, δεν φταίει η εγχείρηση αλλά ο ασθενής. Και επιμένουν «για το καλό του λαού» στην ίδια συνταγή που σκοτώνει: ακόμη λιγότερος έλεγχος στο κεφάλαιο, ακόμη μεγαλύτερη ελαστικοποίηση της εργασίας, ακόμη λιγότερο κράτος πρόνοιας. Και καταγγέλλουν όσους τολμούν να τους αμφισβητούν ως επικίνδυνους αριστεριστές χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι ζούμε ημέρες τέλους (της δικής τους) εποχής.
Αλλά οι κοινωνίες, οι άνθρωποι υπάρχουν και δεν μπορούν να «ελαστικοποιηθούν» πέρα από ένα όριο, το οποίο έχουμε αγγίξει. Η αλλαγή είναι «ιστορικά αναγκαία», όπως θα λέγαμε σε άλλες εποχές. Είναι ώρα η κοινωνία και η πολιτική να κυβερνήσουν την οικονομία.
