Αξίζει αυτός ο τύπος 10 δισ. δολάρια;
Ως σήμερα ο Μπιλ Γκέιτς ήταν ο πιο διάσημος (και ο πιο πλούσιος) φοιτητής του Χάρβαρντ ο οποίος παράτησε τις σπουδές του στο περίφημο αμερικανικό πανεπιστήμιο για να ακολουθήσει τον δικό του δρόμο. Τον επίζηλο αυτόν τίτλο διεκδικεί σήμερα ένας άλλος πρώην φοιτητής του ιδίου πανεπιστημίου, ο οποίος σε ηλικία μόλις 23 ετών έχει στα χέρια του έναν θησαυρό που ο ίδιος δημιούργησε μέσα από το δωμάτιό του στη φοιτητική εστία του Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης. Αναφερόμαστε στο Facebook, το πιο καυτό site «κοινωνικής δικτύωσης» (social networking) στον κόσμο. Τουλάχιστον 60 εκατομμύρια χρήστες το επισκέπτονται συχνά-πυκνά για να μιλήσουν με τους φίλους τους, να βρουν άλλους που τους έχουν χάσει, να εκθέσουν τις φωτογραφίες τους, να διαβάσουν τα μηνύματά τους και να κάνουν ό,τι άλλο επιτρέπει η ιντερνετική φαντασία. Σε ηλικία 23 ετών, ο δημιουργός του Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ θα μπορούσε να πουλήσει την εταιρεία του αντί του ποσού των δέκα δισεκατομμυρίων δολαρίων. Υπερβολή θα πείτε, αλλά εάν λάβουμε υπόψη τις (συνήθως) έγκυρες πληροφορίες της «Wall Street Journal», ο Ζάκερμπεργκ βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις με τη Microsoft για να της πουλήσει το 5% της εταιρείας του αντί του ποσού των 500 εκατομμυρίων δολαρίων. Η συμφωνία, η οποία θα ανέβαζε την αξία της Facebook στο προαναφερθέν ιλιγγιώδες ποσό, δεν ολοκληρώθηκε, γιατί καθώς φαίνεται ότι ο Ζάκερμπεργκ ζητούσε περισσότερα και προτίμησε να περιμένει μέχρι να εμφανιστεί κάποιος άλλος αγοραστής.
Μα είναι δυνατόν μια εταιρεία όπως η Microsoft να είναι διατεθειμένη να δώσει 500 εκατομμύρια δολάρια για να αγοράσει ένα μικρό ποσοστό μιας εταιρείας που μέχρι πριν από λίγο καιρό την ήξεραν μόνον οι φοιτητές των αμερικανικών πανεπιστημίων; Και όμως, η συμφωνία για την εξαγορά ενός μειοψηφικού μεριδίου της Facebook είχε φτάσει λίγο πριν από την ολοκλήρωσή της, αλλά «κόλλησε» στο ποσό. Ο ιδρυτής της Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ θα ήταν ευχαριστημένος με ένα ποσό που θα αποτιμούσε την εταιρεία του στα 15 δισ. δολάρια, σύμφωνα με πληροφορίες των «Sunday Times». Εχουμε τρελαθεί τελείως, θα πείτε, και δεν θα έχετε άδικο. Για ποιο λόγο να ενδιαφέρεται ο Μπιλ Γκέιτς ή όποιος άλλος μεγαλοεπενδυτής για ένα site στο Internet όσο δημοφιλές και να είναι αυτό; Και όμως! Οπως επισημαίνουν οι αναλυτές, το Facebook συνεχίζει εκεί όπου σταματάει το Google. «Το Google είναι για να βρεις πληροφορίες. Το Facebook είναι για να επικοινωνήσεις αυτή την πληροφορία και να τη μοιραστείς με αποτελεσματικό τρόπο» τονίζει ένας από αυτούς. Επομένως, το ενδιαφέρον των μεγάλων είναι προφανές.
Για να αντιληφθούν όσοι δεν είναι εξοικειωμένοι με τη νέα τεχνολογία και τους νέους τρόπους επικοινωνίας τι ακριβώς συμβαίνει με το Facebook, ας δούμε τι μπορεί να κάνει όποιος αποφασίσει να διαβεί την ιντερνετική του πύλη. Πληκτρολογώντας τη διεύθυνση www. facebook. com και υποβάλλοντας την ηλεκτρονική σου διεύθυνση, μαζί με το όνομα και την ηλικία σου, μπαίνεις σε μια απέραντη ηλεκτρονική παρέα μέσω της οποίας μπορείς να πληροφορηθείς τα τελευταία νέα από φίλους και γνωστούς, να ανεβάσεις φωτογραφίες και βίντεο, να επικοινωνήσεις με ανθρώπους των οποίων έχεις χάσει τα ίχνη και εν γένει να γίνεις μέλος ενός δικτύου ανθρώπων με το οποίο θα μοιράζεσαι κοινές ιδέες, προτιμήσεις και απόψεις.
Το Facebook δεν είναι ούτε το μοναδικό ούτε το πρώτο site που κάνει αυτή τη δουλειά. Πρωτοπόρο ήταν το MySpace, ιδιοκτησίας πλέον της News Corporation του Ρούπερτ Μέρντοκ, το οποίο έχει περισσότερους χρήστες από το Facebook, αλλά ο ρυθμός ανάπτυξης του τελευταίου έχει διαψεύσει και τους πλέον αισιόδοξους. Μόνον στις Ηνωμένες Πολιτείες η επισκεψιμότητα του Facebook αυξήθηκε κατά 117% κατά το διάστημα από τον Αύγουστο του 2006 ως τον Αύγουστο του 2007. Κατά την ίδια περίοδο, το MySpace είδε τους επισκέπτες του να αυξάνονται κατά 23% μόνο. Σε πραγματικά νούμερα, οι χρήστες ήταν 19.173.000 στο πρώτο και 49.178.000 στο δεύτερο. Με τον ρυθμό που μεγαλώνει όμως το Facebook σύντομα θα περάσει στην πρώτη θέση, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών.
Η ιστορία του Facebook ξεκίνησε το 2004 μέσα από το Χάρβαρντ, όπου ο τριτοετής τότε Μαρκ Ζάκερμπεργκ σκέφτηκε να δημιουργήσει ένα ηλεκτρονικό δίκτυο για την επικοινωνία μεταξύ των συμφοιτητών του. Δεν ήταν βέβαια πρωτάρης στον χώρο. Από την ηλικία των 10 ετών είχε «κόλλημα» με τους υπολογιστές και στο λύκειο έφτιαχνε τα δικά του προγράμματα. Παιδί ευκατάστατης οικογενείας, από ένα πλούσιο προάστιο της Νέας Υόρκης, με μπαμπά οδοντογιατρό και μητέρα ψυχίατρο, φοίτησε στη Philips Exeter Academy, το γνωστό σχολείο στο Νιου Χάμσιρ, όπου φοιτούν όλα τα «καθώς πρέπει» πλουσιόπαιδα, και το 2002 πήγε στο Χάρβαρντ με σκοπό να σπουδάσει Ψυχολογία. Δεν του έμελλε όμως να ολοκληρώσει τις σπουδές του, γιατί η επιτυχία του Facebook ήταν τέτοια ώστε δεν του επέτρεψε να έχει το νου του στα διαβάσματα. Εξάλλου, αναγκάστηκε να μετακομίσει στο Πάλο Αλτο της Καλιφόρνιας, όπου βρίσκονται σήμερα τα γραφεία της εταιρείας.
Στην αρχή το Facebook προοριζόταν μόνον για τους φοιτητές του Χάρβαρντ. Στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλα πανεπιστήμια της Βοστώνης και της ευρύτερης περιοχής της Νέας Αγγλίας, αλλά παρέμενε πάντα σε πλαίσια πανεπιστημιακά και μαθητικά. Για να εγγραφεί δηλαδή κάποιος έπρεπε να είναι σπουδαστής. Τον Σεπτέμβριο του 2006 το site «άνοιξε» σε όλο τον κόσμο και έκτοτε ξεκίνησε η ραγδαία άνοδός του. Σε αυτό συνέβαλε φυσικά και η εμπιστοσύνη επενδυτών στο όλο εγχείρημα. Οι πρώτοι που επένδυσαν ήταν ο Πίτερ Τίελ, εκ των συνιδρυτών του PayPal, του διαδικτυακού συστήματος μεταφοράς χρημάτων, ο οποίος έβαλε 500.000 δολάρια και οι εταιρείες επενδύσεων Accel Partners και Greylock Partners. Το όνομα Facebook («βιβλίο προσώπων», κατά λέξη) προέρχεται από τα άλμπουμ με τις φωτογραφίες και τα ονόματα των φοιτητών που δίνουν τα αμερικανικά πανεπιστήμια στους καινούργιους για να μπορέσουν να εγκλιματιστούν καλύτερα στο νέο τους περιβάλλον.
Τον περασμένο Μάιο, ο Ζάκερμπεργκ έκανε ένα ακόμη μεγάλο βήμα: επέτρεψε στους πάντες να αποκτήσουν πρόσβαση στην ανάπτυξη των εφαρμογών του Facebook. Ο στόχος του ήταν προφανής: να γίνει το Facebook η κύρια πλατφόρμα των χρηστών του Internet για να έχουν πρόσβαση σε εφαρμογές κοινωνικού χαρακτήρα. Για παράδειγμα, να μπορεί ένας φωτογράφος να βρίσκει το λογισμικό που θέλει, ένας γιατρός τα τελευταία νέα της ειδικότητάς του κτλ. Από τότε δεκάδες εταιρείες ξεκίνησαν τις δικές τους εφαρμογές μέσα από την πλατφόρμα του Facebook. Σε αντάλλαγμα η εταιρεία τους προσφέρει τη δυνατότητα να αποκομίζουν κέρδη από τις διαφημίσεις που εμφανίζονται δίπλα στην εφαρμογή τους.
Με εμφάνιση η οποία παραπέμπει σε «σπασίκλα» φοιτητή και ντυμένος συνήθως με μπλουτζίν, μακό μπλουζάκι και πέδιλα, ο ιδρυτής του Facebook απέχει αρκετά από την εικόνα του πετυχημένου ιδιοκτήτη μιας από τις πιο πολυσυζητημένες εταιρείες της Σίλικον Βάλεϊ. Για την ώρα τον ενδιαφέρει μόνο το μεγάλωμα της εταιρείας που γίνεται με τη διαρκή συνεισφορά των επενδυτών οι οποίοι έχουν πιστέψει σε αυτόν και την ιδέα του. Με έσοδα που πέρυσι έφτασαν τα 150 εκατομμύρια δολάρια και κέρδη που πλησιάζουν τα 30 εκατομμύρια, η Facebook είναι ένας διαδικτυακός Δαβίδ απέναντι σε κολοσσούς όπως η Google και η eBay, για να αναφερθούμε στις δύο διευθύνσεις με τα περισσότερα «χτυπήματα» τη μέρα. Με τον ρυθμό όμως που μεγαλώνει δεν αποκλείεται και να τους ξεπεράσει.
