Ο εραστής της λιτότητας
Θέατρο, κινηματογράφος, υλικά, χρώματα, υφάσματα. Αυτός ήταν ο κόσμος του Δαμιανού Ζαρίφη, του σκηνογράφου που πέθανε την περασμένη Τρίτη, σε ηλικία 61 ετών, έχοντας διαγράψει μια ξεχωριστή πορεία στην τέχνη. Σκηνογράφος και ενδυματολόγος, με σπουδές στο Παρίσι, ξεκίνησε την πορεία του το 1974, στο Θέατρο Τέχνης, και καταπιάστηκε με το έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ. Εκτοτε συμμετέσχε σε περισσότερα από 150 έργα κλασικών και συγχρόνων, συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, τη Λυρική Σκηνή και το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Δούλεψε με τον Κάρολο Κουν, τον Λευτέρη Βογιατζή, τον Βασίλη Παπαβασιλείου, τον Σταμάτη Φασουλή και το Ελεύθερο Θέατρο – Ελεύθερη Σκηνή, τον Δημήτρη Παπαϊωάννου. Στο λυρικό θέατρο έβαλε την υπογραφή του σε ένδεκα όπερες, ενώ στη μεγάλη οθόνη σκηνογράφησε περισσότερες από 15 ταινίες – κύκνειο άσμα του ο «Ελ Γκρέκο» του Γιάννη Σμαραγδή, ενώ το 2004 ήταν εκείνος που έκανε τα κοστούμια στις «Νύφες» του Παντελή Βούλγαρη. Ανάμεσα στις διακρίσεις του ξεχωρίζουν τα βραβεία από το Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και το Θεατρικό Μουσείο.
Βασίλης Παπαβασιλείου *Η πεμπτουσία του συνεργάτη*
«Αξιος και ενάρετος, ο Δαμιανός Ζαρίφης ανήκε σε μια εποχή όπου ήταν όλα διαφορετικά, αλλά ήταν και ο ίδιος διαφορετικός. Ανήκε σε μια εποχή όπου η εμπλοκή και η καλώς εννοουμένη στράτευση σε ένα καλλιτεχνικό σχέδιο ήταν καθοριστικοί παράγοντες. Είχε το χάρισμα στη δουλειά του. Ηταν όμως και η πεμπτουσία του συνεργάτη. Κάτι άλλο που τον χαρακτήριζε ήταν η θετική αντιμετώπιση των πραγμάτων, σε εποχές στερήσεων, τόσο στη Σκηνή, στην Εποχή, αλλά και στην περίπτωση του Ελεύθερου Θεάτρου. Ηταν ο άνθρωπος που με ανάγκασε μια φορά να του πω «μα, εσύ δεν έχεις καμία ανάγκη;». Ηξερε πώς να αντιμετωπίζει το κενό, την έλλειψη, χωρίς να ενοχλεί κανέναν».
Λάκης Λαζόπουλος *Ηξερε και ήθελε να προλάβει*
«Ο Δαμιανός Ζαρίφης μού έφτιαξε το πρώτο θεατρικό κοστούμι στην Αθήνα. Συνεργάτες και φίλοι – τα σπίτια μας στη Σέριφο σχεδόν συνορεύουν -, ήταν κοντά μου σε πολλές δουλειές, όπως στην παράσταη «Αέρας στα πανιά μας», αλλά και τώρα στον «Ελ Γκρέκο», την τελευταία του ταινία. Ηταν η απόλυτη ισορροπία του εξαιρετικού ανθρώπου με τον εξαιρετικό καλλιτέχνη, τον πιο διακριτικό αυτής της γενιάς, τον πιο αξιαγάπητο και απίστευτο. Ως το τέλος δούλεψε τα κοστούμια στον «Ελ Γκρέκο» και παρ’ ότι καταβεβλημένος, με επιμονή και υπομονή στάθηκε όρθιος. Ηξερε και ήθελε να προλάβει, να τελειώσει. «Εγώ θα την τελειώσω και μετά…» μας έλεγε, γιατί ήξερε. Κι όμως, ανεβοκατέβαινε στην Κρήτη, συμμετείχε στα γυρίσματα. Δεν το έβαζε κάτω. Είχε μια ιδιοφυΐα ο Δαμιανός στον τρόπο της συνεργασίας του με τον ηθοποιό. Δεν έφτιαχνε το κοστούμι και σου το έφερνε. Ησουν κι εσύ εκεί, παρών, το έχτιζε μαζί σου. Ηταν τόσο ιδιαίτερος ο τρόπος του και τόσο διαφορετικός».
Σταμάτης Φασουλής *Αφηνε τον χώρο να μιλάει*
«Ηταν ένας πολύ ζεστός άνθρωπος, με ένα υποδόριο χιούμορ, χαμηλό αλλά εκρηκτικό. Εξοχος συνεργάτης. Με έκανε να ξεχνιέμαι και να πιστεύω ότι είναι ένας ακόμη ηθοποιός του θιάσου. Δεν έκανε μόνον τη σκηνογραφία ή τα κοστούμια. Εμπαινε μέσα στην παραγωγή του έργου, συμμετείχε σε καθετί καλλιτεχνικό. Ερχόταν στις πρόβες, και στο θέατρο ένιωθε σαν στο σπίτι του. Θα έλεγα ότι ο Δαμιανός Ζαρίφης ήταν ο εραστής της λιτότητας. Είχε μια ιδιαίτερη επαφή με τα υφάσματα, τα χρώματα, τα υλικά. Ηξερε πώς να αφήνει τον χώρο να μιλάει. Ηταν αποθεωτικός. Θυμάμαι πώς στο «Τραμ» είχε χρησιμοποιήσει μαγικά τον χώρο…».
