«Δεν βολεύτηκα, πέτυχα!»
Εναν χρόνο μετά το «2» ο Δημήτρης Παπαϊωάννου βρίσκεται ενώπιον τριών νέων καλλιτεχνικών σχεδίων. Μόλις κυκλοφόρησε το DVD του «2» (η παράσταση με μονοκάμερα, μονταρισμένη, παρασκήνιο). Αύριο εγκαινιάζει την ιστοσελίδα του στο Διαδίκτυο: www.dimitrispapaioannou.com (σε επιμέλεια Κυριάκου Κασέρα). Αμεσα, δε, ξεκινά πρόβες για την αναβίωση της «Μήδειάς» του – παραγγελία του υπουργείου Πολιτισμού για να παρουσιασθεί στο πλαίσιο των προ-ολυμπιακών εκδηλώσεων τον προσεχή Αύγουστο στο Πεκίνο. Νωρίτερα, την 1η Ιουνίου, η «Μήδεια» θα σηματοδοτήσει την έναρξη του Φεστιβάλ Αθηνών 2008 (σε συμπαραγωγή ΥΠΠΟ – Φεστιβάλ – ΕΛΛΘΕΑ και της δικής του εταιρείας), ενώ το φθινόπωρο θα παιχθεί στην Αθήνα. Ξεκούραστος και έτοιμος για δουλειά, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου βρίσκεται ενώπιον «ανασκαφών, και όχι καινούργιων ανεγέρσεων».
– Κύριε Παπαϊωάννου, ποια είναι η γεύση που σας άφησε το «2»;
«Διατηρώ μια τρυφερή σκέψη. Κρατώ τη χαρά της επιτυχίας, της συνεργασίας και το υπογράφω με χαρά – ενώ συνήθως, λίγες εβδομάδες αφού παραδώσω κάτι, δεν το αγαπώ πια. Σκέφτομαι επίσης πόσο γελοία αποδείχθηκαν όλα εκείνα τα σχόλια. Η σχέση μου όμως με το «2» δεν σταμάτησε με το τέλος των παραστάσεων. Μαζί με την Αθηνά Τσαγγάρη και τον Ματ Τζόνσον δουλέψαμε το DVD που μόλις κυκλοφόρησε και του οποίου την πορεία στην αγορά παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον».
– Τελικά, γιατί πιστεύετε ότι έκανε αίσθηση;
«Νομίζω ότι πάνω απ’ όλα ήταν μια μαζική περιέργεια για μια παράσταση πολύ προσωπική. Το πιο ενδιαφέρον είναι πώς αντέδρασαν οι δέκτες της μαζικής κουλτούρας».
– Μετά την επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων, ήρθε αυτή του «2». Νιώθετε αγωνία για τα επόμενα;
«Σε ένα είδος θεάματος που ούτε καν ξέραμε ότι υπήρχε, από την αρχή με την Ομάδα Εδάφους, γνωρίσαμε επιτυχίες. Από μικρός, λοιπόν, είμαι κάπως εκπαιδευμένος και ξέρω ότι πολλά από τα πράγματα που κάνω έχουν ανταπόκριση. Ωστόσο όση επιτυχία και αγάπη και αν έχεις πάρει, όταν ξυπνάς το πρωί και όταν πέφτεις για ύπνο το βράδυ είσαι αντιμέτωπος με τον εαυτό σου. Τα υπόλοιπα, η επιτυχία, η ανταπόκριση, τα χρήματα, η αναγνωρισιμότητα, δεν τελειώνουν ποτέ. Εγώ δεν θέλω να κοιμάμαι στα ασφαλή. Η δουλειά μου έχει να κάνει πολύ με τις περιοχές της έρευνας. Κάθε μέρα βρίσκεσαι αντιμέτωπος με τον λευκό καμβά».
– Τι σας οδήγησε στη δημιουργία προσωπικής ιστοσελίδας;
«Εκτός από την αποκατάσταση σε ηλεκτρονική μορφή του αρχείου μου και του αρχείου της Ομάδας Εδάφους είναι, για μένα, και ένα άνοιγμα επικοινωνίας σε ηλικίες που νομίζουν ότι είμαι ένας κυριλέ καλλιτέχνης που έκανε την Τελετή Εναρξης…».
– Πιστεύετε ότι υπάρχει αυτή η αντίληψη για σας;
«Δεν το πιστεύω, το ξέρω. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν ξέρουν ότι έκανα τα κόμικς, ούτε πόσο σκληρά ήταν στην αρχή ούτε ότι η Ομάδα Εδάφους ξεκίνησε από κατάληψη. Αναφέρομαι στους πολύ νέους, οι οποίοι και με ενδιαφέρουν για μελλοντική συνεργασία. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν ξέρουν ότι είμαι ζωγράφος. Μέσα από το site μπορείς να ταξιδέψεις και ενδεχομένως να διαπιστώσεις ότι πρόκειται για τη δουλειά ενός ανθρώπου, που – στην εξέλιξή της – είναι ίδια στο πέρασμα του χρόνου, αφού πέρασε από πολλούς και πιο ανατρεπτικούς δρόμους, από ό,τι δηλώνει η τωρινή καθολική αποδοχή που έχω».
– Φοβάστε δηλαδή ότι η γενική αποδοχή…
«Οχι, όχι, δεν φοβάμαι… Επειδή όμως όλοι είμαστε θύματα μιας προκατάληψης, δεν μπορεί κανείς να φαντασθεί ότι ένα παιδί που έκανε σκληρά πορνό κόμικς σε κατάληψη, έκανε τις Τελετές. Είναι ανελαστικό το μυαλό των ανθρώπων. Αλλά εμένα η ιστορία μου με τιμά και με εκφράζει. Χρειάζομαι, για κάποιον μυστηριώδη λόγο, την επικοινωνία και είμαι κουρασμένος από τη γενιά μου».
– Τι είναι αυτό που σας κούρασε;
«Ξενέρωσα. Νομίζω πως υπάρχουν πνεύματα που έχουν μια οξύτητα, τα οποία δεν έχουν καταφέρει να αρθρώσουν πιο σωστά τον καλλιτεχνικό τους λόγο. Υπάρχουν πρόσωπα που κέρδισαν την επιτυχία και απονεύρωσαν απολύτως την ύπαρξή τους, ενώ η δουλειά τους δεν έχει πια καμία ένταση. Με στενοχωρεί που όποιος τα καταφέρνει γίνεται αμέσως μικροαστός. Λες και η μαχητικότητα όταν συναντά την επιτυχία να αποκαλύπτεται ότι ήταν μάσκα. Δεν μου αρέσει ο τρόπος που βολεύονται οι άνθρωποι, προσωπικά, συναισθηματικά, κοινωνικά, οικονομικά. Βαριέμαι. Δεν μου αρέσει επίσης αυτή η αυτοκαταστροφική γκρίνια και η μιζέρια».
– Τι ορίζετε ως μικροαστικό;
«Δεν μπορώ να βλέπω τους ανθρώπους να μου επιχειρηματολογούν υπέρ του κέρδους εναντίον οποιασδήποτε ηθικής τοποθέτησης στη ζωή. Δεν μπορώ να ακούω άλλο ότι γίνεται κάτι «επειδή συμφέρει». Ούτε το «έτσι είναι η ανθρώπινη φύση» με παρηγορεί… Θα ήθελα λοιπόν, από τη γενιά μου και πέρα, να συζητάμε εκτός αυτού. Δεν μου αρέσουν τα ζευγάρια που δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της μονογαμίας και ενώ όλοι πνίγονται από αυτό, κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους. Δεν είμαι εναντίον της ελαφρότητας. Είμαι υπέρ της ακεραιότητας».
– Εσείς τη διατηρείτε;
«Οχι. Οχι όσο θα ήθελα. Αλλά βρίσκομαι σε έναν διάλογο. Μπορεί να είμαι χειρότερος από αυτά που καταγγέλλω, δεν ξέρω. Δεν είναι όμως μέρος της συνείδησής μου αυτό. Και δεν βολεύομαι».
– Ακούγοντάς σας να λέτε αυτά, δεν θα μπορούσε κάποιος να σας προσάψει ότι «κι εσύ βολεύτηκες»…
«Οχι, δεν βολεύτηκα. Πέτυχα. Οποιος γνωρίζει την ιστορία μου, γνωρίζει με πόση απόλυτη καθαρότητα έχει γίνει αυτή η πορεία. Ποτέ δεν έχω ούτε γλείψει ούτε φιλήσει κατουρημένες ποδιές. Ποτέ δεν ήμουν ζήτουλας για δουλειά. Ποτέ δεν πήρα καμία δουλειά που ζήτησα εγώ προσωπικά. Πέτυχα, το χαίρομαι και προσπαθώ να το διαχειριστώ όσο καλύτερα γίνεται».
– Αλήθεια, τι ακολουθεί μετά τις «ανασκαφές»;
«Σκέψεις, ιδέες και δύο υπό συζήτηση projects, με κινέζους παραγωγούς. Εχω την πολυτέλεια να κάνω πιο εύκολα μια δουλειά, επειδή αποδείχθηκε και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες ότι και ένας παραγωγός θα βγάλει τα λεφτά του. Εκεί αρχίζει και τελειώνει η επιτυχία μου στην ελληνική πραγματικότητα».
– Δεν είναι λίγο ισοπεδωτικό αυτό;
«Είναι. Μα η ελεύθερη αγορά είναι ισοπεδωτική, και δεν έχει άλλη ιδεολογία πέρα από το κέρδος. Δεν έχω καμία αυταπάτη. Θα ήθελα να τύχω μιας ειδικής μεταχείρισης. Δεν το καταλαβαίνει κανείς αυτό. Φιλοδοξώ να είμαι μια υβριδική περίπτωση που φέρνει πίσω τα λεφτά της ενώ παραμένει ερευνητής. Αυτό θέλω να κάνω, αυτό προσπαθώ να κάνω. Ε, θα ήθελα να έχω ειδική μεταχείριση. Θα ήθελα να γίνεται κατανοητό και να υπάρχει ένα ιδιότυπο πλαίσιο αγοράς και επικοινωνίας της δουλειάς μου, όπως ελπίζω πως είναι η περίπτωσή μου. Αυτό δεν υπάρχει…».
