22 Μαρτίου
Αναταραχή στα γαλλικά πανεπιστήμια
Μια ομάδα αναρχικών τάσεων, γύρω από τον Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, δημιουργείται στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ. Πρόκειται για το «Κίνημα της 22ας του Μάρτη». Οι φοιτητές που το αποτελούν αντιδρούν στις συλλήψεις συντρόφων τους στη διάρκεια διαδήλωσης κατά του πολέμου στο Βιετνάμ. Καταλαμβάνουν την αίθουσα του συμβουλίου της Φιλοσοφικής Σχολής (Faculté des lettres). Η κατάληψη μετατρέπεται σε διαρκείας, τα επεισόδια πολλαπλασιάζονται και στις 2 Μαΐου ο κοσμήτορας αποφασίζει να κλείσει τη σχολή.
27 Απριλίου
Σύλληψη του Κόκκινου Ρούντι
Συλλαμβάνεται ο Κον-Μπεντίτ, ηγετική μορφή της φοιτητικής διαμαρτυρίας στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ.
2 Μαΐου
Κλείνει η Ναντέρ
Ολη την ημέρα της 2ας Μαΐου στη Ναντέρ κυκλοφορούν φήμες ότι επίκειται επέμβαση της οργάνωσης της άκρας Δεξιάς Occident (Δύση) εναντίον των αριστεριστών του «Κινήματος της 22ας του Μάρτη». Κυριαρχεί απόλυτη σύγχυση. Το απόγευμα ο κοσμήτορας αποφασίζει να κλείσει τη σχολή. Ακολουθούν επεισόδια που αποτελούν την αφετηρία των γεγονότων του Μάη του ’68.
3 Μαΐου
Τα πρώτα οδοφράγματα
Επειτα από αίτημα του πρύτανη Ζαν Ρος η αστυνομία εκκενώνει τη Σορβόννη, όπου γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας. Στη λεωφόρο Σεν Μισέλ, όπου βρίσκεται το ιστορικό πανεπιστήμιο, στήνονται τα πρώτα οδοφράγματα. Οι δρόμοι του Καρτιέ Λατέν είναι το θέατρο της κρίσης του Μάη του ’68. Οδοφράγματα, κυβόλιθοι από τα οδοστρώματα και κοκτέιλ μολότοφ είναι τα όπλα των φοιτητών εναντίον των δακρυγόνων και των κλομπ των ειδικών σωμάτων της αστυνομίας, των CRS. Η εκκένωση της Σορβόννης γίνεται με βίαιο τρόπο. Οι συλλήψεις φτάνουν τις 600, οι τραυματίες υπερβαίνουν τους 100. Η εξέγερση, που ξεκίνησε από τα πανεπιστήμια, γενικεύεται και εξελίσσεται σε κοινωνική κρίση. Αρχίζουν απεργίες.
6 Μαΐου
Ο ύμνος της Διεθνούς
Τριάντα χιλιάδες φοιτητές διαδηλώνουν ως την πλατεία Ετουάλ και τραγουδούν τη «Διεθνή», δίπλα στον Τάφο του Αγνωστου Στρατιώτη. Το βράδυ συγκρούσεις στο Καρτιέ Λατέν. Συλλαμβάνονται 422 φοιτητές. Τραυματίζονται 600 φοιτητές και 345 αστυνομικοί. Το κίνημα επεκτείνεται σε πολλές πόλεις της Γαλλίας που έχουν πανεπιστήμια. Ο υπουργός Παιδείας Αλέν Περφίτ απαγορεύει στον πρύτανη της Σορβόννης να ανοίξει το πανεπιστήμιο.
10 Μαΐου
Η νύχτα των οδοφραγμάτων
Τη νύχτα της 10ης προς την 11η Μαΐου η εξέγερση των φοιτητών κορυφώνεται. Οι συγκρούσεις φοιτητών και ανδρών των CRS παίρνουν διαστάσεις κανονικών οδομαχιών. Πυρπολούνται αυτοκίνητα, ξηλώνονται οδοφράγματα, καταστρέφονται βιτρίνες. Οι τραυματίες είναι εκατοντάδες. Η χώρα μένει αποσβολωμένη. Η φοιτητική αναταραχή, ως τότε απομονωμένη, αρχίζει να γίνεται συμπαθής σε ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης.
11 Μαΐου
Κήρυξη απεργίας από τα συνδικάτα
Στο τέλος της βίαιης νύχτας της 10ης προς την 11η Μαΐου, οι τραυματίες φτάνουν τους 1.000. Κινητοποιούνται και οι εργάτες. Το εργατικό κίνημα συμπαρατάσσεται με τους φοιτητές και τα συνδικάτα απευθύνουν πρόσκληση για συμμετοχή σε γενική απεργία στις 13 Μαΐου.
13 Μαΐου
Μεγάλη αντιγκωλική διαδήλωση
Τα εργατικά συνδικάτα (η CGT του Κομμουνιστικού Κόμματος και η CFDT του Σοσιαλιστικού Κόμματος) κηρύσσουν γενική απεργία και καλούν τους εργάτες να βρεθούν στο πλευρό των φοιτητών, που διαδηλώνουν ήδη από τις αρχές του μήνα. Ενα πλήθος 800.000 διαδηλωτών (170.000 σύμφωνα με αστυνομικές πηγές) καταλαμβάνει τους δρόμους της γαλλικής πρωτεύουσας, με το σύνθημα «Δέκα χρόνια, αρκεί!», άμεση αναφορά στη δέκατη επέτειο από την επιστροφή του στρατηγού Ντε Γκωλ στην εξουσία. Οι διαδηλωτές φωνάζουν επίσης συνθήματα εναντίον της κοινωνίας της κατανάλωσης αλλά και της ανεργίας, που, κατ’ αυτούς, είναι απόρροια και εσωτερική λογική του καπιταλιστικού συστήματος. Κατάληψη της Σορβόννης.
14 Μαΐου
Καταλήψεις εργοστασίων
Καταλαμβάνεται το εργοστάσιο της Sud-Aviation στη Νάντη. Την επόμενη ημέρα καταλαμβάνεται το εργοστάσιο της αυτοκινητοβιομηχανίας Ρενό, στα περίχωρα του Παρισιού. Την ίδια ημέρα καταλαμβάνεται το θέατρο Οντεόν από 2.500 φοιτητές. Στις 16 Μαΐου οι απεργίες εξαπλώνονται στις αερομεταφορές και στους σιδηροδρόμους.
19 Μαΐου
Ο στρατηγός Ντε Γκωλ δηλώνει: «Μεταρρυθμίσεις, ναι. Χάος, όχι».
20 Μαΐου
Απεργίες
Ολη η χώρα έχει παραλύσει. Υπολογίζεται ότι 10 εκατομμύρια εργάτες και εργαζόμενοι παίρνουν μέρος στις απεργίες.
22 Μαΐου
Λογοκρισία και συμβιβασμός
Αποτυχία επιβολής λογοκρισίας στην αριστερή αντιπολίτευση. Οι εργατικές συνομοσπονδίες είναι έτοιμες να καθήσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση και τους εργοδότες. Το κοινοβούλιο ψηφίζει νόμο με τον οποίο αμνηστεύονται όλες οι εγκληματικές πράξεις που διαπράχθηκαν στη διάρκεια των φοιτητικών διαδηλώσεων. Απαγόρευση της διαμονής στη Γαλλία του Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ και μεγάλη διαδήλωση με σύνθημα «είμαστε όλοι Γερμανοεβραίοι».
24 Μαΐου
Αντιδράσεις
Στη Λυών σκοτώνεται ένας αστυνομικός διευθυντής, από φορτηγό που στέλνουν καταπάνω του φοιτητές. Δημιουργούνται Επιτροπές Υπεράσπισης της Δημοκρατίας (CDR), φιλοντεγκωλικές, κατά του «χάους». Την επόμενη ημέρα η κρατική ραδιοτηλεόραση (ORTF) κατεβαίνει στην απεργία.
27 Μαΐου
Η υπογραφή των συμφωνιών της Γκρενέλ
Στις 25 Μαΐου αρχίζουν συνομιλίες μεταξύ της κυβέρνησης, των συνδικάτων και των οργανώσεων των εργοδοτών. Στις 27 Μαΐου οι τρεις πλευρές καταλήγουν σε συμφωνίες, που υπογράφονται στο υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων. Το υπουργείο βρίσκεται στην οδό Γκρενέλ και οι συμφωνίες ονομάζονται «της Γκρενέλ». Οι συμφωνίες προβλέπουν αύξηση του κατώτατου μισθού (του SMIG) κατά 25%, αύξηση των ημερομισθίων κατά 10% και μείωση του ωραρίου εργασίας. Αλλά οι όροι των συμφωνιών δεν ικανοποιούν την εργατική τάξη και οι απεργίες συνεχίζονται. Δημιουργείται αδιέξοδο. Η κοινωνική κρίση του Μάη του ’68 εξελίσσεται σε τεράστια πολιτική κρίση. Ο στρατηγός Ντε Γκωλ ανακοινώνει τη διάλυση της Βουλής και παίρνει τα πράγματα στα χέρια του.
29 Μαΐου
Η εξαφάνιση του στρατηγού
Στις 11.30 το πρωί ο στρατηγός Ντε Γκωλ εγκαταλείπει το Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων, χωρίς να ενημερώσει τον πρωθυπουργό. Εμφανίζεται πάλι στις 6 το απόγευμα, οπότε γίνεται γνωστό ότι είχε ταξιδέψει στη Γερμανία, στη γαλλική στρατιωτική βάση του Μπάντεν-Μπάντεν, για συνομιλίες με τον στρατηγό Μασύ. Στο Παρίσι γίνεται μεγάλη συγκέντρωση της CGT, ενώ ο Πιερ Μαντές-Φρανς δηλώνει έτοιμος να σχηματίσει προσωρινή μεταβατική κυβέρνηση εφόσον έχει τη σύμφωνη γνώμη της «ενωμένης Αριστεράς».
30 Μαΐου
Ο Ντε Γκωλ καταγγέλλει την «αληταρία»
Σκληρός λόγος του Ντε Γκωλ εναντίον των διαδηλωτών που τους καταγγέλλει ως «αληταρία» (chienlit). Καλεί ταυτόχρονα σε αντιδιαδηλώσεις για την υποστήριξη της «νόμιμης εξουσίας». Αποφασίζει τη διάλυση της Βουλής και οι αντιδιαδηλώσεις γνωρίζουν επιτυχία.
30 Ιουνίου
Νίκη του Ντε Γκωλ στις εκλογές
Μετά τη διάλυση της Βουλής, στις 30 Μαΐου, ο στρατηγός Ντε Γκωλ δημιουργεί ένα νέο κόμμα, την Ενωση για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας (Union pour la défense de la Republique, UDR). Επωφελούμενο της πολιτικής κρίσης και της μεγάλης κόπωσης των Γάλλων, το καινούργιο κόμμα αναδεικνύεται ο μεγάλος νικητής των εκλογών, κερδίζοντας 293 στις 487 έδρες του κοινοβουλίου. Γενικά, στις εκλογές αυτές ο συνασπισμός της πλειοψηφίας (γκωλικοί και ανεξάρτητοι δημοκρατικοί) συγκεντρώνει 358 έδρες. Τα επεισόδια παίρνουν τέλος. Ο Ντε Γκωλ μοιάζει να είναι ο μεγάλος νικητής, αν και έναν χρόνο μετά θα εγκαταλείψει την εξουσία. Οι φοιτητές φαινομενικά είναι οι μεγάλοι χαμένοι. Η εξέγερσή τους άνοιξε τον δρόμο για να οδηγηθεί η Γαλλία στον εκσυγχρονισμό.
Επιμέλεια αφιερώματος: Νίκος Μπακουνάκης, Ελένη Βουλτσίδου
