«Στο χωρίο μου όταν μια προβατίνα ψοφάει μαζεύονται τα κοράκια για να τη φάνε». Η φράση αυτή ανήκει στον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ και τη χρησιμοποίησε στην πρώτη φάση της περιπέτειας της υγείας του σε μια προσπάθεια να περιγράψει τα όσα συνέβαιναν στο παρασκήνιο αλλά και να ανακόψει τα σενάρια διαδοχής του. Ο αστός Αρχιεπίσκοπος κ. Χριστόδουλος δεν θα μπορούσε να μιλήσει ούτε για προβατίνες ούτε για κοράκια, ορισμένα εκ των οποίων μπορεί να βρίσκονται ακόμη και μέσα στο περιβάλλον του. Τα σενάρια διαδοχής του ωστόσο έχουν ξεκινήσει και παρά το γεγονός ότι όλοι, δημοσιογράφοι, ιεράρχες, κληρικοί και εκπρόσωποι του πολιτικού κόσμου τα καταδικάζουν, εν τούτοις αποτελούν μία απτή πραγματικότητα με την οποία ασχολούνται καθημερινά. Ολοι οι αρχιερείς που είτε έμμεσα είτε άμεσα εμπλέκονται στην κούρσα της διαδοχής προσπαθούν να κρατηθούν αρκετά κοντά στα φώτα της δημοσιότητας ώστε να ακούγεται το όνομά τους αλλά και αρκετά μακριά ώστε να μην «καούν». Το «παιχνίδι» για την κούρσα της διαδοχής αναμένεται να ξεκινήσει αμέσως μετά την έναρξη της πολύμηνης και επίπονης προσπάθειας για τη θεραπεία του Αρχιεπισκόπου από το πρόβλημα που αντιμετωπίζει στο ήπαρ. Τότε που, όπως όλα δείχνουν, θα βρεθεί στο εξωτερικό για να υποβληθεί σε εγχείρηση, θα αρχίσει να χρησιμοποιεί βαριάς μορφής φάρμακα και δεν θα μπορεί να είναι ο δραστήριος άνθρωπος που όλοι στην Ελλάδα είχαν συνηθίσει. Επτά είναι οι σημαντικοί πυλώνες που αναμένεται να παρουσιαστούν στη διοίκηση της Εκκλησίας και οι οποίοι κρύβουν πίσω τους και διεκδικήσεις διαδοχής.
Η πρώτη ομάδα-πυλώνας είναι αυτή του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου. Ο ιεράρχης, ο οποίος πριν από μία εβδομάδα κάλεσε τους πιστούς να προσευχηθούν για την υγεία του κ. Χριστόδουλου, διαθέτει ένα σημαντικό «βραχίονα» στην Ιεραρχία που αποτελείται από τα τρία πνευματικά του παιδιά, τους μητροπολίτες Φθιώτιδος κ. Νικόλαο, Σιδηροκάστρου κ. Μακάριο και Αλεξανδρουπόλεως κ. Ανθιμο. Στα 73 του χρόνια και με την εμπειρία μιας ακόμη αρχιεπισκοπικής εκλογής ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης γνωρίζει πώς να κινηθεί για να «μην καεί», καθώς το 1998 όταν ήταν συνυποψήφιος του κ. Χριστόδουλου στη διεκδίκηση του αρχιεπισκοπικού θρόνου κάποιες λανθασμένες δηλώσεις του χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον από τους αντιπάλους του. Σήμερα ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης δεν πρόκειται να εκτεθεί εύκολα. Θεωρεί εαυτόν τον δεύτερο μετά τον Αρχιεπίσκοπο στην Ιεραρχία, διαθέτει περάσματα – άσχετα εάν πολλές φορές τον επικρίνουν – στα ΜΜΕ και συσπειρώνει γύρω του ομάδες πιστών.Ο Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας κ. Ιερώνυμος με δηλώσεις του χαρακτήρισε ντροπή ακόμη και να συζητείται το ενδεχόμενο διαδοχής του Αρχιεπισκόπου. Ο Ιεράρχης που αποτέλεσε τον κύριο αντίπαλο του κ. Χριστόδουλου στη διεκδίκηση του αρχιεπισκοπικού θρόνου το 1998 κρατά καλά κλειστά τα χαρτιά του. Ταλαιπωρημένος ο ίδιος από μακρόχρονη ασθένεια δείχνει ότι δεν επιθυμεί να μπει για μία ακόμη φορά στο «παιχνίδι» της διαδοχής. Εζησε την επώδυνη διαδικασία της εκλογής Αρχιεπισκόπου, δέχθηκε, όπως λένε οι συνεργάτες του, τόνους λάσπης και διεκδίκησε την αθώωσή του από τις κατηγορίες περί οικονομικών σκανδάλων, αντιμετώπισε και ξεπέρασε το σοκ που προκαλεί η ήττα από μια τέτοια μάχη και σήμερα αποτελεί έναν σημαντικό πόλο στην Ιεραρχία που μπορεί να καθορίσει το μέλλον της. Γεννημένος το 1938 και ένα χρόνο μεγαλύτερος σε ηλικία από τον κ. Χριστόδουλο, ο Μητροπολίτης Θηβών στηρίζεται από περίπου 12 ιεράρχες, όπως οι μητροπολίτες Ζακύνθου κ. Χρυσόστομος, Μυτιλήνης κ. Ιάκωβος, Μαντινείας κ. Αλέξανδρος, Ηλείας κ. Γερμανός και Διδυμοτείχου κ. Νικηφόρος. Τις τελευταίες ημέρες μια σειρά ψιθύρων που έφτασαν στα αφτιά πολλών ιεραρχών φέρουν τον Μητροπολίτη Μυτιλήνης κ. Ιάκωβο ως πιθανό υποψήφιο για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Χαμηλών τόνων ιεράρχης με στενές σχέσεις φιλίας με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, ο 65χρονος κ. Ιάκωβος δεν έχει επιδείξει ποτέ ηγετικές φιλοδοξίες και δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι ορισμένοι προβάλλουν το όνομά του για να τον «κάψουν» στο αρχιεπισκοπικό περιβάλλον.
Την ίδια ώρα ορισμένοι αρχιερείς εκτιμούν ότι η «ομάδα» του κ. Ιερωνύμου θα μπορούσε να στηρίξει την επιλογή του Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιερόθεου. Γνωστός θεολόγος με μεγάλο συγγραφικό έργο και σχέσεις με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο 62χρονος κ. Ιερόθεος συγκρούστηκε πολλές φορές με τον Αρχιεπίσκοπο αποφεύγοντας όμως τις εξάρσεις, τους υψηλούς τόνους και κυρίως την εμφάνισή του στα τηλεοπτικά παράθυρα με φράσεις κατά του κ. Χριστόδουλου για τις οποίες μπορεί και να μετάνιωνε σήμερα.
Γεννημένος το 1940 ο Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος θα μπορούσε να συγκεντρώσει στο πρόσωπό του τη στήριξη πολλών ομάδων της Ιεραρχίας. Οι μεγάλοι σε ηλικία αρχιερείς, οι προερχόμενοι από τις οργανώσεις, οι νέοι αρχιερείς που έχουν επιλέξει να τηρούν χαμηλούς τόνους αποτελούν δεξαμενές από τις οποίες ο κ. Ευστάθιος θα μπορούσε να αντλήσει ψήφους. Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών της Εκκλησίας της Ελλάδος ο κ. Ευστάθιος έχει συνεργαστεί πολλές φορές με τον Αρχιεπίσκοπο κ. Χριστόδουλο και στήριξε πολλές από τις επιλογές του. Ως εκπρόσωπος Τύπου της Ιεραρχίας χειρίστηκε επικοινωνιακά, αποφεύγοντας τις κορόνες και τους εντυπωσιασμούς, την πολύμηνη, επίπονη και επώδυνη μάχη με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και ανέπτυξε σχέσεις με στενούς συνεργάτες του Αρχιεπισκόπου κ. Χριστόδουλου, όπως ο διευθυντής των Οικονομικών Υπηρεσιών της Εκκλησίας κ. Κ. Πυλαρινός. Μητροπολίτης εξελέγη το 1980 με την υποστήριξη του τότε Μητροπολίτη Δημητριάδος και σημερινού Αρχιεπισκόπου κ. Χριστόδουλου, σύσσωμης της Μοναστικής Αδελφότητας «Χρυσοπηγή» και του πνευματικού πατέρα του κ. Ευσταθίου, μακαριστού Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσοστόμου, και σε «κόντρα» προς τις τότε επιλογές του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ. Η εκλογή του ήταν ανέλπιστη και καταμετρήθηκε στη διοίκηση της Εκκλησίας της Ελλάδος ως πρώτη ηγετική εμφάνιση του κ. Χριστόδουλου. Σήμερα ο κ. Ευστάθιος δέχεται τα «βέλη» ορισμένων συνεργατών του Αρχιεπισκόπου οι οποίοι δεν διαθέτουν σχέσεις μαζί του. Τον κατηγορούν ότι είναι συντηρητικός και έχει σκληρές ιδεολογικές θέσεις κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο ίδιος ο ιεράρχης αποφεύγει ακόμη και να συζητήσει τα σενάρια διαδοχολογίας ίσως διότι, όπως επισημαίνουν στενοί του συνεργάτες, δεν ταιριάζουν στην πορεία και τη στάση ζωής του.
Ο άξονας των Μητροπολιτών Ιωαννίνων κ. Θεοκλήτου και Φιλίππων κ. Προκοπίου αποτελούν ένα μεγάλο ερωτηματικό καθώς ουδείς γνωρίζει τι θα πράξουν. Οι δύο ιεράρχες υπήρξαν στενοί συνεργάτες του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ. Ο κ. Θεόκλητος διεκδίκησε στην πρώτη φάση της εκλογής τον αρχιεπισκοπικό θρόνο άλλα όταν είδε ότι τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά γι’ αυτόν στήριξε μαζί με τον κ. Προκόπιο στην τελική ψηφοφορία της διαδοχής την εκλογή του κ. Χριστόδουλου. Και οι δυο ιεράρχες διαφώνησαν έντονα και ανοιχτά με τον κ. Χριστόδουλο σε πολλά ζητήματα και σήμερα θα θελήσουν εκ νέου να διαδραματίσουν τον δικό τους ρόλο στη διαδοχή.
Τα ονόματα τριών ιεραρχών που εξελέγησαν επί αρχιεπισκοπίας Χριστοδούλου, δηλαδή μετά το 1998, ακούγονται διαρκώς στις συζητήσεις για τους εν δυνάμει διάδοχους του Προκαθημένου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Πρόκειται για τους μητροπολίτες Σύρου κ. Δωρόθεο, Δημητριάδος Ιγνάτιο και Μεσογαίας κ. Νικόλαο.
Ο 54χρονος Μητροπολίτης Σύρου είναι απόφοιτος της Νομικής και της Θεολογικής Σχολής και διαθέτει ισχυρές και σημαντικές φιλίες τόσο στην Ιεραρχία όσο και στο περιβάλλον του Αρχιεπισκόπου. Φίλος επί πολλές δεκαετίες του νέου Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου καθώς επίσης και των μητροπολιτών Καισαριανής κ. Δανιήλ, Κερκύρας κ. Νεκταρίου και Κοζάνης κ. Παύλου διαθέτει καλές σχέσεις με τον πρωτοσύγκελο της Αρχιεπισκοπής πρωτοπρεσβύτερο κ. Θ. Συνοδινό και τον διευθυντή των Οικονομικών Υπηρεσιών της Εκκλησίας κ. Κ. Πυλαρινό. Σήμερα αποφεύγει να ανοίξει τα χαρτιά του και περιμένει την επίσημη έναρξη του «παιχνιδιού».
Ο Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, γνωστός στο πανελλήνιο αλλά και στους Ελληνες του εξωτερικού μέσα από την τηλεοπτική του εκπομπή «Αρχονταρίκι», αποφεύγει κάθε δημόσια εμφάνιση τον τελευταίο καιρό. Επισκέφθηκε τον Αρχιεπίσκοπο το πρώτο διάστημα της ασθένειάς του, στη συνέχεια βρισκόταν στο εξωτερικό και σήμερα δεν συναντάται με πολύ κόσμο επειδή πριν από λίγες ημέρες πέθαινε η μητέρα του. Ο βενιαμίν της «Χρυσοπηγής», όπως χαρακτηρίζεται, είναι πνευματικός αδελφός του Αρχιεπισκόπου και γνωρίζει να αποφεύγει τις κακοτοπιές. Οντας από τους νεαρότερους ιεράρχες που παρακολουθούν ή συμμετέχουν στο «παιχνίδι» της διαδοχής διαθέτει το σχετικό πλεονέκτημα του χρόνου αφού στα 52 του χρόνια μπορεί να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Θα έχει την πλήρη στήριξη των μελών της «Χρυσοπηγής, δηλαδή των μητροπολιτών Καλαβρύτων κ. Αμβροσίου, Σάμου κ. Ευσεβίου, και των ιεραρχών που στήριξε τις εκλογές τους, όπως ο Σισανίου κ. Παύλος. Ομως ποτέ δεν θα αμφισβητήσει τον πνευματικό του αδελφό Αρχιεπίσκοπο κ. Χριστόδουλο. Αντίθετα ίσως να είναι ο τελευταίος που θα «ανοίξει» το «παιχνίδι» της διαδοχής.
Το αστέρι της Ιεραρχίας
Ο 53χρονος Μητροπολίτης Μεσογαίας κ. Νικόλαος ως προχθές βρισκόταν στις Ηνωμένες Πολιτείες και παρακολουθούσε τις εξελίξεις για την υγεία του Αρχιεπισκόπου αλλά και τις πληροφορίες περί διαδοχής. Ο μεγάλος του φόβος είναι μήπως ορισμένοι προσπαθήσουν να τον «κάψουν» αφού έχουν ήδη αρχίσει οι συζητήσεις γύρω από το όνομά του. Το αστέρι της Ιεραρχίας με σπουδές στα μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια σε τομείς αδιανόητους για κληρικούς, όπως η αστροφυσική, και με προϋπηρεσία στη ΝΑΣΑ, διαθέτει ισχυρούς φίλους στην κυβέρνηση όπως ο υπουργός Επικρατείας κ. Θ. Ρουσόπουλος αλλά και στον επιχειρηματικό και οικονομικό κόσμο της χώρας. Μέχρι στιγμής στο εσωτερικό της διοίκησης της Ιεραρχίας δεν έχει δείξει τις ηγετικές του φιλοδοξίες. Προερχόμενος από τις εκκλησιαστικές οργανώσεις διαθέτει πολύ καλές σχέσεις με τους μητροπολίτες Κονίτσης κ. Ανδρέα και Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά.
