Επιχείρηση Rendition (ή πώς η CIA οργανώνει απαγωγές μέσα σε ξένες χώρες)

Ο απελθών αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Τόμας Μίλερ συνήθιζε να επισκέπτεται το κτίριο της λεωφόρου Κατεχάκη τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα το περασμένο καλοκαίρι, άλλοτε συνοδευόμενος από τον επικεφαλής του FBI στην Ελλάδα Μπομπ Κλίφορντ και άλλοτε πάλι από τον σταθμάρχη της CIA. Βασικό θέμα συζήτησης ήταν πάντοτε οι πληροφορίες για τη δράση πυρήνων της Αλ Κάιντα στην Ελλάδα, με τον Μίλερ να ερωτά επιμόνως «ψάξατε τον X;», «παρακολουθείτε τον Ψ;». Οταν η πίεση κλιμακωνόταν, ο Μίλερ πρόφερε συχνά μία φράση που αποτελούσε εφιάλτη για τους έλληνες αξιωματούχους οι οποίοι κάθονταν γύρω από το τραπέζι συσκέψεων του υπουργού Δημόσιας Τάξης: «Υπάρχει πάντοτε και η περίπτωση μιας επιχείρησης απαγωγής!» (There is always the case of rendition). Ο τότε αρχηγός της ΕΥΠ Παύλος Αποστολίδης γνώριζε καλά τον όρο καθώς η CIA ουδέποτε είχε κρύψει αυτό το σκοτεινό κεφάλαιο των επιχειρήσεών της.

* Οι απειλές των Αμερικανών

H Ουάσιγκτον χρησιμοποιούσε άλλωστε συχνά την απειλή των απαγωγών πριν από την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη» και στελέχη των υπηρεσιών της ψιθύριζαν ότι «αν δεν μπορέσετε εσείς να τους βρείτε, μπορούμε να τσιμπήσουμε εμείς έναν δύο που γνωρίζουμε ότι ήταν εκεί στη δολοφονία του Γουέλς». Για να υπογραμμίσουν μάλιστα τη βαρύτητα της απειλής έστειλαν στην Ελλάδα τον Μπομπ Κλίφορντ, πράκτορα- αστέρι του FBI, ο οποίος ήταν προηγουμένως επικεφαλής του τμήματος απαγωγών και είχε συντονίσει κρίσιμες επιχειρήσεις στη Νιγηρία και σε άλλες χώρες. Τους μήνες πριν από την εξάρθρωση της ελληνικής τρομοκρατικής οργάνωσης έλληνες αστυνομικοί παρακολουθούσαν ορισμένες ιστορικές φυσιογνωμίες του «χώρου» όχι μόνο για να εξακριβώσουν τις κινήσεις τους αλλά και για να βεβαιωθούν ότι δεν θα «εξαφανισθούν». Κάποιος από αυτούς είχε μάλιστα τηλεφωνήσει σε στέλεχος της αστυνομίας για να εκφράσει την ανησυχία του όταν δεν είδε πίσω του τις «σκιές» των ελλήνων αστυνομικών που τον παρακολουθούσαν κάθε ημέρα.

Ο ελληνοαμερικανός αρχηγός της αμερικανικής μυστικής υπηρεσίας Τζορτζ Τένετ είχε καταθέσει στο Κογκρέσο ότι η CIA είχε εκτελέσει 70 τουλάχιστον επιχειρήσεις απαγωγών υπόπτων για τρομοκρατικές ενέργειες σε όλον τον κόσμο. Ο Μάικλ Σόγερ ήταν υπεύθυνος της CIA για το ειδικό τμήμα που είχε αναλάβει την επιχείρηση σύλληψης και απαγωγής του Οσάμα Μπιν Λάντεν. Μιλώντας προς «Το Βήμα» τονίζει: «Οταν ο πρόεδρος Κλίντον και το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας μάς ζήτησαν να αρχίσουμε τις επιχειρήσεις, η υπηρεσία μας δήλωσε ότι προτιμά να φέρνει αυτούς τους ανθρώπους στις ΗΠΑ αλλά ο Κλίντον δεν το δέχθηκε. Μας ζήτησαν απλώς να τους παίρνουμε και να τους πηγαίνουμε σε χώρες στις οποίες καταζητούνται». Ο Λευκός Οίκος δεν ήθελε νομικά «μπερδέματα» και το κυριότερο προτιμούσε τις πιο βίαιες «ανακρίσεις» με βασανιστήρια ή χωρίς που γνώριζε ότι θα συμβούν στην Αίγυπτο, στη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες. Ο Σόγερ προσθέτει μία σημαντικά διάσταση των επιχειρήσεων: «Πρώτος και κύριος λόγος είναι να μαζέψουμε από τους δρόμους έναν άνθρωπο που μπορεί να κάνει μια επιχείρηση εναντίον αμερικανικού στόχου. Ο δεύτερος και πολύ κρίσιμος στόχος είναι να τον αιφνιδιάσουμε, να πάρουμε στα χέρια μας σημειώσεις, σκληρούς δίσκους και ό,τι άλλο μπορεί να μας αποκαλύψει τους συνεργάτες του και το πώς λειτουργεί».

* «Διακοπές» στο Αφγανιστάν

Οι επιχειρήσεις της CIA ήλθαν στο φως της δημοσιότητας λόγω δύο – τριών υποθέσεων που προκάλεσαν σάλο αλλά και της συστηματικής έρευνας αμερικανών και ευρωπαίων δημοσιογράφων. H πιο γνωστή υπόθεση αφορά τον Χαλέντ Ελ Μάσρι, τον γερμανό πολίτη λιβανέζικης καταγωγής ο οποίος αποφάσισε να επισκεφθεί τα Σκόπια την πρωτοχρονιά του 2004 για να «ξεσκάσει μερικές ημέρες». Εκεί τον συνέλαβαν οι αρχές των Σκοπίων και στη συνέχεια – χωρίς να ξέρει το γιατί – βρέθηκε σε φυλακή στο Αφγανιστάν. Οι ανακριτές του επέμεναν ότι είχε σχέση με έναν από τους αεροπειρατές της 11ης Σεπτεμβρίου. Επειτα από πέντε μήνες κατάλαβαν ότι είχαν κάνει… λάθος καθώς το όνομά του ήταν παραπλήσιο με άλλον καταζητούμενο. Τον Μάιο του 2004 πράκτορες της CIA τον άφησαν στα σύνορα Αλβανίας – Σκοπίων χωρίς κανείς να πιστεύει την εκδοχή του. Ο Μάσρι ήταν τυχερός γιατί αμερικανοί δημοσιογράφοι είχαν, την ίδια περίοδο, ανακαλύψει ότι η CIA χρησιμοποιούσε δύο ιδιωτικά αεροσκάφη, ένα Boeing 737 και ένα Gulfstream, για να μεταφέρει τα θύματα των απαγωγών της σε διάφορες χώρες. Ο Μάικλ Χιρς, ρεπόρτερ του περιοδικού «Newsweek», ανακάλυψε ότι το συγκεκριμένο 737 είχε προσγειωθεί στα Σκόπια τις ημέρες που ο Μάσρι υποστήριζε ότι είχε απαχθεί. H γερμανική κυβέρνηση ερευνά τώρα την υπόθεση και είναι πολύ πιθανόν να κινήσει δίωξη εναντίον των στελεχών της CIA που οργάνωσαν την επιχείρηση απαγωγής.

H άλλη περίφημη υπόθεση αφορά την εξαφάνιση του ιμάμη Αμπού Ομάρ στις 17 Φεβρουαρίου του 2003 καθώς πήγαινε από το σπίτι του στο τζαμί που βρίσκεται στη λεωφόρο Βιάλε Γενέρ, στο Μιλάνο. Ο Αμπού Ομάρ ήταν στόχος παρακολούθησης των ιταλικών μυστικών υπηρεσιών γιατί είχαν υποκλέψει μια τηλεφωνική συνομιλία του με γνωστό στέλεχος της Αλ Κάιντα. Αυτόπτες μάρτυρες περιέγραψαν στην ιταλική αστυνομία τη σκηνή της απαγωγής: κάποιοι σταμάτησαν τον Αμπού Ομάρ στον δρόμο, του έριξαν ένα σπρέι και τον έβαλαν σε ένα λευκό βαν που έφυγε με μεγάλη ταχύτητα. Εναν χρόνο μετά την απαγωγή, ο Αμπού Ομάρ τηλεφώνησε στη γυναίκα του στο Μιλάνο και της αποκάλυψε ότι είχε πέσει θύμα απαγωγής και ότι βρέθηκε αργότερα σε φυλακές στο Κάιρο, όπου βασανίστηκε.

* H έρευνα του εισαγγελέα

Ο εισαγγελέας Σπατάρο, ένας πολύ γνωστός ιταλός δικαστικός με τεράστια πείρα σε θέματα τρομοκρατίας και οργανωμένου εγκλήματος, ανέλαβε την έρευνα για την υπόθεση της απαγωγής. «Το Βήμα» συνάντησε τον Σπατάρο πριν από μερικές εβδομάδες στο σπίτι του, στο Μιλάνο. Ο γκριζομάλλης εισαγγελέας περιέγραφε με υπερηφάνεια τον επαγγελματισμό των ειδικών αστυνομικών που χρησιμοποίησε στην έρευνα. Αυτό που του είχε κάνει εντύπωση ήταν η άνεση με την οποία κινούνταν οι αμερικανοί πράκτορες στην περιοχή του Μιλάνου κατά τη διάρκεια της επιχείρησης. Οι Αμερικανοί ενοικίασαν με κανονικά ονόματα το βαν της απαγωγής, τηλεφωνούσαν συνεχώς από τα κινητά τους, πήραν τηλέφωνο ακόμη και σε νούμερο στο Λάνγκλεϊ, στο αρχηγείο της CIA. Ενας από τους αμερικανούς πράκτορες χρησιμοποίησε το όνομα Μιχάλης Βασιλείου, για το οποίο ουδείς είναι βέβαιος αν πρόκειται για πραγματικό όνομα ή ψευδώνυμο. Πρέπει όμως να έχει κάποια σχέση με την Ελλάδα γιατί τηλεφώνησε σε ελληνικό νούμερο που ανήκει σε κυρία η οποία διαμένει στην Κηφισιά.

H Ιταλία ζήτησε επισήμως την έκδοση 13 πρακτόρων της CIA, μεταξύ των οποίων και του πρώην σταθμάρχη της στο Μιλάνο. H αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει κάνει κανένα επίσημο σχόλιο αλλά ανώνυμοι κύκλοι της CIA, καθώς και συνταξιούχοι πράκτορές της, επιμένουν ότι υπήρχε πράσινο φως από τις ιταλικές αρχές. H κυβέρνηση Μπερλουσκόνι το διαψεύδει αλλά οι κύκλοι της CIA επιμένουν ότι ανώτατος αξιωματούχος των ιταλικών υπηρεσιών γνώριζε την επιχείρηση απαγωγής του Αμπού Ομάρ. Ο Σπατάρο δηλώνει ευχαριστημένος από την εξέλιξη γιατί, όπως τονίζει, «δεν είναι δυνατόν να πολεμήσεις το έγκλημα, ακόμη και την τρομοκρατία, με εγκλήματα».

* Οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα

Ελληνες και αμερικανοί αξιωματούχοι διαψεύδουν ότι υπήρξε ποτέ επιχείρηση απαγωγής στην Ελλάδα. H δημοσιογραφική έρευνα του Τάσου Τέλλογλου στην εκπομπή «Φάκελοι» του Mega ανέδειξε δύο περιπτώσεις που δημιουργούν ερωτήματα. H πρώτη αφορά τις 14 προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Αθήνας του Gulf-stream με τους δύο κωδικούς που χρησιμοποιούσε η CIA για τις απαγωγές. H τελευταία προσγείωση κατεγράφη στις 12 Ιουλίου του 2004, λίγο πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Αμερικανοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι στο αεροσκάφος επέβαιναν δύο ανώτερα στελέχη της CIA, τα οποία είχαν έλθει για να επιθεωρήσουν τα συστήματα ασφαλείας των Αγώνων.

H δεύτερη περίπτωση αφορά την εξαφάνιση ενός 32χρονου Μαροκινού, τον Νοέμβριο του 2003, από κεντρικό τζαμί της Αθήνας. Ο εν λόγω άνεργος Μαροκινός μοίραζε βιντεοταινία της Αλ Κάιντα σε συνομιλητές του και τους παρακινούσε συχνά να «πάρουν τα όπλα». H βιντεοκασέτα και τα λεγόμενά του έφθασαν στην ΕΥΠ, που είχε σε ασφυκτικό κλοιό την περίοδο εκείνη όλα τα τζαμιά, και λίγες ημέρες αργότερα χάθηκαν τα ίχνη του. Ουδείς μπορεί να επιβεβαιώσει σήμερα αν «επαναπροωθήθηκε» από τις ελληνικές αρχές σε τρίτη χώρα ή έζησε κάποια άλλη περιπέτεια…