Εχετε ποτέ αναρωτηθεί για τη σχέση σας με το DNA; Πιστεύετε πως δεν σας αφορά; Θεωρείτε ότι η σχέση σας μαζί του τελείωσε με την τελευταία παράδοση βιολογίας, κάπου στη Β´ Λυκείου; ή ίσως ότι τελείωσε με εκείνο το σκονάκι όπου είχατε σημειώσει το όνομα-γλωσσοδέτη «δεσοξυριβονουκλεϊνικό οξύ»;


Χμ… Αν ανήκετε στις παραπάνω κατηγορίες, ίσως θα πρέπει να αναθεωρήσετε τις απόψεις σας! Θα σας θυμίσω το νεογέννητο παιδί σας: στο αδιάφορο μάτι, όλα τα μωρά του μαιευτηρίου είναι ίδια· το μάτι του πατέρα όμως που κοιτάζει πίσω από το τζάμι θα ξεχώριζε το δικό του και ανάμεσα σε χίλια… Θα σας θυμίσω επίσης τα σχόλια του τύπου «ο μικρός είναι φτυστός ο παππούς του» ή «η μικρή πήρε τα μακριά δάχτυλα της γιαγιάς της». Θα σας θυμίσω και τις ανησυχίες σας: «Η γιαγιά μου πέθανε από καρκίνο του μαστού. Λες να κινδυνεύω;». Ή την αισιοδοξία σας: «Ο παππούς μου έζησε ως τα 94. Εχουμε γερό κόκαλο στην οικογένεια!».


Για όλα τα παραπάνω και για πολλά ακόμη της καθημερινής μας ζωής «φταίει» το DNA. Ακόμη και ερήμην μας έχουμε στενή σχέση μαζί του. Είτε το θέλουμε είτε όχι, το κουβαλάμε σε κάθε μας κύτταρο. Δεν θα είχαμε υπάρξει ποτέ σε αυτόν τον πλανήτη αν δεν είχε πρώτα υπάρξει αυτό. Είναι η αόρατη κλωστή που μας συνδέει με το παρελθόν μας (το κοντινό, αλλά και το πολύ πολύ μακρινό) και αυτή που θα παραδώσουμε στα παιδιά μας. Είναι αυτό που θα μείνει όταν εμείς δεν θα είμαστε πια εδώ…


Δεν σας πιστεύω λοιπόν όταν λέτε ότι δεν έχετε καμία σχέση με το DNA! Ακόμη όμως και αν επιμένετε, το σημερινό «BHMAScience» είναι μια καλή ευκαιρία για να δείτε το DNA με άλλο μάτι. Καθώς εφέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από τότε που οι Τζέιμς Γουότσον (James Watson) και Φράνσις Κρικ (Francis Crick) διαλεύκαναν την τρισδιάστατη δομή του, περιέγραψαν δηλαδή τη διάσημη πια διπλή έλικα του DNA, το «BHMAScience» είναι αφιερωμένο στο μόριο της ζωής.


Στις επόμενες σελίδες θα διαβάσετε το ανθρώπινο παραμύθι της διαλεύκανσης της δομής του DNA από τους δύο νέους τότε και φιλόδοξους επιστήμονες και θα μάθετε τις λεπτομέρειες του επιτεύγματός τους. Θα γνωρίσετε ακόμη τη Ρόζαλιντ Φράνκλιν (Rosalind Franklin), η οποία συνέβαλε καθοριστικά στο επίτευγμα, αλλά δεν έζησε για να δρέψει τις πρέπουσες δάφνες.


Η γράφουσα άντλησε τις πληροφορίες για τα παραπάνω από τα δύο βιβλία που συνέγραψαν οι άμεσα εμπλεκόμενοι (ο Γουότσον συνέγραψε το The double helix, το 1968, και ο Κρικ συνέγραψε το What a mad pursuit, το 1989), από το επετειακό αφιέρωμα της επιστημονικής επιθεώρησης «Nature» (τεύχος 23ης Ιανουαρίου 2003), από το εγχειρίδιο βιολογίας «Βιολογία: Η μελέτη της ζωής» (της κυρίας Ε. Αλεξανδρή-Χατζηαντωνίου, εκδ. Σταμούλης, 2000) και από υλικό του προσωπικού αρχείου της.


Στις τελευταίες σελίδες θα διαβάσετε τα άρθρα των καθηγητών κκ. Στ. Αλαχιώτη και Αθ. Τσαυτάρη. Ο πρώτος αναφέρεται στο πώς η γνώση της δομής του DNA προσέφερε νέα δεδομένα για την εξελικτική θεωρία, ενώ ο δεύτερος εξηγεί γιατί χρειάστηκαν 50 χρόνια για να φθάσουμε από τη διπλή έλικα στην ανάγνωση της αλληλουχίας του DNA και αναφέρεται στο μέλλον των ερευνών και στα μυστικά που κρύβει ακόμη αυτό το μόριο.


Ελπίζουμε ότι με την ολοκλήρωση της ανάγνωσης θα αισθανθείτε τη γοητεία που μπορεί να ασκεί ο κόσμος του DNA.