Η ΕΙΚΟΝΑ που εμφανίζουν αυτό τον καιρό τα κόμματα ­ με τις διαμάχες, τις διαφωνίες, την πολυγλωσσία, τις προσωπικές ακόμh συγκρούσεις ­ δίνει την εντύπωση ότι βρισκόμαστε σε παραμονές σοβαρών ανακατατάξεων, πιθανόν και αλλαγής στο πολιτικό μας σκηνικό. Πρόκειται κυρίως για τα δύο μεγάλα κόμματα, το ΠαΣοΚ και τη Νέα Δημοκρατία, αλλά δεν εξαιρούνται και μικρότερα, όπως ο Συνασπισμός, με την πολυτασική του συγκρότηση και την πολυγλωσσική του εικόνα. Στη Νέα Δημοκρατία η αμφισβήτηση του προέδρου και αρχηγού έχει πάρει διαστάσεις και είναι πολύ αμφίβολο αν θα λήξει με το επικείμενο συνέδριο.


Στο ΠαΣοΚ άρχισαν να αμφισβητούνται για πρώτη φορά, έστω και χωρίς να λέγονται ακόμη τα πράγματα με το όνομά τους, οι επιλογές και οι πολιτικές και όχι μόνο οι μεθοδεύσεις του αειμνήστου αρχηγού και ιδρυτή του «Κινήματος». Πριν από λίγες ημέρες, ο κ. Ακης Τσοχατζόπουλος, ο πρώτος κατά αρχαιότητα και τάξη δελφίνος, επικαλέστηκε ­ αν και όχι ρητά αλλά ουσιαστικά, εναντίον της σημερινής εξωτερικής πολιτικής του Πρωθυπουργού ­ την «εθνική στρατηγική» που, κατά τον υπουργό Εθνικής Αμύνης, είχε χαράξει ο Α. Παπανδρέου και «ισχύει ακόμη». Ανώνυμος «κορυφαίος παράγοντας του εκσυγχρονιστικού ρεύματος», όπως αναφέρεται σε απογευματινή εφημερίδα, αναρωτήθηκε «ποια είναι ακριβώς αυτή η εθνική στρατηγική (…), αφού ο αείμνηστος Α. Παπανδρέου έλεγε και έκανε συχνά αντιφατικά πράγματα: όχι στην ΕΟΚ ­ ναι στην ΕΟΚ.


Εξω από το ΝΑΤΟ ­ μέσα στο ΝΑΤΟ, φεύγουν οι βάσεις ­ μένουν οι βάσεις. Μη διάλογος, μη πόλεμος ­ Νταβός και «μέα κούλπα». Οργανο του διεθνούς ιμπεριαλισμού η Σοσιαλιστική Διεθνής ­ αίτηση του ΠαΣοΚ για ένταξη στη διεθνή». (Κυρ. Ελευθεροτυπία, 6-2-97). (Μήπως και στο «μακεδονικό» δεν υπήρξαν παλινωδίες του ΠαΣοΚ και του ιδρυτή του;). Πέρα όμως από τους ανώνυμους «εκσυγχρονιστές», υπάρχουν οι επώνυμοι παράγοντες του ΠαΣοΚ, υπουργοί και άλλοι, που ασκούν καταλυτική κριτική, αλλά και υπογραμμίζουν το πολιτικοϊδεολογικό χάσμα που τους χωρίζει από άλλους συντρόφους τους μέσα στο κόμμα.


Ο υπουργός Γεωργίας κ. Στέφανος Τζουμάκας κατηγόρησε συντρόφους του ότι έκαναν νοθείες σε παλαιοτέρα συνέδρια του ΠαΣοΚ, ότι εμφανίζονται αριστεροί ενώ δεν είναι και άλλα πολύ βαρύτερα. Κατηγόρησε επίσης τους υπευθύνους για την οικονομική πολιτική του κόμματός του στο παρελθόν και, όχι τόσο έμμεσα, τον ίδιο τον αείμνηστο αρχηγό του ότι, με την κρατικίστικη πολιτική και την καταφυγή για όλα στον κρατικό προϋπολογισμό, οδήγησαν στο σημείο «να έχουμε μια υπερχρέωση πάνω από 35 τρισ., να είμαστε οι τελευταίοι δημοσιονομικά στην Ευρωπαϊκή Ενωση». («Το Βήμα» 6-2). Ακόμη πιο δριμύς στην ουσία ήταν ο καταγγελτικός λόγος του υπουργού τώρα Εσωτερικών και Δημόσιας Διοίκησης κ. Αλ. Παπαδόπουλου εναντίον και της Ν.Δ., αλλά και του δικού του κόμματος.


Κατηγορεί και τα δύο μεγάλα κόμματα ότι δημιούργησαν «ένα μικροαστικό χυλό» με τις δαπάνες του κράτους και στις πλάτες των φορολογουμένων. Ενα «μικροαστικό χυλό» που «δεν παιδαγωγήθηκε πολιτικά», με αποτέλεσμα να κυριαρχήσουν «πολιτικές βολέματος».


Ολες αυτές οι καταγγελίες δεν γίνονται ασφαλώς για να βοηθήσουν την ιστορική έρευνα, αλλά στρέφονται ευθέως εναντίον της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, του λεγόμενου «πατριωτικού» ΠαΣοΚ, που ουσιαστικά κατηγορείται για καπηλεία και του πατριωτισμού και του σοσιαλισμού. Ο κ. Αλέκος Παπαδόπουλος επιρρίπτει σοβαρές ευθύνες και στην ηγεσία του δικού του κόμματος, γιατί στο παρελθόν δεν ολοκλήρωνε τα προγράμματα λιτότητας που εξήγγελλε, με αποτέλεσμα αυτά να επαναλαμβάνονται και να παρατείνονται πλήττοντας «τα ασθενέστερα στρώματα». Οσο για τον αρμόδιο υπουργό Εθνικής Οικονομίας κ. Παπαντωνίου, αυτός χαρακτηρίζει τη δεκαετία του ’80 εξαιρετικά αποτυχημένη για την οικονομία. Με τέτοιες βαθιές και ουσιαστικές διαφορές, είναι προβληματική η διατήρηση της ενότητας και στα δύο μεγάλα κόμματα. Βέβαια στο ΠαΣοΚ υπάρχει τώρα αυτό που έλειψε από τη Δεξιά και την συγκρατούσε, και πάλι με δυσκολία, τόσα χρόνια ενωμένη: η εξουσία. Γι’ αυτό είναι πιο πιθανή η διάσπαση της Ν.Δ. στο συνέδριό της.


Τώρα όπου γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει ακόμη συνέλθει η Κεντρική Επιτροπή του ΠαΣοΚ και, φυσικά, δεν είναι γνωστά τα αποτελέσματα της συνόδου. Οπωσδήποτε όμως μια σύνοδος της Κ.Ε. δεν φθάνει για να λύσει τέτοιες βαθιές διαφορές πολιτικές, ακόμη και ιδεολογικές, μέσα στο ίδιο κόμμα. Διαφορές και διαφωνίες που δείχνουν ότι ίσως βρισκόμαστε σε τέλος εποχής και στη μετάβαση σε κάποια νέα.