«Είμαι με τον Σημίτη, όχι σημιτοφύλακας»
Ο Πέτρος Ευθυμίου έχει κάνει πολλά στη ζωή του. Εχει βγάλει λεφτά κάνοντας φροντιστήρια. Εχει κάνει αντιπάλους γράφοντας σε εφημερίδες. Εχει γίνει γνωστός βγαίνοντας στην τηλεόραση. Εχει εκπαιδευτεί στα όπλα κάνοντας αντίσταση. Εχει διδάξει Επικοινωνία σε φοιτητές και πολιτικούς. Και έχει περάσει από το Ευρωκοινοβούλιο προτού καταλήξει στη Μητροπόλεως. Με την «κυβερνητική» του Ανδρέα όμως είχε μια δυσάρεστη εμπειρία, πριν από 15 χρόνια. Τότε αποχώρησε, μαζί με τον Λαλιώτη, λίγο προτού «τα βυζιά του Μπερλουσκόνι» (έτσι αποκαλούσαν τότε ορισμένοι «πούροι σοσιαλιστές» την ελεύθερη ραδιοφωνία) καταλάβουν την Ελλάδα. Δεν ήθελε να καταλήξει άλλος ένας συμβιβασμένος της πολιτικής. Το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Απριλίου, μετά το «πηγαινέλα» του ασφαλιστικού, βρέθηκε μαζί με τον Πρωθυπουργό στα Δολιανά, στο εξοχικό του Κώστα Λαλιώτη. Ηταν η «τέταρτη συνάντηση των Δολιανών», όπως ψιθύριζαν αυτοί που έμειναν «πίσω». Ιδρυτικό μέλος του ΠαΣοΚ ο «σημιτικός» Πέτρος Ευθυμίου αυτή τη φορά φαίνεται ότι ήρθε για να μείνει στην πολιτική. Οι κινήσεις του μαρτυρούν ότι είναι αποφασισμένος πλέον να διεκδικήσει τον χώρο που του αναλογεί. Το παραδέχεται και στη συνέντευξη που ακολουθεί. Αλλωστε το όνομά του θα το βρει κανείς ανάμεσα στα λιγοστά ονόματα της πρώτης ιδρυτικής Κεντρικής Επιτροπής του ΠαΣοΚ. Τότε που αρκετοί σύντροφοί του τον φώναζαν ακόμη «Αντώνη».
Πότε μπήκατε πρώτη φορά σ’ αυτό το γραφείο;
«Το 1990, όταν υπουργός Παιδείας στην Οικουμενική ήταν ο Κώστας Σημίτης».
Οταν ερχόσασταν ως δημοσιογράφος, σκεφτόσασταν ότι κάποτε θα είστε εσείς ο ένοικος του γραφείου;
«Μου είχε προταθεί το 1985, από τον Ανδρέα Παπανδρέου, όταν παραιτήθηκα από Γενικός Γραμματέας Τύπου».
Σας έδινε το υπουργείο Παιδείας;
«Μου είχε προτείνει να γίνω υφυπουργός Παιδείας. Αλλά δεν ήθελα να επανεμπλακώ με την πολιτική. Είπα «όχι» στο υφυπουργείο και μου πρότεινε, αμέσως μετά, να πάω πρεσβευτής στην Κούβα ή στην Αλβανία».
Γιατί δεν θέλατε να επανεμπλακείτε με την πολιτική;
«Περάσαμε τρία χρόνια με τον Λαλιώτη στο υφυπουργείο Νέας Γενιάς και μετά στο υφυπουργείο Τύπου, στη λεγόμενη «Ανοιξη των 100 ημερών». Οι απόψεις μας τότε θεωρήθηκαν αιρετικές. Είχαμε πει ότι το κρατικό μονοπώλιο πρέπει να προετοιμαστεί για την αναπόφευκτη απελευθέρωση των μέσων ενημέρωσης. Ο μακαρίτης Δημήτρης Μαρούδας όμως είπε το φοβερό «δεν έχουν βάση οι απόψεις Λαλιώτη, Ευθυμίου, διότι και με δορυφόρο να εκπέμψουν, εμείς θα τον καταρρίψουμε». Οδηγηθήκαμε σε έξοδο από την κυβέρνηση, για να δικαιωθούμε πανηγυρικά έναν χρόνο μετά».
Ο Λαλιώτης είναι ο στενός σας φίλος στο ΠαΣοΚ;
«Με τον Λαλιώτη υπάρχει μια σχέση πέρα από πολιτική και κόμματα. Μια καλή ανδρική φιλία, προϊόν χημείας. Φίλοι μου όμως είναι όλοι στην παλαιά φρουρά. Οι άνθρωποι που το 1974 έφτιαξαν το ΠαΣοΚ και των οποίων υπήρξα κομμάτι. Νιώθω περήφανος που ήμουν μέλος της ιδρυτικής Κεντρικής Επιτροπής του ΠαΣοΚ».
Εχετε διαφωνήσει ποτέ με τον Λαλιώτη;
«Αρκετές φορές, αλλά από την πρώτη στιγμή που γνωριστήκαμε με τον Κώστα έχουμε μια παράξενη, διαρκή συμπληρωματικότητα. Εχουμε ένα απόλυτο επίπεδο επικοινωνίας. Πολλές φορές δεν χρειάζεται να μιλήσουμε, ξέρει ο ένας τη σκέψη του άλλου».
Το πήρατε απόφαση ότι πλέον είστε μόνο πολιτικός και δεν είστε δημοσιογράφος σε αποστολή;
«Αυτή τη φορά η ένταξή μου στην πολιτική είναι ολοκληρωτική. Υπάρχουν τώρα και τα εχέγγυα που δεν υπήρχαν πριν. Επαψε να υπάρχει η απειλή του διοικητισμού. Πολλές φορές στο παρελθόν οι διαφωνίες επιλύονταν στο ΠαΣοΚ με διοικητικό τρόπο. Σήμερα το ΠαΣοΚ είναι το πιο ώριμο κόμμα, με εμπεδωμένες δημοκρατικές διαδικασίες».
Σε ποια περιφέρεια θα είστε υποψήφιος στις ερχόμενες εκλογές;
«Θα κατέβω υποψήφιος, αλλά δεν έχω καταλήξει σε ποια εκλογική περιφέρεια. Είναι και θέμα διαδικασιών του κόμματος».
Στην Αθήνα βεβαίως;
«Στην Αθήνα».
Θα δεχόσασταν τον όρο «σημιτοφύλακας»;
«Οι πολιτικές ιδέες, η ιδεολογική συνέπεια και η προσωπική καθαρότητα του Σημίτη δημιουργούν τη διάθεση πολιτικής στήριξης. Η σχέση με τον Σημίτη σού δίνει δύναμη και περηφάνια. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να επικοινωνούμε πια με τον λαό με αλήθεια και καθαρότητα. Και αυτό συμβολίζει ο Σημίτης».
Αυτός ο συμβολισμός δεν αρέσει σε όλους στο ΠαΣοΚ.
«Η δύναμη του Σημίτη είναι η απόλυτη διαύγεια στην πολιτική του θέση και στην προσωπική του συμπεριφορά. Δεν έχει το χάρισμα της πληθωρικής προσωπικότητας που συνήθως απαιτούμε στην Ελλάδα, έχει όμως το βαθύτερο χάρισμα που πρέπει να διαθέτει ένας άνθρωπος και ιδίως ο πολιτικός. Είναι απόλυτα καθαρός, απόλυτα συγκεκριμένος. Με τον Σημίτη ξέρεις πεντακάθαρα πού ακουμπάς».
Αρκετοί πάντως υποστηρίζουν ότι το επικοινωνιακό παιχνίδι μάλλον το χάνετε.
«Αν κρίνουμε την πολιτική από τους επικοινωνιακούς χειρισμούς, τότε ζούμε τον ευτελισμό της πολιτικής. Δηλαδή στον λαό πρέπει να παρουσιάσεις την πολιτική σου με καθρεπτάκια και χάντρες; Ο Σημίτης είναι το πρότυπο του πολιτικού που αρνείται τη μετατροπή της πολιτικής σε πεδίο εντυπωσιασμού».
Το λέτε εσείς που μετείχατε στην προεκλογική «επικοινωνιακή ομάδα» του Σημίτη;
«Τον Μάιο του ’99 ως τον Απρίλιο του 2000 υπήρξε μια επικοινωνιακή ομάδα, όπως ελέχθη, που περιστοίχιζε τον Πρωθυπουργό και στην οποία μετείχα κι εγώ και ο Λαλιώτης. Αυτό το διάστημα κερδήθηκαν όλες οι μάχες. Αντιστράφηκε το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και οδηγηθήκαμε στη νίκη του Απριλίου του 2000, επειδή έγινε κάτι απλό. Αναδείξαμε τις θέσεις του ΠαΣοΚ με την προσωπική σφραγίδα του Σημίτη. Δεν κάναμε επικοινωνία αλλά αναδείξαμε την πολιτική. Αυτό είναι άλλωστε ο Κώστας Σημίτης. Η προτεραιότητα της πολιτικής έναντι της επικοινωνίας».
Είναι και αυτό μια επικοινωνιακή μέθοδος. Στο ασφαλιστικό, αλήθεια, ποια μέθοδο χρησιμοποιήσατε;
«Νομίζω ότι ο Τάσος Γιαννίτσης έδρασε με το αίσθημα μιας βαριάς ευθύνης, γιατί όλοι συμφωνούμε ότι το ασφαλιστικό είναι ένα υπαρκτό ζήτημα το οποίο όσο πιο έγκαιρα και με τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση αντιμετωπισθεί τόσο πιο θετικά αποτελέσματα θα έχει για όλους μας».
Αντί για συναίνεση όμως έχουμε το μισό ΠαΣοΚ να πυροβολεί τον Γιαννίτση.
«Οχι, το ΠαΣοΚ απέδειξε ότι έχει έντονα κοινωνικά και πολιτικά ανακλαστικά και βοήθησε την κυβέρνηση σε μια αναθεώρηση των αρχικών επιλογών της, έτσι ώστε να αναπροσαρμόσουμε συνολικά την προσέγγισή μας στο θέμα».
Το ασφαλιστικό συζητήσατε με τον Πρωθυπουργό και τον Λαλιώτη στα Δολιανά;
«Θεωρώ αδιανόητο να μην αναγνωρίζουμε το δικαίωμα στον Πρωθυπουργό να έχει κοινωνικές και φιλικές συναντήσεις».
Μη μου πείτε ότι δεν συζητήσατε πολιτικά;
«Αυτό και μόνο ήταν η συνάντηση των Δολιανών, κύριε Θεοδωράκη, χωρίς καμία άλλη προέκταση και χωρίς καμία απολύτως σχέση με τα φανταστικά σενάρια που οικοδομήθηκαν και τις «ειδήσεις» και τις «πληροφορίες» που ευφάνταστοι σεναριογράφοι εμφάνισαν ως πραγματικότητα».
Στις συγκρούσεις στο ΠαΣοΚ εσείς ταυτίζεστε πάντοτε με τον Σημίτη, έτσι δεν είναι;
«Ταυτίζομαι πάντοτε με αυτό που εκφράζει ο Σημίτης, δηλαδή μια πλειοψηφία θέσεων στο ΠαΣοΚ και στην κοινωνία. Ο Σημίτης προέρχεται από μια πλειοψηφία και στην κοινωνία αλλά και μέσα στο ΠαΣοΚ, όπως αποτυπώθηκε σε δύο συνέδρια και δύο εκλογικές αναμετρήσεις».
Υπάρχει Νο 2 σήμερα στο ΠαΣοΚ;
«Δεν μπορώ να ξεχωρίσω από το σύνολο των στελεχών κάποιον που να μπορεί να θεωρηθεί, με τον τρόπο που το λέτε, Νο 2. Το ΠαΣοΚ έχει τη μεγάλη δύναμη να είναι όπως είχε πει ο Πάγκαλος ένα κόμμα με οκτώ τουλάχιστον πρωθυπουργήσιμους Είναι παράδοξο αυτό το θετικό να επισημαίνεται από μερικούς ως αδυναμία του ΠαΣοΚ».
Αυτοί οι πρωθυπουργήσιμοι όμως πολλές φορές έχουν διαφορετικές πολιτικές απόψεις. Στην εξωτερική πολιτική, επί παραδείγματι, με ποιον είστε, με τον Παπανδρέου ή με τον Πάγκαλο;
«Σε μεγάλο βαθμό η πολιτική που εφαρμόζει ο Γιώργος Παπανδρέου είναι πολιτική που προετοίμασε ο Θόδωρος Πάγκαλος με τον Γιάννο Κρανιδιώτη».
Τώρα έχουν καταλήξει να διαφωνούν όμως.
«Υπάρχουν όντως ορισμένες επισημάνσεις του Θόδωρου Πάγκαλου σε όψεις της πολιτικής που ακολουθεί σήμερα ο Γιώργος Παπανδρέου, αλλά νομίζω ότι δεν είναι κριτική στον πυρήνα, είναι κριτική σε χειρισμούς».
Στην υπόθεση που δημιουργήθηκε με τα εξοπλιστικά προγράμματα είστε με τον Παπαντωνίου ή με τον Τσοχατζόπουλο;
«Την περίοδο 1996-2001 είχαμε ένα πρόγραμμα εξοπλιστικό μεγαλύτερο από το αντίστοιχο του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1909-1912. Το ΠαΣοΚ εδραίωσε τη χώρα ως δύναμη αποτροπής, επομένως έχει την άνεση να προχωράει σε ανακατανομές κονδυλίων αν το κρίνει αναγκαίο».
Αποφεύγετε να πάρετε θέση στις πολώσεις που έχουν δημιουργηθεί…
«Δεν τις αισθάνομαι ως πολώσεις, κύριε Θεοδωράκη…».
Στο θέμα των ταυτοτήτων είστε με τον Σταθόπουλο ή με τον Παπαθεμελή;
«Με την κοινή λογική που λέει ότι οι ταυτότητες είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του κράτους».
Στους Ολυμπιακούς πάντως είστε με την κυρία Αγγελοπούλου.
«Οι Ολυμπιακοί ξεπερνάνε κόμματα και πρόσωπα. Δεν υπάρχει πιο λαμπρή ευκαιρία για την ανάπτυξη της χώρας. Μια επιτυχής διοργάνωση των Ολυμπιακών ισοδυναμεί π.χ. με μια καμπάνια δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον ελληνικό τουρισμό. Και η κυρία Αγγελοπούλου ταυτίζεται με πολύ θετικό έργο. Αν οι Ολυμπιακοί του 2004 καταγραφούν ως μείζον θετικό γεγονός, η Ελλάδα θα αποτελεί παγκόσμιο τόπο προορισμού για πολλές δεκαετίες».
Επιμένετε όμως, λένε οι πληροφορίες, να προτείνετε τη δημιουργία υπουργείου Ολυμπιακών Αγώνων.
«Το πρότεινα πράγματι σε μια κυβερνητική επιτροπή και χαίρομαι που βλέπω ότι όλο και περισσότεροι συμφωνούν μαζί μου».
Με υπουργό τη Γιάννα;
«Τους υπουργούς τούς ορίζει ο Πρωθυπουργός».
Να επιστρέψουμε στα κομματικά σας. «Ρετάλια» της Αριστεράς έχουν θέση στο ΠαΣοΚ;
«Το ΠαΣοΚ είναι μια ιδιοφυής σύλληψη του Ανδρέα Παπανδρέου και δημιουργήθηκε με την εξ ορισμού σύνθεση πολλαπλών ρευμάτων. Στο ΠαΣοΚ του 1974 είχαμε τη γενιά της Εθνικής Αντίστασης, τη γενιά του «1-1-4″ και τη γενιά του Πολυτεχνείου. Το ’81 είχαμε νέα αμφίπλευρη διεύρυνση, Γιώργος Μαύρος – Μανώλης Γλέζος, συμβολικά. Το ’90 είχαμε τη Δημοκρατική Συμπαράταξη από τον Μπριλλάκη ως τον Γιάννη Μπούτο. Ανοίγει διαρκώς η βεντάλια. Αυτό είναι το ΠαΣοΚ».
Μπορείτε να μου πείτε πρόσωπα που θα συμπεριλάβει το νέο άνοιγμα της βεντάλιας;
«Δεν μπορώ να σας πω. Ξέρω όμως μια επαρχιακή πόλη υπάρχουν και άλλες πολλές στην οποία 30 άνθρωποι μιας οικολογικής πρωτοβουλίας θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμοι με την άποψή τους. Τέτοιοι πυρήνες, διαφορετικοί, με πλούσια τοπική πολιτική δράση, υπάρχουν πολλοί. Η διεύρυνση του ΠαΣοΚ θα επιτευχθεί αν καταφέρουμε να μπολιάσουμε στις τάξεις μας αυτούς τους πυρήνες, σε όλη την Ελλάδα, σεβόμενοι την αυτονομία τους».
Χάσατε πάντως τον Σουφλιά.
«Δεν μπορεί να χάσει κανείς κάτι που ποτέ δεν είχε».
Πολλά στελέχη του ΠαΣοΚ έλεγαν ότι με τον Σουφλιά θα μπορούσατε να έχετε μια συνεργασία.
«Αρκετά στελέχη του ΠαΣοΚ θεωρούσαν ότι ο Γιώργος Σουφλιάς μπορεί να είναι κομμάτι μιας πολιτικής διεύρυνσης όπως έγινε με τον κ. Κοντογιαννόπουλο ή τον κ. Ματζαπετάκη. Είναι ένας άνθρωπος με κύρος, με θέσεις, αλλά σε καμία περίπτωση ποτέ κανείς στο ΠαΣοΚ δεν έκανε πολιτικό σχεδιασμό με βάση την παρουσία του Σουφλιά».
Ποιος θα διαδεχθεί τον Σημίτη; Θα τον διαδεχθεί κάποιος της γενιάς του ή κάποιος από τους παλαιότερους διεκδικητές της αρχηγίας;
«Οι εκλογές θα γίνουν το 2004 και θα τις κατευθύνει πάλι ο Κώστας Σημίτης, με ένα ΠαΣοΚ το οποίο ενδιάμεσα, το 2002, στο συνέδριό του, θα έχει επικυρώσει την ενότητά του και την ανανέωσή του. Καμία άλλη σκέψη δεν κάνω εγώ προσωπικά».
Δεν μπορεί να μην κάνετε σκέψεις για το «μετά».
«Επιμένω. Δεν τίθεται θέμα διαδοχής στο ΠαΣοΚ. Γνωρίζετε τον άνδρα Κώστα Σημίτη· είναι ένας άνθρωπος με απόλυτη δέσμευση στην αίσθηση της αποστολής του. Θα διεκπεραιώσει όλο το έργο που έχει δεσμευτεί για αυτή την τετραετία».
Θα διεκδικήσετε κομματικό ρόλο στο συνέδριο;
«Ναι. Οταν δεσμεύεσαι σε μια παράταξη, θέλεις να συμμετέχεις σε όλα τα επίπεδα. Υπήρξα μέλος της πρώτης Κεντρικής Επιτροπής το ’75, διαγράφηκα, επανήλθα, συγκρούστηκα και τώρα ξανά εδώ. Είναι η τρίτη φορά που στρατεύομαι στις τάξεις του ΠαΣοΚ».
«Εβαζα βόμβες στην εξουσία»
Παιδί τι θέλατε να γίνετε;
«Μεγάλωσα σε έντονο πολιτικό κλίμα. Η πολιτική ήταν η δεύτερη διαρκής πλευρά της ζωής μου. Την ημέρα που σκοτώθηκε ο Πέτρουλας ήμουν στον δρόμο. Ημουν 15 χρόνων».
Τι ήσασταν τότε πολιτικά;
«Ημουν στην αριστερά του Κέντρου, ανδρεοπαπανδρεϊκός. Πιο αριστερά πήγα με τη δικτατορία».
Και πήγατε αρκετά αριστερά.
«Στην επαναστατική Αριστερά. Οργανώθηκα στον «Ρήγα Φεραίο» το 1967, το ’69 μπήκα σε οργανώσεις που ήταν υπέρ του ένοπλου αγώνα κατά της δικτατορίας. Το ’73 μετείχα στο Πολυτεχνείο. Και το ’74 με κάλεσε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Εστειλε μήνυμα να έρθει ο Αντώνης που συνεργαζόταν με το ΠΑΚ. Και ο Αντώνης ήμουν εγώ».
Από πού προέκυψε το ψευδώνυμο Αντώνης;
«Το είχα πάρει από το Μαουτχάουζεν του Καμπανέλλη και του Θεοδωράκη. Ο Αντώνης είναι ένα λαϊκό παιδί στο Μαουτχάουζεν που σήκωνε τις πέτρες των άλλων, των αδυνάμων».
Κάνατε αληθινά επαναστατικά πράγματα στη διάρκεια της δικτατορίας, πέρα από το να συζητάτε;
«Ηταν τα πιο όμορφα χρόνια της ζωής μου. Ξεκινήσαμε από τον «Ρήγα Φεραίο», με προκηρύξεις, με εφημερίδες, με τον «Θούριο», γράφαμε συνθήματα…».
Βόμβες;
«Εξι χρόνια έζησα με όλη την ένταση μια υπέροχη φράση του Λένιν: «Ο επαναστάτης είναι νεκρός επ’ αδεία!». Είναι εντελώς τυχαίο που βγήκαμε σώοι από αυτά. Το καλοκαίρι του ’71 πήγα στο Παρίσι και έκανα πλήρη εκπαίδευση στα όπλα και στα εκρηκτικά. Αργότερα βάζαμε βόμβες μαζί με τον Ερατοσθένη Καψωμένο, έναν από τους πιο πολύτιμους καθηγητές της νέας ελληνικής φιλολογίας. Δεν ήταν δουλειά ούτε του Ερατοσθένη ούτε δική μου».
Γιατί πήγατε στο Παρίσι για να εκπαιδευθείτε στο αντάρτικο;
«Εκεί έτυχε η οργάνωση με την οποία συνεργαζόμασταν, το «Κίνημα 20 Οκτώβρη», να έχει τη δυνατότητα να μας εκπαιδεύσει».
Οπλοφορούσατε τότε;
«Είχαμε οπλισμό αλλά δεν χρειάστηκε ευτυχώς να τον χρησιμοποιήσουμε ποτέ. Από μια σκοπιά είμαστε τυχεροί που τα ζήσαμε όλα αυτά, αλλά δεν εύχομαι σε κανέναν να χρειαστεί να τα ξαναζήσει. Το καινούργιο Σύνταγμα λέει το σωστό, ότι πρέπει να προασπίσει κανείς τους δημοκρατικούς θεσμούς, όταν ανατρέπονται, με κάθε μέσο. Αλλά πρέπει να υπάρξει μια κρίσιμη γραμμή ανάμεσα στη δυναμική αντίσταση σε μια δικτατορία, που περιλαμβάνει βόμβες και όπλα, και στην τρομοκρατία σήμερα. Η τρομοκρατία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της δημοκρατίας».
Αναρωτιέμαι πώς βλέπατε τότε τα σύμβολα της εξουσίας, τα υπουργεία, τις μαύρες Μερτσέντες, τους αστυνομικούς. Ολα αυτά που τώρα μπήκαν και στη δική σας ζωή.
«Δεν με απασχόλησαν ποτέ ιδιαίτερα τα σύμβολα της εξουσίας. Οι Μερτσέντες ή τα τανκς. Τότε ήταν η ασφυξία που ένιωθες σ’ ένα καθεστώς που απαγόρευε την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή. Ηταν σαν κάποιος να σου κόβει την αναπνοή».
Φαντάζομαι πάντως ότι δεν θα είχατε φανταστεί τον εαυτό σας σε υπουργική Μερτσέντες. Το αντιδικτατορικό θα περιείχε και λίγο αντιεξουσιαστικό…
«Ηταν αντιεξουσιαστικό και παραμένει αντιεξουσιαστικό».
Πώς μπορεί να παραμένει;
«Αν κάποιος υπουργός σήμερα θεωρεί ότι η Μερτσέντες του είναι σύμβολο διάκρισης και εξουσίας, είναι εξίσου γελοίος με τον υπουργό της χούντας που καμάρωνε μέσα στη μαύρη Μερτσέντες».
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα φαίνεται χειρότερο απ’ όλα τα άλλα ευρωπαϊκά.
«Δεν είναι έτσι. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση απ’ αυτή που μαρτυρούμε αυτομαστιγωνόμενοι. Σε σύγκριση με άλλες χώρες, είναι ήδη επαρκώς ανταγωνιστικό».
Δεν έχουμε δηλαδή τα χειρότερα δημοτικά, γυμνάσια, πανεπιστήμια στην Ευρώπη;
«Καθόλου. Εχουμε καλά νηπιαγωγεία, καλά δημοτικά, καλά γυμνάσια, καλά λύκεια, κάνουμε όλο και καλύτερα ΤΕΕ και τα περισσότερα από τα πανεπιστήμιά μας, με βάση τα κριτήρια της Ενωσης Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων (CRE), έχουν πολύ καλή βαθμολογία. Το ίδιο ισχύει και με όσα ΤΕΙ μπήκαν στην αξιολόγηση. Αρα δεν έχουμε κανέναν λόγο να θεωρούμε τον εαυτό μας ουραγό της Ευρώπης».
Ούτε και πρωτοπόρο όμως.
«Η παιδεία θα είναι στο άμεσο μέλλον ο τομέας του συγκριτικού, ή μη, πλεονεκτήματος της χώρας μας. Και συνεχώς αυξάνεται ο ανταγωνισμός. Πρέπει να πετύχουμε μια μεγάλη βελτίωση του εννεάχρονου υποχρεωτικού προγράμματος σπουδών που ολοκλήρωσε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Ως τώρα είχαμε τα έξι χρόνια του δημοτικού, τα τρία του γυμνασίου, που χαρακτηρίζονταν από έναν ισχυρό βαθμό εσωτερικής επαναληπτικότητας. Επίσης έχουμε μεγάλο δρόμο να κάνουμε στα Τεχνολογικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια. Πρέπει να ολοκληρώσουμε ως το 2003 τις υποδομές τους, έτσι ώστε να είναι μια ελκυστική εκπαιδευτική βαθμίδα. Και ξέρουμε ότι έχουμε πολύ μεγάλο δρόμο προς την ακόμη μεγαλύτερη ισχυροποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας».
