H πολιτική μοίρα παίζει περίεργα παιχνίδια τις περισσότερες φορές. Ηταν 13 Απριλίου 1992 όταν συνεδρίασε το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών υπό τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή για το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων. Μετά το τέλος της ο τότε πρωθυπουργός κ. K. Μητσοτάκης ανακοινώνει την αποπομπή του υπουργού Εξωτερικών κ. Αντ. Σαμαρά λόγω των διαφωνιών που είχαν στον χειρισμό του μείζονος εθνικού θέματος. Ακριβώς 14 χρόνια μετά ο νυν ευρωβουλευτής της ΝΔ έκανε την ολική επαναφορά, επιστρέφοντας στην κεντρική πολιτική σκηνή με δύο κινήσεις αυτόν τον μήνα. Τυχαίο; Οποια και αν είναι η απάντηση, ο Απρίλιος καταγράφεται στο νεοδημοκρατικό ημερολόγιο ως ο μήνας που ο κ. Σαμαράς επανήλθε με σαφή ιδεολογικοπολιτικό προσανατολισμό στα «γαλάζια» δρώμενα.
Σε μια περίοδο όπου η υπουργός Εξωτερικών κυρία Ντόρα Μπακογιάννη ενισχύει το προφίλ της επενδύοντας και στο εσωκομματικό χρηματιστήριο, ο κ. Σαμαράς έκανε δυναμική επανεμφάνιση οριοθετώντας ως έναν βαθμό την ιδεολογικοπολιτική του κατεύθυνση. Με δύο κινήσεις που είχαν ιδιαίτερα συμβολική σημασία επέλεξε να στείλει το δικό του μήνυμα: ανακοίνωσε κατηγορηματικά την υποψηφιότητά του με τη ΝΔ στη Μεσσηνία στις επόμενες βουλευτικές εκλογές και μίλησε για την «Κεντροδεξιά σήμερα» σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής» με θέμα «Προκλήσεις διακυβέρνησης για την ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά».
H επιλογή του χρόνου της δυναμικής επανεμφάνισης του κ. Σαμαρά αποτέλεσε αντικείμενο αρκετών συζητήσεων στους κόλπους της ΝΔ. Εξάλλου ο πρώην υπουργός, για διαφορετικούς λόγους, αποτέλεσε κεντρικό πρόσωπο τουλάχιστον τέσσερις φορές τους τελευταίους δύο μήνες.
Αυτό το διάστημα υπήρξε η διπλή αναφορά του πρώην πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στον κ. Σαμαρά και η επανάληψη της πάγιας θέσης του «περί προδοσίας», καθώς τον θεωρεί υπαίτιο της πτώσης της κυβέρνησής του το 1993. Στη συνέχεια ακολούθησε η χειραψία της κυρίας Μπακογιάννη με τον ευρωβουλευτή της ΝΔ στη Ρώμη, στο περιθώριο της συνόδου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
* H συμφωνία με τον κ. Καραμανλή
H υποψηφιότητα του κ. Σαμαρά για τη Μεσσηνία έχει «κλειδώσει» πριν από τις εορτές των Χριστουγέννων του 2003, στη συνάντηση που είχε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών με τον πρωθυπουργό κ. K. Καραμανλή. Ανέκαθεν οι δύο άνδρες είχαν ανοικτό δίαυλο επικοινωνίας.
Ο κ. Καραμανλής δεν ήθελε να ακούσει για «εμπάργκο» στον κ. Σαμαρά. H απόφασή του ήταν οριστική. «Ο Σαμαράς στο ευρωψηφοδέλτιο της ΝΔ το καλοκαίρι του 2004 και μετέπειτα υποψήφιος βουλευτής με τη ΝΔ στη Μεσσηνία». Στις ενστάσεις του επίτιμου προέδρου της ΝΔ δεν άφηνε πολλά περιθώρια: «Σε αυτές τις εκλογές κρίνονται τα πάντα για μένα» είχε πει σε συνομιλητές του για την εκλογική μάχη του 2004, εμμένοντας στην υποστήριξη του κ. Σαμαρά.
Είναι χαρακτηριστικό το περιστατικό λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές του 2004 στην κεντρική προεκλογική συγκέντρωση της ΝΔ στην Καλαμάτα. «Κώστα και Αντώνη, η Ελλάδα σάς ενώνει» έγραφε ένα τεράστιο πανό που υπήρχε στην κεντρική πλατεία απέναντι από την εξέδρα που θα μιλούσε ο κ. Καραμανλής. Ο θερμός εναγκαλισμός των δύο ήταν ουσιαστικά και το σύνθημα της επιστροφής του κ. Σαμαρά.
Ακολούθησε, στις 13 Μαΐου 2004, η διάλυση από τον κ. Σαμαρά ύστερα από 11 χρόνια λειτουργίας της Πολιτικής Ανοιξης και η συμπόρευσή του με τον κ. Καραμανλή και τη ΝΔ. Για τις κινήσεις του ο κ. Καραμανλής ήταν ενήμερος πλήρως και είχαν συζητήσει όλες τις λεπτομέρειες.
H πλήρης ένταξη ήρθε με τη συμμετοχή του στο ευρωψηφοδέλτιο της ΝΔ στις ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2004. Λίγες εβδομάδες αργότερα, στο έκτο Συνέδριο της ΝΔ, έβλεπε και πάλι, πιο επίσημα αυτή τη φορά, το κομματικό ακροατήριο. H συγκίνηση ήταν εμφανής στο πρόσωπό του: «Ενα μεγάλο, μεγάλο ευχαριστώ για τη συγκίνηση που μου προσφέρατε. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ» είπε εν μέσω θερμών χειροκροτημάτων. Τι απομένει; H υπέρβαση και να ανακοινωθεί, όταν έρθει η στιγμή, το όνομά του και πάλι στο ψηφοδέλτιο της ΝΔ στη Μεσσηνία.
Ο κ. Σαμαράς ήταν από τους στενούς συνεργάτες του πρώην προέδρου της ΝΔ Ευάγγελου Αβέρωφ και εθεωρείτο ένα από τα πολιτικά του τέκνα, όπως μεταξύ άλλων και ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων κ. N. Κακλαμάνης, ο υφυπουργός Εθνικής Αμυνας κ. B. Μιχαλολιάκος και ο πιο έμπιστος άνθρωπός του, ο βουλευτής Ιωαννίνων και αναπληρωτής κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΝΔ κ. K. Τασούλας.
Ο Ευάγγελος Αβέρωφ μετά τις εκλογές του 1977 και τη σημαντική άνοδο του ΠαΣοΚ και την απήχηση στους εκλογείς του Ανδρέα Παπανδρέου έστειλε ένα εμπιστευτικό σημείωμα στον τότε πρόεδρο της ΝΔ και πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή. Σε αυτό του ανέλυε ότι το «φαινόμενο ΠαΣοΚ» δεν είναι παροδικό, έπρεπε να τους απασχολήσει πολύ σοβαρά και να αντιμετωπισθεί με ιδιαίτερη προσοχή. Πρότεινε μάλιστα να συγκροτηθεί μια ομάδα Πολιτικού Σχεδιασμού που θα αναλάβει την ιδεολογικοπολιτική εξουδετέρωση του ΠαΣοΚ. Σε αυτή την ομάδα πρότεινε να ενταχθούν ο κ. Σαμαράς και ο κ. Στ. Μάνος.
* Προετοιμασίες και σενάρια
«Ομολογώ ότι η Μεσσηνία είναι ένα κομμάτι της καρδιάς μου που θα το κουβαλάω μαζί μου και στις Βρυξέλλες» είχε πει σε συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής» πριν από μήνες, όταν ρωτήθηκε για ενδεχόμενη υποψηφιότητά του με τη ΝΔ στον νομό καταγωγής του. Στα μέσα της περασμένης εβδομάδας όμως ήταν ξεκάθαρος. «Ναι, στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές θα είμαι υποψήφιος βουλευτής της ΝΔ στη Μεσσηνία» επεσήμανε σε συνέντευξή του, που επελέγη να δοθεί σε εφημερίδα της Καλαμάτας.
Αυτές τις ημέρες θα βρίσκεται στην ιδιαίτερη πατρίδα του και θα έχει επαφές με στελέχη της ΝΔ, με ψηφοφόρους και πολιτικούς του φίλους. Το γραφείο του δεν έκλεισε ποτέ στην κεντρική πλατεία της Καλαμάτας. Απλώς οι ταμπέλες άλλαξαν. Οι συνεργάτες του κατέβασαν της Πολιτικής Ανοιξης και ανέβασαν της Νέας Δημοκρατίας. Στη Μεσσηνία δεν άλλαξε τίποτε και είναι όλα όπως την περίοδο που ήταν ένας από τους ισχυρούς άνδρες της ΝΔ.
Το γραφείο του αρχίζει και πάλι να γεμίζει κόσμο και όλοι περιμένουν με βεβαιότητα την επανεκλογή του. Πολλοί μάλιστα χαριτολογούν και λένε: «Ο Σαμαράς ήταν πρώτη φορά υποψήφιος με τη ΝΔ στις εκλογές του 1977 με πρόεδρο της ΝΔ και πρωθυπουργό τον Καραμανλή. Αν οι εκλογές γίνουν το 2007, όπως υποστηρίζουν πολλοί, ο Σαμαράς θα είναι και πάλι υποψήφιος με τη ΝΔ, 30 χρόνια μετά, με πρόεδρο και πρωθυπουργό πάλι έναν Καραμανλή».
H επανεμφάνιση του κ. Σαμαρά τροφοδότησε νέα σενάρια στο εσωτερικό της ΝΔ και συζητήσεις για την επόμενη ημέρα στο κυβερνών κόμμα, για την πολιτική πορεία του, αλλά και για τις εσωκομματικές τάσεις. Δεν είναι λίγα τα στελέχη της ΝΔ που στην παρούσα φάση επιθυμούν να αναδείξουν, και επενδύουν σε αυτό, τον κ. Σαμαρά ως το «αντίπαλον δέος» της κυρίας Μπακογιάννη για τη «μετακαραμανλική» εποχή, όταν έρθει η στιγμή της διαδοχής. Και αυτό διότι θεωρούν ότι είναι το πλέον «αντιμητσοτακικό» στέλεχος και αυτός που μπορεί να πολώσει το κλίμα και να συνταχθεί μαζί του το «καραμανλικό στρατόπεδο».
Αυτή την περίοδο διατηρεί ανοικτή γραμμή με μια πολύ μικρή ομάδα βουλευτών της ΝΔ και σταθερή επικοινωνία με τον κ. Μιχαλολιάκο, ενώ ερώτημα παραμένει το τι θα κάνει στη φάση της διαδοχής η ομάδα των παλαιών αβερωφικών, όπως π.χ. οι κκ. Κακλαμάνης και Τασούλας.
Ιδεολογική γραμμή με «υπέρβαση»
H ομιλία του προ ημερών για τους νέους δρόμους της Κεντροδεξιάς αποτέλεσε σαφή ένδειξη της ιδεολογικής κατεύθυνσής του, καθώς υποστήριξε πως «το γεγονός ότι ξεθώριασαν ή χρεοκόπησαν οι παλαιές ιδεολογίες, δεν σημαίνει ότι ξεπεράστηκε η ανάγκη για ιδεολογίες». Επιμένει στον όρο «υπέρβαση», που είχε ως κεντρικό άξονα και στον πολιτικό φορέα που ίδρυσε, και επισημαίνει ότι το ζητούμενο δεν είναι ο χωροταξικός προσδιορισμός, αλλά το ιδεολογικό στίγμα, γιατί χωρίς ιδεολογία, όπως είπε, «δεν μπορείς να συντάξεις μεταρρυθμιστική ατζέντα ούτε να πείσεις για τις μεγάλες αλλαγές».
Ο κ. Σαμαράς είναι ιδιαίτερα προσεκτικός στις δημόσιες τοποθετήσεις του και θεωρείται από τους συνεπείς υπερασπιστές της κυβερνητικής πολιτικής, αν και αποφεύγει προς το παρόν να εμφανίζεται συχνά. Θεωρεί ότι, αν η Κεντροδεξιά αρθρώσει λόγο, αν διατυπώσει πρόγραμμα, λόγο ριζοσπαστικό και όχι κοινοτοπίες, αλλά και μεταρρυθμιστικό πλαίσιο, θα καταφέρει να δώσει λύσεις και διεξόδους. Μάλιστα το επόμενο διάστημα ετοιμάζει και ένα βιβλίο που θα δίνει το στίγμα του για «μια σύγχρονη παράταξη πέρα από τα γνωστά στερεότυπα περί Δεξιάς και Αριστεράς», όπως λέει.
Ο κ. Σαμαράς τάσσεται υπέρ των διαρθρωτικών και όχι των διορθωτικών αλλαγών, μιλάει για πολιτική με μειωμένη γραφειοκρατία, ζητεί λιγότερες ιδεοληψίες και περισσότερο δημοκρατικό έλεγχο. Τονίζει συνεχώς τα λάθη και τις παραλείψεις της «γραφειοκρατίας των Βρυξελλών», και δεν είναι τυχαίο ότι έρχεται συχνά αντιμέτωπος με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και υπεραμύνεται του κοινωνικού φιλελευθερισμού, αλλά και του εθνοκεντρισμού.
