ΕΙΜΑΣΤΕ και οι πρώτοι – όχι μόνο στο ευρωπαϊκό κύπελλο ποδοσφαίρου και στην Eurovision, αλλά και στην έχθρητα για την παγκοσμιοποίηση: Σύμφωνα με έρευνα της TNC Icap σε 64 χώρες, οι Ελληνες είναι οι μεγαλύτεροι αρνητές της εν λόγω κυρίας (72%)1. Τουτέστιν απορρίπτουν τη δημιουργία μιας παγκόσμιας αγοράς, όπου τα πάντα (από την οικονομία ως τα πολιτιστικά αγαθά) να διακινούνται ελεύθερα.
Ποιοι οι λόγοι αυτής της αποστροφής; Κατά την έρευνα και τους αναλυτές της, οι εξής: Αγνοια – Ξενοφοβία – Κίνδυνος καταστροφής της πολιτιστικής ιδιαιτερότητας του κάθε λαού – Καχυποψία για την ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα – Πεποίθηση πως παγκοσμιότητα σημαίνει απόλυτη ηγεμονία των ΗΠΑ. Ας δούμε, λοιπόν, έναν-έναν τους λόγους αυτούς.
1. Πάγια αρχή του Δικαίου είναι ότι «Αγνοια νόμου δεν συγχωρείται» (και άρα, τιμωρείται). Κι όμως, οι πολίτες (που, στη δημοκρατία, είναι, θεωρητικά, και νομοθέτες διά μέσου των αντιπροσώπων τους-βουλευτών) αγνοούν ουσιαστικά τη νομοθεσία του τόπου τους. Οχι επειδή έτσι θέλουν, αλλά επειδή η πανσπερμία των νόμων, οι γριφώδεις πολυπλοκότητες και «σκουληκομερμηγκότρυπές» τους, οι αλληλοαναιρέσεις και οι αντιφάσεις τους, κρατάνε σε σκοτάδι αδιαπέραστο τον μέσο πολίτη – που, ακόμα κι όταν καταδικάζεται ή απαλλάσσεται δεν γίνεται σοφότερος για την αθωότητα ή την ενοχή του… Εδώ, οι ίδιοι οι νομοθέτες-βουλευτές δεν ξέρουν συχνά τι νόμους ψηφίζουν… εδώ ο ένας υπουργός σκαρώνει νόμους που οι συνυπουργοί του τούς αγνοούν ή τους ακυρώνουν, εκούσια ή ακούσια – προς δόξαν του παράφωνου οργανέτου που λέγεται κυβέρνηση – και έχουμε την αξίωση να τους ξέρουν οι «άσοφοι» πολίτες;
Βέβαια, η παγκοσμιοποίηση δεν είναι ακριβώς νόμος. Φιλοδοξεί, όμως, να γίνει παγκόσμιος νόμος υπεράνω νόμων, εθίμων, και εθών. Αλλά κανένας υπέρμαχός της δεν έκανε τον κόπο να εξηγήσει απλά, καθαρά και ειλικρινά τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της νέας Δωδεκαδέλτου, ή μάλλον Μυριοδέλτου. Πώς, λοιπόν, να τα γνωρίζει ο δύσμοιρος «αγνώς» (ο αγνοών) ακόμα και τις εγχώριες διατάξεις για τη χωματερή της γειτονιάς του;
2. Δεν είναι τόσο η ξενοφοβία που «μαστίζει» τους Ελληνες, όσο – αντίθετα – η ξενομανία. Στους δυο αιώνες ελεύθερου βίου, ύψιστος κανόνας της κοινωνικής ζωής είχε (έχει) γίνει ο άκριτος θαυμασμός, η τυφλή εισαγωγή, ο οικτρός μαϊμουδισμός ξένων προϊόντων, τρόπων, γλωσσών, ιδεών. Το άκρον άωτον της κοινωνικής ανόδου αποτελούσε (αποτελεί) η περιένδυση με αγγλικά υφάσματα, γαλλικά φορέματα, ιταλικά παπούτσια, αμερικανικές μπλούζες – και μάλιστα, με κατάστηθες επιγραφές ή συνθήματα. (Χαρακτηριστικά: το λαϊκό «κολακευτικό» επίθετο «μέγκλα» [σπουδαίος, έξοχος] ετυμολογείται ως «ελληνοποίηση του «made in England»!)… Τα περισσότερα καταστήματα, εστιατόρια, κέντρα κλπ. έχουν προμετωπίδες ξενικές… πάμπολλα περιοδικά μας έχουν ξενικούς τίτλους… H «καλή κοινωνία συνδιαλεγόταν άλλοτε γαλλιστί… τώρα, ο πάσα ένας τρυπώνει και μια «αγγλικούρα» σε κάθε φράση του, ενώ οι νέοι μας έχουν κατασκευάσει ένα γλωσσικό ιδίωμα όπου κυριαρχούν στραμπουλιγμένα αμερικάνικα… Νυχτοήμερα, ακούμε αμερικάνικη μουσική, τραγουδάμε αμερικάνικα τραγούδια, χορεύουμε αμερικάνικους χορούς – με λίγη σάλτσα από αραβικό χορό της κοιλιάς. Και πάει λέγοντας Gr-anglais!..
Ποια, λοιπόν, «πολιτιστική ιδιαιτερότητά μας απειλείται, όταν, κυκλοφορώντας στην Αθήνα ή στην περιφέρεια, νομίζεις πως έχεις εκτιναχθεί σε κάποιο κακέκτυπο επαρχιακής πόλης του Τέξας, του Middle West ή των Ζουλού;
Αλλά για να είμαστε δίκαιοι: Ξενοφοβία υπάρχει κι εδώ, τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της εισροής ξένων μεταναστών, που ορισμένοι τους χρεώνονται, δίκαια ή άδικα, πλήθος φόνων, διαρρήξεων, οργανωμένου εγκλήματος. Αλλά πού δεν ανθεί αυτή η φοβία;.. Οσο για την παλιότερη ξενοφοβία μας, τη χρωστάμε στις τραγικές εμπειρίες μας, όχι μόνο απ’ τις αλλοτινές τουρκοκρατίες και φραγκοκρατίες, αλλά και από τις νεότερες ξενόδουλες μοναρχίες, ξενικές κατοχές, ξενοκίνητες δικτατορίες. Είναι όμως ξενοφοβία αυτό; ‘H είναι μνήμη «οικείων κακών» – στα οποία βάλαμε κι εμείς το χέρι μας, ανεχόμενοι, αποδεχόμενοι, προσφερόμενοι ακόμα, στις ξενοδουλείες;
3. H πεποίθηση πως η παγκοσμιοποίηση ισοδυναμεί με απόλυτη ηγεμονία των ΗΠΑ, δεν είναι δικό μας εφεύρημα, αλλά εισαγόμενη κι αυτή.
Παράδειγμα, υπεράνω υποψίας: Πριν από 5 μήνες, στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (23.1), ο Γ. Γραμματέας του ΟΗΕ κ. K. Ανάν διαπίστωνε πως «ο κόσμος διολισθαίνει στον νόμο της ζούγκλας». Ποιος είναι ο νόμος αυτός; Το δίκαιο του ισχυροτέρου, βέβαια. Και ποιος είναι ο μοναδικός ισχυρότατος επί Γης – οικονομικά, στρατιωτικά, πολιτικά; Μα οι ΗΠΑ, φυσικά. Που – προσθέτω, εγώ – εφαρμόζουν την κλασική πασπαρτού συνταγή: «Ετσι θέλω, αυτό διατάζω, η θέλησή μου είναι ο μοναδικός λόγος (αιτία, νόμος) («Hoc volo, sic jubeo, sit pro ratione voluntas»2.
Και ο κ. Ανάν συνεχίζει: «Ενώ είχαμε αρχίσει να πιστεύουμε στην αναγκαιότητα της παγκοσμιοποίησης… φτάσαμε στο σημείο ν’ αμφιβάλλουμε αν είναι σε θέση να εξασφαλίσει τη διατήρηση της τόσο εύτρωτης παγκόσμιας τάξης μας.» Και πιο ξεκάθαρα: «Τόσο η διεθνής τρομοκρατία όσο και ο πόλεμος εναντίον της έχουν αποτέλεσμα την υποβάθμιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ενώ παράλληλα διχάζουν τους ανθρώπους με βάση τη θρησκεία, την εθνική τους υπόσταση και τις πολιτιστικές καταβολές τους.
Πολύ πιο ρητά, ο αμερικανός οικονομολόγος Τζωρτζ Σόρος γράφει: «H παγκοσμιοποίηση έχει στρεβλώσει τη διεθνή κατανομή των πλουτοπαραγωγικών πόρων προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων και προς ζημία του κοινού καλού»3.
Ποιος αγνοεί ότι πυρφόροι αυτών των υποβαθμίσεων, διχασμών και στρεβλώσεων είναι οι ΗΠΑ, με την ακατάσχετη δίψα πλουτισμού, την ασυδοσία των μεγάλων επιχειρήσεων, τον θρησκευτικό-ακροδεξιό δεσποτισμό και σκοταδισμό τους, και την «παραδοσιακή» πίστη τους πως είναι «ο περιούσιος λαός, που ο Κύριος τον έστειλε να σώσει την αμαρτωλή ανθρωπότητα»;
Αυτή την αντίληψη – όπου άτομα και έθνη, δίκαια και δικαιώματα, πολιτισμοί και περιβάλλον δεν είναι παρά «μπρούτη ύλη» για την κρεατομηχανή του παγκόσμιου κιμά – θέλουν να την υψώσουν σε οικουμενικό νόμο, μέσα από την ψευδεπίγραφη παγκοσμιοποίηση.
Πώς, λοιπόν, να μην αντιστρατεύονται οι λαοί έναν τέτοιο Πύργο της Βαβέλ, που μόνη του αρχή είναι η αρχή «Ο Κόσμος είμαι Εγώ» και μοναδικός νόμος του, ο νόμος της ανομίας;
………………………………..
1. Βλ. «Τα Νέα», 9.6.2005. – 2. Ιουβενάλης, Σάτιρες, VI, 22. – 3. «New York Review», «Τα Νέα», 15.5.2005.
