Μίση και πάθη μιας δυναστείας
Η σφοδρή αντίθεση των αδελφών Θεόδωρου και Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου είχε την περασμένη εβδομάδα μια δραματική τροπή: με μια δήλωση-βόμβα που εστάλη στις εφημερίδες ο κ. Κ. Αγγελόπουλος κατηγορεί τον αδελφό του για «κακοδιαχείριση της περιουσίας», «αδηφάγο διάθεση», «αλόγιστα δάνεια», «μεταμφίεση και εξαφανίσεις εταιρειών». Αφορμή για την έκρηξη του κ. Κ. Αγγελόπουλου ήταν η απόφαση του πατέρα Π. Αγγελόπουλου, την τελευταία μέρα του ’98, να μοιράσει την περιουσία του ή, ακριβέστερα, τη διεύθυνση των επιχειρήσεων της οικογένειας στα δύο, μοιρασιά η οποία προφανώς δεν ικανοποίησε τον κ. Κ. Αγγελόπουλο.
«Το Βήμα» παρουσιάζει σήμερα την ιστορία της οικογένειας Αγγελόπουλου: τους ιδρυτές της ισχυρότερης βιομηχανικής δυναστείας της Ελλάδας, την άνοδό τους, τα οικογενειακά δράματα μα και πάθη, τους επιγόνους, τα αίτια και τα πρόσωπα που οδήγησαν στη σημερινή εμφύλια διαμάχη.
ΤΟΝ Απρίλιο του 1986, όταν στο κέντρο των Αθηνών τα όπλα της τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη» γάζωναν τον βιομήχανο Δημήτριο Θ. Αγγελόπουλο, συγκλονίστηκαν τα θεμέλια όχι μόνο της μεγαλύτερης βαριάς βιομηχανίας που γνώρισε ποτέ η Ελλάδα, αλλά μίας ολόκληρης οικονομικής αυτοκρατορίας. Δεκατρία χρόνια μετά, ο κλονισμός αποτελεί πλέον ρήξη και έχει διχάσει, για πάντα ίσως, μία οικογένεια που ξεκίνησε στις αρχές του αιώνα από ένα χωριουδάκι της Αρκαδίας, με μοναδικούς τίτλους τη συμμετοχή της σε μεγάλους εθνικούς αγώνες, για να εξελιχθεί σε σύμβολο της βιομηχανικής εποχής και στη συνέχεια να συνδέσει την τύχη της με κολοσσιαίες ελβετικές τράπεζες πολύ προτού ο κόσμος αποδεχθεί την ιδέα ότι οι τραπεζικές μετοχές είναι το χρυσάφι του αιώνα που έρχεται.
* Η διανομή της περιουσίας
Ο θρύλος των Αγγελόπουλων φάνηκε να ξεθωριάζει το ’86 όταν χάθηκε ο ιθύνων νους, ο αποδεκτός από πολιτικούς και τραπεζίτες οικονομικός εγκέφαλος της οικογένειας Δημήτριος Αγγελόπουλος και δεν απέμεινε από την παλαιά φρουρά των ιδρυτών της Χαλυβουργικής παρά μόνον η «ψυχή» της οικογένειας, ο Παναγιώτης Αγγελόπουλος, αυτός που ήταν ο τεχνικός σύμβουλος και πολλές φορές δεν δίσταζε να ξημεροβραδιάζεται μέσα στη μουτζούρα, κάτω από τα ελασματουργεία της Ελευσίνας, για να επισκευάσει κάποιο μηχάνημα. Αυτός που απαρνήθηκε την άνεση που προσέφερε η Ζυρίχη για ανάπαυση και συνέχισε στην Ελλάδα να ζει μια απλή ζωή στο Χαλάνδρι, στο ίδιο σπίτι που απέκτησε από τη γυναίκα του κυρία Ελένη Κ. Μάρκου όταν την παντρεύτηκε το 1942, με τα λιγοστά χρήματα που άφηναν αφενός τα πεταλόκαρφα του επιταγμένου, κατά το μεγαλύτερο μέρος, από τους Γερμανούς οικογενειακού εργοστασίου χάλυβα της οδού Πειραιώς και αφετέρου, η παράλληλη φροντίδα διανομής συσσιτίου σε όλους τους μαθητές του χωριού του στην Αρκαδία. Αυτός που δεν συμπαθούσε καθόλου τους ξένους τραπεζίτες, που ήταν οξύς και αδιάλλακτος με τους πολιτικούς, αντιπαθούσε τον σοσιαλισμό, τη χλιδή και το εργατικό κίνημα, αλλά ήταν έτοιμος, ανά πάσα στιγμή, να γίνει φτωχότερος ευεργετώντας το χωριό του, αρρώστους, την Εκκλησία και πάνω απ’ όλα μη ξεχνώντας ούτε στιγμή ότι οι προπάπποι του ήταν συγγενείς του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’, που είχε εγκαταστήσει το 1776 στο χωριό του, στην Αρκαδία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Πόλης. Αυτός που ακόμη και στην έβδομη δεκαετία της ζωής του πήγαινε από τα χαράματα στα γραφεία της Χαλυβουργικής στο κέντρο των Αθηνών. Αυτός που στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’80, όταν ο τότε υπουργός Εμπορίου κατηγόρησε την εταιρεία για υπερτιμολογήσεις και της επέβαλε πρόστιμο αρκετών δισεκατομμυρίων δραχμών, λέγεται ότι δεν δίστασε να διαμηνύσει στον Ανδρέα Παπανδρέου: «Σε σας δεν θα δώσω ούτε δεκάρα, αλλά θα δώσω τόσα και άλλα τόσα σε νοσοκομεία, σε χωριά, στην Εκκλησία»! Αυτός που πριν από λίγα μόλις χρόνια και για κάμποσους μήνες, όταν οι υπουργοί κώφευαν σε έγγραφες διαμαρτυρίες για αθρόες εισαγωγές τουρκικού χάλυβα από εμπόρους, δεν δίστασε να κάνει τη Χαλυβουργική τον μεγαλύτερο εισαγωγέα τουρκικού σιδήρου μπετόν! Αυτός που όταν τον περασμένο Μάιο προσεκλήθη και έλαβε από τα χέρια του κ. Κωνσταντίνου Σημίτη βραβείο του ΕΒΕΑ για την επιχειρηματική του δεινότητα και προσφορά, κόντεψε να του τείνει, χαμογελώντας ως ένας απλός συνταξιούχος που τον θυμήθηκαν στα γεράματα, το μπαστούνι του! Οπλισμένος, όπως λένε οι φίλοι του, κυριολεκτικά με χαλύβδινη αποφασιστικότητα, ο 90χρονος σήμερα κ. Παναγιώτης Θ. Αγγελόπουλος, ο μόνος επιζών από τους τέσσερις γιους του Θεόδωρου Α. Αγγελόπουλου που ξεκίνησε για την Αθήνα από τον Βλαχορράπτη της Αρκαδίας το 1918, κυβέρνησε με πυγμή την αυτοκρατορία μετά τη δολοφονία του αδελφού του Δημήτριου, αλλά στα τέλη του 1998 έμελλε να έλθει αντιμέτωπος με το πρώτο και μοναδικό «όχι» που άκουσε στη ζωή του!
* Οι έριδες των αδελφών
Το ένα από τα δύο του παιδιά, ο γεννημένος το 1945 Κωνσταντίνος Π. Αγγελόπουλος, άνθρωπος χαμηλών τόνων που έζησε για πολλά χρόνια στο περιθώριο της δημοσιότητας με τραυματισμένη υγεία, στρέφεται με τον πιο έντονο τρόπο κατά του πρωτότοκου και κατά δύο χρόνια μεγαλύτερου αδελφού του, του κοσμοπολίτη Θεόδωρου Π. Αγγελόπουλου, κατηγορώντας τον, μεταξύ άλλων, για «υφαρπαγή» περιουσίας.
Μετά τη διανομή μέρους της οικογενειακής περιουσίας, προ μηνών, ο πρώτος έχει ήδη κάνει τα πρώτα του ανεξάρτητα επιχειρηματικά βήματα στην Ελλάδα αποκτώντας μερίδια σε εταιρείες του τραπεζικού, του βιομηχανικού – εμπορικού και του τεχνικού τομέα, ελέγχοντας πλήρως εφοπλιστικές εταιρείες με δεξαμενόπλοια και σχεδιάζοντας την είσοδό του στην αεροπορική αγορά, ενώ ο δεύτερος δεν θα αργήσει, όπως βεβαιώνουν οι πληροφορίες, να κάνει το ίδιο όχι μόνο στο εξωτερικό, όπου από ετών φέρεται να αναπτύσσει και αυτοτελή δραστηριότητα, αλλά και στη χώρα μας. Ο Κωνσταντίνος, πατέρας δύο παιδιών με σημαντικές σπουδές, του ηλικίας 25 ετών Παναγιώτη και του κατά ένα χρόνο μικρότερου του Γιώργου, από τον γάμο του με την κυρία Αννα-Μαρία Γ. Παπαδημητρακοπούλου με την οποία βρίσκεται από ετών σε διάσταση, αριθμεί αρκετά χρόνια υπηρεσίας σε οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα και κυρίως στη Χαλυβουργική, στην οποία πάντως ούτε ο ίδιος αλλά ούτε και ο αδελφός του Θεόδωρος έχουν την ιδιότητα του μέλους έστω του διοικητικού συμβουλίου. Ο πρωτότοκος Θεόδωρος από πολλών ετών ασχολείται με τις οικογενειακές επιχειρήσεις διαμένοντας στο εξωτερικό και έχει γίνει και αυτός, από τον δεύτερο γάμο του με την πρώην δημοτικό σύμβουλο Αθηνών και βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κυρία Γιάννα Δασκαλάκη-Αγγελοπούλου το έτος 1990, πατέρας δύο παιδιών.
* Η εμφάνιση της Γιάννας
Ο Κωνσταντίνος, άνθρωπος με σιδερένια θέληση, όπως τον περιγράφουν άνθρωποι του περιβάλλοντός τους που γνωρίζουν τις περιπέτειες της υγείας του, κατοικεί όπως και πριν από δεκαετίες σε ένα άνετο διαμέρισμα πολυκατοικίας στο Ψυχικό, στην ίδια περιοχή όπου διαθέτει έπαυλη και κατοικεί όταν βρίσκεται στην Αθήνα και ο αδελφός του Θεόδωρος, που δεν σκέπτεται, προς το παρόν τουλάχιστον, να εγκαταλείψει τη Ζυρίχη ή το Λονδίνο, όπου προ μηνών απέκτησε μαγευτική έπαυλη. «Σκεφθείτε δύο ξένους στην ίδια οικογένεια, στην ίδια εταιρεία, στην ίδια πόλη», εξομολογείται με μία δόση υπερβολής ένας από τους συγγενείς τους. Στα νεότερά τους χρόνια, ο μεγαλύτερος Θεόδωρος είχε χόμπι του την αεροπλοΐα, ενώ ο μικρότερος Κωνσταντίνος συμβιβαζόταν άνετα με την ιστιοπλοΐα. Ο Θεόδωρος φέρεται να προτιμά τη φιλική παρέα αστέρων του διεθνές τζετ σετ, αν όχι του πρίγκιπα Καρόλου ή του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, ενώ ο αδελφός αρέσκεται να χαρακτηρίζεται «αριστερός» και χαμογελά όπως ο Τζορτζ Σόρος όταν τον αποκαλούν «προοδευτικό», προτιμώντας να αναζητεί τη φιλική παρέα του Γιάννη Μαρκόπουλου, του Κώστα Καζάκου ή του Μίκη Θεοδωράκη. Καθένας τους φρόντισε με τον τρόπο του τα τελευταία χρόνια να «πλάσει» το δικό του, τελείως ξεχωριστό και ίσως όχι και τόσο ταιριαστό με το πραγματικό, προφίλ του.
Σε μια απελπισμένη προσπάθεια να ματαιώσει επαπειλούμενη δικαστική διένεξη και να «κλείσει» το θέμα, ο πατέρας Παναγιώτης Θ. Αγγελόπουλος σπεύδει με δήλωσή του από τη Ζυρίχη στις 31 Δεκεμβρίου 1998, αιφνιδιάζοντας και τους δύο γιους του, να δηλώσει ότι ο ίδιος προσωπικώς και ουδείς άλλος ήταν ως εκείνη την ημερομηνία ο πραγματικός ιδιοκτήτης αλλά και διαχειριστής των οικογενειακών επιχειρήσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, προσθέτοντας ότι η διαχείριση των εταιρειών εξωτερικού θα ανατεθεί στον πρωτότοκο και εκείνη των εταιρειών εσωτερικού στον μικρότερο, χωρίς να κάνει λόγο σε ιδιοκτησιακές παραχωρήσεις.
* Οι πατρικές παροχές
Είχαν προηγηθεί, επιμένουν οι γνωρίζοντες, τον Ιούλιο 1998 σεβαστές πατρικές παροχές και διανομή μέρους της ναυτιλιακής οικογενειακής περιουσίας ανάμεσα στους δύο γιους, διανομή όμως που άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου. Ο εγκατεστημένος στην Ελλάδα Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος έσπευσε λίγο μετά να κατηγορήσει τον «διαχειριστή» αδελφό του για «οικειοποίηση» περιουσίας που του ανήκε από το 1964, όταν στην Ελβετία και τη Βρετανία ιδρύθηκε, όπως υποστηρίζει, κοινοπραξία με μερίδια που ανήκαν εξίσου σε αυτόν και τον αδελφό του, τον πατέρα του και τον δολοφονηθέντα το 1986 Δημήτριο Θ. Αγγελόπουλο.
Ο ίδιος όμως ο Παναγιώτης Θ. Αγγελόπουλος με την προσωπική του δήλωση αναγορεύει εαυτόν αποκλειστικό υπεύθυνο για την ως τα τέλη του 1998 διοίκηση και διαχείριση όλων των οικογενειακών επιχειρήσεων, «εγκρίνοντας» έτσι πλήρως τα πεπραγμένα του γιου του Θεόδωρου, που αμέσως μετά τον θάνατο του θείου του Δημητρίου Θ. Αγγελόπουλου το 1986 ανέλαβε να τον αναπληρώσει και να μεγαλώσει την οικογενειακή περιουσία στο εξωτερικό. Ενα νέο «όχι» από την πλευρά του Κωνσταντίνου Π. Αγγελόπουλου, με καυστικά μάλιστα σχόλια και υπαινιγμούς για ποινικά αδικήματα, στο πλαίσιο δήλωσης-απάντησης στην πατρική ανακοίνωση διά του Τύπου, έρχεται να φέρει σε ακόμη πιο οδυνηρή θέση τον πατέρα Αγγελόπουλο. Οι γιοι και κληρονόμοι του στα μαχαίρια! Ο «πόλεμος» μοιάζει αναπότρεπτος και η οργή του πατέρα εκδηλώνεται με άμεση «έξωση» από τα γραφεία της Χαλυβουργικής του απείθαρχου γιου, Κωνσταντίνου, καθώς αυτός κάνει γνωστό ότι προετοιμάζει και συνέντευξη Τύπου. Το χάσμα διευρύνεται αντί να κλείσει, ενώ στο κενό πέφτει και μια ευγενική προσφορά μεσολάβησης που έχει ως προέλευση την Κωνσταντινούπολη και το Φανάρι.
Οι σχέσεις των δύο αδελφών είναι κοινό μυστικό σε υψηλούς οικονομικούς και πολιτικούς κύκλους εντός και εκτός της χώρας από ετών είναι ιδιαίτερα τεταμένες. Η εύνοια, όπως η μία πλευρά υποστηρίζει, που ο Παναγιώτης Θ. Αγγελόπουλος επέδειξε στον πρωτότοκο γιο, μπορεί να είχε ως επιχείρημα επί σειρά ετών την κλονισμένη υγεία του άλλου του αδελφού, επιχείρημα τελείως αβάσιμο κατ’ αυτόν, αλλά η κατάσταση αυτή, συμπεριλαμβανομένου του εμπλουτισμού της προσωπικής περιουσίας του μεγαλύτερου αδελφού, όπως λέγεται, με ιδιωτικό αεροπλάνο αξίας κάποιων δεκάδων εκατ. δολαρίων, με πανάκριβα σκάφη ή επαύλεις αξίας αρκετών δισεκατομμυρίων δραχμών, φαίνεται να γινόταν ανεκτή από τον μικρότερο αδελφό, τουλάχιστον ως πριν από δύο χρόνια. Οι επενδυτικές επιλογές του Θεόδωρου Αγγελόπουλου με αποκλειστικά δικές του αποφάσεις ή με την παρότρυνση του πατέρα του, είτε αφορούσαν σε μετοχές τραπεζών όπως η ξακουστή UBS της Ελβετίας και σε αύξηση του στόλου δεξαμενόπλοιων είτε κατέληγαν στην αγορά ακινήτων ή την ίδρυση χαλυβουργιών στο Κάρντιφ της Ουαλίας, στην Ελβετία και στην Ιντιάνα των Ηνωμένων Πολιτειών, έδειχναν να οδηγούσαν σε αύξηση του κοινού πλούτου. Η ορμητική όμως είσοδος στην οικογένεια, μετά το 1990, μίας γυναίκας με τον κυριαρχικό χαρακτήρα και τα επιβλητικά, όπως λέγεται, χαρακτηριστικά της κυρίας Γιάννας Δασκαλάκη-Αγγελοπούλου, η οποία επισκίασε τον αδελφό του συζύγου της ιδιαίτερα κατά την περίοδο της διεκδίκησης της Ολυμπιάδας του 2004 και μετά την ανάληψή της για να αναδειχθεί μέσα σε λίγους μήνες σταρ των δημοσκοπήσεων, φαίνεται να επιτάχυνε την «εκκαθάριση» του διττού συστήματος εξουσίας που αντιπροσώπευαν τα δύο αδέλφια στο πλαίσιο της οικογένειας και το τέλος της εκατέρωθεν ανοχής. Η ρήξη ήταν γεγονός από το 1996 και οδήγησε σιγά σιγά, όπως λένε φίλοι του κ. Θεόδωρου Π. Αγγελόπουλου, σε «ένα και μοναδικό σύστημα εξουσίας», με διάθεση στον μικρότερο αδελφό, κατά τα φαινόμενα, μικρότερου μέρους της περιουσίας από εκείνο που ο ίδιος θεωρούσε «δεδομένο».
* Και οι τράπεζες στο παιχνίδι
Πρόσωπα του περιβάλλοντος του κ. Θεόδωρου Π. Αγγελόπουλου δεν κρύβουν ότι πράγματι το «φιλέτο» της οικογενειακής περιουσίας φαίνεται να περιέρχεται σε αυτόν, ενδεχομένως γιατί «μόνο αυτός μπόρεσε να ανταποκριθεί μετά το 1986 στις διεθνείς ανάγκες του γκρουπ» αναλαμβάνοντας στη διεθνή τραπεζική και πολιτική σκηνή τον ρόλο που ασκούσε ως το 1986 ο Δημήτριος Θ. Αγγελόπουλος, ως ο «εγκέφαλος» του συγκροτήματος. Ο πατέρας κ. Παναγιώτης Θ. Αγγελόπουλος ανεξάρτητα από προτιμήσεις δεν είχε λέγεται άλλη επιλογή από το «να επιβεβαιώσει και να δικαιώσει μία κατανομή εξουσίας που είχε εκ των πραγμάτων επιβληθεί και, προπαντός, είχε δοκιμαστεί με επιτυχία».
Η έκβαση της υπόθεσης της Ολυμπιάδας, εξάλλου, θεωρείται ότι προσέφερε στην οικογένεια μία προβολή και αναγνώριση των δυνατοτήτων της, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, χωρίς προηγούμενο. Πέραν αυτών, εδώ και μερικά χρόνια όπως υποστηρίζεται, μεγάλες τράπεζες της Ευρώπης επιφυλάσσουν στον πρωτότοκο γιο τη θέση του «διακεκριμένου μετόχου» και αναγνωρίζουν μόνο αυτόν ως εκπρόσωπο της οικογενείας, κάτι που η άλλη πλευρά όμως αμφισβητεί και πάντως, στον βαθμό που ισχύει, το συνδέει με «λαθροχειρίες».
Ο κ. Κωνσταντίνος Π. Αγγελόπουλος δεν είχε παραλείψει να σημειώσει πριν από λίγες εβδομάδες, όταν ο βρετανικός Τύπος είχε παρουσιάσει τη νέα πολυτελή κατοικία του ζεύγους στο Λονδίνο, έπαυλη με κήπο που κάποτε συναγωνιζόταν εκείνον των ανακτόρων του Μπάκιγχαμ και της οποίας η αγορά αβάσιμες εκτιμήσεις ανέβασαν την αξία της σε περίπου 10 δισ. δρχ. δικαιολογήθηκε ως «επένδυση κύρους», ότι η κυρία των δημοσιευμάτων ουδεμία σχέση έχει με τη δική του οικογένεια.
Τόσο ο ίδιος πάντως όσο και τα παιδιά του δεν κάνουν σχετικές δηλώσεις ούτε δέχονται να σχολιάσουν σχετικές πληροφορίες ή να δώσουν συνέχεια στη γνωστή ανακοίνωση που προκάλεσε τη μήνιν του κ. Παναγιώτη Θ. Αγγελόπουλου, αν και νομικοί συνεργάτες του αφήνουν να εννοηθεί ότι ήδη η πλευρά του κ. Θεόδωρου Π. Αγγελόπουλου έχει λάβει δεκάδες επιστολές και επίσης αρκετές εξώδικες δηλώσεις, με υπαινιγμούς για τη διάπραξη σωρείας ποινικών αδικημάτων. Πρόκειται για ενέργειες που η άλλη πλευρά, όπως τουλάχιστον αναφέρουν πρόσωπα του περιβάλλοντός της, θεωρεί όχι μόνο «πέραν κάθε πραγματικότητας» αλλά και «στερούμενες κάθε ουσίας», υποστηρίζοντας ότι η ίδια η ζωή επέβαλε ώστε ο Θεόδωρος Π. Αγγελόπουλος να «έχει από το 1986, δικαιωματικά, το πάνω χέρι», συνεισφέροντας τα μέγιστα στη διεθνή ενδυνάμωση του οικογενειακού γκρουπ. Η ίδια πλευρά προτιμά ναθεωρεί «εντελώς αδύνατη» την πιθανότητα ενεργού ανάμειξης της Δικαιοσύνης στα οικονομικά της οικογένειας, τα νήματα της οποίας ασφαλώς δεν είναι ευδιάκριτα.
Η σιωπή, εξάλλου, είναι το μοναδικό επίσημο σχόλιο και του κ. Παναγιώτη Θ. Αγγελόπουλου, ο οποίος αποσύρθηκε για τις γιορτές στη Ζυρίχη και είναι άγνωστο, όπως αναφέρει συνεργάτης του, πότε θα επιστρέψει.
* Τα μυστικά των εταιρειών
Μαζί με τον κ. Παναγιώτη Θ. Αγγελόπουλο και τους γιους του κκ. Θεόδωρο Π. Αγγελόπουλο, Κωνσταντίνο Π. Αγγελόπουλο και τα μέλη των οικογενειών τους, την τρίτη και την τέταρτη επιχειρηματική γενιά Αγγελόπουλων, δεν αποκλείεται να αγωνιούν και μερικοί άλλοι εστεμμένοι και μη, άγνωστοι και γνωστοί, γαλαζοαίματοι και μη πρίγκιπες των σαλονιών και του χρήματος ανά την Ευρώπη.
Το δυστύχημα ίσως είναι ότι στην οικογένεια Αγγελόπουλου δεν φαίνεται να περιλαμβάνεται πια μια προσωπικότητα του διαμετρήματος του μακαρίτη Αγγελου Θ. Αγγελόπουλου, του διανοούμενου και ακαδημαϊκού πρωτότοκου γιου του Θεόδωρου Α. Αγγελόπουλου, που σε αντίθεση με τα αδέλφια του έμεινε στο περιθώριο των μεγάλων μπίζνες.Ως χρηματοοικονομικός σύμβουλος της οικογένειας την έπεισε να επενδύσει σ’ εκείνο τον τομέα στον οποίο κυρίως οφείλει τη σημερινή οικονομική της ισχύ: Χωρίς αυτόν τον σύμβουλο, χωρίς τις χρυσές επενδύσεις σε μετοχές του τραπεζικού τομέα στην Ελβετία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η οικογένεια Αγγελόπουλου στον επιχειρηματικό τομέα δεν θα συμβόλιζε σήμερα τίποτε περισσότερο από ένα λαμπρό παρελθόν.
Η σύγκρουση με τον Τσάτσο και η επιλογή του Καραμανλή για τη Χαλυβουργική
Η παράδοση στη Γορτυνία της Αρκαδίας θέλει τους Αγγελόπουλους να είναι συγγενείς του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε’, που είχε εγκατασταθεί το 1776 στο βουνίσιο χωριό τους Βλαχόρραπτη, 35 χιλιόμετρα από τη Μεγαλόπολη, βορειοδυτικά της Καρύταινας, εκεί όπου δεσπόζει τώρα η προτομή του γεννημένου το 1875 ιδρυτή των οικογενειακών επιχειρήσεων Θεόδωρου Αγγελή Αγγελόπουλου που πέθανε το 1953, πατέρα του κ. Παναγιώτη Θ. Αγγελόπουλου και παππού των διεκδικητών της οικογενειακής περιουσίας κκ. Θεόδωρου Π. Αγγελόπουλου και Κωνσταντίνου Π. Αγγελόπουλου. Από το ίδιο οικογενειακό δένδρο, λέγεται, προέρχεται ο συνονόματος του ιδρυτή της χαλυβουργίας αγωνιστής του 1821 Θεόδωρος Αγγελή Αγγελόπουλος, που είχε τιμηθεί από τον Οθωνα με το «Χαλκούν Αριστείον» του Αγώνα.
Ο δημιουργός των οικογενειακών επιχειρήσεων χάλυβος, αφού εργάστηκε για ένα διάστημα ως ταχυδρομικός υπάλληλος και χρημάτισε πρόεδρος του χωριού του, το 1918 κατέβηκε στην Αθήνα και έπιασε δουλειά στο κατάστημα σιδηρικών του αδελφού της γυναίκας του Χριστίτσας Δ. Παπαθανασίου, Ιωάννη Δ. Παπαθανασίου, παππού του σημερινού προέδρου του ΕΒΕΑ κ. Γιάννη Παπαθανασίου, για να τον ακολουθήσει ολόκληρη η οικογένεια το 1922. Πατέρας από το 1904 του Αγγελου, το 1907 του Δημήτρη, το 1909 του Παναγιώτη και το 1911 του Γιάννη, το 1925 ιδρύει μια μικρή βιοτεχνία που κατασκεύαζε συρματοπλέγματα και ρίχνεται στη δουλειά μαζί με τα παιδιά του Δημήτρη και Παναγιώτη. «Ξεκινήσαμε ξυπόλυτοι. Ξεχάσαμε τα σπίτια και τις οικογένειές μας. Δουλέψαμε και αποκτήσαμε, στερούμενοι ακόμη και τις σπουδές μας…» θα πει τη δεκαετία του ’80 ο κ. Παναγιώτης Θ. Αγγελόπουλος. Επτά χρόνια μετά, το 1932, στην οδό Πειραιώς εγκατέστησαν τα Ελληνικά Συρματουργεία, που έμελλε να αποτελέσουν τον πρόδρομο της Χαλυβουργικής και κατασκεύαζαν, πέρα από σύρματα και πλέγματα, τσαρουχόπροκες και τα πεταλόκαρφα «Αλφα», αποκτώντας γρήγορα μια σεβαστή περιουσία. Ο πρωτότοκος Αγγελος ακολουθεί τον δικό του δρόμο σπουδάζοντας, ενώ ο τέταρτος αδελφός και μικρότερος όλων μπαίνει κι αυτός στη δουλειά το 1938. Στον πόλεμο που ακολούθησε οι Γερμανοί κατέλαβαν το εργοστάσιο και στους Αγγελόπουλους έμειναν τα πεταλόκαρφα που δεν ενδιέφεραν τους κατακτητές.
Στις 3 Μαρτίου 1948 ιδρύθηκε η Χαλυβουργική ΑΕ και τέσσερα χρόνια μετά, το 1952, σε παραθαλάσσια έκταση κοντά στην Ελευσίνα κατασκευάζονται μοντέρνες μονάδες παραγωγής σιδήρου, για να ακολουθήσουν στις 27 Ιουλίου 1963 τα εγκαίνια της πρώτης υψικαμίνου στην Ελλάδα. Στη σκληρή μάχη για τη χορήγηση της σχετικής άδειας οι Αγγελόπουλοι είχαν συγκρουστεί με την οικογένεια Τσάτσου των τσιμέντων «Ηρακλής», αλλά κέρδισαν την προτίμηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή και τα εγκαίνια της υψικαμίνου έκανε ο βασιλιάς Παύλος, ουσιαστικοποιώντας από τότε μια στενή οικογενειακή σχέση. Η μισή Ελλάδα περίπου χτίστηκε τις δύο επόμενες δεκαετίες με χάλυβα της Χαλυβουργικής. Ο δημιουργός Θεόδωρος Αγγελή Αγγελόπουλος έχει πεθάνει από το 1953, τα παιδιά του Δημήτρης, Παναγιώτης και Γιάννης εξελίσσονται σε πρωταγωνιστές της ελληνικής βιομηχανικής εποχής, χωρίς να ξεχνούν ποτέ τον άλλο τους αδελφό Αγγελο, που ακολουθώντας έναν διαφορετικό δρόμο την περίοδο της Κατοχής δεν είχε διστάσει να συμμετάσχει ως Γραμματέας Οικονομικών στην «κυβέρνηση του βουνού» ενώ στην πρώτη μεταπολεμική κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου είχε τοποθετηθεί υφυπουργός Οικονομικών. Η περιουσία των Αγγελόπουλων κάνει άλματα και οι επενδύσεις στον εφοπλιστικό τομέα διαδέχονται η μία την άλλη.
Τον Σεπτέμβριο 1972, δύο χρόνια πριν από τον θάνατο του Γιάννη Θ. Αγγελόπουλου που είχε νυμφευθεί τη Μαρία Γεωργάκη, μετά από γενναία συνδρομή και «κεφαλαίων εξωτερικού» εγκαινιάζεται και δεύτερη υψικάμινος και αρχίζουν μεγάλες εξαγωγές σιδήρου, αλλά η κρίση του πετρελαίου και του χάλυβος δεν αργεί να συγκλονίσει την Ευρώπη και την Ελλάδα. Ταυτόχρονα σχεδόν με την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ το 1981, η Χαλυβουργική των 2.500 και πλέον εργατοτεχνιτών κλείνει τις υψικαμίνους, επιστρέφει στην παραγωγή με ηλεκτρικούς κλιβάνους, απολύει εκατοντάδες εργαζομένους, αν και διευρύνει την παραγωγή με νέες μονάδες που αποδίδουν λαμαρίνα και άλλα πλατέα χαλυβουργικά προϊόντα. Τα εμπορικά και δασμολογικά «τείχη» πέφτουν και η πτώση της Χαλυβουργικής, όπως και ολόκληρης σχεδόν της ελληνικής χαλυβουργικής παραγωγής, μοιάζει αναπότρεπτη. Ο Δημήτρης Αγγελόπουλος, που έχει νυμφευθεί την Τασία Στ. Σταυροπούλου, είναι ο αδιαμφισβήτητος οικονομικός εγκέφαλος της οικογένειας και με τις προτροπές του αδελφού του Αγγελου, που έχει νυμφευθεί την Ελλη Σεφεριάδου και έχουν αποκτήσει δύο παιδιά, τοποθετεί μεγάλα κεφάλαια σε επενδύσεις σε τραπεζικούς τίτλους στην Ελβετία, καθώς επίσης σε ναυτιλιακές και άλλες επιχειρήσεις.
Η δολοφονία του Δημήτρη Αγγελόπουλου τον Απρίλιο του 1986 από την οργάνωση «17 Νοέμβρη» αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό και απροσμέτρητη πικρία στην οικογενειακή εταιρεία, από τους δημιουργούς της οποίας απομένει μόνος, πλέον, ο Παναγιώτης Θ. Αγγελόπουλος, ο οποίος από τον γάμο του με την Ελένη Κλ. Μάρκου είναι πατέρας από το 1943 του Θεόδωρου και από το 1945 του Κωνσταντίνου Αγγελόπουλου, που ήδη συμμετέχουν στις οικογενειακές επιχειρήσεις. Οι επενδύσεις στην Ελλάδα σχεδόν σταματούν, η Χαλυβουργική φθίνει, αλλά μέσα σε λίγα χρόνια «ξεπηδούν» άλλες οικογενειακές χαλυβουργίες στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Είναι η Geselschaft στην Ελβετία, η Alpha Steel στο Κάρντιφ της Ουαλίας, η Beta Steel στην Ιντιάνα των ΗΠΑ, με βασικό «όχημα» μια εταιρεία με την επωνυμία Credite Industriale Societe Anonyme. Στον ναυτιλιακό τομέα ξεχωρίζουν οι εταιρείες με τις επωνυμίες Metrofin, Metrostar και Navistar, που φθάνουν να διαχειρίζονται, μέσω μιας πλειάδας συγγενικών εταιρειών, περισσότερα από 12 πλοία, βασικά δεξαμενόπλοια, ενώ αυξανόμενες βαίνουν οι επενδύσεις σε μετοχικούς τίτλους τραπεζών όπως η Union Bank of Switzerland και οι επενδύσεις σε ακίνητα. Η Χαλυβουργική συνεχίζει να φθίνει και το προσωπικό της περιορίζεται σιγά σιγά σε μόλις 400 άτομα. Εν τω μεταξύ αρχίζει να γίνεται λόγος και για την τέταρτη επιχειρηματική γενιά των δημιουργών της Χαλυβουργικής από την πλευρά της οικογένειας του κ. Παναγιώτη Θ. Αγγελόπουλου που απέκτησε παιδιά.
