Πολλές εκπλήξεις κρύβουν τα άγνωστα παρασκήνια του Κυπριακού. Και οι μαρτυρίες ­ όπως αυτή που δημοσιεύει σήμερα «Το Βήμα» ­ προσώπων που πρωταγωνίστησαν σε δραματικά γεγονότα έχουν την αυτονόητη σημασία τους.


Με αυτή τη σύντομη εισαγωγή δημοσιεύεται σήμερα η επιστολή του δρος Πατρόκλου Σταύρου, που υπηρέτησε επί δεκαετίες ως υφυπουργός παρά τω προέδρω της Κυπριακής Δημοκρατίας και υπήρξε ένας από τους πλέον έμπιστους και στενούς συνεργάτες του προέδρου Μακαρίου.



«Αγαπητό «Βήμα»,


Αναφέρομαι στην ανταπόκριση του κ. Αλ. Παπαχελά, που δημοσιεύσατε στο φύλλο σας της 22.11.1998, ότι, σύμφωνα με απόρρητη έκθεση της CIA με ημερομηνία 17 Δεκεμβρίου 1974, η ΕΟΚΑ Β’ ήθελε να σκοτώσει τον Κίσινγκερ, καθώς και στη διάψευση μαζί με άλλα σχόλια του αντιστρατήγου ε.α. κ. Γεωργίου Καρούσου, που δημοσιεύσατε στο φύλλο σας της 18.12.1998, και παραθέτω τις δικές μου εμπειρίες και θέσεις. Ημουν τότε μόνιμος υφυπουργός παρά τω προέδρω της Κυπριακής Δημοκρατίας από ενδεκαετίας και ήξερα, βέβαια, πρόσωπα και πράγματα. Συνέχισα να είμαι υφυπουργός μέχρι το 1993.


Πρώτα, για τη σχεδιαζόμενη τάχατες δολοφονία του δρος Χένρι Κίσινγκερ. Ο κ. Παπαχελάς καλώς έκανε και έστειλε για δημοσίευση αυτές τις πληροφορίες των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Αλλ’ ουδέποτε ακούσαμε τότε, ούτε ύστερα, περί τοιούτου σχεδίου. Αν υπήρχε, ο αείμνηστος Εθνάρχης Μακάριος θα το επληροφορείτο και θα μου μιλούσε σχετικά. Αλλωστε, ήταν αδύνατο η ΕΟΚΑ Β’ να διενοείτο δολοφονία του Κίσινγκερ, μέσα στα πλαίσια των δολοφονικών δραστηριοτήτων της. Η ΕΟΚΑ Β’ ήταν απευθείας ενεργούμενο της χούντας των Αθηνών και ο Κίσινγκερ ήταν ουσιαστικά το μεγάλο αφεντικό τους.


Συνεπώς, δεν θα επέτρεπε η χούντα να πάθει κακό ο «μάγιστρός» της και ούτε η ΕΟΚΑ Β’ θα έκανε κάτι χωρίς την έγκριση της χούντας. Εξάλλου, και η ίδια η ΕΟΚΑ Β’ εχρηματοδοτείτο από τη CIA και ο Εθνάρχης Μακάριος απεκάλυψε τότε τέτοιες συγκεκριμένες χορηγίες. Και τότε CIA και Κίσινγκερ ήσαν ένα και το αυτό, όπως αποδεικνύεται και αυτές τις ημέρες με τον Κίσινγκερ και τη CIA, αφ’ ενός, και τον Πινοσέτ, φονιά του Αλιέντε, αφ’ ετέρου, στη Χιλή.


Η γνώμη μου είναι είτε ότι αυτή η «απόρρητη έκθεση» της CIA είναι πλαστή είτε, εάν είναι γνήσια, οι πληροφορίες, στις οποίες εβασίσθηκε, είναι αβάσιμες. Μπορεί να είναι και πλαστές και παραπλανητικές και να αποβλέπουν στην εξυπηρέτηση μιας προβοκατόρικης σκοπιμότητας: να αποσυνδεθεί ο Κίσινγκερ από τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου, από το δίδυμο έγκλημα του χουντικού πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής. Ηταν ο πρωτομάστοράς τους και η παρανοϊκή χούντα και η ανόητη ΕΟΚΑ Β’ (λέγε καλύτερα Ιωαννίδης και Γρίβας) ήσαν τα κοπέλια του.


Ο θάνατος από πυροβολισμό του αμερικανού πρέσβεως Ρότζερ Ντέιβις στην Κύπρο τον Αύγουστο του 1974, καθώς βρισκόταν μέσα στο κτίριο της πρεσβείας και υπήρχε έξω αντιαμερικανική διαδήλωση, εξακολουθεί ακόμη να είναι μυστήριο, που επιτείνει και ο φόνος της ιδιαιτέρας γραμματέως του. Μόλις λίγες ημέρες πριν από το πραξικόπημα ο Ρότζερ Ντέιβις είχε επιδώσει τα διαπιστευτήριά του στον πρόεδρο Μακάριο ­ παρευρισκόμουν στην τελετή δίπλα στον Μακάριο ­ και στη σχετική ομιλία του, προς έκπληξή μας, έπλεξε εγκώμιο για τον Μακάριο. Διετυπώθη και η άποψη ότι ο φόνος του πρέσβεως μπορεί να προήλθεν έσωθεν.


Οτι η CIA εδούλευε για καλά στην Κύπρο, και πριν και μετά την ανεξαρτησία της μεγαλονήσου, είναι γεγονός. Και όχι μόνο για όσα αφορούσαν την Κύπρο, αλλά και για τη γύρω περιοχή. Ηταν κέντρο περιφερειακής κατασκοπείας η Κύπρος και για τους Αμερικανούς και για τους Αγγλους και για τους Σοβιετικούς, και όχι μόνο.


Επιβεβαιώ την άποψη του κ. Παπαχελά ότι ο Κίσινγκερ είχε μια προσωπική φοβία σε σχέση με την Ελλάδα και την Κύπρο. Οταν το 1974 ο Κίσινγκερ ήλθε στην Κύπρο για να συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών της Σοβιετικής Ενωσης Αντρέι Γκρομίκο για να συζητήσουν το κρίσιμο Μεσανατολικό, τον υποδέχθηκα στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας και τον έφερα στο Προεδρικό Μέγαρο. Ημαστε μόνοι στο αυτοκίνητο. Τον ερώτησα κατά τη διαδρομή για παρέμβασή του για δίκαιη λύση του Κυπριακού. Η αντίδρασή του ήταν «ακαριαία». Μόνο που δεν πετάχτηκε έξω από το αυτοκίνητο. Μου είπε ότι δεν ήθελε να αναμειχθεί σε θέματα που αφορούν την Κύπρο, την Ελλάδα και την Τουρκία, τα θεωρούσε επικίνδυνο μπελά, είπε. Βεβαίως, άλλα έλεγε και άλλα έκανε, και δεν είναι τούτο ασύνηθες για τον Κίσινγκερ και τη σχολή του. Δεν μου φάνηκε «φιλέλλην» και φίλος του «αναδέλφου έθνους» μας.


Οσον αφορά την επιστολή του κ. Καρούσου: ορθώς αμφισβητεί ότι η ΕΟΚΑ Β’ θα μπορούσε να σχεδιάσει και να εκτελέσει ένα τόσο σοβαρό και εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα. Ο λόγος δεν είναι αυτός που προβάλλει ο κ. Καρούσος, αλλ’ αυτός που ήδη ανέφερα. Λέγει, επίσης, ο κ. Καρούσος ότι τότε ­ και με το «τότε» εννοεί την ημερομηνία της απόρρητης έκθεσης της CIA ­ η ΕΟΚΑ Β’ «είχε διαλυθεί και αυτοχειριασθεί». Οχι. Η ΕΟΚΑ Β’ είχε απλώς τότε διαλύσει και «αυτοχειριάσει» την Κύπρο. Η ΕΟΚΑ Β’ ήταν και τότε «στις επάλξεις» και ο λύκος δεν γίνεται αρνί. Και «η ΕΟΚΑ Β’ ποτέ δεν πεθαίνει», έλεγαν οι θλιβεροί μύστες της. Και έτσι συνέχισε το σωτήριον έργο της.


Ο πρόεδρος Μακάριος επέστρεψε στην Κύπρο, από την αναγκαστική αυτοεξορία του, στις 7 Δεκεμβρίου 1974. Η κατά τον κ. Καρούσο «διαλυθείσα και αυτοχειριασθείσα» τότε ΕΟΚΑ Β’ απειλούσε θεούς και δαίμονες και διαμηνούσε παντού ότι θα ακροβολιζόταν κατά μήκος της διαδρομής του Μακαρίου προς τη Λευκωσία, θα πυροβολούσε και δεν θα τον άφηνε να φθάσει ζωντανός. Απειλούσε ακόμη με γενικότερη αιματοχυσία.


Μια σοβαρή αθηναϊκή εφημερίδα τότε, επηρεασμένη από τις απειλές αυτές, με άρθρο της συμβούλευσε τον Μακάριο να μην επιστρέψει στην Κύπρο! Ο Μακάριος δεν εφοβήθη. Τον μετέφερε μαζί με τη συνοδεία του η Ολυμπιακή Αεροπορία ­ δεν απεργούσε τότε ­ και από το αεροδρόμιο μπήκε σε ελικόπτερο, ενώ άλλα δύο ελικόπτερα πετούσαν μαζί του για σκοπούς παραπλάνησης, και πήγε στη Λευκωσία, όπου τον ανέμενε μια παραληρούσα λαοθάλασσα αγάπης, ολόκληρος ο Κυπριακός Ελληνισμός. Εάν η «διαλυθείσα» ΕΟΚΑ Β’ είχε πράγματι διαλυθεί, δεν θα ελαμβάνοντο αυτά τα μέτρα. «Αυτοχειριασθείσα», κατά τον κ. Καρούσο, η ΕΟΚΑ Β’ συνέχιζε, εν τούτοις, τον ευγενή αγώνα να «αυτοχειριάσει» τον Μακάριο, ακόμη και με τους Τούρκους μέσα στην Κύπρο!


Στο δημοσίευμα του κ. Παπαχελά δεν αναφέρεται ότι το σχέδιο δολοφονίας θα εφαρμοζόταν στις 17 Δεκεμβρίου 1974, ημερομηνία της απόρρητης έκθεσης. Μπορεί να ήταν παλαιότερο και απλώς τότε το «πληροφορήθηκε» η CIA και συνέταξε την έκθεση. Αλλωστε, η ΕΟΚΑ Β’ και η εκπεσούσα χούντα συνέχισαν τις άθλιες προσπάθειές τους όχι μόνο κατά τη διάρκεια του 1974, έτους της συμφοράς, αλλά και κατά το επόμενο έτος και στη συνέχεια. Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμη και ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, κατά τη μεταπολίτευση, μετά την πτώση της χούντας, αναγκαζόταν να κοιμάται σε κότερα και ξένα σπίτια σαν… καταζητούμενος και να μεταφέρεται από το ένα μέρος στο άλλο για να μην τον εντοπίσουν και τον σκοτώσουν, καταζητούμενος από τη χούντα και το καλόπαιδό της, την ΕΟΚΑ Β’. Αλλά μήπως ξεχάσαμε το ετοιμαζόμενο «πραξικόπημα της πιζάμας» τον Φεβρουάριο του 1975, του οποίου σχεδιαστής ήταν ο συνοργανωτής της δολοφονικής απόπειρας κατά του Μακαρίου τον Μάρτιο του 1970; Την εποχή εκείνη, που τάχατες είχε διαλυθεί η ΕΟΚΑ Β’, σώσαμε στο παρά πέντε τον Μακάριο στο αεροδρόμιο της Αθήνας από σχεδιαζόμενη δολοφονία από το εγκληματικό δίδυμο.


Συνεχίζει ο κ. Καρούσος και λέει πως δεν υπήρχαν, κατά την περίοδο της δράσεως της ΕΟΚΑ Β’ κατά του Μακαρίου, προϋποθέσεις σχεδιασμών και εκτελέσεων δολοφονιών, και δεν ελειτουργούσαν τέτοια επιτελεία ούτε και ποτέ ο Γρίβας ασχολήθηκε με προπαρασκευές και εκτελέσεις δολοφονιών ώστε να υπάρχει υποδομή για τέτοιου είδους εγκληματικές ενέργειες! Αυτά λέει ως λευκή περιστερά, χωρίς να ερυθριά και χωρίς να ντρέπεται.


Για όνομα του Θεού και των διαβόλων όλου του κόσμου! Η υποδομή της ΕΟΚΑ Β’ ήταν ακριβώς και μόνο για τέτοιες δουλειές: δολοφονίες σε πόλεις και χωριά, απαγωγές και εκτελέσεις, κακοποιήσεις, ανατινάξεις, ένοπλες επιδρομές κατά αστυνομικών σταθμών για αρπαγή οπλισμού, «διαρρήξεις» ξεχασμένων ακλείδωτων αποθηκών οπλισμού της Εθνικής Φρουράς, διακίνηση του αρχηγού της με αυτοκίνητα της χουντοκρατούμενης Εθνικής Φρουράς, απόκρυψή του σε στρατόπεδά της και ούτω καθεξής. Μπορώ να αναφέρω μέγα κατάλογο των αντεθνικών ανομιών της, με ονόματα και πράγματα. Εκαναν όλα που εξυπηρετούσαν τους Τούρκους, όλα που υπενόμευαν την κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, όλα που κατέστρεφαν την Κύπρο, όπως τελικά και έγινε. Από της πλευράς αυτής η ΕΟΚΑ Β’ επέτυχε στο έργο της, δεν υπάρχει αμφιβολία. Η Κύπρος κατεστράφη.


Ο Γρίβας της ΕΟΚΑ Β’ εσκότωνε όποιον δεν του γούσταρε. Οπως συνέβαινε τριάντα χρόνια νωρίτερα με τον ίδιο Γρίβα, της Χ, κατά τη γερμανική κατοχή της Ελλάδος. Και όλα αυτά εν ονόματι της Ενώσεως!


Σε περιόδους εθνικής κρίσεως ανθεί η πατριδοκαπηλία, έγραψε ο Κωστής Παλαμάς. Ο κ. Καρούσος, που έδρασε και εκείνος ως στέλεχος της ΕΟΚΑ Β’, ενίοτε φαινόταν να διαφωνεί προς τέτοιες πρακτικές. Ηταν ο «αιρετικός» της παρέας. Αλλά τα εγκλήματα διεπράττοντο με τη συμμετοχή του. Ηταν παρών «ωσεί απών», ας πούμε; Εχει, βέβαια, κάτι υπέρ του στο παρελθόν. Μετά την τουρκοκυπριακή ανταρσία, που άρχισε τον Δεκέμβριο του 1963, ο κ. Καρούσος προσήλθε το 1964 στη μαχόμενη Κύπρο και επολέμησε ανδρείως. Αυτό, όμως, δεν του εξασφαλίζει άλλοθι. Τι ήθελε να ξανακατέβει και να ενταχθεί στην εγκληματική ΕΟΚΑ Β’; Και αν αυτό ήταν το πεπρωμένο του, δεν έβλεπε τι γινόταν; Και ενώ παρουσιάζεται πως διαφωνούσε, γιατί έρχεται τώρα να αποκρύψει γεγονότα, να παραχαράξει την αλήθεια και να διαστρεβλώσει την Ιστορία; Παίζουμε, δηλαδή, σε δύο «ταμπλό». Και μέσα και έξω. «Παίζει τον πελλόν», όπως λέμε στην Κύπρο.


Πολλές οι δολοφονικές απόπειρες κατά του Μακαρίου, δεκάδες τα σχέδια φόνου του, ακόμη και μέσα σε εκκλησία στη διάρκεια της θείας λειτουργίας. Και πίσω από αυτές τις φρικτές πράξεις, ο αδίστακτος και ανελέητος χίτης Γρίβας με την ΕΟΚΑ Β’. Βιβλίο εκατοντάδων σελίδων έχει εκδοθεί γι’ αυτό το προδοτικό και βρώμικο κυνηγητό θανάτου: «Ο Μακάριος διά πυρός και σιδήρου» επιγράφεται. Το έγραψε στενότατος συνεργάτης του Γρίβα, ο Σπύρος Παπαγεωργίου. Ακόμη και ο υπουργός Δικαιοσύνης της Κύπρου απήχθη από την ΕΟΚΑ Β’ και ο Γρίβας έθετε όρους πολιτικού μαφιόζου για την απελευθέρωσή του. Συνέπεσε πάλιν κατά την ημέρα του πραξικοπήματος να βρίσκεται στο Προεδρικό Μέγαρο ο υπουργός Δικαιοσύνης. Ημαστε μαζί για λίγο. Συνελήφθη και εκακοποιήθη. Μετεφέρθη στο νοσοκομείο και εκεί τον αναζήτησαν οι πραξικοπηματίες για να τον σκοτώσουν. Τον έσωσαν οι νοσοκόμες σκεπάζοντάς τον με άπλυτα σεντόνια!


Ακόμη και μετά την τουρκική εισβολή, μετά τον Α’ και τον Β’ Αττίλα η «διαλυθείσα και αυτοχειριασθείσα» ΕΟΚΑ Β’ συνέχισε τις δολοφονίες. Εστησαν ενέδρα στον Βάσο Λυσαρίδη στο κέντρο της Λευκωσίας και σκότωσαν τον φίλο του Δώρο Λοΐζου που οδηγούσε το αυτοκίνητο. Κάποιον φουκαρά Λεμεσιανό, που ήταν στη λίστα τους επειδή έστελνε στον Μακάριο επετειακές ευχές, για το Πάσχα, τα Χριστούγεννα, την ονομαστική του εορτή, τον απήγαγε η ΕΟΚΑ Β’ και τον εξετέλεσε μετά βασανιστηρίων μετά τον Β’ Αττίλα. Λεγόταν Αχμέτ Τζεμάλ! Το επάγγελμά του; Ποδηλατάς. Επιδιόρθωνε ποδήλατα!


Βέβαια, ο Γρίβας πρόλαβε και πέθανε… Αλλά το έργο του συνεχίσθηκε. Ισχύει γι’ αυτόν αυτό που συνέβη με τον αρχαίο αθηναίο στρατηγό Κίμωνα: «Και νεκρός ενίκα». Ο Κίμων ενίκα τους Πέρσες. Ο Γρίβας ενίκα τον Κυπριακό Ελληνισμό. Τον ενίκησε και τον εξουθένωσε. Μπράβο του!


Οσον αφορά τους κατ’ ευφημισμόν «ενωτικούς», γιατί αληθινοί ενωτικοί ήσαν όλοι οι Κύπριοι, με πρώτο τον εθνάρχη Μακάριο, αυτό το συνδικάτο του εγκλήματος τελικά εδολοφόνησε και ενεταφίασε εν μέσω ενωτικών ζητωκραυγών την Ενωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Και έθρεψε και εθέριεψε ακόμη περισσότερο την τουρκική βουλιμία.


Ως προς τον ίδιο τον κ. Καρούσο: έφυγε κρυφά μετά τον θάνατο του Γρίβα, τον οποίο υποτίθεται ότι διεδέχθη στην αρχηγία της ΕΟΚΑ Β’. Εξαναγκάσθηκε από τους αντιζήλους του να φύγει. Αν έμενε, ίσως να σκότωναν και εκείνον. Η κυπριακή αστυνομία εγνώριζε τα της φυγής του με καΐκι. Και τον παρακολούθησε διακριτικά.


Οσο είχαμε τον Μακάριο, καλά πήγαινε η Κύπρος. Οταν τον διώξαμε, ήλθαν ο θάνατος και ο όλεθρος. Από τους ενόχους πρωταιτίους ουδείς εξετελέσθη και ουδείς αυτοκτόνησε. Ζουν και βασιλεύουν! Και ακόμη φοβερίζουν!


Μετά τιμής,


δρ Πάτροκλος Σταύρου