Εντονο επιχειρηματικό ενδιαφέρον όχι μόνο για τα δύο μεγάλα λιμάνια, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, αλλά και για τα μικρότερα λιμάνια της χώρας, αυτά που συνήθως αποκαλούνται «δεύτερης ταχύτητας», εκδηλώνεται την τελευταία περίοδο μετά την απόφαση της κυβέρνησης να παράσχει διά νόμου τη δυνατότητα μετεξέλιξής τους σε ανώνυμες εταιρείες.
Τα μηνύματα που φθάνουν στα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Εμπορικής Ναυτιλίας, που ανέλαβαν και την πρωτοβουλία να φέρουν σε πέρας το έργο αυτό, είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά και προέρχονται από πολλούς κλάδους της ναυτιλιακής δραστηριότητας δίδοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητα να επιτευχθεί ένας καλύτερος σχεδιασμός για το μέλλον.
Αρκετοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι «οι εξελίξεις γύρω από το θέμα αυτό ίσως να ήταν ταχύτερες αν οι δύο υπουργοί κκ. Γιάννος Παπαντωνίου και Σταύρος Σουμάκης δεν είχαν να αντιμετωπίσουν, μεταξύ των άλλων, και τους τοπικούς παράγοντες αρκετών εκ των λιμένων αυτών, οι οποίοι έχουν εκλάβει την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ικανοποίηση στόχων και σκοπών που δεν συνδέονται με το μέλλον των λιμένων.
Πολλοί εξ αυτών αγνοούν παντελώς τις πραγματικές δυνατότητες που διανοίγονται και δεν διαθέτουν την κατάλληλη εμπειρία να επιλέξουν τις δραστηριότητες εκείνες που πραγματικά μπορούν να προσφέρουν την ανάπτυξη των λιμένων και έχουν περιορισθεί στις εικόνες για το πώς θα ήθελαν να είναι τα λιμάνια τους και όχι στο τι μπορούν να γίνουν.
Βέβαια ένα σημαντικό μερίδιο της ευθύνης αφορά και τους κατά καιρούς κυβερνώντες, οι οποίοι δημιούργησαν στις τοπικές κοινωνίες προσδοκίες που εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να ικανοποιηθούν.
«Το Βήμα της Κυριακής» απευθύνθηκε σε δύο επιχειρηματίες που προέρχονται από την ευρύτερη ναυτιλιακή βιομηχανία και ήδη έχουν αναπτύξει έντονη δραστηριότητα στην περιφέρεια και σε έναν απόστρατο ανώτατο αξιωματικό του Λιμενικού Σώματος με τεράστια εμπειρία στη λιμενική υποδομή της χώρας και τους ζήτησε να προσδιορίσουν τους τομείς στους οποίους πιστεύουν ότι καθένα από τα επτά περιφερειακά λιμάνια πρέπει να ρίξει το βάρος της ανάπτυξής του.
* Το Ηράκλειο… των κοντέινερ
Ο κ. Μιχάλης Ευθυμίου, πρόεδρος της ναυτιλιακής μεταφορικής εταιρείας Intercargo καθώς και της μεταφορικής εταιρείας Seatransport, ο κ. Θανάσης Πυρηνής, γενικός διευθυντής της ναυπηγικής – κατασκευαστικής εταιρείας Ναυτοσώλ, είναι οι δύο επιχειρηματίες που σε διαφορετικούς τομείς ο καθένας έχουν αναπτύξει έντονη δράση στην περιφέρεια. Επίσης στο «Βήμα της Κυριακής» για το θέμα αυτό μιλάει και ο αντιναύαρχος ε.α. Περικλής Κατσίνας, πρώην Α’ υπαρχηγός του Λιμενικού Σώματος, ένας άνθρωπος που διαθέτει τεράστια εμπειρία και έχει ολοκληρωμένη και σαφή εικόνα για τα λιμάνια της περιφέρειας.
Τα λιμάνια που αποτέλεσαν αντικείμενο της έρευνας είναι η Πάτρα, η Ηγουμενίτσα, το Ηράκλειο, τα Χανιά, ο Βόλος, η Καβάλα και η Αλεξανδρούπολη.
Το επόμενο λιμάνι της περιφέρειας από το οποίο έχει εμπειρία ο κ. Ευθυμίου είναι αυτό του Ηρακλείου της Κρήτης, όπου το εμπορευματοκιβώτιο είναι γνωστό εδώ και τέσσερα χρόνια. Αντιθέτως το λιμάνι των Χανίων δεν προσφέρεται, κατά την άποψή του, για την ανάπτυξη διαμετακομιστικού εμπορίου, μπορεί όμως να αναπτυχθεί κάλλιστα στην παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών στην επιβατηγό ναυτιλία.
«Σήμερα στο λιμάνι του Ηρακλείου» αναφέρει ο κ. Ευθυμίου «προσεγγίζουν πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων τα οποία προέρχονται από έξι συνολικά εταιρείες, μερικές εκ των οποίων είναι από τις μεγαλύτερες του κόσμου. Ισως να μη γνωρίζετε» συνεχίζει «ότι εταιρείες όπως η Maersk Sealand, η Balkan, η Neptune πραγματοποιούν δρομολόγια στο Ηράκλειο κάθε 10-15 ημέρες. Επίσης προς το Ηράκλειο δρομολόγια εκτελούν και οι εταιρείες Contaz Line, καθώς και η εταιρεία τακτικών μεταφορών Sarlis».
Το Ηράκλειο, κατά την άποψη των περισσοτέρων, διαθέτει δύο βασικά πλεονεκτήματα: δεν σημειώνονται καθυστερήσεις κατά τη φόρτωση και την εκφόρτωση και παρέχει τη δυνατότητα επίτευξης μεγαλύτερων κατά ταξίδι ναύλων.
Το λιμάνι του Ηρακλείου, κατά την άποψη του κ. Ευθυμίου, μπορεί να μετατραπεί σε διαμετακομιστικό κέντρο υψηλών προδιαγραφών προσφέροντας υπηρεσίες υψηλού επιπέδου στις γραμμές που συνδέουν τη Βόρεια Ευρώπη με την Απω Ανατολή, αρκεί να αλλάξει η νοοτροπία των ανθρώπων που είναι υπεύθυνοι για να οδηγήσουν το λιμάνι στα επόμενα βήματά του.
* Καβάλα: το λιμάνι της… φυγής
Στο λιμάνι της Καβάλας εδώ και έναν χρόνο περίπου γίνεται προσπάθεια να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε να σημειωθούν επενδύσεις που ξεπερνούν το 1 δισ. δρχ. από την ναυπηγική και κατασκευαστική εταιρεία Ναυτοσώλ, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
«Το λιμάνι της Καβάλας» αναφέρει ο κ. Θανάσης Πυρηνής, γενικός διευθυντής της Ναυτοσώλ, «προσφέρεται κατ’ εξοχήν για την ανάπτυξη τέτοιων δραστηριοτήτων καθώς αποτελεί πέρασμα για όλα τα πλοία από και προς τη Μαύρη Θάλασσα».
Ουσιαστικά η Καβάλα διαθέτει δύο λιμάνια: το παλιό λιμάνι που βρίσκεται μέσα στην πόλη και το νέο λιμάνι της Καρβάλης για τη δημιουργία του οποίου έχουν δαπανηθεί δισεκατομμύρια δραχμές.
«Εδώ και τρία χρόνια το νέο λιμάνι παραμένει ανενεργό χωρίς καμία δραστηριότητα και όλες οι προτάσεις που έχουμε υποβάλει ως τώρα για την αξιοποίησή του παραμένουν στα συρτάρια του Λιμενικού Ταμείου της Καβάλας χωρίς να έχουν απαντηθεί, έστω και αρνητικά, στις προτάσεις που έχουμε υποβάλει» υποστηρίζει ο κ. Πυρηνής.
«Επιχειρήσαμε πριν από δύο περίπου χρόνια» προσθέτει «να δημιουργήσουμε νέα δεδομένα και στις προθέσεις μας ήταν να ιδρύσουμε στην Καβάλα μια πρότυπη μονάδα επισκευών, μετασκευών και κατασκευών πλοίων με βάση τα όσα ισχύουν διεθνώς. Επίσης στα σχέδιά μας περιλαμβανόταν και η ίδρυση ενός κατασκευαστικού εργοστασίου που θα λειτουργούσε παράλληλα με τη μονάδα αυτή αλλά ταυτόχρονα αυτόνομα, αναπτύσσοντας δραστηριότητα και σε άλλους τομείς της βιομηχανίας. Επενδύσεις που πέραν όλων των άλλων θα προσέφεραν και εκατοντάδες θέσεις εργασίας στην τοπική κοινωνία. Πριν από ένα έτος περίπου» αναφέρει ο κ. Πυρηνής «εγκαταλείψαμε κάθε προσπάθεια και αποχωρήσαμε από την Καβάλα γιατί οι τοπικοί παράγοντες δεν μπορούσαν να καταλάβουν ποιες είναι πραγματικά οι δυνατότητες του λιμένα και ποιοι είναι εκείνοι οι τομείς μέσα από τους οποίους θα επέλθει η πραγματική ανάπτυξη».
* Η Ηγουμενίτσα στο προσκήνιο
Ο αντιναύαρχος ε.α. και πρώην Α’ υπαρχηγός του Λιμενικού Σώματος κ. Περικλής Κατσίνας πιστεύει ότι το κλειδί της ανάπτυξης των λιμένων της περιφέρειας, ειδικά εκείνων που βρίσκονται στη Δυτική Ελλάδα, ακούει στο όνομα «Εγνατία Οδός».
«Πιστεύω ότι η Εγνατία Οδός θα μεταβάλει άρδην την εικόνα που σήμερα έχουμε για λιμάνια όπως είναι η Πάτρα και η Ηγουμενίτσα» αναφέρει ο κ. Κατσίνας, επισημαίνοντας ότι «και η οδική σύνδεση Ρίου – Αντιρρίου θα λειτουργήσει ενισχυτικά ως προς την ανάδειξη της Εγνατίας σε κομβικό σημείο.
Στη μετά Εγνατία εποχή το λιμάνι της Πάτρας θα περιορισθεί στο να ικανοποιεί τις ανάγκες του επιβατηγού κοινού· αντιθέτως θα αναπτυχθεί ραγδαία το λιμάνι της Ηγουμενίτσας, το οποίο θα κληθεί να καλύψει αποτελεσματικά τον κύριο όγκο του διακινούμενου φορτίου με TIR.
Αυτό σημαίνει ότι τη χειμερινή περίοδο η Πάτρα θα έχει πολύ περιορισμένη κίνηση, ενώ αντιθέτως τη θερινή περίοδο θα έχει κίνηση μόνο από επιβάτες και ΙΧ αυτοκίνητα. Μελλοντικά έχω την αίσθηση ότι και οι εταιρείες που σήμερα δραστηριοποιούνται στην Πάτρα θα περιορίσουν σημαντικά την παρουσία τους στην αχαϊκή πρωτεύουσα προς όφελος της Ηγουμενίτσας».
Τέλος, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης είναι ένα από τα δύο λιμάνια της χώρας, μαζί με αυτό της Θεσσαλονίκης, για το οποίο η κυβέρνηση έχει λάβει ειδική μέριμνα εκτιμώντας ότι η αξιοποίησή του αποτελεί σημαντικό εθνικό έργο. Για την Αλεξανδρούπολη όμως, πέραν των σημαντικών εθνικών λόγων, από επιχειρηματικής πλευράς δεν παρουσιάζει ειδικό ενδιαφέρον, εκτός από την επιβατική κίνηση που ήδη διαθέτει.
Βόλος: ο «κοιμισμένος γίγαντας»
Το λιμάνι του Βόλου, κατά την άποψη του κ. Ευθυμίου ο οποίος εδώ και ενάμισι περίπου έτος έχει ιδρύσει θυγατρική εταιρεία διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων, είναι «ένας γίγαντας που κοιμάται». Οταν «ξυπνήσει» ο Βόλος, αναφέρει, «θα δημιουργήσει σημαντικά ανταγωνιστικά προβλήματα τόσο στον Πειραιά όσο και στη Θεσσαλονίκη. Το λιμάνι του Βόλου» επισημαίνει ο κ. Ευθυμίου «μπορεί να αποτελέσει την πλέον αξιόπιστη και ιδιαίτερα ελκυστική από άποψη κόστους λύση μεταφορών όλης της Κεντρικής Ελλάδας. Σημαντικές γεωγραφικές περιοχές της χώρας με τεράστιο όγκο φορτίων, όπως είναι η Λάρισα, η Καρδίτσα, τα Τρίκαλα κ.τλ., αποτελούν μια αγορά στην οποία το λιμάνι του Βόλου μπορεί και πρέπει να προσφέρει υπηρεσίες υψηλού επίπεδου».
Το μέγα ζητούμενο για τον Βόλο είναι η κατάλληλη υποδομή, την οποία δεν διαθέτει, προκειμένου να ικανοποιήσει τις ανάγκες που ήδη έχουν αρχίσει να δημιουργούνται τουλάχιστον όσον αφορά τη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων.
Ταυτόχρονα από το λιμάνι του Βόλου, σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Μεσογειακών Επιβατηγών Λιμένων, στη διάρκεια του 1998 διακινήθηκαν με επιβατηγά – οχηματαγωγά πλοία 346.668 επιβάτες, ενώ με κρουαζιερόπλοια διήλθαν 13.805 τουρίστες.
Οσον αφορά την εμπορευματική κίνηση ο κ. Ευθυμίου αναφέρει ότι στη διάρκεια των 18 μηνών που έχει εγκατασταθεί στον Βόλο η εταιρεία του είχε διακινήσει, ως τις αρχές του Δεκεμβρίου 1999, 1.400 εμπορευματοκιβώτια των 20 ποδών.
«Η τακτική γραμμή που έχουμε δημιουργήσει» προσθέτει «συνδέει τον Βόλο με το Φέλιξταουν, το Κούπερ της Σλοβενίας, τη Βενετία, τη Βηρυτό και τη Λατάκια. Το δε κόστος είναι απίστευτα χαμηλό όταν τα φορτία διακινούνται από τον Βόλο· αρκεί μόνο να αναφέρω ότι στην περίπτωση κατά την οποία υπήρχε η κατάλληλη λιμενική υποδομή ο όγκος των φορτίων θα ήταν τεράστιος».
Σήμερα το λιμάνι του Βόλου δεν διαθέτει γερανογέφυρες υπάρχουν μόνο δύο ηλεκτρικοί γερανοί των 45 τόνων ο καθένας και ένας τομέας ο οποίος θα μπορούσε να αναπτυχθεί ραγδαία, κατά την άποψη του κ. Ευθυμίου, είναι αυτός της μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
