«Αλλάζει το καλάθι της νοικοκυράς»
Αναθεωρείται ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ), σύμφωνα με την έρευνα των οικογενειακών προϋπολογισμών του 2005, αποκαλύπτει προς «Το Βήμα» ο γενικός γραμματέας της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος (ΕΣΥΕ) κ. Εμμ. Κοντοπυράκης. H αναθεώρηση του ΔΤΚ κρίθηκε αναγκαία μετά τις διαπιστώσεις της έρευνας, σύμφωνα με τις οποίες οι Ελληνες μετέβαλαν το καταναλωτικό τους πρότυπο και στράφηκαν σταδιακά από το 1999 ως το 2004 στη λεγόμενη «ποιοτική κατανάλωση». Τώρα δαπανούν περισσότερα χρήματα για τις επικοινωνίες, τον πολιτισμό, την αναψυχή και τις μεταφορές, ενώ το 1999 δαπανούσαν περισσότερα για τη διατροφή τους, την ένδυση, την υπόδηση και την αγορά διαρκών αγαθών. Ωστόσο μεταξύ του 1999 και του 2004 η αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών ήταν μόνο 12,15%, ποσοστό που θεωρείται μικρό από την ΕΣΥΕ, αφού η προηγούμενη έρευνα που συνέκρινε τα έτη 1994 και 1999 έδειχνε αύξηση 22%. Βέβαια, η αναθεώρηση του ΔΤΚ (ο οποίος κινείται στο 3,5% και είναι από τους υψηλότερους στην EE των «25») θα πρέπει να «πείσει» ότι είναι αξιόπιστη. Ο γενικός γραμματέας της ΕΣΥΕ υποστηρίζει ότι ο νέος ΔΤΚ θα είναι πιο αντιπροσωπευτικός, υπεραμύνεται της αξιοπιστίας της Στατιστικής Υπηρεσίας και δηλώνει ότι το θέμα της τιτλοποίησης δεν έχει κλείσει.
– Κύριε γενικέ, είναι τώρα πια αξιόπιστη η ΕΣΥΕ; Σας ερωτώ διότι από τότε που αναλάβατε τα καθήκοντά σας προχωρήσατε σε κάποιες αλλαγές και προσλήψεις, αλλά συνεχίζονται οι αμφισβητήσεις για ορισμένα στοιχεία που δημοσιοποιείτε, όπως για παράδειγμα τα στοιχεία για την ανεργία.
«H ΕΣΥΕ σήμερα είναι μια από τις πιο αξιόπιστες στατιστικές υπηρεσίες της EE. Οταν, πριν από 20 μήνες, ανέλαβα την ηγεσία της υπηρεσίας, η ΕΣΥΕ, σύμφωνα με γραπτές και προφορικές δηλώσεις της Eurostat, αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα αξιοπιστίας, ιδιαίτερα στα δημοσιονομικά στοιχεία, και καθυστερήσεις σε άλλες έρευνες λόγω της μακρόχρονης απεργίας των υπαλλήλων στα τέλη του 2003 και του εν γένει κακού κλίματος που υπήρχε στην υπηρεσία. Από τις πρώτες ημέρες που ανέλαβα, το κλίμα στην υπηρεσία άλλαξε δραστικά, προς το καλύτερο, με αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγικότητας και την κάλυψη, σε μεγάλο βαθμό, των ελλείψεων του παρελθόντος. Στα δημοσιονομικά αλλάξαμε τη μέθοδο υποβολής στοιχείων από εκτιμήσεις σε πραγματικά στοιχεία ύστερα από απογραφική έρευνα που κάναμε στα ασφαλιστικά ταμεία, στους ΟΤΑ, στα νοσοκομεία και στα νομικά πρόσωπα. Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας ήταν μια σειρά επιστολών από τη Eurostat προς την ΕΣΥΕ για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας των στοιχείων μας και επανειλημμένες δηλώσεις του γενικού διευθυντή της Eurostat και του επιτρόπου X. Αλμούνια για τις προσπάθειες και προόδους της υπηρεσίας μας. Επίσης, σε διάφορες άλλες έρευνες, όπως η έρευνα εργατικού δυναμικού, οι γεωργικές στατιστικές κ.ά., αλλάξαμε τη μεθοδολογία για να έχουμε όσο γίνεται πιο αξιόπιστα στοιχεία. Φυσικά, δεν μπορούμε να πούμε ότι είμαστε τέλειοι, γι’ αυτό προσπαθούμε και θα προσπαθούμε πάντα για το καλύτερο δυνατόν.
Προσλήψεις δεν έχουν γίνει, αν και οι ανάγκες σε εξειδικευμένο προσωπικό έχουν αυξηθεί κατακόρυφα λόγω της αύξησης των απαιτήσεων της Eurostat σε νέες έρευνες και νέους δείκτες».
– Τότε γιατί συνεχίζουν ορισμένοι να διατηρούν επιφυλάξεις για την αξιοπιστία της ΕΣΥΕ και, ειδικότερα, γιατί εκφράζονται αμφιβολίες για τα ποσοστά ανεργίας που ανακοινώνετε ή για τον Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή;
«Ο καλόβουλος χρήστης των ανακοινώσεών μας είμαι σίγουρος ότι βρίσκει τα στοιχεία μας αξιόπιστα και χρήσιμα. Τα βελτιωμένα Δελτία Τύπου, άλλωστε, δεν αφήνουν περιθώρια για αμφισβητήσεις όταν, φυσικά, υπάρχει μια σωστή ανάγνωση και ανάλυση των στοιχείων. Οι ελάχιστες μεμονωμένες αμφισβητήσεις προέρχονται από κακόβουλους αναγνώστες ή από άγνοια».
– Πόσο πιστοποιημένες είναι από την EE οι μέθοδοι που ακολουθείτε για την εξαγωγή των δύο ανωτέρω δεικτών; Εχει καμιά σχέση το γεγονός ότι ο ΓΔΤΚ βρίσκεται πολύ κοντά στον Εναρμονισμένο Δείκτη (ΕΔΤΚ) που χρησιμοποιείται για τις διεθνείς συγκρίσεις;
«Ολες σχεδόν οι έρευνες της ΕΣΥΕ βασίζονται σε οδηγίες και κανονισμούς που έχει θεσπίσει η Eurostat. Αυτό άλλωστε είναι αναγκαίο για να είναι τα στοιχεία μας συγκρίσιμα με εκείνα των άλλων χωρών-μελών της EE.
Ο ΓΔΤΚ δεν πρέπει να έχει μεγάλες αποκλίσεις από τον Εναρμονισμένο Δείκτη. Το γεγονός πάντως ότι οι δύο δείκτες δίνουν το ίδιο σχεδόν αποτέλεσμα είναι μάλλον τυχαίο, και τούτο διότι ο Εναρμονισμένος Δείκτης βασίζεται σε διαφορετικό «καλάθι» της νοικοκυράς και με διαφορετικές σταθμίσεις από τον ΓΔΤΚ».
– Ποια είναι τα σχέδιά σας για την ΕΣΥΕ για το έτος 2006; Θα «κυκλοφορήσουν» και νέοι δείκτες και ποιοι θα είναι αυτοί;
«Το 2006 θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες που καταβάλαμε το 2005 για βελτίωση των υπαρχόντων δεικτών και συγχρόνως δημιουργία νέων. Μεταξύ των δεικτών που αναθεωρήθηκαν ή δημιουργήθηκαν το 2005 είναι: Δείκτες Εισροών – Εκροών στη Γεωργία – Κτηνοτροφία, Δείκτης Απασχολουμένων στο Λιανικό Εμπόριο, Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής, Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία, Δείκτης Κύκλου Εργασιών και Δείκτης Ογκου στο Λιανικό Εμπόριο, Δείκτης Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία, Δείκτης Απασχόλησης στις Κατασκευές. Το 2006 θα έχουμε αναθεώρηση του ΔΤΚ σύμφωνα με την έρευνα των οικογενειακών προϋπολογισμών του 2005 και συγχρόνως θα προβούμε σε σειρά νέων δεικτών, όπως είναι: Δείκτης Απασχόλησης στη Βιομηχανία, Δείκτης Κύκλου Εργασιών στη Βιομηχανία, Δείκτης Νέων Παραγγελιών στη Βιομηχανία, Δείκτης Παραγωγής στις Κατασκευές, Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Χονδρικό Εμπόριο, στα Αυτοκίνητα, στις Τηλεπικοινωνίες, στον Τομέα της Πληροφορικής και άλλους».
– Εχει προγραμματιστεί κάποια συνάντηση με τη Eurostat ή επίσκεψη εκπροσώπων τους κατά τη διάρκεια του 2006 και για ποιον λόγο;
«Εκπρόσωποι της Eurostat επισκέπτονται μία ή δύο φορές τον χρόνο όλες τις στατιστικές υπηρεσίες των κρατών-μελών της EE για συζήτηση και επικύρωση των δημοσιονομικών στοιχείων. Στο πλαίσιο αυτών των επισκέψεων αναμένεται κλιμάκιο της Eurostat τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο».
– Εχει λήξει το θέμα της τιτλοποίησης;
«Οπως έχω ήδη ανακοινώσει, η Eurostat έχει συστήσει μια Ομάδα Εργασίας (Task Force) για να μελετήσει τους όρους τιτλοποίησης παλαιών χρεών για όλα τα κράτη-μέλη της EE. Το πόρισμα της Επιτροπής, μέλος της οποίας είναι και η Ελλάδα, πρόκειται να ανακοινωθεί ως τα τέλη Ιανουαρίου και οι όποιες αλλαγές προταθούν θα σταλούν στην υπηρεσία CMFB (Committee οn Monetary, Financial and Balance of Payments Statistics) για ψήφιση από τα κράτη-μέλη και, εν συνεχεία, η Eurostat θα ανακοινώσει το νέο νομοθετικό πλαίσιο των τιτλοποιήσεων για όλα τα κράτη-μέλη της EE».
