» H επιτυχία φέρνει φθόνο»
Σε τέσσερις ημέρες από σήμερα το Royal Albert Hall του Λονδίνου θα φιλοξενήσει τη λαμπρή τελετή απονομής των βρετανικών βραβείων κλασικής μουσικής. Μία και μόνο ματιά στη λίστα των εφετινών υποψηφιοτήτων είναι αρκετή για να αποδώσει στον Αντρέα Μποτσέλι, περυσινό νικητή του βραβείου Εξαιρετικού Επιτεύγματος στην αντίστοιχη διοργάνωση, τον τίτλο του «κυρίαρχου του παιχνιδιού». Το άλμπουμ του «Sentimento», μια δισκογραφική δουλειά που σημείωσε «τρελές» κυριολεκτικά πωλήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, διεκδικεί τη διάκριση του δίσκου της χρονιάς ανταγωνιζόμενο την ηχογράφηση της Πέμπτης Συμφωνίας του Μάλερ από την περίφημη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου υπό τον σερ Σάιμον Ρατλ(!). Οι δύο καλλιτέχνες είναι επίσης συνυποψήφιοι για το βραβείο του καλλιτέχνη της χρονιάς ενώ, στην ίδια κατηγορία, ο τρίτος της παρέας δεν είναι άλλος από τον βετεράνο αρχιμουσικό Κόλιν Ντέιβις. Ο tempora, o mores θα μπορούσε να πει κανείς.
Και, πραγματικά, με δεδομένη την τεράστια εμπορική του επιτυχία, όλοι όσοι αποδίδουν στον Αντρέα Μποτσέλι τον χαρακτηρισμό του «τενόρου της νέας εποχής» μοιάζουν να μην έχουν άδικο. Το ερώτημα που τίθεται βέβαια είναι πώς προσδιορίζονται τα χαρακτηριστικά της εποχής αυτής και κατά πόσο θα μπορούσαν να θεωρηθούν αισιόδοξα για το μέλλον της τέχνης της όπερας. Οπως και αν έχει όμως το πράγμα, το ουσιώδες παραμένει ένα. Από ό,τι φαίνεται, ο Αντρέα Μποτσέλι ήρθε για να μείνει. Απόδειξη το γεγονός πως όλοι όσοι αρχικά τον ειρωνεύτηκαν ή τον κατηγόρησαν δεν άργησαν διόλου να συνεργαστούν μαζί του, δελεαζόμενοι προφανώς από τις αστρονομικές πωλήσεις των δίσκων του σε μια εποχή τεράστιας κρίσης.
Ο ίδιος ο ιταλός καλλιτέχνης, ο οποίος ως γνωστόν εγκαινιάζει στις 2 Ιουνίου τις εφετινές εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο, δηλώνει κολακευμένος από τον χαρακτηρισμό του ως «φαινομένου» στον κόσμο της όπερας. «Είναι μια μεγάλη τιμή για μένα» λέει συγκεκριμένα. Οσο για το «μυστικό» της επιτυχίας του υποστηρίζει πως απλώς δεν υπάρχει: «Αν υπήρχε κάποια εξήγηση της επιτυχίας, τότε θα ήταν πολύ εύκολο να την κατακτήσει ο οποιοσδήποτε. Προσωπικά προσπαθώ πάντα να είμαι ο εαυτός μου και να είμαι έντιμος σε ό,τι επιλέγω να κάνω». Ο Αντρέα Μποτσέλι έχει επίγνωση της αρνητικής κριτικής που κατά καιρούς τού ασκείται και ακούγεται σίγουρος όταν καλείται να την σχολιάσει: «Οσο πιο επιτυχημένος είσαι, τόσο εντονότερη κριτική δέχεσαι και αυτό συμβαίνει σε κάθε τομέα. Προσωπικά δέχομαι την κριτική όταν είναι εποικοδομητική. Οταν όμως είναι ξερή, προσπαθώ να αδιαφορώ».
Γεννημένος τον Σεπτέμβριο του 1958 σε μια περιοχή έξω από την Τοσκάνη της Ιταλίας, ο Μποτσέλι υποστηρίζει πως τα πρώτα του μουσικά ακούσματα είχαν να κάνουν με «όπερα και μόνον όπερα». Οπως διαβάζουμε στο βιογραφικό του, από τα παιδικά του κιόλας χρόνια σπούδασε τραγούδι, πιάνο, φλάουτο και σαξόφωνο. Ενα ατύχημα που είχε σε ηλικία 12 ετών ωστόσο, του στέρησε πλήρως την όραση. Τελειώνοντας το σχολείο, σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Πίζας και άσκησε μάλιστα το επάγγελμα του δικηγόρου για έναν περίπου χρόνο. «Το πάθος μου ήταν πάντα η μουσική αλλά οι γονείς μου επέμεναν πως έπρεπε να είμαι προσγειωμένος και να σπουδάσω κάτι που θα μου προσέφερε συγκεκριμένες επαγγελματικές διεξόδους» λέει χαρακτηριστικά. Ο ίδιος πάντως παραδέχεται πως οι νομικές σπουδές του σήμερα τού φαίνονται χρήσιμες σε πολλές καταστάσεις. Την ίδια εποχή τού δόθηκε η ευκαιρία να σπουδάσει δίπλα στον περίφημο τενόρο Φράνκο Κορέλι, ο οποίος, όπως δηλώνει σήμερα ο Μποτσέλι, παραμένει ο άνθρωπος που τον επηρέασε περισσότερο από όλους στην καριέρα του δίπλα «σε όλες τις άλλες μεγάλες φωνές του παρελθόντος». Ο νεαρός ιταλός άφησε πίσω τα δικαστήρια και άρχισε να δουλεύει σε πιάνο μπαρ προκειμένου να κερδίσει τα προς το ζην. H συνεργασία του το 1992 με τον ιταλό ροκ σταρ Τσούκερο στάθηκε η αρχή ενός παραμυθιού με γνωστή λίγο – πολύ συνέχεια. Παρά το ότι ο Μποτσέλι επιμένει πως η όπερα παραμένει το μεγάλο του πάθος, δηλώνει πως «πραγματικοί καλλιτέχνες υπάρχουν σε όλα τα είδη της μουσικής και κάθε φορά που συναντώ κάποιον με τον οποίο αισθάνομαι κοντά συναισθηματικά, είναι χαρά να συνεργάζομαι μαζί του».
Σε παλαιότερη συνέντευξή του δήλωνε πως ένας από τους λόγους που αποφάσισε να επικεντρωθεί στην όπερα είναι πως θεωρεί ευθύνη του να προσφέρει στους νέους, κυρίως, ανθρώπους κάτι «αυθεντικό και αληθινό». Εχει ίσως ενδιαφέρον να ακούσει κανείς πώς ορίζει ο ίδιος αυτούς τους όρους. «Κατά τη γνώμη μου η τέχνη γενικότερα και ειδικότερα η όπερα εμπεριέχουν αξίες όπως ο ηρωισμός, η ειλικρίνεια, το αίσθημα της θυσίας. Ολα αυτά είναι πολύ σημαντικά να τα διατηρούμε στο μυαλό μας αλλά και να τα τονίζουμε στους νέους ανθρώπους». Σε ό,τι αφορά τους νέους καλλιτέχνες πάντως, ο Αντρέα Μποτσέλι αναγνωρίζει ότι τα πράγματα είναι σήμερα δυσκολότερα γιατί «υπάρχουν λιγότερες ευκαιρίες».
Αναφερόμενος στο επικείμενο ρεσιτάλ του στο Ηρώδειο, δηλώνει ενθουσιασμένος που θα εμφανιστεί «σε ένα τόσο ιδιαίτερο αρχαίο χώρο». Το πρόγραμμα της βραδιάς θα συμπεριλάβει άριες από όπερες, αποσπάσματα από το άλμπουμ του «Sentimento» και ναπολιτάνικα τραγούδια. Οπως λέει ο ίδιος, «το πρόγραμμα φτιάχτηκε από κοινού με τον μαέστρο και αποτελείται από ό,τι αισθάνομαι πως ταιριάζει στη φωνή και στην ψυχή μου». Οσο για τα σχέδιά του μετά την Αθήνα, περιλαμβάνουν συναυλίες στην Ευρώπη αλλά και μια εμφάνιση στο Central Park της Νέας Υόρκης. Οπως διαβεβαιώνει πάντως, τον Αύγουστο η ατζέντα του επιτρέπει λίγες διακοπές!
Το ρεσιτάλ του Αντρέα Μποτσέλι θα δοθεί στις 2 Ιουνίου στο Ηρώδειο, εντάσσεται στις «Ειδικές Εκδηλώσεις» του Φεστιβάλ Αθηνών και συνδιοργανώνεται με τον Σύλλογο Φίλων Παιδιών με Καρκίνο «Ελπίδα». Συμπράττει η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της EPT υπό τον Μαρτσέλο Ρότα.
