Ο πατέρας, δικηγόρος επιτυχημένος από την Αβινιόν, αναγκάζει τον γιο του να φύγει από το σπίτι για να γλιτώσει από την τυραννία του. Χρόνια αργότερα, όταν έρχεται η ώρα του απολογισμού και σχεδόν του θανάτου, αποφασίζει να τον αναζητήσει. Ο γιος του όμως είναι εξαφανισμένος. Οποιο τρόπο και αν μεταχειρίζεται ο πατέρας του για να τον ξαναβρεί αποδεικνύεται μάταιος. Ωσπου φθάνει στη σπηλιά του μάγου Αλκάντρ. Ο μάγος τον υποδέχεται στο «εργαστήριό» του και αφού τον δοκιμάσει αποφασίζει να του δείξει τη ζωή τού γιου του όπως την έζησε από την ημέρα που έφυγε από το σπίτι. Μια ζωή γεμάτη από ερωτικές περιπέτειες, «καταστροφικές, αυτοκαταστροφικές, υπέροχες, γεμάτες ποίηση, πόνο και μια ιλιγγιώδη αναζήτηση της αγάπης. Ολες όμως τελειώνουν με φρικτό θάνατο». Κάποια στιγμή ο πατέρας θα δει τον γιο του να πεθαίνει μπροστά στα μάτια του και τότε θα χιμήξει κλαίγοντας, για πρώτη ίσως φορά στη ζωή του, στον χώρο όπου «εκτυλίχθηκε» η ζωή του. Παραβιάζει τον όρο που του είχε βάλει ο μάγος να μην μπει ποτέ στον «μαγικό» κύκλο, η υπόθεση όμως δεν σταματά εκεί.



Ελεύθερα διασκευασμένο από τον αμερικανό συγγραφέα Τόνι Κούσνερ με τον τίτλο «Φρεναπάτη», το κλασικό έργο του Πιερ Κορνέιγ «Κωμική ψευδαίσθηση» ανεβαίνει από την Εταιρεία Θεάτρου «Δόλιχος» που επανέρχεται στο «Από Μηχανής Θέατρο» έπειτα από την εξαιρετικά επιτυχημένη πρώτη «διαδρομή» με το έργο τού επίσης Αμερικανού Ρίτσαρντ Καλινόσκι «Το κτήνος στο φεγγάρι» το οποίο ολοκλήρωσε πριν από λίγους μήνες τον δεύτερο κύκλο των παραστάσεών του. «Ο Τόνι Κούσνερ διασκεύασε το πρωτότυπο έργο αλλά την ποίηση που βρήκε στον Κορνέιγ την άφησε ανέγγιχτη. Επενέβη μόνο στον «χειρισμό» της εποχής του έργου, στο χιούμορ και στη συντομία του συρρικνώνοντας τις πέντε πράξεις σε δύο» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» ο Στάθης Λιβαθινός, σκηνοθέτης της παράστασης, η οποία θα αποτελέσει και την εναρκτήρια του «Δόλιχου» την ερχόμενη σεζόν στη μόνιμη πλέον στέγη του στο θέατρο «Πορεία». Και προσθέτει: «Με εντυπωσίασε ο Κούσνερ. Τον ανακαλύψαμε με τον Δημήτρη Τάρλοου αφού είχαμε αρχίσει να μελετάμε τον Κορνέιγ. Τον βρήκαμε στον «δρόμο» ή μας βρήκε εκείνος. Στη διασκευή του Κούσνερ είδα έναν Κορνέιγ πιο σύγχρονο και πιο συμπυκνωμένο, γεγονός που τον έκανε πιο προσιτό. Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκατέλειψα την επιθυμία μου να «αγγίξω» κάποια στιγμή τη δραματουργία του παρά τις μεγάλες δυσκολίες που ελλοχεύουν σε ένα τέτοιο εγχείρημα».


Γεννημένος στο Μανχάταν το 1956, ο Τόνι Κούσνερ οφείλει τη φήμη του κυρίως στο πολυβραβευμένο έργο του επτάωρης διάρκειας με τίτλο «Αγγελοι στην Αμερική», που γνώρισε τεράστια επιτυχία στο Μπρόντγουεϊ στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Η διασκευή του αριστουργήματος του Κορνέιγ δεν είναι η πρώτη στο ενεργητικό του, αφού έχει μεταξύ άλλων διασκευάσει τη «Στέλλα» του Γκαίτε και τον «Καλό άνθρωπο του Σε-Τσουάν» του Μπρεχτ. «Αριστερός και γνωστός ομοφυλόφιλος, ο Κούσνερ είναι σήμερα ένας μαχόμενος συγγραφέας. Στη «Φρεναπάτη» στήνει ένα παιχνίδι ψευδαισθήσεων «παίζοντας», μέσα από ένα οξύτατο χιούμορ που διακρίνει και τον ίδιο ως άνθρωπο, με ζητήματα όπως ο χρόνος και η ταυτότητα» εξηγεί ο σκηνοθέτης και προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά του: χιούμορ, σκόρπιες ρίμες, «κομμάτια» φθηνού και υψηλού θεάτρου, λόγιο στυλ αλλά και γλώσσα αργκό, μεταφυσική και αλχημεία, ψυχανάλυση και παρα-ποίηση, τυχαιότητα, κυνισμός και αναρχία. Και όλα αυτά μέσα σε ένα κλίμα πιο βίαιο, πιο σπαραχτικό και πιο επικίνδυνο από εκείνο του πρωτότυπου, το οποίο δίνει στο έργο τη συγκεχυμένη μορφή ενός «υπέροχου εφιάλτη».


Σαιξπηρικού μεγέθους ο κόσμος του Κορνέιγ δεν στερείται της πολιτικής του διάστασης. «Είναι ένα έργο πολιτικό με την έννοια ότι ανοίγει λογαριασμούς σε σχέση με το ίδιο το φαινόμενο της ποίησης και της τέχνης γενικότερα στη ζωή» παρατηρεί ο Στάθης Λιβαθινός. Πολιτικά έργα, με την ευρύτερη πάντα έννοια του όρου, ήταν και οι δύο προηγούμενες δουλειές του, το «Κτήνος στο φεγγάρι» και το έργο του Τόμας Μπέρνχαρντ «Πριν την αποχώρηση» που παρουσιάζεται αυτόν τον καιρό στο Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας, μια παράσταση η οποία θα επαναληφθεί την ερχόμενη θεατρική περίοδο ενώ τον Μάιο θα ταξιδέψει στη Θεσσσαλονίκη στο πλαίσιο της Θεατρικής Ανοιξης. «Δεν την περίμενα την επιτυχία του έργου. Η επιτυχία, βλέπετε, είναι κάτι που θέλεις πάντα αλλά που δεν πρέπει να σκέφτεσαι ποτέ. Γιατί αν τη σκέφτεσαι σε καταστρέφει… προτού έρθει! Στη συγκεκριμένη μάλιστα περίπτωση η άνοδος του Γεργκ Χάιντερ και του ακροδεξιού κόμματός του στην Αυστρία επαλήθευσε την πολιτική πλευρά του έργου, που θα μπορούσε να συνοψιστεί σε μία φράση: «Ο φασισμός ήταν αύριο»» σχολιάζει ο σκηνοθέτης και αναφέρεται στην απόρριψη της πρότασής του να παρουσιάσει τη σοφόκλεια «Ηλέκτρα» στα εφετινά Επιδαύρια: «Δεν αισθάνομαι καμιά πικρία για την απόφαση της επιτροπής. Δεν συνέβη τώρα, θα συμβεί μια άλλη φορά. Η τραγωδία είναι ένα είδος θεάτρου με το οποίο ακόμη δεν έχω ασχοληθεί. Θέλω όμως πολύ να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου. Η προετοιμασία ωστόσο μιας αρχαίας τραγωδίας είναι τόσο μεγάλη που σκέφτομαι ότι ίσως τελικά να είναι κέρδος για μένα που δεν θα κατεβώ εφέτος στην Επίδαυρο».


Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ


Η «Φρεναπάτη» του Τόνι Κούσνερ θα ανεβεί στο «Από Μηχανής Θέατρο» (Ακαδήμου 13) σε μετάφραση Στρατή Πασχάλη. Σκηνοθεσία Στάθης Λιβαθινός, σκηνικά και κοστούμια Ελένη Μανωλοπούλου και μουσική Χάικ Γιαζιτζιάν. Παίζουν: Γιάννης Νταλιάνης, Δημήτρης Τάρλοου, Αγγελική Παπαθεμελή, Νίκος Καρδώνης, Νίκος Χατζόπουλος, Ναταλία Στυλιανού, Ακις Βλουτής και Δημήτρης Ημελλος. Η πρεμιέρα έχει προγραμματιστεί για τα μέσα Απριλίου.