Δέκα μήνες έχουν περάσει από το βράδυ της 29ης Ιουνίου, όταν ο αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός που ο Σάββας Ξηρός σκόπευε να τοποθετήσει στα εκδοτήρια εισιτηρίων ναυτιλιακής εταιρείας εξερράγη στα χέρια του με αποτέλεσμα τον βαρύ τραυματισμό του αλλά και το ξετύλιγμα του κουβαριού της 27ετούς εγκληματικής δράσης της «Ε.Ο. 17 Νοέμβρη». Από τότε ακολούθησαν ανακρίσεις, έρευνες, συλλήψεις, προσαγωγές, προφυλακίσεις, δικαστικά συμβούλια που οδήγησαν στην τελευταία πράξη αυτής της υπόθεσης. Τη μεγάλη δίκη για την τρομοκρατία! Δεκαεννέα κατηγορούμενοι, δεκάδες δικηγόροι, εκατοντάδες μάρτυρες, δημοσιογράφοι και αστυνομικοί θα μετέχουν και θα παρακολουθούν το, κατά πολλούς, μεγαλύτερο δικαστικό γεγονός του αιώνα στη χώρα μας. Τους πρωταγωνιστές αυτής της πολύκροτης δίκης παρουσιάζει σήμερα «Το Βήμα της Κυριακής», δίνοντας μια μικρή πρόγευση για όσα από αύριο – και για πολλούς μήνες – θα διαδραματιστούν στην… απόρθητη δικαστική αίθουσα των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού.
* Οι αρνητές και οι συνήγοροί τους
Αλέξανδρος Γιωτόπουλος
Η αινιγματική φυσιογνωμία και η επίμονη σιωπή του ερμηνεύθηκαν ποικιλοτρόπως. Ακόμη και ιστορικά ντοκουμέντα και ψυχολογικές αναφορές επιστρατεύθηκαν για να εξηγήσουν τις ρίζες και τα κίνητρα των πράξεων του φερομένου ως αρχηγού τής «Ε.Ο. 17 Νοέμβρη». Ο ίδιος έχει δώσει μόνο μία συνέντευξη, στον «Λαμιακό Τύπο», όπου αποποιείται τον ρόλο του αρχηγού της οργάνωσης, επισημαίνει ότι συμφωνεί με όσους αποδέχονται τις απόψεις της «17Ν» όπως εκφράζονται στις προκηρύξεις της, αλλά όχι και με τις ενέργειές της. «Δεν συμφωνώ, αλλά και δεν καταδικάζω» ήταν η φράση που συνόψισε την πολιτική του στάση. Θα μιλήσει ο Γιωτόπουλος στη δίκη, τι θα πει και πώς θα απαντήσει στην περίπτωση που κάποιοι εκ των συγκατηγορουμένων του τον κατονομάσουν ως αρχηγό; Η υπερασπιστική γραμμή του αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αν και οι φήμες μιλούν για άτομο που δεν μεταβάλλει εύκολα απόψεις.
Γιάννης Σερίφης
Ο μοναδικός βετεράνος στις εγχώριες δίκες για την τρομοκρατία, είτε ως κατηγορούμενος είτε ως μάρτυρας. Οσον καιρό οργίαζαν οι φήμες για επικείμενη σύλληψή του, ο ίδιος έδινε το παρών σε όλες τις εκδηλώσεις κατά του αντιτρομοκρατικού νόμου, στις διαδηλώσεις κατά της παγκοσμιοποίησης, σχολιάζοντας σκωπτικά την έλλειψη αποδείξεων σε βάρος του: «Μέσα μπορούν να με βάλουν; Γιατί έξω βγαίνω και μόνος μου». Τελικώς συνελήφθη και σύντομα αποφυλακίστηκε με το ίδιο βούλευμα που τον παραπέμπει στη δίκη. Ο ίδιος δεν έπαψε ούτε στιγμή να δηλώνει αθώος. Επικαλούμενος την εμπειρία του στα δικαστικά ακροατήρια έχει την άποψη ότι η δίκη θα εξελιχθεί σε παρωδία αφού κάποιοι έχουν προαποφασίσει το αποτέλεσμά της. Διαφωνεί επίσης με την απαγόρευση της τηλεοπτικής κάλυψης και της παρουσίας πολιτών στο δικαστήριο γιατί θεωρεί ότι υπ’ αυτούς τους όρους η δίκη θα διεξαχθεί ουσιαστικά κεκλεισμένων των θυρών.
Ηρακλής Κωστάρης
Εκ της ομάδας των «Θεσπρωτών», ξεχώρισε για τις απανωτές και ολιγόλογες αρνήσεις του για όσα τον κατηγορούν. Δεν αποδέχθηκε τίποτε, δεν κατονόμασε κανέναν. Δηλώνει ότι ποτέ δεν υπήρξε υπέρμαχος της ένοπλης βίας. Εμφανίζεται αισιόδοξος για την απαλλαγή του θεωρώντας ότι με τον ίδιο τρόπο που κατέρρευσε μέρος των κατηγοριών οι οποίες του αποδόθηκαν αρχικά, θα καταρρεύσουν και οι υπόλοιπες.
Ανέστης Παπαναστασίου
Ο μοναδικός κατηγορούμενος που στράφηκε κατά της δράσης της «Ε.Ο. 17 Νοέμβρη» χρησιμοποιώντας πολιτικά επιχειρήματα. Τη χαρακτήρισε μιλιταριστική οργάνωση με βαθύτατα συντηρητική και αντιδραστική πολιτική συμπεριφορά και αρνήθηκε ότι εντάχθηκε και μετείχε σε αυτήν. Η υπερασπιστική τακτική του θύμισε σε κάποιους αυτήν που επέλεξαν ορισμένα από τα μέλη των «Ερυθρών Ταξιαρχιών». Τελευταίος συλληφθείς στην υπόθεση και κατηγορούμενος μόνο για συμμετοχή σε αυτήν, πιστεύει ότι είναι σε θέση να πείσει το δικαστήριο για την αθωότητά του. Αυτό που κυρίως τον ενδιαφέρει είναι να υπερασπιστεί και να αποκαταστήσει στην προσωπικότητά του, η οποία εθίγη – όπως λέει – εξαιτίας της σύνδεσης του ονόματός του με τη 17Ν.
Γιάννης Ραχιώτης
Ο δικηγόρος του Γιωτόπουλου τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας όπως τις μέλισσες το μέλι. Η στάση του όμως επιβεβαίωσε από την πρώτη στιγμή τις φήμες ότι δεν συμπαθεί ιδιαίτερα το επικοινωνιακό παιχνίδι και δεν σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τον πελάτη του ως όχημα δικής του προβολής. Τις λίγες φορές που μίλησε δημοσίως φανερώθηκε η αριστερή του τοποθέτηση (στα φοιτητικά του χρόνια ήταν μέλος της ΚΝΕ), η προσήλωσή του στην προάσπιση των δικαιωμάτων του κατηγορουμένου καθώς και ένας λόγος ασυνήθιστα άμεσος για δικηγόρο. Η παρουσία του σε εκδηλώσεις του «Δικτύου» όπου καταγγέλλονταν οι συνθήκες κράτησης των συλληφθέντων ως μελών της 17Ν και ο αντιτρομοκρατικός νόμος ως αντισυνταγματικός προκάλεσε. Κατηγορήθηκε μάλιστα από μερίδα των ΜΜΕ ως… «συνοδοιπόρος» της τρομοκρατίας. Οι εμφανίσεις του αραίωσαν, αλλά απόψεις δεν άλλαξε. Η αίσθηση που έχουν όσοι ασχολούνται με τη δίκη της 17Ν είναι ότι ο Ραχιώτης ήταν ίσως η καλύτερη επιλογή συνηγόρου για έναν κατηγορούμενο που έχει στην πλάτη του όλες τις ενέργειες της «17 Νοέμβρη».
Σπύρος Φυτράκης
Ο συνήθης… συνήγορος. Υπερασπίστηκε τον Γιώργο Μπαλάφα, τον Αβραάμ Λεσπέρογλου, τον Κυριάκο Μαζοκόπο, τον Μοχάμεντ Ρασίντ, τον Γεράσιμο Μπουκουβάλα, την Ευαγγελία Βογιατζή. Παρά τις βαριές κατηγορίες για τρομοκρατική δράση, όλοι οι… πελάτες του αθωώθηκαν. Νηφάλιος πάντα, με λόγο που ενώ κυλάει αργά καθηλώνει τους δικαστές, ικανός να ανιχνεύσει και να αναδείξει τις ελλείψεις και τις παρατυπίες των διωκτικών αρχών, επιχειρηματολογεί διαρκώς και μέχρι τελικής πτώσεως του αντιπάλου. Μεγάλο του πλεονέκτημα τα καλά αντανακλαστικά, τα οποία οφείλονται στη βαθιά και λεπτομερή μελέτη κάθε δικογραφίας. Αριστερών πεποιθήσεων, τις οποίες όμως δεν περιφέρει δημοσίως και δεν προβάλλει στις υποθέσεις που αναλαμβάνει. Ακόμη και στις μεγαλύτερες επιτυχίες του κανείς δεν τον είδε να πανηγυρίζει. Αποχωρεί πάντα από το δικαστήριο το ίδιο επαγγελματίας όπως μπαίνει.
Ιωάννης Σταμούλης
Πρώην ευρωβουλευτής του ΠαΣοΚ και πρώην νομάρχης Βοιωτίας. Ανακίνησε την υπόθεση των γερμανικών αποζημιώσεων. Η ευγενής φυσιογνωμία του δεν προδίδει τη δυναμικότητα που επιδεικνύει στις δικαστικές αίθουσες. Μια φορά μάλιστα, στη δίκη των ΔΕΚΟ, ως συνήγορος του πρώην γενικού διευθυντή των ΕΛΤΑ Παναγιώτη Βουρνά, διεκδικώντας τον λόγο δεν δίστασε να χτυπήσει το χέρι του στην έδρα του προέδρου. Αριστος γνώστης της δικονομίας, χαρακτηρίζεται ως «ο δικηγόρος των ενστάσεων», τακτικής που, όπως φαίνεται, θα ακολουθήσει και σε αυτή την υπόθεση. Ηδη και κατά το στάδιο της ανάκρισης υπέδειξε στους πελάτες του να μην απολογηθούν επειδή θεώρησε αναρμόδια τη δικαστική λειτουργό που τη διενεργούσε. Στη συνέχεια επανήλθε ζητώντας την ακυρότητα της προδικασίας αλλά και την εξαίρεση του εποπτεύοντος την ανάκριση εισαγγελέα εφετών. Εκτός του Ηρακλή Κωστάρη ο κ. Σταμούλης έχει αναλάβει την υπεράσπιση και των δύο άλλων της ομάδας των «Θεσπρωτών» Κ. Καρατσώλη και Π. Σερίφη.
Κωνσταντίνος Κούρκουλος
Στη διάρκεια της δικτατορίας ήταν ο φοιτητής με τις περισσότερες συλλήψεις στη Θεσσαλονίκη. Αν και στην Ασφάλεια τον είχαν κατατάξει στους θεωρητικούς, ο ίδιος προτιμούσε τον πολιτικό ακτιβισμό. Από την εποχή εκείνη διατηρεί μια στάση αντισυμβατική ακόμη και στις αίθουσες των δικαστηρίων. Ο λόγος του είναι ευπρεπής, ηγεμονικός και ενίοτε δηκτικός. Δεν αρνήθηκε να υπερασπιστεί ούτε τους διαδηλωτές της δεκαετίας του ’80 οι οποίοι είχαν συλλήβδην χαρακτηριστεί αναρχικοί ούτε τους κατηγορουμένους της «Εταιρείας Δολοφόνων». Ο ίδιος, επηρεασμένος από τη σκέψη του Κορνήλιου Καστοριάδη, τοποθετεί πολιτικά τον εαυτό του στο μειοψηφικό εκσυγχρονιστικό ρεύμα της κοινωνίας. Συμμερίζεται τις απόψεις του εντολέα του για τον χαρακτήρα της 17Ν, τις οποίες θεωρεί και ως τη μόνη σοβαρή, πολιτική απάντηση που εκφράστηκε από κατηγορούμενο. Πιστεύει ότι το προέχον χαρακτηριστικό της δίκης είναι η πολιτική της διάσταση, αν και, όπως λέει, θα διεξαχθεί σε συνθήκες πολιτικής αφασίας.
Στην ομάδα αυτών που αρνούνται τη συμμετοχή τους στη 17Ν ανήκουν και οι:
Νίκος Παπαναστασίου
Φέρεται ως ο υπαρχηγός της 17Ν που χρησιμοποιούσε τον κωδικό «Νικήτας». Λίγες ώρες πριν από τη δίκη δηλώνει αισιόδοξος για την έκβασή της σε ό,τι αφορά το άτομό του. Πιστεύει ότι οι δικαστές θα τον κρίνουν βάσει των στοιχείων της δικογραφίας και όχι παρασυρόμενοι από το κλίμα που επικρατεί. Δικηγόρος του είναι ο κ. Π. Ρουμελιώτης.
Θεολόγος Ψαραδέλλης
Πανέτοιμος για τη δίκη, έχει ήδη έτοιμη την απολογία του. Η κακή κατάσταση της υγείας του δεν έχει επηρεάσει το ηθικό του. Πιστεύει ότι στο δικαστήριο θα καταδειχθεί η αδιαμφισβήτητη αντιστασιακή του δράση, η οποία, όπως λέει, δεν εναρμονίζεται με τρομοκρατικές ενέργειες. Δηλώνει έτοιμος να υπερασπιστεί την ιστορία του και την ιστορία και ιδεολογία των κομμουνιστικών ιδεών του τροτσκισμού και της 4ης Διεθνούς. Αναφερόμενος στις διωκτικές αρχές εκτιμά ότι «αντικειμενικός στόχος τους είναι να κατηγορήσουν τον τροτσκισμό σαν ένα τρομοκρατικό κίνημα και όχι σαν ένα κίνημα επαναστατικό για την ανατροπή του καπιταλισμού». Συνήγοροί του είναι η κυρία Ράνια Καραμπλιάννη και ο κ. Δ. Ζώτος.
Αγγελική Σωτηροπούλου
Εχει χαρακτηριστεί ως η μοιραία γυναίκα της 17Ν, άλλωστε είναι και η μοναδική που συνελήφθη. Συνέδεσε τη ζωή της με τα δύο «πιστόλια» της τρομοκρατικής οργάνωσης, τον Δημήτρη Κουφοντίνα και τον Σάββα Ξηρό. Κατηγορείται ότι ανέπτυξε περιφερειακό ρόλο στην οργάνωση, αν και η ίδια αρνείται κάθε συμμετοχή. Θεωρείται άτομο σκληρό και επίμονο, συνεπώς δεν αναμένεται να διαφοροποιήσει τη στάση της στη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας.
* Οι δικαστές
Μιχάλης Μαργαρίτης
Ο πρόεδρος
Η επιτυχής πορεία που εδώ και τριάντα ένα χρόνια διαγράφει στο δικαστικό σώμα έμελλε να επισφραγιστεί από την προεδρία του στη μεγάλη δίκη για την τρομοκρατία. Ο 64χρονος δικαστής θα σηκώσει το κύριο βάρος της δίκης των 19 κατηγορουμένων, των εκατοντάδων μαρτύρων και των δύσκολων νομικών ζητημάτων. Την κλήρωσή του στη θέση του προέδρου του δικαστηρίου διαδέχθηκαν ευμενή σχόλια τόσο από τον δικαστικό όσο και από τον δικηγορικό κόσμο. Είναι κοινή η παραδοχή ότι πρόκειται για έναν από τους καλύτερους δικαστές. Διακρίνεται για την άριστη νομική του κατάρτιση αλλά και για την εξαιρετική του ικανότητα να διευθύνει την ακροαματική διαδικασία με σεβασμό στους δικονομικούς κανόνες και στα δικαιώματα των κατηγορουμένων. Πολύγλωσσος, μιλάει τρεις γλώσσες, αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή Αθηνών και συνέχισε κάνοντας μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο με ειδίκευση στα θέματα ευρωπαϊκού δικαίου. Γεννήθηκε το 1939 και εισήλθε στο δικαστικό σώμα τον Ιούνιο του 1972. Το περασμένο καλοκαίρι προήχθη στον βαθμό του προέδρου Εφετών. Ολοι μιλούν για έναν εξαίρετο δικαστή που χαρακτηρίζεται από τεράστια νομική κατάρτιση και μεγάλη δικαστική εμπειρία, ήθος και ανθρωπιά.
Δικηγόροι από αυτούς που θα παρίστανται ως υπερασπιστές κατηγορουμένων στη δίκη της 17Ν κάνουν λόγο για δικαστή που βάζει τα πράγματα στις πραγματικές τους διαστάσεις, μια και εκτός από νομική παιδεία διαθέτει και ευρύτερη κουλτούρα.
Το πώς θα χειριστεί το θέμα της ραδιοτηλεοπτικής κάλυψης της δίκης είναι ένα ερώτημα που απασχολεί πολλούς. Δικαστές αλλά και εκπρόσωποι του δικηγορικού κόσμου λένε ότι δεν έχει πρόθεση να αντιταχθεί στην παρουσία τηλεοπτικών συνεργείων και στη χρήση μαγνητοφώνων. Προϋπόθεση βεβαίως το να μην υπάρξει αντίθετη άποψη ούτε από έναν παράγοντα της δίκης.
Οσον αφορά την προσωπική του άποψη; Πιστεύει ότι η μεγάλη δημοσιότητα μιας υποθέσεως είναι κακή για τον δικαστή και πως σε αυτή την περίπτωση οφείλει να μη διαβάζει και να μην ακούει τα όσα λέγονται ώστε να πηγαίνει ανεπηρέαστος στο δικαστήριο.
Νίκος Ζαΐρης και Βασίλης Κουρκάκης
Τα μέλη
Οι κκ. Νίκος Ζαΐρης και Βασίλης Κουρκάκης είναι οι δύο εφέτες που μαζί με τον κ. Μ. Μαργαρίτη θα στελεχώσουν το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων. Και οι δύο θεωρούνται καταρτισμένοι εφέτες με ικανή πείρα στα ποινικά δικαστήρια.
Ο κ. Ζαΐρης γεννήθηκε στην Κάλυμνο το 1946. Εισήλθε στο δικαστικό σώμα τον Απρίλιο του 1975 και προήχθη στον βαθμό του εφέτη τον Σεπτέμβριο του 1994. Ηταν εισηγητής του παραπεμπτικού βουλεύματος στην υπόθεση της ΑΓΕΤ-Ηρακλής το 1990. Νωρίτερα, ως τακτικός ανακριτής, είχε χειριστεί πολλές και σημαντικές ποινικές υποθέσεις.
Ο κ. Κουρκάκης, 63 ετών, εισήχθη στο δικαστικό σώμα τον Ιούλιο του 1974 και απέκτησε τον βαθμό του εφέτη τον Μάιο του 1993.
Χρ. Λάμπρου
Ο εισαγγελέας
Εισαγγελέας στην υπόθεση είναι ο κ. Χρ. Λάμπρου. Γεννήθηκε το 1939 και προήχθη σε εισαγγελέα Εφετών τον Δεκέμβριο του 1998. Μια από τις τελευταίες δίκες στην οποία μετείχε ήταν για τη δολοφονία του υπαστυνόμου Μαρκάκη στο προξενείο του Αργυροκάστρου.
* Οι σκληροί και οι δικηγόροι τους
Δημήτρης Κουφοντίνας
Ο «φαρμακοχέρης», όπως φέρεται να τον χαρακτήρισε ένας εκ των συγκατηγορουμένων του, είχε καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση. Τον διατήρησε ακόμη και μετά την εξάρθρωσή της αφού με τη στάση που κράτησε μετά την παράδοσή του προσέδωσε στην υπόθεση της 17Ν χαρακτήρα πολιτικό. Ανέλαβε την πολιτική ευθύνη των ενεργειών της οργάνωσης από την ίδρυσή της, δηλαδή ακόμη και για την περίοδο που δεν είχε ακόμη ενταχθεί σε αυτήν, δίχως όμως να αναφερθεί σε περιστατικά ή πρόσωπα. Τον ηγετικό του ρόλο δεν αποποιήθηκε ούτε στη φυλακή καθώς, όπως λέγεται, βρισκόταν πίσω από τις διαμαρτυρίες για τις συνθήκες κράτησης, την ανάκληση των απολογιών κάποιων κατηγορουμένων αλλά και τις απειλές για αποχή από το συσσίτιο. Θεωρείται δεδομένο ότι δεν θα αποδεχθεί τη νομιμότητα του δικαστηρίου, την οποία θα αμφισβητήσει έντονα. Αποδίδεται μάλιστα στον ίδιο η άποψη ότι το μόνο δικαστήριο που νομιμοποιείται να κρίνει τις πράξεις του θα ήταν ένα αμιγώς λαϊκό δικαστήριο, στην ουσία δηλαδή επιθυμεί να διατηρήσει τις αναφορές του στην κοινή γνώμη και όχι στους θεσμούς.
Η υπεράσπισή του θα εστιασθεί στην προσπάθεια χαρακτηρισμού των εγκλημάτων της 17Ν ως πολιτικών.
Ιωάννα Κούρτοβικ
Η δικηγόρος του Δημήτρη Κουφοντίνα και της Αγγελικής Σωτηροπούλου λίγο έλειψε με τη στάση της να κλέψει την… παράσταση από αυτούς και να προκαλέσει την πειθαρχική παραπομπή της από τον δικηγορικό σύλλογο αφού επί εβδομάδες καταγγελλόταν από συγκεκριμένα ΜΜΕ ως ανήκουσα στο κέλυφος της τρομοκρατίας. Ενεργό μέλος του Δικτύου Κοινωνικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων, ενός χώρου που συγκεντρώνει τις διάφορες τάσεις της «ακρότατης Αριστεράς», η κυρία Κούρτοβικ είναι άτομο βαθιά πολιτικοποιημένο και στρατευμένο. Ασχολείται με τον συνδικαλισμό, αν και δεν εντάχθηκε ποτέ στις γραμμές κάποιου κόμματος, ενώ διετέλεσε μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΔΣΑ επί προεδρίας Τάκη Παππά. Ως δικηγόρος συνέδεσε το όνομά της με την υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων, των μεταναστών, των οικονομικών προσφύγων, των τοξικομανών, αλλά και ατόμων από τον αντιεξουσιαστικό και τον αναρχικό χώρο. Εχει αναλάβει υποθέσεις που συγκλόνισαν την κοινή γνώμη, όπως αυτή του Παντελή Καζάκου, ο οποίος σε ένα ξέσπασμα ρατσιστικού μίσους σκότωσε εν ψυχρώ οικονομικούς μετανάστες και πολιτικούς πρόσφυγες.
Σάββας Ξηρός
Ο πιστολέρο που… «δολοφόνησε» στο τέλος και την οργάνωση στην οποία ανήκε. Στη διάρκεια της νοσηλείας του ομολόγησε τα πάντα: πρόσωπα, γεγονότα, καταστάσεις. Αργότερα, και μετά την παράδοση Κουφοντίνα, εμφάνισε ένα άλλο, περισσότερο επαναστατικό και πολιτικό προφίλ. Κατήγγειλε τις αστυνομικές αρχές ότι χρησιμοποίησαν ψυχοφάρμακα για να του αποσπάσουν ομολογίες, ανακάλεσε μέρος των απολογιών του, ειδικά σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή και τη δράση άλλων μελών, ενώ αποποιήθηκε τις ευεργετικές διατάξεις που, όπως λέει, του «προσφέρθηκαν αφειδώς». Ο Σ. Ξηρός δεν πρόκειται να αναγνωρίσει τη νομιμότητα της διαδικασίας και θα επικαλεσθεί τον πολιτικό χαρακτήρα των εγκλημάτων για τα οποία κατηγορείται. Ως εκ τούτου η συμμετοχή του στη δίκη αναμένεται ότι δεν θα είναι ουσιαστική προκειμένου να μην παράσχει με τη στάση του νομιμοποίηση στο δικαστήριο, το οποίο θεωρεί αναρμόδιο και τα μέλη του διορισμένα. Πιστεύει, δε, ότι η ποινική του μεταχείριση έχει ήδη μεθοδευθεί.
Γιώργος Αγιοστρατίτης
Είναι αυτό που δείχνει: ψύχραιμος, ήπιος, δεν χάνει ποτέ τον έλεγχό του, σέβεται τη Δικαιοσύνη, χωρίς αυτό να του στερεί τον δυναμισμό στις αίθουσες των δικαστηρίων. Κινείται στον χώρο της Αριστεράς, ήταν επί 20 έτη νομικός σύμβουλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας και στην εφημερίδα «Ριζοσπάστης». Απεχώρησε το 1980, οπότε και πέρασε στη μαχόμενη δικηγορία. Εχοντας αναλάβει την υπεράσπιση των τριών αδελφών Ξηρού, των οποίων η θέση είναι ιδιαιτέρως επιβαρημένη, θα επιδιώξει κατά τη διάρκεια της δίκης να υπερισχύσει η νομιμότητα έναντι της σκοπιμότητας, να τηρηθούν οι δικονομικοί κανόνες και να δοθεί πολιτική διάσταση σε αυτήν. Θα επιμείνει κυρίως στην ανάπτυξη των πολιτικών κινήτρων των δραστών και στην ανάλυση του κοινωνικού και πολιτικού φαινομένου της τρομοκρατίας στην Ελλάδα. Ανεξάρτητα από τον βαθμό συμμετοχής του Σάββα Ξηρού στη δίκη, ο οποίος φέρεται αποφασισμένος να παρεμβαίνει μόνο όταν θίγεται η οργάνωση, ο κ. Αγιοστρατίτης θα συμμετάσχει κανονικά σε όλα τα στάδια της διαδικασίας.
* …και οι ανακαλούντες
Χριστόδουλος Ξηρός
Συνεργάστηκε με τις διωκτικές αρχές χωρίς να προβάλει ιδιαίτερες αντιστάσεις. Αποδέχθηκε τη συμμετοχή του στην οργάνωση, περιέγραψε ενέργειες στις οποίες μετείχε και κατονόμασε και άλλα μέλη της 17Ν. Στη φυλακή ανακάλεσε και κατήγγειλε ότι εκβιάστηκε από αξιωματικούς της Αντιτρομοκρατικής «οι οποίοι είχαν στα χέρια τους τον Σάββα». Εχει εγκαλέσει τις διωκτικές αρχές για τις μεθόδους τους και τις σωφρονιστικές για τις συνθήκες κράτησης και πιστεύει ότι, αν το δικαστήριο υιοθετήσει παρόμοια λογική, «θα οδηγηθούμε στην κατάρρευση της Δικαιοσύνης, του νομικού μας πολιτισμού και τέλος της ίδιας της δημοκρατίας». Στο δικαστήριο θα αρνηθεί κάθε ανάμειξη στην υπόθεση, θα στηρίξει την υπεράσπισή του στο γεγονός ότι κανένας από τους αυτόπτες μάρτυρες δεν τον περιγράφει και θα επικαλεσθεί το επιχείρημα ότι το πιο συντριπτικό στοιχείο για εκείνον είναι η συγγένειά του με τον Σάββα. Ανθρωποι του στενού περιβάλλοντός του μιλούν για άνθρωπο ευφυή, με ανεπτυγμένη αίσθηση του χιούμορ.
Βασίλης Ξηρός
Δηλώνει ότι είναι ένας αθώος και ήσυχος άνθρωπος που η τρομοκρατία του κράτους, την οποία αποκηρύσσει, τον παρουσίασε ως τρομοκράτη και τον έβαλε φυλακή. Αναφερόμενος στην προανακριτική του απολογία και στα όσα είπε για τον εαυτό του, αλλά και για πρόσωπα που φέρονται ως μέλη της οργάνωσης, θα ισχυρισθεί ότι πρόκειται για προκατασκευασμένη ομολογία. Επίσης θα χρεώσει την εμπλοκή του στη λογική των διωκτικών αρχών, που αποδίδουν, όπως λέει, «συλλογική οικογενειακή ευθύνη, όπως έκαναν οι Γερμανοί στην Κατοχή».
Διονύσης Γεωργιάδης
Μαζί με τον Βασίλη Ξηρό θεωρούνται τα νεότερα μέλη της οργάνωσης λόγω της ηλικίας τους αλλά και του χρόνου προσχώρησής τους στους κόλπους της. Ο νεαρός από τη Θεσσαλονίκη ακολουθώντας την τακτική των αδελφών Ξηρού ανακάλεσε την αρχική του προανακριτική απολογία με την οποία αποδεχόταν τη περιφερειακή συμμετοχή στη 17Ν παρά τις διαφωνίες του δικηγόρου του κ. Α. Καραμανώλη, ο οποίος αποχώρησε από την υπόθεση. Την υπεράσπισή του έχει αναλάβει ο κ. Β. Παπαστεργίου.
Παύλος Σερίφης
Ανακάλεσε την απολογία του με την οποία κατονόμασε και τον εξάδελφό του Γιάννη Σερίφη ως συνιδρυτή της 17Ν. Ευελπιστεί να αποφυλακισθεί σύντομα εξαιτίας της κακής κατάστασης της υγείας του και των πόνων που του προκαλεί. Στην ίδια κατάσταση ήταν και όταν εν τω μέσω της νυκτός οδηγήθηκε στην ανάκριση, όπου, όπως υποστηρίζει, «γράφτηκαν» ομολογίες που ο ίδιος ποτέ δεν παρεχώρησε. Δικηγόρος του είναι ο κ. Ι. Σταμούλης.
Κώστας Καρατσώλης
Αλλος ένας κατηγορούμενος ο οποίος έχει πάρει αποστάσεις από την προανακριτική του απολογία δηλώνοντας εκ των υστέρων αθώος. Αισιόδοξος για την έκβαση της δίκης, πιστεύει ότι οι κατηγορίες που τον βαρύνουν δεν θα σταθούν στο δικαστήριο διότι στηρίζονται αποκλειστικά στο κείμενο που του έδωσαν να υπογράψει κατά την αστυνομική προανάκριση. Την υπεράσπισή του έχει αναλάβει ο κ. Ι. Σταμούλης.
* Οι μετανοούντες
Πάτροκλος Τσελέντης
Ομολόγησε τη συμμετοχή του και εν συνεχεία διάλεξε τον δρόμο της σιωπής και της αποστασιοποίησης από τα υπόλοιπα μέλη της οργάνωσης. Μάλιστα είναι ο μοναδικός που μέσω του δικηγόρου έχει αντιταχθεί στην τηλεοπτική κάλυψη της δίκης. Επιμένει στη γραμμή της μεταμέλειας που χάραξε προανακριτικά και πιστεύει ότι θα διεξαχθεί μια «δίκαιη δίκη». Την υπεράσπισή του έχουν αναλάβει οι κκ. Α. Οικονομίδης και Θ. Παπαγιάννης.
Θωμάς Σερίφης
Ανθρωπος χαμηλών τόνων, ακολούθησε εξαρχής ήπια υπερασπιστική γραμμή χωρίς εξάρσεις και διακηρύξεις. Οι πληροφορίες λένε ότι παραμένει πιστός στην αριστερή ιδεολογία του, ενώ έχει κάνει βαθύτατη αυτοκριτική για την περίοδο της περιφερειακής, όπως τη χαρακτήρισε ο ίδιος, συμμετοχής του στη 17Ν. Η στάση του στο δικαστήριο θα είναι όμοια με αυτήν που τήρησε προανακριτικά, όταν είχε εκφράσει τη λύπη του και την ειλικρινή μεταμέλειά του σε ό,τι αφορά τη δική του συμμετοχή στην οργάνωση. Δικηγόροι του είναι οι κκ. Γ. Ζούλας και Σ. Ράπτης.
Σωτήρης Κονδύλης
Εξαρχής αποδέχθηκε τη συμμετοχή του στην επί 27 έτη οργάνωση-φάντασμα. Θεωρείται επιχειρησιακό στέλεχος της οργάνωσης. Απολογούμενος έδωσε χρήσιμες πληροφορίες για τον καταζητούμενο τότε Δημήτρη Κουφοντίνα αλλά και για τον Αλέξανδρο Γιωτόπουλο, τον οποίο κατονόμασε ως αρχηγό της 17Ν. Την υπεράσπισή του έχει αναλάβει ο κ. Μ. Δαλιάνης.
Κωνσταντίνος Τέλιος
Πριν από τον Κουφοντίνα ήταν ο πρώτος που παραδόθηκε αυτοβούλως στις διωκτικές αρχές. Ομολόγησε με λεπτομέρειες τη συμμετοχή του στην οργάνωση, μίλησε για πρόσωπα, ορισμένα εκ των οποίων δεν είναι γνωστά στις διωκτικές αρχές. Δήλωσε ειλικρινή μεταμέλεια, κατέθεσε ότι θα αποχωρούσε από την οργάνωση αν δεν δεχόταν απειλές για τη ζωή του. Σήμερα, παρά τα προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζει δηλώνει έτοιμος να δώσει τη μάχη του στο δικαστήριο χωρίς να αναιρεί τίποτε από την αρχική του απολογία. Δικηγόρος του είναι ο κ. Ν. Πρωτέκδικος.
* Ο ήσυχος
Βασίλης Τζωρτζάτος
Βασανιστήρια και χορήγηση ψυχοτρόπων ουσιών κατά την προανάκριση καταγγέλλει ένας ακόμη κατηγορούμενος για συμμετοχή στη 17Ν, ο οποίος όμως αποδέχεται τον περιφερειακό του ρόλο στην οργάνωση ως το 1992. Από τη στιγμή που αναίρεσε την αρχική του ομολογία βρίσκεται, όπως τουλάχιστον ο ίδιος λέει, σε άριστη ψυχολογική κατάσταση και είναι ήσυχος με τη συνείδησή του. Σε ό,τι αφορά την ποινική εξέλιξη της υπόθεσης, θεωρεί προειλημμένη τη δικαστική ετυμηγορία. Δικηγόρος υπεράσπισης του Βασίλη Τζωρτζάτου είναι ο κ. Κ. Παπαδάκης.
* Οι συνήγοροι πολιτικής αγωγής
Αλέξανδρος Λυκουρέζος
Κινείται με την ίδια άνεση στα μεγάλα σαλόνια, όπου δίνει τακτικά το παρών σε κοσμικές εκδηλώσεις, και στις αίθουσες των δικαστηρίων. Στη δικηγορία συνέχισε την οικογενειακή παράδοση αναλαμβάνοντας το γραφείο του πατέρα του. Νεαρός δικηγόρος ακόμη κατέθεσε την πρώτη μήνυση κατά των συνταγματαρχών, μετά την πτώση της χούντας, και έκτοτε συνέδεσε το όνομά του με μεγάλες ποινικές υποθέσεις. Στην υπόθεση της 17Ν ήταν ο πρώτος που κατέθεσε παράσταση πολιτικής αγωγής ως συνήγορος της χήρας Αθανασιάδη. Ακόμη εκπροσωπεί τον κ. Βαρδή Βαρδινογιάννη. Δίνει μεγάλη σημασία στις δημόσιες σχέσεις, διακρίνεται για την επικοινωνιακή του ευχέρεια, πάντοτε διαβασμένος στα δικαστικά ακροατήρια όπου το σήμα κατατεθέν είναι το ύφος και το αντισυμβατικό στυλ αμφίεσης: Ο κ. Λυκουρέζος θυμίζει στο δικαστήριο μαέστρο την ώρα που διευθύνει την ορχήστρα του παρά καταξιωμένο ποινικολόγο. Ως προς την αμφίεση πάντως, έχει γίνει πιο «βαρύς» από τη στιγμή που εξελέγη βουλευτής με το κόμμα της ΝΔ.
Αλέξανδρος Κατσαντώνης
Από τους πιο γνωστούς και καταξιωμένους ποινικολόγους, διετέλεσε καθηγητής του Ποινικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών, τίτλος που τον ακολουθεί ακόμη ως ένδειξη σεβασμού του νομικού κόσμου για την επιστημονική του κατάρτιση. Αρθρογραφεί επί έτη σε εφημερίδες, θεωρείται «δημοσιογραφικός». Οταν αγορεύει, οι αίθουσες των δικαστηρίων θυμίζουν πανεπιστημιακά αμφιθέατρα, καθώς σπεύδουν να τον ακούσουν πολλοί νεότεροι δικηγόροι. Παθιάζεται με κάθε υπόθεση που αναλαμβάνει, σαν να είναι γι’ αυτόν μοναδική, και ταυτίζεται με τον άνθρωπο που υπερασπίζεται από τα έδρανα είτε της υπεράσπισης είτε της πολιτικής αγωγής. Αν και, όπως λέει, προτιμά τα πρώτα. Εκτιμά ότι η δίκη θα κριθεί από τις απολογίες των κατηγορουμένων, καθώς η συμμετοχή τους στην τρομοκρατική οργάνωση «κουτσοαποδεικνύεται, αφού ο ένας κάρφωσε τον άλλον». Ο κ. Κατσαντώνης παρίσταται ως πολιτικώς ενάγων υπέρ του κ. Ιωάννη Παλαιοκρασσά.
Γιώργος Μαύρος
Θα παρασταθεί μαζί με τον κ. Κατσαντώνη εκπροσωπώντας τον κ. Ιωάννη Παλαιοκρασσά. Διακρίνεται για τη σοβαρή νομική του κατάρτιση και διαρκώς κερδίζει τις εντυπώσεις στα δικαστικά ακροατήρια. Είναι νομικός σύμβουλος στον χώρο του Τύπου. Γνωστός από μεγάλες υποθέσεις όπως το αποκαλούμενο σκάνδαλο της εκκλησιαστικής περιουσίας, η υπερκοστολόγηση των πανεπιστημιακών συγγραμμάτων που πρόσφατα έληξε αισίως για τους κατηγορουμένους πελάτες του, αλλά και ως νομικός εκπρόσωπος της οικογένειας Μητσοτάκη σε αστικές υποθέσεις. Η εξ Αιγύπτου καταγωγή του αντανακλάται στον χαρακτήρα του, ο οποίος αποπνέει μέτρο, ευγένεια και καλλιέργεια.
Παναγιώτης Βασιλακόπουλος
Θεωρείται άριστος νομικός – μάλιστα ο κ. Κατσαντώνης τον έχει χαρακτηρίσει τον καλύτερο μαθητή του. Στο παρελθόν ήταν επιστημονικός συνεργάτης στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αν και το συγγραφικό του έργο αναφέρεται κυρίως στο οικονομικό έγκλημα, είναι μέλος του ΔΣ της Ενωσης Ελλήνων Ποινικολόγων και έχει αναλάβει μεγάλες υποθέσεις. Εχει επιβλητική παρουσία, είναι πάντοτε ακριβής στις διατυπώσεις του αλλά αυτό που τον χαρακτηρίζει στα δικαστικά ακροατήρια είναι η αυστηρότητα και η οξύνοια του λόγου του. Αγαπημένο του χόμπι είναι να πιλοτάρει αεροπλάνα – ίσως αυτό τον βοηθά να βλέπει τα πράγματα συνολικά και από απόσταση. Ο κ. Βασιλακόπουλος δεν γοητεύεται από την κοσμική ζωή, οι φίλοι του είναι λίγοι, καλοί και δοκιμασμένοι. Στη δίκη θα εκπροσωπήσει την οικογένεια Μπακογιάννη.
Γιάννης Γιαννίδης
Αναπληρωτής καθηγητής του Ποινικού Δικαίου, παντρεμένος με την κόρη του πρώην πρωθυπουργού Τζαννή Τζαννετάκη. Κατά κύριο λόγο χειρίζεται υποθέσεις με οικονομικό αντικείμενο ενώ στις ποινικές υποθέσεις επιλέγει αυστηρά ποιους θα εκπροσωπήσει. Ως πανεπιστημιακός δάσκαλος θεωρείται ιδιαίτερα αυστηρός ενώ έχει να επιδείξει και πλούσιο επιστημονικό έργο. Εκπροσωπεί τις οικογένειες Μπουλούκπμαση, Τσετίν, Σιπαχιόγλου, Βρανόπουλου, Μομφεράτου, Ρουσέτη.
Ηλίας Αναγνωστόπουλος
Η φήμη του στον χώρο του ποινικού δικαίου είναι τέτοια που έκανε να τον εμπιστευθούν οι Αμερικανοί που μπήκαν στο στόχαστρο της «17 Νοέμβρη» και η χήρα Σόντερς. Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ενωσης Ελλήνων Ποινικολόγων από συστάσεώς της. Επίκουρος καθηγητής Ποινικού Δικαίου, έχει μάλιστα τη φήμη του αυστηρού εκπαιδευτικού. Η δημόσια εικόνα του χαρακτηρίζεται από την ευγενική και ήπιων τόνων συμπεριφορά του, το λεπτό του χιούμορ και το καλό του γούστο στο ντύσιμο. Εκπροσωπεί και την οικογένεια Βελούτσου.
Ελίζα Βόζεμπεργκ
Διακρίνεται για τη δυναμική παρουσία της στον χώρο των ποινικών δικαστηρίων. Εγινε γνωστή από μεγάλες ποινικές υποθέσεις αλλά και από τη συνδικαλιστική της δράση στα τηλεοπτικά παράθυρα, εμφανίστηκε όμως κυρίως ως εκπρόσωπος του ΚΕΠ, του κόμματος που είχε ιδρύσει ο κ. Δ. Αβραμόπουλος. Εκπροσωπεί την οικογένεια Περατικού μαζί με τον κ. Γ. Πέτσο.
Σάκης Κεχαγιόγλου
Με ιδιαίτερα καλές σπουδές στην Αμερική ξεκίνησε τη δικηγορική του καριέρα κάνοντας άσκηση στο γραφείο του Αλέξανδρου Λυκουρέζου, όπου και παρέμεινε για αρκετά χρόνια. Εγινε γνωστός ως υπερασπιστής του Γιώργου Κοσκωτά. Εδώ και καιρό έχει αποκτήσει το δικό του δικηγορικό γραφείο και συνεχίζει τη σταδιοδρομία του το ίδιο φιλόδοξα όσο την άρχισε. Εκπροσωπεί τον κ. Γ. Πέτσο. Ως πολιτική αγωγή θα παραστούν στο δικαστήριο και οι Στ. Γεωργίου και Απ. Ανδρεουλάκος, για την οικογένεια Μάτη, Ελ. Παπαδημητρίου (ο οποίος, όπως και ο κ.. Πέτσος, θα έχει τη διπλή ιδιότητα του θύματος και του δικηγόρου), για τον εαυτό του και για τους κκ. Σ. Κότσια και Ι. Παπαφώτη, Π. Μαντούβαλος, για τους 19 που τραυματίστηκαν κατά την επίθεση με ρουκέτα σε κλούβα των ΜΑΤ.
