Ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια με στόχο να ανιχνεύσει τις πολιτιστικές σχέσεις που δημιούργησαν με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία οι λαοί που αναπτύχθηκαν στο πέρασμα του χρόνου στις όμορες γεωγραφικά περιοχές. Ο λόγος για τον κύκλο «Σταυροδρόμια» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών που ολοκληρώνεται εφέτος επιφυλάσσοντάς μας για την τελευταία αυτή χρονιά μια σειρά ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις οι οποίες αρχίζουν από αύριο και θα διαρκέσουν ως τις 23 Απριλίου. Στο κέντρο της εφετινής διοργάνωσης βρίσκεται η παρουσίαση πολιτισμών που γεννήθηκαν και άνθησαν στις νοτιοανατολικές ακτές της Μεσογείου.
Η πρώτη εκδήλωση θα γίνει αύριο το βράδυ και έχει τίτλο «Αντηχήσεις από τη Βυζαντινή Ανατολή». Πρόκειται για μια βραδιά αφιερωμένη στα κείμενα δημώδη και λόγια της βυζαντινής λογοτεχνίας και οργανώνεται σε συνεργασία με το Byzantine Festival in London, φορέα που ιδρύθηκε και διευθύνεται από τον βρετανό μαέστρο Guy Protheroe και τον έλληνα καθηγητή Αθανάσιο Αγγέλου έχοντας πρωταρχικό στόχο την ανάδειξη της βυζαντινής πολιτιστικής κληρονομιάς ως διαχρονικής πηγής έμπνευσης και ταυτόχρονα σημείο αναφοράς για σύγχρονους δημιουργούς. Αύριο το βράδυ λοιπόν στην Αίθουσα Δημήτρη Μητρόπουλου του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών ο βυζαντινολόγος Αθανάσιος Αγγέλου επιλέγει ενώ οι ηθοποιοί Λυδία Κονιόρδου και Δημήτρης Καταλειφός διαβάζουν επικά, ψυχογραφικά, προσφωνητικά κείμενα, θρήνους για τις δύο αλώσεις της Κωνσταντινούπολης, καθώς και αποσπάσματα από βυζαντινές επιστολές. Η ανάγνωση θα συνοδευθεί από «συγγενείς» μουσικούς ήχους, οι οποίοι επελέγησαν με στόχο να συμβάλουν στον τονισμό των εικόνων που προβάλλουν μέσα από τα κείμενα. Τη μουσική επένδυση επιμελήθηκε ο Κυριάκος Καλαϊντζίδης, ο οποίος παράλληλα θα παίξει ούτι μαζί με τον Βασίλη Τζωρτζίνη. Περιλαμβάνει θέματα από τη βυζαντινή και τη μεταβυζαντινή κοσμική μουσική παράδοση αλλά και δικούς τους αυτοσχεδιασμούς ενώ παράλληλα θα υπάρχει προβολή εικόνων σε διαρκή σχέση αντήχησης με τη μουσική και τον λόγο. Το συγκρότημα «Εν Χορδαίς» θα πάρει μεθαύριο Τρίτη τη σκυτάλη των εκδηλώσεων του κύκλου «Σταυροδρόμια». Στην Αίθουσα Φίλων της Μουσικής θα παρουσιάσει με τη συμμετοχή προσκεκλημένων δεξιοτεχνών από την Τουρκία και την Περσία ένα πρόγραμμα που καλύπτει την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και την κοινή μουσική της κληρονομιά. Η βραδιά περιλαμβάνει ακριτικά τραγούδια αλλά και έργα σπουδαίων τούρκων και περσών μουσικών που σώθηκαν είτε από την προφορική παράδοση είτε από τα πρώτα βιβλία βυζαντινής μουσικής. «Εδώ δεσπόζει η μορφή του κορυφαίου συνθέτη της Κωνσταντινούπολης Ζαχαρία του Χανεντέ (1680-1740), μιας περίπτωσης αξιοπρόσεκτης, αφού ανδρώθηκε στο μουσικό περιβάλλον της εκκλησιαστικής μουσικής παράδοσης κι όμως το έργο του δείχνει να αγκαλιάζει και τις δύο παραδόσεις…» όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν οι διοργανωτές.
«Ανατολικά αντίφωνα» είναι ο τίτλος της εκδήλωσης που διοργανώνεται το προσεχές Σάββατο στην Αίθουσα Φίλων της Μουσικής και εντάσσεται στο πλαίσιο του ίδιου κύκλου. Περιεχόμενο της συναυλίας αποτελούν ψαλμοί και τροπάρια της Μεγάλης Εβδομάδας από τη βυζαντινή και την αραβική ελληνική μουσική έτσι όπως ερμηνεύονται από τη Χορωδία της Θεολογικής Σχολής «Αγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός» της Μονής Μπαλαμπάντ του Λιβάνου υπό τον διάκονο Ιγνάτιο αλλά και από τους «Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης» υπό τον χοράρχη Γρηγόριο Στάθη. Με θέμα «Ανατολικά αντίφωνα, βυζαντινή και αραβική ελληνική μουσική» εξάλλου, ο καθηγητής Βυζαντινής Μουσικολογίας και Ψαλτικής Τέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνών Γρηγόριος Στάθης θα δώσει διάλεξη την προηγούμενη της συναυλίας ημέρα, την Παρασκευή στις 6 το απόγευμα, στην Αίθουσα Συνεδριακού 1 του Μεγάρου Μουσικής.
«Ο βυζαντινός ήχος στη σύχρονη μουσική» είναι το θέμα της συναυλίας της Αγγλικής Χορωδίας Δωματίου (English Chamber Choir) με την οποία θα κλείσουν οι εκδηλώσεις αυτού του κύκλου την προσεχή Κυριακή 23 Απριλίου. Η συναυλία συνδυάζει τη σύγχρονη με τη βυζαντινή και τη μεσαιωνική μουσική μέσα από έργα συνθετών που εμπνέονται από την ορθόδοξη και την καθολική λειτουργία. Εχοντας ήδη συμπληρώσει 25 χρόνια στο προσκήνιο της βρετανικής χορωδιακής παράδοσης, η Αγγλική Χορωδία Δωματίου έχει βάση της το Λονδίνο, όπου σήμερα θεωρείται ένα από τα γνωστότερα σύνολα στον χώρο της. Το κύριο αντικείμενο του ρεπερτορίου της είναι η μουσική των τελευταίων πέντε αιώνων με ή χωρίς όργανα, τα περισσότερα από τα οποία εκτελούνται από τη δική της ορχήστρα, την ονομαζόμενη The English Players. Το 1998, χρονιά κατά τη διάρκεια της οποίας η χορωδία γιόρτασε τα 25α γενέθλιά της, συμμετείχε στις εκδηλώσεις του The Byzantine Festival in London δίνοντας δύο παραστάσεις του έργου με τίτλο «Byzantine Legacy» (Βυζαντινή Κληρονομιά) στον ελληνικό καθεδρικό ναό της Αγίας Σοφίας ενώ επίσης έλαβε μέρος στην πρώτη εκτέλεση του έργου του Τζον Τάβενερ με τίτλο «The Last Discourse» στον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου μαζί με τη χορωδία του ναού. Το ίδιο έργο θα παρουσιασθεί και στη συναυλία του Μεγάρου Μουσικής, παράλληλα με συνθέσεις των Χρήστου Χατζή και Μιχάλη Αδάμη. Η συναυλία θα δοθεί σε μουσική διεύθυνση του βρετανού μαέστρου Guy Protheroe.
