Το απεμπλουτισμένο ουράνιο διχάζει ακόμη για τις επιπτώσεις του στη δημόσια υγεία και στο περιβάλλον. Το σίγουρο είναι ότι «τίποτε δεν είναι όπως χθες»… Μόλις πριν από λίγες ημέρες, στις 26 Απριλίου, διανεμήθηκε αναφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Υγεία (WHO) που αναφέρεται στους κινδύνους από το απεμπλουτισμένο ουράνιο, όπου αυτό σημειώνεται ότι δεν προκαλεί λευχαιμία αλλά μπορεί να έχει τοξική δράση στον οργανισμό με επιπτώσεις στα νεφρά και στον πνεύμονα. Επίσης, πρόσφατα η Γαλλική Ενωση των θυμάτων του πολέμου στον Περσικό Κόλπο ανακοίνωσε ότι ένας ακόμη γάλλος στρατιώτης που συμμετείχε στις πολεμικές επιχειρήσεις στο Ιράκ πέθανε από το Σύνδρομο του Κόλπου, όπως εκτιμά η Ενωση. Βεβαίως ο WHO θεωρεί ότι οι επιπτώσεις στην υγεία από το ουράνιο «είναι μικρές», όπως είπε ο εκπρόσωπος για θέματα υγείας και περιβάλλοντος του ΟΗΕ Μ. Repacholi, προσθέτοντας όμως ότι πρέπει να γίνουν έρευνες για να υπάρξουν περισσότερα στοιχεία ως προς τις συνέπειες στην υγεία. Ειδικά, εξέφρασε φόβους για το πρόβλημα που μπορεί να δημιουργηθεί αν το απεμπλουτισμένο ουράνιο περάσει στην τροφική αλυσίδα μέσω του υδροφόρου ορίζοντα στις περιοχές της Γιουγκοσλαβίας που έπεσαν οι βόμβες του ΝΑΤΟ.
Και κάτι ακόμη: Τον Μάρτιο ο κ. Ντέιβιντ Κάιντ, εκπρόσωπος της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, δήλωσε ότι το ουράνιο που περιείχαν βλήματα των νατοϊκών δυνάμεων δεν προερχόταν από μονάδες εμπλουτισμού του ουρανίου αλλά από μονάδες επεξεργασίας πυρηνικών αποβλήτων! Αυτό σημαίνει ότι το ουράνιο περιέχει και άλλα ραδιενεργά στοιχεία (πλουτώνιο 239, 249, ουράνιο 236, πρωτακτίνιο, τεχνήτιο κ.ά.) «που επιβαρύνουν τη δόση ραδιενέργειας και αυξάνουν την επικινδυνότητα για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον» τονίζει ο κ. Αθ. Γεράνιος, αναπληρωτής καθηγητής Πυρηνικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας.
Ο κ. Γεράνιος ξεκαθαρίζει ότι είναι μύθος οι «μικρές δόσεις ραδιενέργειας» και ότι η παραμικρή επιβάρυνση είναι απαγορευτική. Η φυσική ραδιενέργεια που παίρνει κανείς ετησίως είναι 0,1-0,15 rem. Το ανώτατο επιτρεπτό σημερινό όριο των 0,2 rem με τη δόση που παίρνουμε ετησίως από τη φυσική ραδιενέργεια επιτρέπει μόνο μία ακτινογραφία θώρακος κάθε χρόνο! Επομένως δεν υπάρχει περιθώριο για επιπλέον δόση ραδιενέργειας και μάλιστα όταν δεν είναι επιλογή του κάθε ατόμου αλλά επιβάλλεται από τρίτους ή γίνεται εν αγνοία του, όπως με τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία.
«Πάντα υποτιμώνται οι κίνδυνοι. Αν όσα λέγαμε ή λέμε είναι υπερβολές, θα υπήρχε έστω σε μια χρονική περίοδο κατά το πέρασμα των δεκαετιών αύξηση του επιτρεπόμενου ορίου. Δεν έχει γίνει ποτέ αυτό» τονίζει ο κ. Γεράνιος.
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, το 1930 για τους πυρηνικούς εργάτες το επιτρεπόμενο ετήσιο όριο ακτινοβολίας ήταν 156 rem (δόση η οποία εξαρτάται και από το είδος της ακτινοβολίας και είναι δεκαπλάσια αν πρόκειται για σωματίδια Α από ό,τι για ακτινοβολία γάμμα ή Χ). Ηταν τεράστια δόση αν σκεφθεί κανείς ότι σήμερα τα 600 rem είναι η θανατηφόρος, αλλά είχαν θέσει υψηλό όριο διότι δεν έβλεπαν άμεσες επιπτώσεις.
Το 1935 όμως αυτό το όριο πηγαίνει στα 72 rem, στο μισό δηλαδή, γιατί εντόπισαν ότι αν περιμένει κανείς ένα χρονικό διάστημα οι επιπτώσεις εμφανίζονται. Τη δεκαετία του ’40 το όριο πέφτει στα 30 rem, τη δεκαετία του ’50 στα 15 rem, την περίοδο μεταξύ 1960 και 1990 στα 5 rem και τώρα πια μιλάμε για 2 rem! Σήμερα οι τιμές αυτές για τον γενικό πληθυσμό (και όχι για τους πυρηνικούς εργάτες) είναι το 1/10, δηλαδή 0,2 rem (στα πυρηνικά εργοστάσια δεν θέτουν χαμηλότερο όριο για τους πυρηνικούς εργάτες γιατί το κόστος που θα έπρεπε να καταβάλουν για να το φθάσουν θα επέφερε αύξηση της πυρηνικής κιλοβατώρας κατά 10-100 φορές!).
Ενα ακόμη παράδειγμα δείχνει την υποκρισία και την παραπλάνηση που… διαχέεται σε σχέση με τη ραδιενέργεια: το αμερικανικό Πεντάγωνο θεωρεί τα όπλα ή τα άρματα που χρησιμοποιούν απεμπλουτισμένο ουράνιο συμβατικά όπλα. Οταν όμως το Πεντάγωνο αναφέρεται στη ραδιενέργεια που δέχεται το πλήρωμα ενός «Αμπραμς» (άρμα το οποίο έχει στη θωράκισή του απεμπλουτισμένο ουράνιο) υποστηρίζει ότι η δόση αυτή είναι μικρή σε σχέση με το όριο των 5 rem. Ναι, αλλά τα 5 rem είναι το όριο για τους πυρηνικούς εργάτες και όχι για τον γενικό πληθυσμό!
Οπως διευκρινίζει ο κ. Γεράνιος, αν κάποιος σήμερα πάρει μια χαμηλή δόση ραδιενέργειας λίγων rem, τότε θα περάσει μια «λανθάνουσα» περίοδος περίπου 10 ετών για πιθανή εμφάνιση συμπτωμάτων νόσου που σχετίζεται με τη ραδιενέργεια. Μετά υπάρχει το λεγόμενο «οροπέδιο», που μπορεί να διαρκέσει και 30 χρόνια, περίοδος κατά την οποία υπάρχει κάποια πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου. Μετά από αυτό μηδενίζεται η πιθανότητα καρκίνου. Παίζουν ρόλο η ηλικία, το είδος της ακτινοβολίας και η δόση στην αρχή της περιόδου. Οι μικρές ηλικίες είναι αυτές που πρέπει να προσεχθούν. Ενα έμβρυο δεν έχει λανθάνουσα περίοδο (κατευθείαν ξεκινά το «οροπέδιο)», όπως και τα παιδιά 1-2 ετών!
Στο Ιράκ έπεσαν 350 τόνοι απεμπλουτισμένου ουρανίου εν είδει βομβών, 11 τόνοι στο Κοσσυφοπέδιο και 3 τόνοι στη Βοσνία. Το «σύνδρομο του Κόλπου» στους στρατιώτες δεν συνδέεται με το ουράνιο, υποστηρίζει το αμερικανικό Πεντάγωνο και εκτιμά ότι σχετίζεται με τους πολλούς και πυκνούς (σε μικρό χρονικό διάστημα) εμβολιασμούς των στρατιωτών για την αντιμετώπιση ασθενειών της περιοχής. «Το ουράνιο όμως (εκτός από τις τοξικές ουσίες που προήλθαν από τις καταστροφές διυλιστηρίων και εργοστασίων της περιοχής) είναι ο κοινός παρονομαστής των συμπτωμάτων αμερικανών στρατιωτών και ιρακινών κατοίκων που έχουν εμφανίσει παρόμοια προβλήματα υγείας» σημειώνει ο κ. Γεράνιος.
