Είκοσι χρόνια πριν, το 1979, ο Θύμιος Καρακατσάνης ανέβασε το έργο του Δημήτρη Ψαθά «Φον Δημητράκης» στο θέατρο Αλάμπρα. Εφέτος ο γνωστός ηθοποιός το παρουσιάζει και πάλι στο γειτονικό θέατρο Βεάκη. Πόσο διαφορετική όμως μπορεί να είναι μια παράσταση του ίδιου έργου από τον ίδιο σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή; «Η ματιά μου στο έργο έχει αλλάξει εξαιτίας της απόστασης των γεγονότων. Εμείς μεγαλώσαμε με μια φόρτιση ανάλογα με την ιδεολογική τοποθέτηση της οικογενείας μας. Με την απόσταση όμως του χρόνου μπορείς και βλέπεις τα πράγματα καλύτερα. Αυτό που είναι αναλλοίωτο είναι ο καρεκλοκενταυρισμός. Οι άνθρωποι έχουν μια ατέρμονη και επικίνδυνη φιλοδοξία, την αγάπη για την εξουσία. Ο Φον Δημητράκης λέει φράσεις που είναι σαφέστατες. Οταν έλεγα αυτές τις φράσεις τότε, δεν έβλεπα το μέγεθός τους, το υπόβαθρό τους. Τώρα βλέπουμε το έργο με πιο καθαρή ματιά, μπορούμε να αποστάζουμε την πραγματικότητα. Και σ’ αυτό μας βολεύει η ίδια η εποχή μας. Εχουμε αντίκρισμα στο σήμερα» πιστεύει ο Θ. Καρακατσάνης.
Ο καρεκλοκενταυρισμός δεν είναι όμως φαινόμενο που αφορά μόνο την πολιτική και ίσως το μήνυμα του Δ. Ψαθά αλλά και του «Φον Δημητράκη» να είναι καθολικότερο. Σε ό,τι αφορά τον χώρο του θεάτρου, ο Θ. Καρακατσάνης πιστεύει ότι το «κυνήγι της εξουσίας» δεν απουσιάζει… «Υπάρχει καρεκλοκενταυρισμός και στο θέατρο. Και ίσως αυτός που σας ομιλεί να είναι ένας από τους καρεκλοκένταυρους. Αυτή είναι η κατάρα μας, γιατί προσπαθούμε να συναγωνιστούμε σε πράγματα που δεν έχουν σχέση με το θέατρο. Το να ψάχνεις απεγνωσμένα την προβολή σου γιατί μόνο έτσι υπάρχεις σημαίνει ότι είσαι στο παιχνίδι της αναζήτησης ενός πλαισίου. Πρέπει να είσαι φανερός, να σε ξέρει ο κόσμος. Αυτό θα μπορούσε να γίνεται από τα μέσα ενημέρωσης χωρίς να προσπαθούμε εμείς. Να όμως που, όπως λένε, όποιος φωνάζει πολύ γίνεται γνωστός. Και μέσα σ’ αυτή τη λογική της προβολής μπορεί λίγο λίγο να γινόμαστε κι εμείς άνθρωποι χωρίς ουσία. Υπάρχει όμως και ο άλλος κίνδυνος: να πεις ότι δεν μ’ ενδιαφέρει. Εκεί μπερδεύονται κάπως τα πράγματα διότι υπάρχει και το οικονομικό ζήτημα».
Ο φόβος και η μονομανία του Φον Δημητράκη δεν είναι απλώς τα πιο κωμικά στοιχεία του ρόλου αλλά και εκείνα που σηματοδοτούν ένα τραγικό άτομο. «Η επιβολή είναι κάτι που μπορεί να το καταφέρεις, αλλά μετά έρχεσαι αντιμέτωπος με τη συνείδησή σου και ειδικά όταν κινδυνεύεις ο ίδιος. Η ανάγκη και το πάθος για την εξουσία σε εμποδίζουν να δεις το εφήμερο της ζωής, της καθημερινότητας, και αυτό είναι τραγικό. Η μανία της κατάκτησης είναι ο απώτερος σκοπός του ήρωα» πιστεύει ο Θ. Καρακατσάνης.
Οσο όμως απεχθής κι αν είναι ο Φον Δημητράκης ως χαρακτήρας, ο πρωταγωνιστής της παράστασης εντοπίζει κάτι που κατά κάποιον τρόπο μπορεί να θεωρηθεί θετικό: «Ο Ψαθάς μέσω ενός διδακτικού τρόπου φανερώνει έναν άνθρωπο που κάνει λάθος. Δεν μπορείς να τον συγχωρήσεις, αλλά προσπαθείς να βρεις την αφορμή για να δικαιολογήσεις τη στάση του. Η αφορμή αυτή είναι ένα καλό παράδειγμα προς αποφυγήν. Αυτό άλλωστε είναι ο Φον Δημητράκης».
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Το έργο του Δημήτρη Ψαθά «Φον Δημητράκης» παρουσιάζεται στο θέατρο Βεάκη. Σκηνοθεσία Θύμιος Καρακατσάνης, σκηνικά-κοστούμια Γιώργος Ασημακόπουλος, φωτισμοί Λευτέρης Παυλόπουλος. Παίζουν: Θύμιος Καρακατσάνης, Χρήστος Μπίρος, Αντιγόνη Γλυκοφρίδη, Βασίλης Κολοβός, Λήδα Ματσάγγου, Αλεξάνδρα Καρακατσάνη, Γιάννης Πολιτάκης κ.ά.
