Ο χειμώνας είναι ακόμη… πολύ «θυμωμένος». Από χθες το βράδυ έχει αρχίσει να ανεβάζει και πάλι στο «κόκκινο» το στροφόμετρο του χιονιά (στην Κεντρική και στη Βόρεια Ελλάδα κυρίως) και να… «ανοίγει τους ουρανούς» πάνω από τις δυτικές και νότιες περιοχές. Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία προειδοποιεί με Εκτακτο Δελτίο ότι τα καιρικά φαινόμενα κατά τόπους θα είναι έντονα (πυκνές χιονοπτώσεις σε όλα τα ορεινά καθώς και σε πεδινές περιοχές της κεντρικής και βόρειας χώρας, ισχυρές βροχές και καταιγίδες για σήμερα κυρίως στο Αιγαίο, στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα και θυελλώδεις άνεμοι στα πελάγη). Οι «διαθέσεις» του καιρού δεν φαίνεται να αλλάζουν ως και την ερχόμενη Τρίτη. Αντίθετα μάλιστα, από σήμερα το βράδυ ο βοριάς θα σηκώσει κύματα και μποφόρ στα πελάγη και η εβδομάδα που ξεκινάει από αύριο θα βρει τον υδράργυρο σε… ελεύθερη πτώση. Οι μετεωρολόγοι είναι σε θέση πλέον να εκτιμούν αν και ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί ο μήνας ότι ο εφετινός Δεκέμβριος θα κερδίσει επάξια μια από τις πρώτες θέσεις στη λίστα με τους πιο «παγωμένους» μήνες στη χώρα μας. Αν και δεν έχουν ακόμη σημειωθεί ακραίες χαμηλές θερμοκρασίες, το χαρακτηριστικό του καιρού αυτόν τον Δεκέμβριο είναι η παρατεταμένη διάρκεια της κακοκαιρίας που κρατάει σχεδόν σταθερά τον υδράργυρο σε χαμηλότερα από ό,τι συνήθως για την εποχή επίπεδα. Οπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η κατάσταση αυτή δεν αποτελεί σύνηθες φαινόμενο για την περιοχή μας. Αρκεί να θυμηθούμε ότι έπειτα από ένα «χλιαρό», σχεδόν… καλοκαιρινό φθινόπωρο ξαφνικά, εκεί κάπου στο τέλος του Νοεμβρίου, η χώρα μας άρχισε να δέχεται συνεχείς «επιθέσεις» από διαδοχικά κύματα κακοκαιρίας και η ΕΜΥ να μας προειδοποιεί σχεδόν ανά πενθήμερο με έκτακτα δελτία για το ενδεχόμενο εκδήλωσης ακραίων καιρικών φαινομένων (ισχυρές καταιγίδες, έντονες χιονοπτώσεις και πολύ θυελλώδεις άνεμοι στα πελάγη).
«Αν και ο εφετινός Δεκέμβριος φαίνεται να είναι πράγματι ένας από τους πιο ψυχρούς που έχει ζήσει η Ελλάδα, ο Δεκέμβριος του 1988 ήταν ο ψυχρότερος όλων των εποχών για τη χώρα μας αλλά και ένας από τους πιο σκληρούς χειμώνες (1988-89) που έζησε η Ανατολική Ευρώπη. Τότε, όπως και τώρα, η διάταξη των βαρομετρικών συστημάτων στην περιοχή της Ευρώπης ήταν τέτοια που είχαμε «καλοκαιρία» σε ένα μεγάλο μέρος της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης και βαρυχειμωνιά στο μεγαλύτερο μέρος της Ανατολικής Ευρώπης κάτι ανάλογο συμβαίνει και τώρα» σημειώνει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Θ. Κολυδάς, μετεωρολόγος της ΕΜΥ, και συνεχίζει: «Ειδικότερα για εφέτος η κατάσταση που επικρατεί στην ατμόσφαιρα είναι τελείως αντίθετη από την περυσινή και να σημειώσουμε ότι το 2000 ζήσαμε έναν από τους πιο ήπιους χειμώνες με μικρά διαστήματα κακοκαιρίας και αρκετά υψηλές θερμοκρασίες καθώς υπήρχε ένα σχεδόν μόνιμο βαρομετρικό χαμηλό στη Ισλανδία το οποίο και μετέφερε θερμές αέριες μάζες πάνω από την Ελλάδα. Αντίθετα εφέτος έχουμε ένα μόνιμο βαρομετρικό υψηλό στη Βορειοδυτική Ευρώπη (που διατηρεί σχετικά καλές καιρικές συνθήκες εκεί), πάνω στο οποίο μετακινούνται οι ψυχρές αέριες μάζες από την Ανατολική Ευρώπη και κινούνται προς τη χώρα μας με αποτέλεσμα να έχουμε χαμηλές θερμοκρασίες».
Παράλληλα όμως, συμπληρώνει ο μετεωρολόγος, και στην ανώτερη ατμόσφαιρα υπάρχουν πολύ ψυχρές αέριες μάζες που δημιουργούν επιφανειακά βαρομετρικά χαμηλά συστήματα στην περιοχή της Κεντρικής Μεσογείου, τα οποία και στη συνέχεια μετακινούνται ανατολικά (από το Ιόνιο προς την περιοχή μας) και κατά διαστήματα να «βαραίνουν» τον καιρό στη χώρα μας εντείνουν τις χιονοπτώσεις και δημιουργούν καταιγίδες στα νότια θαλάσσια διαμερίσματα της Ελλάδας.
Τι συνέβη και… «γύρισε» έτσι ξαφνικά ο καιρός τις τελευταίες εβδομάδες; «Δεν συνέβη τίποτε που να θεωρείται ακραίο ή παράξενο φαινόμενο. Απλώς άλλαξε η κυκλοφορία της ατμόσφαιρας» επισημαίνει ο κ. Κολυδάς και επισημαίνει ότι η μεταβολή αυτή του καιρού δεν είναι ασυνήθιστη για την εποχή. Οπως εξηγεί ο μετεωρολόγος, η κατάσταση που επικρατεί αυτή την εποχή στην κυκλοφορία της ατμόσφαιρας μετεωρολογικά ονομάζεται «κυκλοφορία χαμηλού δείκτη», που σημαίνει απλά μετακίνηση των βαρομετρικών συστημάτων κατά μεσημβρινό στη συγκεκριμένη περίπτωση από Βορρά προς Νότο. Οταν λοιπόν τα συστήματα μετακινούνται κατ’ αυτόν τον τρόπο, τότε και στην Ελλάδα έχουμε πιο βαρύ χειμώνα καθώς μεταφέρονται στην περιοχή μας σχεδόν πολικές αέριες μάζες.
Το φαινόμενο δεν είναι τόσο σύνηθες, αλλά ακόμη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ούτε και σπάνιο στατιστικά δηλαδή και όχι μετεωρολογικά, συμβαίνει στη χώρα μας μία φορά στα πέντε χρόνια. Συνήθως μάλιστα αυτού του είδους η κυκλοφορία στην ατμόσφαιρα (στατιστικά και πάλι, και όχι απόλυτα μετεωρολογικά) σχετίζεται με την έντονη ηλιακή δραστηριότητα χωρίς βέβαια αυτό να αποτελεί και κανόνα. «Μια ανάλογη τέτοια κατάσταση ζήσαμε και το 1988 συνεχίζει ο κ. Κολυδάς. Τότε μπορεί να μην είχαμε τόσο μεγάλη διάρκεια κρύων ημερών, ωστόσο στα τέλη του δεύτερου δεκαημέρου του Δεκεμβρίου σημειώθηκαν οι χαμηλότερες θερμοκρασίες όλων των εποχών στον ελληνικό χώρο (σχεδόν πολικές, αν σκεφθείτε ότι είχαμε 17 στη Φλώρινα και 18,6 στην Καστοριά) καθώς λόγω των ισχυρών βοριάδων που επικρατούσαν μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα ψυχρές αέριες μάζες κατευθείαν από τη Ρωσία. Εφέτος όμως οι πολικές αυτές αέριες μάζες έφθασαν ως και τη Ρουμανία (όπου και τις τελευταίες ημέρες αρκετοί άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους λόγω ψύχους), καθώς όμως εξασθένησαν οι ισχυροί βοριάδες που είχαμε την περασμένη εβδομάδα, έτσι δεν μεταφέρθηκαν στην περιοχή μας».
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ Οι μεγαλύτερες «βουτιές» του υδραργύρου
Ο πιο κρύος Δεκέμβριος όλων των εποχών για τη χώρα μας ήταν εκείνος του 1988. Οι χαμηλότερες θερμοκρασίες που σημειώθηκαν εκείνη τη χρονιά ήταν: στις 19 του μηνός -18,6 β. στην Καστοριά, στις 20 Δεκεμβρίου -18,4 β. στα Τρίκαλα Θεσσαλίας ενώ την ίδια ημέρα ο υδράργυρος έπεσε στους -17,5 β. στη Λάρισα, στους -12,4 β. στα Φάρσαλα, στους -17 β. στη Φλώρινα, όπου και λίγες ημέρες αργότερα (στις 28.12.1988) το θερμόμετρο κατέβηκε στους -19 βαθμούς Κελσίου. Στις 26 Δεκεμβρίου του 1986 στην Τρίπολη σημειώθηκαν -12,4 βαθμοί Κελσίου. Στις 19 Δεκεμβρίου του 1997 η θερμοκρασία έφθασε τους -15,8 στο Σουφλί. Στην Αθήνα οι πιο χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του μήνα Δεκεμβρίου έχουν σημειωθεί στις 17.12.1967 με -4,4 βαθμούς, στις 22.12.1967 με -12,2 βαθμούς και πιο πρόσφατα στις 10.12.1998 με -2 βαθμούς Κελσίου. Οσον αφορά την πόλη της Θεσσαλονίκης, ο υδράργυρος σημείωσε τη μεγαλύτερη πτώση του στις 20.12.1988, όταν έφθασε τους -9,2 βαθμούς Κελσίου. Η πιο λευκή χρονιά για την Αθήνα: Η χρονιά που χιόνισε περισσότερες φορές τον Δεκέμβριο στην Αθήνα (στα γύρω ορεινά και στα βόρεια προάστια κυρίως) ήταν το 1991. Τότε είχαμε συνολικά κατά τη διάρκεια του μήνα 8 ημέρες χιονοπτώσεων στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας (στις 8, 9, 10, 11, 12, 26, 30 και 31 Δεκεμβρίου).
* Προς επιδείνωση Με χιόνια και βροχές η εορταστική έξοδος
Φορτώσαμε το τζάκι με κούτσουρα, γεμίσαμε γκυ το σπίτι (στο πνεύμα των ημερών), παραγγείλαμε και πάλι πετρέλαιο, φάγαμε κρύο και βροχή, στολίσαμε το δέντρο με λαμπιόνια, χορτάσαμε χιόνι (τόσες ημέρες παγωμένες τώρα) και αναρωτιόμαστε με ύφος… εορταστικό: Τι καιρό θα έχουμε τα Χριστούγεννα; Οι προγνώσεις της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (οι οποίες και μιλούν για τις διαθέσεις του καιρού ως και την ερχόμενη Πέμπτη) δείχνουν ότι μετά τη σταδιακή ύφεση της κακοκαιρίας, η οποία αναμένεται από την Τρίτη, ο καιρός θα παρουσιάσει και πάλι επιδείνωση από την Πέμπτη και από τα δυτικά. «Υπάρχουν ενδείξεις ότι και το επόμενο δεκαήμερο η κυκλοφορία των συστημάτων στην ατμόσφαιρα δεν θα αλλάξει» σημειώνει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Θ. Κολυδάς, μετεωρολόγος της ΕΜΥ, και εξηγεί: «Αυτό απλώς σημαίνει ότι η τάση του καιρού είναι να κάνει και πάλι τον ίδιο «κύκλο», με ύφεση της κακοκαιρίας Τρίτη – Τετάρτη, επιδείνωση του καιρού Πέμπτη – Παρασκευή – Σάββατο και σταδιακή ύφεση Δευτέρα – Τρίτη, παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων».
«Σύμφωνα πάντοτε με τις πρώτες ενδείξεις» λέει ο κ. Κολυδάς «την Παρασκευή θα έχουμε και πάλι επιδείνωση του καιρού, με βροχές και καταιγίδες κυρίως στα θαλάσσια τμήματα της χώρας και χιόνια σε όλα τα ορεινά (αλλά και σε περιοχές με χαμηλότερο υψόμετρο στην Κεντρική και στη Βόρεια Ελλάδα), ενώ στα πελάγη θα επικρατούν νοτιάδες και η θερμοκρασία, αν και φαίνεται να ανεβαίνει λίγο (λόγω των νοτιάδων), θα παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα».
Η κακοκαιρία φαίνεται να διατηρείται και το Σάββατο σε όλη τη χώρα, ενώ το βράδυ και προς το ξημέρωμα της Κυριακής οι άνεμοι θα στραφούν σε βοριάδες και βαθμιαία θα ενισχυθούν, οπότε και η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση. Ετσι φαίνεται ότι την ερχόμενη Κυριακή στα δυτικά θα έχουμε πρόσκαιρη ύφεση της κακοκαιρίας, στην υπόλοιπη χώρα όμως θα διατηρηθεί ο καιρός βροχερός, με χαμηλές θερμοκρασίες και χιόνια στα ορεινά. Σταδιακά τα φαινόμενα θα παρουσιάσουν εξασθένηση και θα περιοριστούν στα ανατολικά και στα νότια.
