Ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος της Βορείου Ελλάδος, η Εγνατία οδός, μοιάζει με… γεφύρι της Αρτας, τουλάχιστον ως προς την ολοκλήρωσή του, η οποία φαίνεται να διολισθαίνει διαρκώς. Αρχικά η Εγνατία οδός είχε ανακοινωθεί ότι θα ολοκληρωθεί το έτος 2000. Μετά -κατόπιν νεωτέρων ανακοινώσεων -μετατέθηκε για το 2004. Αργότερα έφθασε στο 2006 και τώρα στο 2008. Αλλά και πάλι φαίνεται ότι δεν θα είναι έτοιμη πλήρως. Γιατί, ακόμη και αν όλα πάνε καλά και δεν υπάρξουν καθυστερήσεις στα έργα που δρομολογήθηκαν την περασμένη Δευτέρα, αλλά και σε αυτά που θα δημοπρατηθούν ως τον Σεπτέμβριο του 2005, υπάρχουν αρκετά τμήματά της που απομένει να κατασκευαστούν. Πρόκειται για τα λεγόμενα «παλαιά τμήματα», που δεν περιελήφθησαν εξαρχής στη χρηματοδότηση της Εγνατίας οδού και επομένως στην κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου, καθώς θεωρήθηκαν ολοκληρωμένα από παλαιότερες περιόδους. Ωστόσο τα τμήματα αυτά κάθε άλλο παρά με αυτοκινητόδρομο μοιάζουν και όλα δείχνουν ότι θα πρέπει να ανακατασκευαστούν.
H αλήθεια είναι ότι η Εγνατία οδός, σε κάποιον κοντινό χρονικό ορίζοντα, που δεν φαίνεται να είναι απόλυτα προσδιορισμένος, θα διασχίζεται σε όλο της το μήκος, από την Ηγουμενίτσα ως τους Κήπους του Εβρου. Ωστόσο δεν θα είναι σε όλο της το μήκος καινούργιος, σύγχρονος αυτοκινητόδρομος. Κάποια τμήματά της θα είναι ο παλαιός δρόμος, η παλαιά χάραξη, που θα ενώνεται με τον καινούργιο αυτοκινητόδρομο, αλλά θα υπάρχει συνεχής ροή των οχημάτων. Δηλαδή θα έχουμε τη λεγόμενη «λειτουργική Εγνατία», όχι όμως τον αυτοκινητόδρομο των 860 χλμ. και των 9 καθέτων αξόνων, που όταν ολοκληρωθεί θα έχει συνολικό κόστος 6,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,3 δισ. είναι η κοινοτική συγχρηματοδότηση.
Το έργο, εκτός από μεγάλο, είναι και δύσκολο τεχνικά. Περιλαμβάνει 196 μεγάλες δίδυμες γέφυρες που καλύπτουν 40 χλμ. του αυτοκινητοδρόμου και 74 δίδυμες σήραγγες που καλύπτουν 50 χλμ. του αυτοκινητοδρόμου. Συνολικά δηλαδή 80 χλμ. γέφυρες και 100 χλμ. σήραγγες, μεγέθη πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα.
Την άνοιξη υπολογίζεται να αρχίσει η είσπραξη και των πρώτων διοδίων, τουλάχιστον στα τμήματα που έχουν ολοκληρωθεί. Τα διόδια της Εγνατίας θα φθάνουν στα 5 ευρώ, δηλαδή θα είναι αρκετά ακριβά, αν και το ποσό δεν θεωρείται ικανό να συμβάλει στην αποπληρωμή του ακριβού αυτού έργου.
Με τη σημερινή του μορφή το έργο άρχισε ουσιαστικά το 1994. Ως τότε δεν υπήρχαν ικανοποιητικές μελέτες, ενώ πολλές μελέτες εκπονήθηκαν εκ νέου για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και «για να γίνει το έργο καλύτερο». Στο πλαίσιο των νέων μελετών, η Εγνατία οδός απέκτησε πολυάριθμες σήραγγες, γέφυρες και κοιλαδογέφυρες, σε συχνότητα που δεν έχει ξαναϋπάρξει στην Ελλάδα. Προς το τέλος της δεκαετίας του 1990 ιδρύθηκε η Εγνατία Οδός AE, που ανέλαβε την υλοποίηση του έργου, υπό την εποπτεία του ΥΠΕΧΩΔΕ.
Με τη γλώσσα των αριθμών
* Πριν από το 1994 κατασκευάστηκαν 94 χλμ.
* Μετά το 1997 και ως το τέλος του 2004 κατασκευάστηκαν 393 χλμ.
* Κατασκευάζονται 133 χλμ.
* Δημοπρατήθηκαν 54 χλμ.
* Απομένουν προς δημοπράτηση 6 χλμ.
H σήραγγα και οι προσβάσεις
Στη δεκαετία του 1980 κατασκευάστηκε η σήραγγα Μετσόβου, στη μέση περίπου της Πίνδου, δημιουργώντας υποχρεωτικό σημείο στη χάραξη της Εγνατίας οδού. Για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν μπορούσαν να κατασκευαστούν οι οδικές προσβάσεις της σήραγγας, από ανατολικά και δυτικά, λόγω των εδαφών που κατολίσθαιναν. Το 2000 φαίνεται ότι βρέθηκε η λύση ώστε η σήραγγα να μην αχρηστευθεί. Αποφασίστηκε η δημοπράτηση χάραξης διπλού αυτοκινητοδρόμου δυτικά της σήραγγας Μετσόβου, ενώ ανατολικά η λύση που βρέθηκε προβλέπει μονό αυτοκινητόδρομο. H νέα λύση προέβλεπε την κατασκευή έξι διπλών σηράγγων και μιας μονής, τριών χαραδρογεφυρών, τον οδικό κόμβο Μετσόβου και τη σύνδεση του κόμβου με την παλαιά εθνική οδό. Και όλα αυτά για να μην αχρηστευθεί η περίφημη σήραγγα Μετσόβου. Ο προϋπολογισμός για το σύνολο του νέου έργου ανήλθε σε 190 εκατ. ευρώ, δηλαδή σε πολλαπλάσιο ποσό από το κόστος της αρχικής σήραγγας.
