Τα βλέπω από την μπαλκονόπορτα και ηρεμεί η ψυχή μου. Ξεκινούν από την πλατεία Αιγύπτου κι έρχονται προς τα μένα πρόσχαρα, γαλήνια, βάλσαμο για τα μάτια που τα πληγώνει συνεχώς το μπετόν, η άσφαλτος, η κιτρινίλα των ταξί. Και ας το έχουν μειώσει ριζικά τούτη την άνοιξη το πράσινο: έκοψαν σύρριζα όλους τους θάμνους που λειτουργούσαν σαν φράχτες γύρω από τα δέντρα ελπίζω με καλό σκοπό, για να ξαναφουντώσουν ορμητικότεροι και όχι για να εμποδίσουν τους άστεγους εραστές να βρίσκουν καταφύγιο πίσω τους.
Από εκεί, από την πλατεία Αιγύπτου, ξεκινούν και τα πρόχειρα παραπήγματα της εφήμερης πασχαλινής αγοράς, που τη διαφημίζει τεράστιο πολύχρωμο αερόστατο τοποθετημένο μπροστά από το άγαλμα του Κωνσταντίνου. Δεν την επισκέφθηκα ακόμη ανυπερθέτως όμως θα περάσω.
*** «Ο τελευταίος αρχηγός» ονομάζεται βιβλίο του Γ. Λιάνη. Το ερώτημα που με απασχολεί είναι γιατί δεν διάλεξε άλλον καλύτερο, αφού τον θεωρούσε τελευταίο.
Η ΜΑΛΤΑ δεν περιλαμβάνεται στο δικό μας Αρχιπέλαγος δεν ανήκει άλλωστε σε κανένα αρχιπέλαγος, έτσι που κείται μόνη κι έρημη στη μέση της Μεσογείου. Από εκεί μας ήρθαν τα νέα τα καλά τούτης της εβδομάδας: «επιστημονική επιτροπή εμπειρογνωμόνων» συμφώνησαν να συγκροτηθεί ο Ελλην Γ. Παπανδρέου και ο Τούρκος Ονούρ Οϊμέν, τη μεσολαβήσει του Ολλανδού Βαν Μίρλο, για να συζητήσει τις διαδικασίες επίλυσης των διαφορών ανάμεσα στις δύο χώρες.
Επειδή όμως, όπως λεν και οι συνδικαλιστές, «η διαδικασία είναι ουσία» και επειδή «μία είναι η ουσία, δεν υπάρχει αθανασία», ας ελπίσουμε ότι θα τελευτήσουν γρήγορα τα διαδικαστικά και ότι θα βρεθούν λύσεις στα δύσκολα, αλλά όχι αξεπέραστα ελπίζω, προβλήματά μας με τους γείτονες.
***«Μάλτα ναι», λοιπόν. Προσπάθησα να θυμηθώ πώς είναι το «ναι» στα τουρκικά και δεν τα κατάφερα το «γιοκ» όμως, την άρνηση, το γνωρίζουμε όλοι. Η άρνηση για τους γείτονες είναι βαθιά χαραγμένη μέσα μας.
*** Απορείς γιατί είναι 19 και όχι 20 τα σημεία του «κοινωνικού διαλόγου» που προτείνει προς συζήτησιν η κυβέρνηση; Μα για να υπάρξει αίσθηση σοβαρής προετοιμασίας και μελέτης, ότι αυτά είναι που μας απασχολούν και όχι άλλα ο στρογγυλός αριθμός θα δήλωνε πως κάτι προστέθηκε ή κάτι αφαιρέθηκε απλώς και μόνο για να στρογγυλέψει.
ΚΑΙ από την πρωτεύουσα των Μακεντόνσκι, τα Σκόπια, ήρθαν νέα καλά: η συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη στην πόλη όπου είναι θαμμένος ο Αλέξης Ζορμπάς είχε καταπληκτική επιτυχία. Παρέστη και ο Κύρος Γκλιγκόροφ. Κάτι τέτοια σωστά κάνει ο Μίκης από καιρού εις καιρόν και μας κάνει να ξεχνάμε τα ατοπήματα που διαπράττει ενδιαμέσως. Αλλά υποτροπιάζει αμέσως μετά.
*** «Τέχνασμα ντροπής» κατά τον Αντ. Σαμαρά, «γιγαντιαία επιχείρηση αυταπάτης» κατά τον Στ. Παπαθεμελή η επιτυχημένη συναυλία. Ευτυχώς που τώρα πια οι φωνές τους ακούγονται παράφωνες.
*** Τώρα που κατοχυρώθηκε δικαστικά το δικαίωμα των χήρων να παίρνουν τη σύνταξη της συζύγου, αναρωτιέμαι μήπως θα έπρεπε να κάνω πρόταση γάμου στον Λωτό μου. Πρέπει όμως πριν να της βρω και σταθερή δουλειά που να εξασφαλίζει σύνταξη.
*** Ευτυχείς οι Ελληνες, αφού καθένας μας θα έχει στη διάθεσή του: δέκα τηλεοπτικούς σταθμούς εθνικής εμβέλειας, δύο περιφερειακούς σε κάθε περιφέρεια και έναν τοπικό σε κάθε νομό, ήτοι εν συνόλω θα λαμβάνει 13 σταθμούς. Ευτυχέστεροι οι Αθηναίοι, θα έχουν 15 συν τα τρία κωδικοποιημένα κανάλια του «Φίλμνετ», 18 εν συνόλω.
Αναλογικώς προς τον πληθυσμό, διαθέτουμε ήδη τους περισσότερους τίτλους εφημερίδων από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Θα έχουμε και τους περισσότερους νόμιμους τηλεοπτικούς σταθμούς και μετά θα απορούμε πώς επιβιώνουν όλοι αυτοί και θα καταγγέλλουμε τα «διαπλεκόμενα».
ΕΠΙΤΗΔΕΣ το έκανε αυτή η γιαγιά Μινέικο κι έγραφε συνέχεια διαθήκες με τις οποίες αποκλήρωνε τον γιο της και μετά τις έκρυβε; Ή επίτηδες το κάνουν τα παιδιά τού Α. Π. και τις εμφανίζουν μία μία; Ο,τι και αν συμβαίνει, δεν θα το αποφύγει, φαίνεται, η κ. Δήμητρα Λιάνη να επιστρέψει τα χρήματα από την πώληση του σπιτιού του Ψυχικού ψιχουλάκια, μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια.
Εκτός και αν καταφέρουν οι εναπομείναντες υποστηρικτές της μέσα στο ΠαΣοΚ και αναγκάσουν το κόμμα τους να πληρώσει αυτό το τίμημα για να σταματήσει, δήθεν, ο θόρυβος. Και δεδομένου ότι το ΠαΣοΚ επιχορηγείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, θα κληθούμε εμείς δηλαδή να προικίσουμε την κ. Λιάνη!
Θα είναι κάτι σαν αναδρομικό πανωπροίκι αυτό, όπως τα αναδρομικά των βουλευτών, που δεν τα δίνει απευθείας η Βουλή αλλά τα κερδίζουν στα δικαστήρια για να τηρούνται τα προσχήματα της λιτότητας. Η μόνη διαφορά είναι ότι η κ. Λιάνη θα λάβει τα «αναδρομικά» επειδή κινδυνεύει να χάσει τη δίκη.
*** «Τίποτε από όλα αυτά δεν μπορεί να θαμπώσει τη μνήμη του Α. Παπανδρέου», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Το πρόβλημα είναι όμως το ακριβώς αντίθετο: η ενάργεια της εικόνας που προβάλλει.
*** Διαμαρτύρεται κάποιος Απ. Ανδρεουλάκος, βουλευτής της ΝΔ, επειδή δεν υπάρχουν και βασιλικοί στην Εκτελεστική Επιτροπή του κόμματός του. Να μου το θυμηθείς: αν δημιουργηθεί προηγούμενο με προίκιση της Λιάνη, αυτός θα θέσει αίτημα να προικίσουμε και τις κόρες του Γλύξμπουργκ που κοντεύουν να μείνουν στο ράφι.
***Είδες οι Πορτογάλοι; Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο πρόεδρος της Βουλής τάχθηκαν υπέρ της νομιμοποίησης των ναρκωτικών. Εμείς εδώ είχαμε τις δύο εβδομάδες που πέρασαν 14 νεκρούς δύο την ημέρα. Και ακόμη δεν έχουν βρει άκρη οι αρμόδιοι ούτε για το πώς θα μοιράζουν τη μεθαδόνη την ασπιρίνη δηλαδή που υποτίθεται ότι θα θεραπεύσει τον καρκίνο.
*** Ισως έμεινε κοντά στον «τελευταίο αρχηγό» για να συμπαρασταθεί στην ξαδέλφη του. Που θα μπορούσε να είχε γίνει «η τρίτη γυναίκα αρχηγός», μετά την Παπαρήγα και το Δαμανάκι. Και τότε ίσως τον αξιολογούσε σαν «προτελευταίο αρχηγό» με χρονική σημασία στο «τελευταίος» και με την έμφαση στο «αρχηγός».
*** Κι εκεί όπου χάρη στις σοφές συμβουλές της Τάνιας έφυγαν τα κενά περιεχομένου τετραγωνάκια και εμφανίστηκαν ξανά τα ωραία τονούμενα κεφαλαία γράμματα, να ‘σου καινούργιο πρόβλημα ο κομπιούτορας: μόλις ανοίγω τον κειμενογράφο μου «Microsoft Word Σφλ=1434. Το Word δεν μπορεί να βρει το σχεδιασμένο μενού», διαβάζω στην οθόνη μου. Δεν γνωρίζω ποιος του υποσχέθηκε του υπολογιστή μου φαγοπότι και μάλιστα με προκαθορισμένο μενού εγώ πάντως όχι. Κάνω κλικ κι εξαφανίζεται βέβαια το μήνυμα, δεν με ενοχλεί. Αν όμως παραμονεύει εκεί, πίσω από την οθόνη μου, και επειδή δεν βρήκε το μενού του τρώει τις λέξεις και τις σελίδες μου για να κορέσει την πείνα του; Τι να κάνω, Βοκκάκιε;
ΒΟΚΚΑΚΙΕ, απορείς, είμαι σίγουρος: «Μα πότε θα μου γράψει για τα τριαντάχρονα της δικτατορίας», αναρωτιέσαι. Ε, λοιπόν, όχι! Δεν θα σου γράψω! Δεν έχει νόημα, τριάντα χρόνια είναι πολλά, πάρα πολλά, και για τους ανθρώπους και για τις κοινωνίες.
Ποιον ενδιαφέρουν πια οι αναμνήσεις ημών των παλαιών πολεμιστών και οι βαρύγδουπες αναλύσεις για τις αιτίες της, τις συνέπειές της, τα εγκλήματά της, τον ρόλο της άλφα και της βήτα οργάνωσης, του άλφα και του βήτα προσώπου; Τα πολιτικά συμπεράσματα έχουν προ πολλού εξαχθεί, έχουν γίνει πράξη, πολιτική και θεσμοί της μεταπολίτευσης. Οι πρωταγωνιστές της δεκαετίας του ’60 έχουν πια εξοφλήσει τις ευθύνες τους και αυτοί, έχουν αξιολογηθεί οριστικά μια κι έχουν αποχωρήσει είτε από τη ζωή είτε από το προσκήνιο με εξαίρεση τον Επίτιμο και τον φίλο του τον Μίκη. Η γενιά της Αντίστασης κατά της χούντας και του Πολυτεχνείου είναι μεσήλικη πλέον, κουβαλά στην καμπούρα της και πολλά άλλα πέρα από τη γενναιότητά της εκείνης της περιόδου.
Τα στερνά τιμούν τα πρώτα, Βοκκάκιε. Ολοι κρινόμαστε για το σύνολο της πορείας και του έργου μας και όχι με βάση τις «ηρωικές μας στιγμές». Σε αυτές κολλάνε μόνο όσοι δεν έχουν άλλο τι να επικαλεστούν. Και ζητούν μονίμως την αναδρομική προίκα που τους οφείλουμε, υποτίθεται. Επικαλούνται τη μνήμη της αντίστασης με τον ίδιο τρόπο όπου η Δ. Λιάνη επικαλείται τη μνήμη του Α. Παπανδρέου.
Μπορεί κιόλας οι στιγμές απλώς να ήσαν ηρωικές και να παρέσυραν κι εμάς και όχι εμείς ήρωες. Και όταν λέω οι «στιγμές», εννοώ την κατάσταση που δημιουργείται από τη μικρή κίνηση που κάνει ο ένας, ο άλλος, ο τρίτος. Τους μικρούς, ανεπαίσθητους και ασυνείδητους ηρωισμούς που μέσα από χαοτικές διαδικασίες τελικά δημιουργούν το «ηρωικό γεγονός» και τους ήρωες ενίοτε παρά τη θέλησή τους.
ΜΠΟΡΕΙ για τον καθένα που μοίρασε προκηρύξεις, που υπήρξε παράνομος, που έβαλε βόμβες, που μετείχε σε κατάληψη, σε οργάνωση, σε διαδήλωση να αποτελούν χρυσή προσωπική παρακαταθήκη αναμνήσεων οι πράξεις του. Το δικαιούται. Αλλά όλοι οι υπόλοιποι δικαιούμαστε να τον κρίνουμε κατά τα πεπραγμένα του όλα.
Μόνο σαν λογοτεχνικά κείμενα θα είχαν πια σημασία οι συμπεριφορές και οι αναμνήσεις από τις πράξεις της δικτατορίας. Αλλά είναι πια πολύ αργά. Ανάμεσα σε αυτούς που έζησαν τα γεγονότα 1967-74 δεν υπήρξε κάποιος Στρατής Τσίρκας να τα μετουσιώσει σε τέχνη που να αντέχει στον χρόνο.
Εμειναν τα τραγούδια του Μίκη βέβαια. Να μας θυμίζουν, όμως, τι; Οτι «χτυπούν τον βράδυ στην ταράτσα τον Αντρέα» τον Λεντάκη, Θεός σχωρέσ’ τον· που πήγε κι έκανε μετά σύντροφό του τον Αντ. Σαμαρά. Και ο Μίκης τον Κ. Μητσοτάκη. Ισως γι’ αυτό έχουν ξεχαστεί τα τραγούδια του. Είμαι σίγουρος όμως πως αν έρθουν ποτέ, που να μην έρθουν, εποχές που να απαιτούν τέτοιους ηρωισμούς τα τραγούδια του Μίκη θα ξανατραγουδηθούν. Ο χρόνος θα έχει εν τω μεταξύ κάνει το αντίστροφο έργο, θα έχει κάνει να ξεχαστεί η ανθρώπινή μας ιδιοτέλεια.
Τελικά, μπερδεύτηκα. Ισως 30 χρόνια να μην είναι πολλά για να αποτιμήσουμε την αντίσταση αλλά πολύ λίγα.
Βοκκάκιέ μου, άρχισα να σου γράφω με πλήρη ηλιοφάνεια και τώρα που νύχτωσε και τελειώνω, βρέχει. Τι σαρδανάπαλος καιρός είναι και αυτός φέτος. Λες, πασχαλιάτικα, να ρίξει χιόνια και αντί για Ανάσταση να μας έρθει ο Αϊ-Βασίλης;
Προτείνω στα 30 χρόνια της μαύρης επετείου να παραβάλουμε τις δύο εικόνες και να αισιοδοξούμε: τη μία εικόνα με τα τανκς να αποσύρουν τις κάλπες και την άλλη εικόνα με τους φαντάρους μας να βοηθάνε στο στήσιμό τους και πέρα από τα σύνορά μας. Δάσκαλος Ενταύθα *
Δηλαδή εμείς τώρα για τους Αλβανούς είμαστε… Αμερικανοί. Ο Πάγκαλος είναι ο στρατηγός Μάρσαλ, ο Σημίτης είναι ο θείος Τρούμαν και τα ανθρωπιστικά μας εν γένη η ΟΥΝΡΑ γενικώς.
Κοίτα ρε μεγαλεία η μικρή Ελλάς η μεγάλη! Η απασχολήσιμη. Αβαδαίος Αυτόθι *
Ζηλώσας δόξαν «μίνι αρθρογράφου» υπέστην και τας συνεπείας ως θα διαπιστώσεις εκ της συνημμένης επιστολής. Ο ανώνυμος υβριστής επιβεβαιώνει τα περί τεντιμποϊσμού αναγραφέντα αλλά δεν νομίζω ότι χρήζει περαιτέρω προσοχής. Σκοπός της παρούσης είναι μια πρότασις περί αποφυγής της συγχύσεως μεταξύ των δύο Κωνσταντίνων Καραμανλήδων: ο νεότερος να αποκαλείται Πορφυρογέννητος καθ’ ότι εγεννήθη βασιλεύοντος του πνευματικού πατρός και θείου του.
Ταύτα και υγίαινε Χρίστος Μαργ. Σχοινάς Φούρκα Κασσάνδρας *
Μήπως τελικά η ύπαρξη των φοιτητικών εκλογών είναι για να δικαιολογούνται απλώς κάποιες κομματικές καρέκλες και να πηγαίνουν για κανένα ουζάκι (διά τα επινίκια!) την επαύριο οι εκάστοτε αρχηγοί των νεολαιών; Διότι σε πρακτικό επίπεδο, τέσσερα χρόνια όπου ήμουν στο Χημικό της Αθήνας δεν άλλαξε και τίποτα είτε η ΔΑΠ έβγαινε πρώτη, είτε η ΠΑΣΠ, είτε τα «Χημεία και Τέρατα», είτε το πε-χα (pH)… (Σ.σ.: Από φαντασία στα ονόματα των κομμάτων όμως σκίζουμε, έτσι;). Καλυψώ Κορνουάλης *
Διάβασα όσα έγραψες σχετικά με τα κεφαλαία τονούμενα και για τη μετατροπή τους σε τετραγωνάκια. Θα ήθελα να σε πληροφορήσω ότι δεν είσαι ο μόνος που αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα. Πριν από λίγες μέρες όμως και μετά από πολύ ψάξιμο κατάφερα να το λύσω. Ακολούθησε λοιπόν τα βήματά μου:
έναρξη – ρυθμίσεις – πίνακας ελέγχου – γραμματοσειρές.
Στη συνέχεια θα βρεις μια γραμματοσειρά που θα ονομάζεται όπως η γραμματοσειρά που παρουσιάζει το πρόβλημα (π.χ. Arial), η οποία θα ακολουθείται από τη λέξη regular. Αυτή θα πρέπει να τη διαγράψεις. Είναι μια συντόμευση που προφανώς μπήκε κατά λάθος.
Φιλικά Τάνια φοιτήτρια του Φυσικού
Τμήματος Θεσσαλονίκη Βοκ.: Σ’ ευχαριστώ! Αυτό ήταν! Συγχαρητήρια!
