«Ολα τα πράγματα φλέγονται με τη φωτιά του πάθους»
Η λέξη «Βούδας» είναι τίτλος. Σημαίνει «Ο Πεφωτισμένος». Τον τίτλο φέρει ο Σιντάρτα Γκαουτάνα, ένας πρίγκιπας που γεννήθηκε περίπου το 563 π.Χ. στην περιοχή όπου σήμερα είναι το σύνορο του Νεπάλ με την Ινδία. Στην ηλικία των είκοσι εννέα άρχισε να αναζητεί μια «μέση οδό» ανάμεσα στην αυτοϊκανοποίηση του ηδονιστή και στην αυταπάρνηση του ασκητή. Καθισμένος σταυροπόδι, στην πασίγνωστη πλέον στάση, κάτω από μια συκιά, ο Βούδας, κατά τους βουδιστές, επέτυχε τον Μέγα Διαφωτισμό: η ζωή της ανθρωπότητας είναι γεμάτη πόνο· ο πόνος πηγάζει από την επιθυμία· η ελευθερία από την επιθυμία επιτυγχάνεται όταν κάποιος επιτύχει τη «Νιρβάνα», μια κατάσταση ήρεμης και απελευθερωτικής αποδέσμευσης.
Ο Βούδας εκφώνησε τον λόγο που έγινε γνωστός ως «Το κήρυγμα της φωτιάς» μπροστά σε χίλιους ασκητές, στην περιοχή Ουρουβέλα. (Οι Δυτικοί απέκτησαν μεγαλύτερη οικειότητα με αυτόν τον λόγο, αφού ο Τ. Σ. Ελιοτ τον χρησιμοποίησε ως αφετηρία για το τρίτο μέρος της «Ερημης Χώρας», το οποίο επίσης τιτλοφορείται «Το κήρυγμα της φωτιάς.)
» Ολα τα πράγματα, Ω ιερείς, φλέγονται. Και ποια είναι, Ω ιερείς, όλα αυτά τα πράγματα που φλέγονται;
Το μάτι, Ω ιερείς, φλέγεται· οι μορφές φλέγονται· η συνείδηση του ματιού φλέγεται· οι εντυπώσεις που λαμβάνονται από το μάτι φλέγονται· οποιαδήποτε αίσθηση, ευχάριστη, δυσάρεστη ή αδιάφορη, εκπορεύεται από την εξάρτηση από εντυπώσεις που λαμβάνονται από το μάτι, επίσης φλέγεται.
Και με τι φλέγονται αυτά;
Με τη φωτιά του πάθους, λέγω εγώ, με τη φωτιά του μίσους, με τη φωτιά του ξελογιάσματος, με τη γέννηση, τα γηρατειά, τον θάνατο, την οδύνη, τον θρήνο, τη δυστυχία, τη θλίψη και την απόγνωση φλέγονται.
Το αφτί φλέγεται· οι ήχοι φλέγονται·… η μύτη φλέγεται· οι οσμές φλέγονται·… η γλώσσα φλέγεται· οι γεύσεις φλέγονται·… το σώμα φλέγεται· τα χειροπιαστά αντικείμενα φλέγονται·… το μυαλό φλέγεται· οι ιδέες φλέγονται·… η συνείδηση του μυαλού φλέγεται· οι εντυπώσεις που λαμβάνονται από το μυαλό φλέγονται· και οποιαδήποτε αίσθηση, ευχάριστη, δυσάρεστη ή αδιάφορη, εκπορεύεται από την εξάρτηση από εντυπώσεις που λαμβάνονται από το μυαλό, επίσης φλέγεται.
Και με τι φλέγονται αυτά;
Με τη φωτιά του πάθους, λέγω εγώ, με τη φωτιά του μίσους, με τη φωτιά του ξελογιάσματος, με τη γέννηση, τα γηρατειά, τον θάνατο, την οδύνη, τον θρήνο, τη δυστυχία, τη θλίψη και την απόγνωση φλέγονται.
Παρατηρώντας αυτό, Ω ιερείς, ο πολυμαθής και ευγενής μαθητής αποκτά μια αποστροφή για το μάτι, αποκτά μια αποστροφή για τις μορφές, αποκτά μια αποστροφή για τη συνείδηση του ματιού, αποκτά μια αποστροφή για τις εντυπώσεις που λαμβάνονται από το μάτι· και οποιαδήποτε αίσθηση, ευχάριστη, δυσάρεστη ή αδιάφορη, εκπορεύεται από την εξάρτηση από εντυπώσεις που λαμβάνονται από το μάτι, και για εκείνη αποκτά μια αποστροφή. Αποκτά μια αποστροφή για το αφτί, αποκτά μια αποστροφή για τους ήχους… αποκτά μια αποστροφή για τη μύτη, αποκτά μια αποστροφή για τις οσμές… αποκτά μια αποστροφή για τη γλώσσα, αποκτά μια αποστροφή για τις γεύσεις… αποκτά μια αποστροφή για το σώμα, αποκτά μια αποστροφή για τα χειροπιαστά αντικείμενα… αποκτά μια αποστροφή για το μυαλό, αποκτά μια αποστροφή για τις ιδέες… αποκτά μια αποστροφή για τη συνείδηση του μυαλού, αποκτά μια αποστροφή για τις εντυπώσεις που λαμβάνονται από το μυαλό· και οποιαδήποτε αίσθηση, ευχάριστη, δυσάρεστη ή αδιάφορη, εκπορεύεται από την εξάρτηση από εντυπώσεις που λαμβάνονται από το μυαλό, και για αυτήν αποκτά μια αποστροφή. Και αποκτώντας αυτή την αποστροφή, απαλλάσσεται από το πάθος, και από την απουσία του πάθους απελευθερώνεται, και όταν απελευθερώνεται συνειδητοποιεί ότι είναι ελεύθερος· και γνωρίζει ότι η αναγέννηση έχει αναλωθεί, ότι έχει ζήσει την ευσεβή ζωή, ότι έχει κάνει ό,τι του έχει επιβληθεί να κάνει και ότι δεν είναι πλέον του κόσμου τούτου… »
