Οργανωμένο έγκλημα και παράνομη μετανάστευση. Βιομηχανία λευκής σαρκός – για την ακρίβεια, πολυεθνικές δουλεμπορικές επιχειρήσεις. Βρώμικο χρήμα, διαφθορά δημόσιων αρχών, χιλιάδες ευάλωτα θύματα. Ανομολόγητα – σε ποια γλώσσα άραγε; – δράματα. Αυτοκτονίες. Διάβρωση του κοινωνικού ιστού. Και του οικογενειακού θεσμού. Βία. Κακοποίηση και εκμετάλλευση. Η παράνομη διακίνηση προσώπων με σκοπό τη σεξουαλική-οικονομική εκμετάλλευση έχει διεθνές όνομα: «trafficking». Είναι η κρεατομηχανή που τα αλέθει όλα. Σώμα, συνείδηση, σκέψη. Ο τζίρος στην Ελλάδα εκτιμάται ότι φθάνει τα 600 εκατ. ευρώ ετησίως. Εξακόσια εκατομμύρια από το σύγχρονο δουλεμπόριο που γνώρισε μοναδική άνθηση μετά την κατάρρευση της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Διεθνώς ο τζίρος ανέρχεται σε δισεκατομμύρια. Λες και οι κοινωνίες ήταν έτοιμες να δεχθούν τον πληρωμένο έρωτα, τον βουτηγμένο στη σιωπή και στη βία, στην απέχθεια και στην κακοποίηση. Λες και οι ευυπόληπτοι πολίτες περίμεναν καιρό για να εξαγοράσουν και να εξαγορασθούν. Να βιώσουν την ακτινογραφία της φρίκης. Να αντιμετωπίσουν την άλλη πλευρά του εαυτού τους, η οποία ήταν κρυμμένη και ζητούσε να βγει στην επιφάνεια. Διότι αν δεν ήταν έτσι δεν θα υπήρχαν τα σύγχρονα δουλοπάζαρα. Αν δεν ήταν έτσι, οι γυναίκες που αφήνουν την πατρίδα για μια καλύτερη ζωή, για ένα όνειρο, θα είχαν τουλάχιστον την αίσθηση της προσπάθειας και ας μην τα κατάφερναν. Τον φάκελο του σύγχρονου δουλεμπορίου ανοίγει σήμερα «Το Βήμα» και αναδεικνύει τα κεφάλια της Λερναίας Υδρας, αποκαλύπτει τις σχέσεις του εμπορίου γυναικών με το οργανωμένο έγκλημα, ρίχνει φως στο σκοτάδι της ανυπαρξίας αυτών των γυναικών και προκαλεί για την πολιτική αντιμετώπιση του προβλήματος.
Εμπόρευμα. Στοιβαγμένο σε βαγόνια, φορτηγά, αμπάρια πλοίων. Αλλοτε με το περιτύλιγμα της παράνομης εισαγωγής στην αγορά εργασίας και άλλοτε με το πρόσχημα του γάμου και της καλύτερης ζωής. Και αυτό είναι μόνο η αρχή μιας περιπέτειας, η οποία περιστρέφεται μεταξύ του μαύρου και του ροζ, όταν δεν βάφεται από το αίμα κόκκινη.
Είναι η σύγχρονη μορφή του δουλεμπορίου στην Ελλάδα. Είναι ένα ακόμη οργανωμένο έγκλημα που απλώνει τα πλοκάμια του σε όλη την Ευρώπη. Οι ρίζες του είναι καθαρά πολιτικοοικονομικές. Η αντιμετώπισή του απαιτεί σαφείς πολιτικές αποφάσεις.
Η 20χρονη Ιρίνα από τη Λευκορωσία – μία ανάμεσα σε εκατοντάδες νεαρές αλλοδαπές που έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης κυκλωμάτων σωματεμπόρων και μαστροπών στην Ελλάδα – ένιωθε ότι δεν πουλούσαν μόνο το κορμί της. Καθημερινά της έπαιρναν ένα κομμάτι από την ψυχή της. Αποφάσισε να δώσει τέλος σε αυτόν τον εφιάλτη. Κρεμάστηκε με το καλσόν της στο καζανάκι της τουαλέτας ενός διαμερίσματος στη Θεσσαλονίκη, για να βρει λυτρωμό. Η Ιρίνα είχε έρθει από τη Λευκορωσία για να δουλέψει ως σερβιτόρα. Τελικώς την πούλησαν μερικές εκατοντάδες δολάρια για να κάνει «βίζιτες». Δεν άντεξε…
Είναι το απάνθρωπο καθεστώς βίας που αποκλείει κάθε σκέψη διαφυγής. Και μεταμορφώνει μια ανθρώπινη προσωπικότητα σε σαρκίο.
Τα στοιχεία που έφερε στο φως η έρευνα του εγκληματολόγου Γρηγόρη Λάζου έριξαν φως στο πηχτό σκοτάδι που σκέπαζε τις συνθήκες διαβίωσης αυτών των γυναικών στη χώρα μας. Η έρευνα του «Βήματος» οδηγήθηκε σε μια ανατριχιαστική πραγματικότητα:
Ενα σημαντικό ποσοστό των γυναικών δεν γνωρίζει τον χώρο όπου βρίσκεται, τον χρόνο όπου ζει και έχει πλήρη ανικανότητα κατανόησης της ελληνικής πραγματικότητας. Κλεισμένες σε διαμερίσματα-κλουβιά οι κοπέλες αυτές δέχονται τον πελάτη. Αυξάνουν τα έσοδα του εμπόρου-μαστροπού. Και βιώνουν ως «πράγμα» την παράλογη εξαθλίωση.
Μεγάλος αριθμός των θυμάτων παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα υγείας. Εκτρώσεις, αφροδίσια νοσήματα και ναρκωτικές ουσίες περιλαμβάνονται στον ανήλιαγο κόσμο τους.
Στοιχεία-σοκ
Σύμφωνα με τα στοιχεία:
* Σχεδόν όλες οι αλλοδαπές γυναίκες που προωθήθηκαν στην πορνική αγορά της χώρας μας δεν γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα ούτε έχουν αίσθηση της ευρύτερης κοινωνικής πραγματικότητας στην οποία ζουν.
* Ακόμη και ύστερα από διάστημα παραμονής έξι μηνών – και μερικές φορές ύστερα από χρόνια – προκύπτει ότι οι περισσότερες από αυτές δεν έχουν την ικανότητα να διεκπεραιώσουν απλές καθημερινές συναλλαγές, ούτε καν την ικανότητα να γνωρίζουν και να μεταφράζουν με ευκολία τα χρήματα σε προϊόντα ή υπηρεσίες!
* Η πλειονότητα αυτών των αλλοδαπών γυναικών δεν μπορεί να αναπτύξει μια αντικειμενική αίσθηση του κοινωνικού χώρου στον οποίο ζει.
Υστερα από τέσσερις μήνες και μερικές φορές ύστερα από χρόνια:
* Το 12% των γυναικών αυτών δεν ήξερε πού βρίσκεται μέσα στην πόλη.
* Το 50% δεν γνώριζε σε ποια γεωγραφική περιοχή της πόλης βρίσκεται η γειτονιά στην οποία ζει.
* Σχεδόν το 5% δεν γνώριζε καν σε ποια πόλη βρίσκεται.
* Το 3% δεν γνώριζε σε ποια χώρα έχει μεταφερθεί!
Οι περισσότερες από αυτές τις γυναίκες δεν έχουν ακριβή αίσθηση του κοινωνικού χρόνου. Ο φάκελος που ανοίγει σήμερα «Το Βήμα» και τα στοιχεία που φέρνει στο φως αυτή η έρευνα προκαλούν ανατριχίλα. Γιατί οι γυναίκες αυτές που πουλάνε το κορμί τους, θύματα της πιο στυγνής εκμετάλλευσης, έδωσαν απαντήσεις από τις οποίες προκύπτει ότι:
* Το 33% δεν γνώριζε τι ημέρα είχαμε. Το 50% δεν γνώριζε τον μήνα. Το 4% δεν γνώριζε τη χρονιά.
Η απόκλιση των εκτιμήσεών τους ήταν από δύο μήνες ως και δύο χρόνια. Μάλιστα, μερικές από αυτές φάνηκαν όχι ιδιαίτερα σίγουρες για την ηλικία τους και παρουσίαζαν κενά όταν τους ζητήθηκε να θυμηθούν το παρελθόν τους.
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ Η γλώσσα των αριθμών
Σημειώστε τώρα στοιχεία και αριθμούς που προκαλούν ζάλη:
* Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι 1.500.000 πελάτες είναι εξαρτημένοι από τα παράνομα δίκτυα της πορνείας και το «εμπόρευμά» τους.
* Αν οι εκτιμήσεις αυτές είναι σωστές, τότε ο αριθμός αυτός αφορά το 1/4 του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού της χώρας.
* Οι προαγωγοί εκτιμάται ότι αύξησαν τα κέρδη τους την πενταετία 1991-1996 περίπου κατά 70%.
* Από τις παράνομες αυτές «επιχειρήσεις» του οργανωμένου εγκλήματος υπολογίζεται ότι το έτος 2000 προέκυψαν σε παγκόσμιο επίπεδο οικονομικά έσοδα ύψους 2,4 τρισ. δρχ. (7 δισ. ευρώ).
Επιπλέον προκύπτει ότι:
* Στην Ελλάδα τα οργανωμένα δίκτυα της εμπορίας δεν ανταποκρίνονται μόνο στην αυξανόμενη ζήτηση της πελατείας. Προκαλούν και κατευθύνουν τη ζήτηση, διδάσκοντας στον πελάτη επιθυμίες βίαιες, βάρβαρες, απάνθρωπες, άγνωστες γι’ αυτόν. Τις οποίες επιθυμίες καλούνται να ικανοποιήσουν, ως «πράγμα» δυστυχώς, νεαρές κοπέλες κυρίως από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
ΚΟΙΝΩΝΙΑ Η διαπλοκή των εγκλημάτων
Το αδιέξοδο ζωής που βιώνουν οι ίδιες οι κοπέλες δεν είναι η μοναδική παράμετρος του προβλήματος. Εχει αποδειχθεί ότι η εμπορία γυναικών συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του οργανωμένου εγκλήματος στη χώρα μας. Και στη διασύνδεσή του με άλλες μορφές σοβαρής εγκληματικότητας, όπως η διαφθορά, η πλαστογραφία, η υφαρπαγή ψευδών βεβαιώσεων, οι εκβιασμοί τρίτων προσώπων, οι σωματικές βλάβες, η διακίνηση ναρκωτικών, η παράνομη οπλοκατοχή και οπλοφορία, ακόμη και το εμπόριο όπλων.
Τα τελευταία χρόνια οι Αρχές εκτιμούν ότι υπάρχει διασύνδεση αυτού του είδους του εμπορίου με την τρομοκρατία. Απλή εκτίμηση βέβαια αυτό, που σημειώνεται σε αυτή την έρευνα γιατί τη συναντήσαμε σε πολλά κείμενα και εκθέσεις, ως εκτίμηση.
Εκείνο που προκαλεί φόβο είναι οι επιπτώσεις στον κοινωνικό ιστό της χώρας. Απολύτως αρνητικές. «Πολλές οικογένειες έχουν διαλυθεί. Πολλοί πελάτες έχουν οικονομικά καταστραφεί ενώ παρατηρείται μια αύξηση συνολικά της βίας κατά των γυναικών. Δεν είναι λίγοι οι άνδρες πελάτες που επιστρέφοντας στο σπίτι κακοποιούν τη γυναίκα, την κόρη ή την αδελφή τους»: θέση της κοινωνιολόγου Κατερίνας Γιαννέτου, συμβούλου στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης.
Οι χώρες προέλευσης
Η Βόρεια Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία, είναι το πέρασμα μιας υδροκέφαλης και ανομοιογενούς συμμορίας, η οποία εκμεταλλεύεται γυναίκες κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη. Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αποτέλεσε και αποτελεί χώρα προορισμού αλλά και διαμετακομιστικό κέντρο προς τη Δυτική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή γυναικών και παιδιών με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευσή τους.
Από έρευνες και στοιχεία προκύπτει ότι:
* Τη δεκαετία 1990-2000 80.000 γυναίκες και παιδιά από την Ανατολική Ευρώπη και τη Βαλκανική εντάχθηκαν στην εγχώρια πορνική αγορά με χρήση απάτης, σωματικού και ψυχικού καταναγκασμού.
* Γυναίκες από τη Βουλγαρία, οι οποίες ανταποκρίνονται σε αγγελίες για ανεύρεση εργασίας στη χώρα μας ως νοσοκόμες, καλλιτέχνιδες, οικιακοί βοηθοί, εξαπατούνται. Και φθάνοντας στη χώρα μας προωθούνται στην πορνεία.
* 5.000 γυναίκες και νεαρά κορίτσια από την Αλβανία εκτιμάται ότι παγιδεύθηκαν στα δίκτυα των εμπόρων.
* Σημαντικός αριθμός θυμάτων προέρχεται από τη Ρωσία αλλά και την Αιθιοπία, την Ερυθραία, τις Φιλιππίνες, τη Σρι Λάνκα και την Ταϊλάνδη.
Τα Ηνωμένα Εθνη υπολογίζουν ότι 500.000 γυναίκες από την Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη προωθούνται στην πορνεία κάθε χρόνο σε παγκόσμια κλίμακα. Από αυτές 45.000-50.000 διακινούνται παράνομα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, 300.000 έχουν προωθηθεί στην πορνική αγορά της Δυτικής Ευρώπης, ενώ μόνο για το έτος 2000 700.000 γυναίκες προωθήθηκαν με τη βία και με την απάτη στην πορνεία παγκοσμίως.
Εκπληκτική διαπίστωση:
Πολλά νέα κορίτσια που εκδίδονται στην Ελλάδα, όταν ρωτήθηκαν, δεν γνώριζαν:
* Σε ποια χώρα βρίσκονται
* Ποια ημέρα της εβδομάδας ήταν
* Σε ποια πόλη κατοικούν
Δεν ήταν σε θέση:
* Να αντιληφθούν τον περίγυρό τους
* Να κάνουν στοιχειώδεις συναλλαγές
Το «κύκλωμα» των εμπόρων
Η απάτη, η εκμετάλλευση, ο εκβιασμός και η βία είναι στοιχεία αλληλένδετα στη διαδικασία της εμπορίας ανθρώπων. Περιττό να ειπωθεί ότι η προσβολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας είναι το πρώτο και βασικό έγκλημα που συντελείται σε αυτό το παράνομο αλισβερίσι. Πίσω από κάθε θύμα κρύβονται τα μέλη ενός καλά οργανωμένου δικτύου που περιλαμβάνει στρατολόγους, μεταφορείς, σωματέμπορους, διαμεσολαβητές αλλά και πελάτες.
Αν από τη μία μεριά υπάρχουν άνθρωποι που παίρνουν το ρίσκο να εναποθέσουν τα όνειρά τους για μια καλύτερη ζωή στα μέλη του οργανωμένου εγκλήματος, από την άλλη εμφανίζεται μια ανησυχητική τάση στη χώρα μας. Ποια; Να χρησιμοποιούνται φθηνή και λαθραία εργασία και μια απειλητική – για την κοινωνία – ανάπτυξη της βιομηχανίας του σεξ.
Οι παράνομες επιχειρήσεις που στήνονται και λειτουργούν σαν κρυφοί οίκοι ανοχής εμφανίζονται στην πλειονότητά τους σαν ινστιτούτα μασάζ. Το ίδιο ισχύει και για χιλιάδες «γνωστά» κέντρα διασκέδασης σε όλη τη χώρα. Κυρίως στην ελληνική επαρχία. Ολες και όλα χρησιμοποιούν στρατηγικές αύξησης πελατείας. Και προώθησης των «προϊόντων» τους, όπως η διαφήμιση σε ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα ενημέρωσης.
Η δραστηριότητα είναι σαφώς επικερδής. Γι’ αυτό και έχει καταγραφεί από την Αστυνομία «επαναληπτικότητα» των δραστών. Δηλαδή, άτομα που έχουν καταδικασθεί και φυλακισθεί για τέτοια αδικήματα μετά την αποφυλάκισή τους «δραστηριοποιούνται» ξανά στον ίδιο χώρο.
Το ερώτημα που προκύπτει αβίαστα είναι: «Τι κάνει λοιπόν η συντεταγμένη πολιτεία;».
Δύσκολη η απάντηση. Από τα κείμενα και τα στοιχεία πάντως αναδύεται η ανάγκη για άμεση πολιτική αντιμετώπιση ενός άγνωστου αλλά πολύ μεγάλου σε διαστάσεις κοινωνικού προβλήματος.
