«ΑΝ ΜΟΥ ΠΕΙτο κόμμα να σφουγγαρίσω τα γραφεία,θα το κάνω»!Με αυτή την αφοπλιστική φράση η επί 17 συναπτά έτη Γενική Γραμματέας του ΚΚΕ κυρία Αλέκα Παπαρήγα επιχείρησε προ ημερών να διασκεδάσει τις εντυπώσεις εν όψει του ενδεχομένου αλλαγής φρουράς στην ηγεσία του κόμματος. Θέλοντας να υποδηλώσει με τον παραστατικό τρόπο της ότι στο ΚΚΕ όλοι,μηδέ εξαιρουμένης της ιδίας, είναι «απλοί στρατιώτες στην υπόθεση της εργατικής τάξης»,
η κυρία Παπαρήγα προσπάθησε για άλλη μία φορά να εμφανίσει ένα θέμα-ταμπού για τον Περισσό,εκείνο της αλλαγής ηγεσίας,ως κάτι αδιάφορο: «Δεν υπάρχει άνθρωπος που ασχολείται με αυτό το θέμα.Μόνο οι δημοσιογράφοι ασχολούνται.Κανένας άλλος.Δεν τους απασχολεί καθόλου αν θα είμαι ή δεν θα είμαι Γραμματέας,διότι ξέρουν ότι το κόμμα είναι συλλογικό» δήλωνε η «σιδηρά κυρία» του Περισσού στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε για να παρουσιάσει τις θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής εν όψει του 18ου Συνεδρίου που θα διεξαχθεί τον προσεχή Φεβρουάριο.
«Και να σας πω ειλικρινά:πάω από εδώ, πάω από εκεί,κανένας δεν μου λέει τίποτε.Ούτε φύγε ούτε μη φύγεις.Αδιαφορία.Τι να κάνουμε;Είμαστε κόμμα,δεν έχουμε ηγέτες έτσι όπως το καταλαβαίνουν οι άλλοι» υπογράμμισε η κυρία Παπαρήγα με έναν τρόπο μάλλον απαξιωτικό, αφήνοντας παράλληλα όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά.Η πραγματικότητα βεβαίως είναι άλλη…
Κ ανείς δεν μένει αδιάφορος εντός των τειχών του Περισσού για το αν ήγγικεν ή όχι η ώρα της διαδοχής της Γενικής Γραμματέως. Η κομματική παράδοση μάλιστα θέλει η σχετική διαδικασία να είναι εξαιρετικά σχολαστική και βασανιστική, ώστε να καλλιεργείται καταλλήλως το εσωκομματικό έδαφος και να προετοιμάζονται αναλόγως οι απαραίτητες ισορροπίες σε επίπεδο μηχανισμών για αποφυγή τυχόν αναταράξεων την ώρα της κρίσεως- δηλαδή στο συνέδριο, το οποίο σύμφωνα με το Καταστατικό του ΚΚΕ είναι το «ανώτατο καθοδηγητικό όργανο» που, εκτός όλων των άλλων θεμάτων που επεξεργάζεται, εκλέγει και την Κεντρική Επιτροπή, η οποία με τη σειρά της εκλέγει τον Γενικό Γραμματέα και το Πολιτικό Γραφείο.
Η δήλωση της κυρίας Παπαρήγα αναφορικά με την αλλαγή ηγεσίας στο κόμμα της, ότι «σε αυτό το συνέδριο δεν είναι προκαθορισμένες ούτε οι αποφάσεις ούτε τίποτε» και ότι η νέα Κεντρική Επιτροπή που θα εκλεγεί «θα αποφασίσει τι θα κάνει», αναθέρμανε τα σενάρια περί τυχόν διαδοχής της. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά. Ο Περισσός αν και ενοχλείται από την αναμόχλευση αυτού του θέματος, φαίνεται να έχει καταλήξει ότι η συντήρησή του- έστω και εμμέσως- ίσως και να μην είναι τόσο επιζήμια ή, τουλάχιστον, δεν είναι υποχρεωτικό και να φοβίζει. Αλλωστε εκ των πραγμάτων έχει τεθεί εδώ και καιρό το ζήτημα της διαδοχής της κυρίας Παπαρήγα καθώς σε λιγότερο από έναν μήνα- συγκεκριμένα στις 5 Νοεμβρίου- συμπληρώνει τα 63 της χρόνια, κοντεύοντας μάλιστα να υπερβεί σε χρόνο παραμονής στο ανώτατο κομματικό πόστο τον Χαρίλαο Φλωράκη.
▅ Οι υποψήφιοι
Η σχετική φημολογία θέλει ως «φαβορί», αν και όταν τεθεί τελικώς θέμα διαδοχής, τον κ. Δ. Κουτσούμπα, μέλος του Πολιτικού Γραφείου και υπεύθυνο για τις διεθνείς σχέσεις του κόμματος, στις οποίες το ΚΚΕ προσδίδει τεράστια σημασία, όπως προκύπτει και από τις αναλυτικές αναφορές στις «θέσεις» που δημοσιοποιήθηκαν. Οπως αναφέρεται στο σχετικό κείμενο «το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, παρά τα όποια βήματα έγιναν, παραμένει σε κρίση, είναι οργανωτικά και ιδεολογικά κατακερματισμένο», ενώ βασικό γνώρισμά του εξακολουθεί να είναι «η διαπάλη ανάμεσα στις επαναστατικές κομμουνιστικές απόψεις και στις ρεφορμιστικές-οπορτουνιστικές, διαπάλη που είναι σε εξέλιξη σε όλες τις περιοχές και στο εσωτερικό μιας σειράς κομμάτων». Το ΚΚΕ τα τελευταία χρόνια επιχειρεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια ισχυροποίησης των «ορθόδοξων» κομμουνιστικών ρευμάτων διεθνώς και στη «μάχη ενάντια στην τάση σοσιαλδημοκρατικοποίησης των ΚΚ», αλλά όπως αναγνωρίζει στις «θέσεις» του «η παράταση της κρίσης του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος περικλείει κινδύνους ακόμα μεγαλύτερου πισωγυρίσματος». Ως εκ τούτου η «απορρόφηση» του κ. Κουτσούμπα προ ολίγων ετών από τη διεύθυνση του «Ριζοσπάστη» και η τοποθέτησή του στη νευραλγική αυτή θέση θεωρήθηκε δικαίως ως «μη τυχαία».
Εκτός όμως από την επιλογή του κ. Κουτσούμπα, ο οποίος ανήκει στο περιβάλλον της κυρίας Παπαρήγα, υπάρχουν και άλλοι το όνομα των οποίων έχει κυκλοφορήσει κατά καιρούς ως πιθανή λύση «όταν φτάσει η ώρα της διαδοχής». Ενας από αυτούς είναι ο γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας κ. Δ. Αρβανιτάκης, μέλος του Πολιτικού Γραφείου, ο οποίος τοποθετήθηκε προ ετών στο πηδάλιο της πιο δυνατής και μαζικής οργάνωσης του ΚΚΕ «εκπαραθυρώνοντας» τον πρώην γραμματέα της κ. Δ. Ζάχαρη. Ο κ. Αρβανιτάκης είναι εκ των στενών συνεργατών του πανίσχυρου άνδρα του ΚΚΕ, του κ. Δ. Γόντικα, του ανθρώπου που «κρατά στα χέρια» του το κόμμα καθώς διαχειρίζεται τον σημαντικότερο τομέα, τον οργανωτικό, δίχως ωστόσο να ενδιαφέρεται για το ανώτατο κομματικό αξίωμα. Σημειώνεται ότι οι κκ. Γόντικας και Κουτσούμπας έχουν διασταυρώσει στο παρελθόν τα ιδεολογικά ξίφη τους δημοσίως μέσω αρθρογραφίας τους στον κομματικό Τύπο σχετικά με θέματα τακτικής και στρατηγικής του ΚΚΕ.
Ως ενδιάμεση επιλογή προβάλλει εκείνη του μετριοπαθούς κ. Σπ. Χαλβατζή, ιστορικού στελέχους- όπως και ο κ. Γόντικας-, ο οποίος αν και χαίρει ευρύτερης δημοφιλίας στο εσωτερικό του κόμματος και σε δυνάμεις πέραν αυτού, θεωρείται εκ των παραγκωνισμένων στελεχών από τη σημερινή ηγετική ομάδα.
Οι φωνές ωστόσο οι οποίες υποστηρίζουν ότι θέμα διαδοχής «δεν πρόκειται να τεθεί στο συνέδριο» επιμένουν, καθώς θεωρούν ότι η ισχυρή και αδιαφιλονίκητη παρουσία της κυρίας Παπαρήγα στην ηγεσία μπορεί να διασφαλίσει την επιτυχή εκλογική παρουσία του κόμματος τόσο στις ευρωεκλογές του Ιουνίου όσο και στις εθνικές εκλογές, όποτε και αν γίνουν. Μάλιστα η ρευστότητα του πολιτικού σκηνικού και οι ενδεχόμενες μετεκλογικές αναδιατάξεις διαμορφώνουν στον Περισσό συνθήκες αυξημένης ετοιμότητας και εγρήγορσης, τις οποίες, όπως εκτιμούν οι ίδιες πηγές, «μόνο η Αλέκα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει». Οι εξελίξεις λοιπόν φαίνεται να απομακρύνουν την αναμενόμενη (και φυσιολογική) αντικατάσταση της σημερινής Γραμματέως, η οποία ούτως ή άλλως δεν θα αποσυρθεί από τα κομματικά δρώμενα, είτε αναλαμβάνοντας χρέη προέδρου του κόμματος (μετά και τις απαραίτητες καταστατικές αλλαγές) είτε ως επικεφαλής της νέας Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ που θα προκύψει από τις εκλογές. Πέραν όμως όλων αυτών, η διατήρησή της στη σημερινή θέση θεωρείται συνεκτικός κρίκος και εξισορροπητικός παράγοντας στα ηγετικά κλιμάκια, όπου δεν φαίνεται να έχει ωριμάσει η ιδέα της διαδοχής και κυρίως η συμφωνία σε ένα πρόσωπο.