Πού είναι η λίστα;

nbak@dolnet.gr

Μεγάλη η κινητικότητα για τα γνωστά διεθνή λογοτεχνικά βραβεία τα οποία συνήθως απονέμονται τον Οκτώβριο. Το γαλλικό Γκονκούρ ανακοίνωσε ήδη τον «βραχύ κατάλογό» του, όπως έχουμε μεταφράσει στα ελληνικά τη short list, η οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι και τόσο βραχεία, αφού περιλαμβάνει καμιά εικοσαριά μυθιστορήματα. Τη short list του ανακοίνωσε και το αγγλικό Μαν Μπούκερ Πράιζ, ένας κατάλογος πραγματικά βραχύς, με έξι μυθιστορήματα, όπου ξεχωρίζουν το Τhe secret Scripture του Σεμπάστιαν Μπάρι, το Sea of Ρoppies του Αμίταβ Γκος και το Νorthern Clemency του Φίλιπ Χένσερ- και οι τρεις συγγραφείς είναι γνωστοί στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, με μεταφρασμένα βιβλία τους.

Δ υστυχώς δεν μπορούμε να μιλήσουμε για κινητικότητα και στα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία. Η επιτροπή, η οποία προεδρεύεται από τον ομότιμο καθηγητή Φιλολογίας Παναγιώτη Μαστροδημήτρη, δεν έχει ανακοινώσει βραχύ κατάλογο. Θυμίζουμε ότι η επιτροπή, της οποίας η θητεία λήγει στο τέλος του 2008, ενώ ο διορισμός της είχε ανακοινωθεί με τρομακτική καθυστέρηση τον Δεκέμβριο του 2006 (όπως ελέγετο, λόγω… δυστοκίας του τότε γραμματέα του υπουργείου Πολιτισμού Χρήστου Ζαχόπουλου, που ήθελε να έχει το δεσμείν και λύειν σε κάθε… φιλολογικό θέμα) θα αποφασίσει για τα βραβεία της εκδοτικής παραγωγής του 2007. Λόγω της καθυστέρησης του διορισμού της, είχε αποφασίσει με συνοπτικές διαδικασίες για τα βραβεία της εκδοτικής παραγωγής 2005 και 2006, τα οποία απενεμήθησαν, επίσης συνοπτικά, από τον υπουργό Πολιτισμού Μιχάλη Λιάπη μόλις τον Ιανουάριο του 2008- μην ξεχνάμε ότι είχε προηγηθεί μια απόπειρα αυτοκτονίας.

Τα κρατικά βραβεία λογοτεχνίας είναι ένας υπερπεντηκονταετής θεσμός και είναι κρίμα που ακόμη «ταλαιπωρούνται» από τη μικροπολιτική και από τις φιλοδοξίες (σπάνιες πλέον, τουλάχιστον στο επίπεδο του πολιτισμού) των ηγετίσκων του υπουργείου της οδού Μπουμπουλίνας. Αυτά τα βραβεία, που έχουν περάσει διά πυρός και σιδήρου, που έχουν γνωρίσει κορυφαίες στιγμές, όπως η τολμηρή βράβευση του Γιάννη Ρίτσου στο τέλος της δεκαετίας του ΄50- δηλαδή σε μια εποχή απόλυτης μισαλλοδοξίαςαλλά και στιγμές μικρότητας και μικροαστικής ίντριγκας, πρέπει να αποκτήσουν κύρος. Και δύο από τα στοιχεία του κύρους είναι η κανονικότητα και η διαφάνεια, τουλάχιστον ως προς τις διαδικασίες. Υπάρχει μια οπισθοδρόμηση στο θέμα αυτό, η οποία δημιουργεί συνθήκες αφερεγγυότητας και απαξίωσης. Δεν έχουμε την πολυτέλεια των πολλών θεσμών για το βιβλίο. Τα κρατικά βραβεία πρέπει να προστατευθούν. Και πρέπει να προστατευθούν διότι, είτε το θέλουμε είτε όχι, δημιουργούν και αυτά γεγονός, τους απαραίτητους κύκλους στα νερά της λίμνης του λογοτεχνικού milieu, που απειλούνται από την ακινησία.

Σ ε έναν άλλο χώρο του βιβλίου, σε αυτόν των βιβλιοθηκών, το 17ο Διεθνές Συνέδριο Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών που διοργανώνεται από τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (24-26 Σεπτεμβρίου) αναδεικνύει ένα προνομιακό πεδίο της έρευνας και της εκπαίδευσης, το οποίο, παρά τη σχεδόν εχθρική στάση των αρμόδιων υπουργείων (Παιδείας και Οικονομικών), έχει αναπτυχθεί εξαιρετικά, αγγίζοντας τα διεθνή στάνταρντ. Η πολυθρύλητη αξιολόγηση των πανεπιστημίων περνάει σίγουρα μέσα από τις βιβλιοθήκες τους, γι΄ αυτό δεν είναι τυχαίο το θέμα του συνεδρίου που είναι «η αξιολόγηση των βιβλιοθηκών ως στοιχείου ποιότητας των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων».