ΡΩΜΗ
Ο ΜΑΕΣΤΡΟΣ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ
«Μουσικός είμαι. Δεν είμαι πολιτικός που πρόκειται να κηρύξει τον πόλεμο σε άλλη χώρα». Αυτή την απάντηση έδωσε ο Ντανιέλε Γκάτι (φωτογραφία) όταν ρωτήθηκε αν φοβάται την 7η Δεκεμβρίου. Η ερώτηση είχε νόημα: στις 7 Δεκεμβρίου, εορτή του Αγίου Αμβροσίου, πολιούχου του Μιλάνου, κάθε χρόνο η Σκάλα δίνει εκ παραδόσεως την πρεμιέρα της σεζόν, την οποία εφέτος θα διευθύνει ο ανερχόμενος ιταλός αρχιμουσικός με Δον Κάρλο του Βέρντι. «Το να εγκαινιάσω τη σεζόν της Σκάλας» συνέχισε ο Γκάτι «είναι μια κατάληξη για μένα, είναι η επιβράβευση τριάντα χρόνων δουλειάς». Ο Γκάτι έφτασε σήμερα, στα 47 του χρόνια, να είναι περιζήτητος, έχοντας στο παρελθόν πραγματοποιήσει εμφανίσεις με σπουδαία συγκροτήματα στα μεγαλύτερα μουσικά κέντρα του κόσμου. Τον περασμένο Ιούλιο εγκαινίασε με επιτυχία το Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ με έναν Πάρσιφαλ που επαινέθηκε ιδιαίτερα, και πρόσφατα ανέλαβε τη μουσική διεύθυνση της Εθνικής Ορχήστρας της Γαλλίας. Σκηνοθέτης του Δον Κάρλο θα είναι ο Στεφάν Μπρονσβίγκ, γνωστός για τις αντισυμβατικές αντιλήψεις του. Τι θα πουν οι φύλακες της παράδοσης; «Το σκηνικό» λέει ο Γκάτι «θα είναι αφηρημένο, σχεδόν μινιμαλιστικό, και η σκηνοθεσία θα επικεντρωθεί στους φωτισμούς και στην ηθοποιία. Βρίσκω ενδιαφέρουσα την προοπτική να ανανεωθούν τα πάντα και να ζωντανέψει η σχέση των προσώπων, πράγμα ιδανικό για το θέατρο του Βέρντι, που δεν είναι ποτέ διακοσμητικό αλλά είναι σαιξπηρικό».
ΠΑΡΙΣΙ
Η«ΓΛΥΠΤΙΚΗ» ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΜΑΝΤΕΝΙΑ
Το πολιτιστικό γεγονός της χρονιάς στη γαλλική πρωτεύουσα θα είναι η έκθεση έργων του Αντρέα Μαντένια (1431-1506) η οποία εγκαινιάζεται στο Λούβρο στις 26 Σεπτεμβρίου. Ετσι την αποκαλούν ιταλικά δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία δεν πρόκειται για «οποιαδήποτε» έκθεση αλλά για μία από τις σημαντικότερες που έχουν αφιερωθεί σε αυτόν τον καλλιτέχνη μετά τον Β Δ Παγκόσμιο Πόλεμο, μεγαλύτερη από τις αντίστοιχες της Μάντοβας του 1961 και του Λονδίνου του 1992.
Θα εκτεθούν 190 έργα, πίνακες, σχέδια, χαρακτικά, γλυπτά, χειρόγραφα και άλλα. Θα μπορεί κανείς, διαβάζουμε, να θαυμάσει συγκεντρωμένα πολλά αριστουργήματα δανεισμένα από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου. Επί έξι χρόνια ο Μαντένια διετέλεσε στην Πάδοβα μαθητής και θετός γιος του αρχαιοσυλλέκτη και ζωγράφου Φ. Σκουαρτσιόνε, από την κηδεμονία του οποίου κατόρθωσε να απαλλαγεί με δίκη. Οι μελέτες του Σκουαρτσιόνε για την αρχαιότητα καθώς και η ουμανιστική επίδραση του Πανεπιστημίου της Πάδοβας συνετέλεσαν στη διαμόρφωση του ύφους του ζωγράφου, στον οποίο ωστόσο τη μεγαλύτερη επιρροή άσκησε ο Ντονατέλο με τη δεκάχρονη παραμονή του στην Πάδοβα. Η επιρροή αυτή ενέπνευσε στον Μαντένια πολλά από τα αριστουργήματά του και εξηγεί, κατά τους ειδικούς, τη «γλυπτική» υφή των έργων του. Το 1460 ο Μαντένια έγινε αυλικός ζωγράφος των Γκονζάγκα, και στο δουκικό ανάκτορό τους στη Μάντοβα φιλοτέχνησε εξαίρετες τοιχογραφίες.
Η έκθεση του Λούβρου θα διαρκέσει ως τις 5 Ιανουαρίου 2009.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΩΝΗ
Εννέα ώρες διαρκεί το νέο σκηνικό δημιούργημα του Ρομπέρ Λεπάζ που παρουσιάστηκε προ ημερών στη βρετανική πρωτεύουσα. Ο τίτλος του, Lipsynch, από τον τεχνικό όρο lip synchronization, συγχρονισμός των χειλιών, προϊδεάζει για την κεντρική ιδέα του, που είναι η μελέτη της ανθρώπινης φωνής ως μέσου έκφρασης, σε όλες τις μορφές της, από το κλάμα του μωρού ως την οπερατική άρια. Τo θέαμα άλλωστε αρχίζει με ένα μωρό που βρίσκεται με πεθαμένη τη μητέρα του, πόρνη από τη Νικαράγουα, σε μια πτήση της Lufthansa. Το υιοθετεί μια τραγουδίστρια της όπερας μεταξύ των επιβατών. Τις περιπέτειές τους, καθώς και των άλλων επτά ηρώων του έργου, παρακολουθεί ο θεατής σε αυτό το χειμαρρώδες έπος που δρασκελίζει με εκπληκτική άνεση τις δεκαετίες και τις ηπείρους. Οι κριτικοί διαφώνησαν ως προς τις εκτιμήσεις τους για το θέαμα. Ενας τουλάχιστον το βρήκε αριστούργημα, άλλος είχε πολλές αντιρρήσεις εντοπίζοντας ακόμη και «γελοίες» στιγμές, ένας τρίτος αποφάνθηκε ότι μόνο το πρώτο μέρος του αξίζει. Κανένας ωστόσο δεν αρνείται τον πλούτο της έμπνευσης του ευφάνταστου γαλλοκαναδού σκηνοθέτη στην περίτεχνη οργάνωση αυτού του πλούσιου θεάματος με τη χρήση των πολυμέσων.
To Lipsynch αναμένεται στη Μαδρίτη (25-30 Οκτωβρίου),στο Σαλόν της γαλλικής Καμπανίας (15 και 16 Νοεμβρίου) και αλλού.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
ΙΡΑΝΟΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ
Ενας Ιρανός που θαυμάζεται στις ΗΠΑ δεν είναι συνηθισμένο πράγμα στις ημέρες μας. Και όμως αυτό ακριβώς συμβαίνει με τον Καϊχάν Καλόρ (φωτογραφία), βιρτουόζο του «καμαντσέχ», παραδοσιακού τετράχορδου περσικού βιολιού, ο οποίος έχει συνεργαστεί με πολλούς διακεκριμένους δυτικούς μουσικούς καθώς και με τη Φιλαρμονική της Νέας Υόρκης. Ενδιαφέρεται επίσης ο Καλόρ για τη σύσφιγξη των σχέσεων ανάμεσα στις διάφορες κουλτούρες και είναι μέλος του Προγράμματος Δρόμος του Μεταξιού, που το δημιούργησε ο διάσημος, κινεζικής καταγωγής, βιολοντσελίστας Γιο-Γιο Μα με αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Στο τελευταίο του άλμπουμ ο Καλόρ συνεργάζεται με το νεανικό κουαρτέτο εγχόρδων Βrooklyn Rider και ερμηνεύει εκπληκτικά, όπως λέγεται, τη σύνθεσή του Silent City (έτσι τιτλοφορείται και το άλμπουμ), σπαρακτικό θρήνο για ένα κουρδικό χωριό που κατέστρεψε ο Σαντάμ Χουσεΐν (ο Καλόρ είναι κουρδικής καταγωγής). Κατά την επανάσταση των ισλαμιστών ο Καλόρ έφυγε από το Ιράν, όχι όμως για πολιτικούς λόγους, όπως λέει, αλλά επειδή είχαν κλείσει τα πανεπιστήμια και δεν μπορούσε να συνεχίσει τις σπουδές του. Το 2003 επέστρεψε στη γενέτειρά του Τεχεράνη και εξακολουθεί να ζει εκεί. Αν και παίζει συχνά για δυτικά ακροατήρια, ο Καλόρ στην πατρίδα του δεν πολυεμφανίζεται. Ο λόγος είναι, λέει, τα γραφειοκρατικά εμπόδια που συνεπάγεται εκεί η διοργάνωση συναυλιών. Στις 18 Οκτωβρίου ο ιρανός βιρτουόζος θα εμφανιστεί στο Κάρνεγκι Χολ.
