Τζορτζ Σόρος: «Η Wall Street δεν καταρρέει, είναι σε κρίση»

OΤζορτζ Σόρος, 77 ετών, δισεκατομμυριούχος και γκουρού των οικονομικών αγορών των ΗΠΑ, δίνει τη δική του ανάλυση στην κρίση. Ενας από τους μεγαλύτερους επενδυτές στον κόσμο καταγγέλλει τους υπέρμαχους της ελεύθερης αγοράς, την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και το υπουργείο Οικονομικών. Τους θεωρεί υπεύθυνους για το «οικονομικό κατρακύλισμα» των ΗΠΑ και της Ευρώπης.

– Η Wall Street καταρρέει.Είμαστε μπροστά στην πτώση της αμερικανικής αυτοκρατορίας;

«Η Wall Street δεν καταρρέει, είναι σε κρίση. Τα αποτελέσματα της κρίσης αυτής θα εξαρτηθούν από τη διάρκειά της. Η κατάσταση δεν είναι μη αναστρέψιμη: είμαστε στο χείλος μιας αβύσσου αλλά δεν έχουμε πέσει μέσα ακόμη. Η αγορά συνεχίζει να λειτουργεί. Αντίθετα, πιστεύω πως υπάρχει δυνατότητα ανατροπής. Αυτό που συμβαίνει είναι απίστευτο! Είναι το αποτέλεσμα εκείνου που αποκαλώ “ολοκληρωτισμό της αγοράς”, δηλαδή της ιδεολογίας τού μη παρεμβατισμού και της αυτορρύθμισης της αγοράς. Η κρίση δεν οφείλεται σε εξωτερικούς παράγοντες, δεν είναι αποτέλεσμα μιας φυσικής καταστροφής. Είναι το ίδιο το σύστημα που προκάλεσε την κρίση».

– Πιστεύετε ότι η πολιτική έχει μερίδιο στην ευθύνη;

«Θεωρώ πως ο Αλαν Γκρίνσπαν (πρώην πρόεδρος της Fed) είναι υπεύθυνος διότι άφησε τα επιτόκια πολύ χαμηλά για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, τόσο που άφησε ελεύθερο το πεδίο για μεγάλα οικονομικά ανοίγματα θεωρώντας ότι θα υπήρχαν μεγαλύτερα κέρδη απ΄ ό,τι ζημιές. Οι ελεγκτικές αρχές είναι εξίσου υπεύθυνες διότι άφησαν μεγάλη ελευθερία στους παράγοντες της αγοράς με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί μια πιστωτική αγορά χωρίς περιορισμούς. Κοιτάξτε την αγορά των δανείων! Υπολογίζεται σε τρισεκατομμύρια δολάρια. Το αποτέλεσμα της πολιτικής αυτής είναι μια οικονομική κρίση που μεταφέρεται στις πλάτες αθώων θυμάτων».

– Ποια είναι η γνώμη σας για τις έκτακτες παρεμβάσεις της αμερικανικής κυβέρνησης;Θα έχουν κάποιο αποτέλεσμα;

«Ο υπουργός Οικονομικών Χανκ Πόλσον αρνήθηκε αρχικά να υπογράψει εν λευκώ για να σώσει τις Freddie Μac και Fannie Μae, αλλά υποχρεώθηκε τελικά να το πράξει λίγους μήνες αργότερα. Είδαμε τους ίδιους δισταγμούς και για τη Lehman Βrothers- την οποία οι αρχές τελικά εγκατέλειψαν-, αλλά και για τον αμερικανικό ασφαλιστικό όμιλο Αmerican Ιnternational Group Ιnc (ΑΙG), ο οποίος σώθηκε επειδή ενδεχόμενη κατάρρευσή του θα πρόσθετε επιπλέον πίεση στις ήδη εύθραυστες χρηματοπιστωτικές αγορές. Επρεπε να το κάνουν, αλλιώς η κατάσταση θα γινόταν ανεξέλεγκτη. Αυτές οι ενέργειες όμως είναι αργές και αντιπαραγωγικές. Οσο καθυστερούμε, η κατάσταση χειροτερεύει. Οι επεμβάσεις αυτές είναι “θεραπευτικές” και όχι προληπτικές».

– Η κρίση του 1929 έγινε σημείο αναφοράς.Εσείς βρίσκετε ομοιότητες; «Η μεγαλύτερη διαφορά από την κρίση του 1929 είναι ο τρόπος αντιμετώπισης από τις Αρχές. Κατάλαβαν πως έπρεπε να στηρίξουν το σύστημα ακόμη κι αν αυτό ήταν περίπλοκο και δαπανηρό, ακόμη κι αν δεν είναι μέσα στη φιλοσοφία τους να αφήνουν το κράτος να παρεμβαίνει». – Τι θα συμβεί από εδώ και πέρα;Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για την Ευρώπη;

«Η πηγή του προβλήματος είναι στις ΗΠΑ, όμως η κρίση αφορά και την Ευρώπη. Το μέλλον της εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο οι Αρχές θα διαχειριστούν την κρίση. Λόγω της πτώσης των τιμών των πρώτων υλών θα μπούμε σε μια περίοδο οικονομικής ύφεσης. Πιστεύω πως θα ήταν θεμιτό να μειωθούν τα επιτόκια». – Η κρίση αυτή θα έχει αντίκτυπο στην οικονομική κατάσταση των απλών πολιτών;

«Σίγουρα. Οι ΗΠΑ βρίσκονται χωρίς αμφιβολία σε ύφεση και αυτό θα επιταχυνθεί κατά τη διάρκεια των δύο επομένων τριμήνων. Οι τράπεζες έχουν ήδη περιορίσει τις πιστώσεις τους. Η αμερικανική κοινή γνώμη σοκαρίστηκε από αυτά που συνέβησαν αυτή την εβδομάδα. Οι καταναλωτές δεν πρόκειται πια να χρεωθούν άλλο. Θα καταναλώνουν λιγότερο».

– Χώρες όπως η Κίνα θα επηρεαστούν; «Λαμβάνοντας υπόψη την απότομη επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας οι κινεζικές εξαγωγές θα μειωθούν. Η Κίνα είναι ένα γραφειοκρατικό κράτος και η οικονομική κρίση θα μπορούσε να μετατραπεί σε πολιτική κρίση, όπως έγινε στην Ινδονησία το 1998. Η αιτία της κρίσης του αμερικανικού καπιταλισμού θα μπορούσε να είναι το κινεζικό κομμουνιστικό σύστημα».

– Πώς θα βγούμε από αυτό το χάος; «Ολο το αμερικανικό οικονομικό σύστημα πρέπει να επανεξεταστεί. Οι επενδυτικές τράπεζες θα πρέπει να στηριχθούν στις τράπεζες καταθέσεων. Θα πρέπει να εφαρμόσουμε νέους κανονισμούς. Η αποστολή των Αρχών θα είναι να εμποδίσουν τη δημιουργία “οικονομικής φούσκας”. Εχουν στη διάθεσή τους τα κατάλληλα μέσα και πρέπει να τα χρησιμοποιήσουν. Η πίστωση πρέπει να ρυθμίζεται με τον ίδιο τρόπο όπως και η χρηματιστηριακή αγορά. Θα πρέπει να απαιτήσουμε από τις τράπεζες περισσότερα ίδια κεφάλαια. Πρέπει επίσης να μην αφήσουμε να πέσουν οι τιμές των ακινήτων και να περιορίσουμε τις κατασχέσεις των κατοικιών». – Ο Μπαράκ Ομπάμα ή ο Τζον Μακ Κέιν είναι κατά τη γνώμη σας καταλληλότερος για να αναλάβει τις μεταρρυθμίσεις;

«Πιστεύω πως ο Ομπάμα έχει καλύτερη αντίληψη της κατάστασης».

– Χάσατε χρήματα σε αυτήν την κρίση;

«Δεν έχασα χρήματα, αλλά ούτε κέρδισα. Δεν θα σας αποκαλύψω όμως τα μυστικά μου».

– Είστε ο «πατέρας» των αμοιβαίων κεφαλαίων,οι κακοί χειρισμοί των οποίων βρίσκονται στην καρδιά του προβλήματος.Νιώθετε τύψεις;

«Δεν είμαι ο πατέρας των αμοιβαίων κεφαλαίων αλλά ένας από αυτούς. Αν ήταν να το ξανακάνω, θα έκανα πιο προσεκτικές επενδύσεις».