Η Ακροδεξιά ξαναβγάζει δόντια στην Αυστρία

ΒΙΕΝΝΗ Η φωτογραφία, σε μια μπιραρία της Βιέννης, ήταν εύγλωττη: ένας νεαρός άντρας υψώνει τη δεξιά του παλάμη για να σχηματίσει τον σύγχρονο νεοναζιστικό χαιρετισμό με τα τρία μεσαία δάκτυλα τεντωμένα προς τα πάνω. Η δημοσίευσή της στην Αυστρία πριν από λίγο καιρό προκάλεσε σάλο, αφού ο εικονιζόμενος ήταν ο πρόεδρος του ακροδεξιού Κόμματος της Ελευθερίας FΡΟe Χανς-Κρίστιαν Στράχε. «Εγώ νεοναζί; Ποτέ!» ήταν η αντίδρασή του. «Ο φακός με πήρε τη στιγμή που παράγγελνα τρεις…μπίρες!». Δεν αποκλείεται βέβαια, πρόσθεσε, να βρεθεί και άλλη φωτογραφία στην οποία να χαιρετίζει γνήσια χιτλερικά (σ.σ.: με προτεταμένα και τα πέντε δάκτυλα). «Κανένα πρόβλημα» είπε. «Στα νιάτα μου ήμουν προβοκάτορας. Το έκανα για πλάκα!».

Αυτό το μείγμα θράσους και ευρηματικότητας χαρακτηρίζει και τον «ώριμο» κ. Στράχε, που τώρα πια είναι 39 ετών. Η συνταγή του προφανώς «πουλάει». Η Ακροδεξιά επιστρέφει δριμύτερη από ποτέ στην Αυστρία. Ο κ. Στράχε είναι από καιρό ο «ήρωας» μιας μερίδας της νεολαίας, καθώς και πλατιών στρωμάτων της κλασικής εργατικής τάξης τα οποία παλιότερα ψήφιζαν «μονοκούκι» τους Σοσιαλδημοκράτες. Αύριο διεξάγονται εκλογές στη χώρα, οι πρώτες στις οποίες θα ψηφίσουν όσοι είναι πάνω από 16 ετών. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυτός ο πολιτικός θα είναι ο μεγάλος κερδισμένος: το κόμμα του εκτιμάται ότι θα εκτιναχθεί από το 10% (το 2006) στο 18%-20%. Μαζί με το 8% που φέρεται ότι θα πάρει το δεύτερο ακροδεξιό κόμμα ΒΖΟe του Γιοργκ Χάιντερ, το λεγόμενο (ακροδεξιό) «τρίτο στρατόπεδο» θα φτάσει συνολικά στο 26%-28%.

Ετσι θα βρεθεί «στα ίσα» με τα δύο παραδοσιακά στρατόπεδα: το σοσιαλδημοκρατικό SΡΟe και το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα ΟeVΡ (Χριστιανοδημοκράτες). Αυτό θα του επιτρέψει να αναμειχθεί ενεργά στον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, όπως συνέβη και στις αρχές του 2000. Τότε η ενωμένη υπό τον κ. Χάιντερ Ακροδεξιά, έχοντας γίνει με 27% το δεύτερο σε δύναμη κόμμα, απέβαλε τον τίτλο του αιώνιου «παρία» και συγκρότησε κυβέρνηση με το Λαϊκό Κόμμα.

Η ανατροπή αυτή δεν είναι η μοναδική. Μια άλλη είναι η πτώση του Λαϊκού Κόμματος. Οταν στην αρχή του καλοκαιριού ο πρόεδρός του Βίλχελμ Μόλτερερ εξήγγειλε το τέλος του μεγάλου συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών- Σοσιαλδημοκρατών (κράτησε μόλις 19 μήνες), το κόμμα του βρισκόταν με 30% επικεφαλής των δημοσκοπήσε ων. Η νίκη του θεωρούνταν εξασφαλισμένη. Σήμερα δεν πιστεύει ούτε και ο ίδιος σε αυτή. Ο «πάτερ Βίλι», όπως αποκαλείται λόγω του γλυκερού «παπαδίστικου» ύφους του, αδυνατεί να παρασύρει το μεγάλο πλήθος. Το κόμμα του έπεσε ενδιάμεσα στο 28%.

Την παράσταση κλέβει έτσι ο «νεόφερτος» πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών Βέρνερ Φάιμαν, ο οποίος κατάφερε να ανεβάσει εντός τριμήνου τα αντίστοιχα ποσοστά από 20% σε 30%. Ο κ. Φάιμαν, που μετρά μόλις ενάμιση χρόνο στην ομοσπονδιακή πολιτική ως υπουργός Μεταφορών (πρωτύτερα ήταν δημοτικός σύμβουλος στη Βιέννη), διαδέχθηκε προ τριμήνου τον «άτυχο» καγκελάριο Αλφρεντ Γκουζενμπάουερ στη θέση του προέδρου. Ο τελευταίος, ένας ταλαντούχος νέος πολιτικός, είχε ένα σοβαρό «κουσούρι»: το πότε ειρωνικό και πότε υπεροπτικό ύφος του, το οποίο τον έκανε σύντομα αντιπαθητικό στη δημοσιότητα. Ο διάδοχός του είναι εντελώς αντίθετος τύπος: άνετος, καταδεκτικός, εξωστρεφής. Και κυρίως, όπως λένε πολλές γυναίκες, «ομορφούλης». «Τέτοιον καγκελάριο-μανεκέν θέλουμε» είπε μία από αυτές.

Οι πολιτικοί αναλυτές βρίσκονται πάντως σε κατάσταση διαρκούς συναγερμού. Πολλοί μιλούν για επικείμενο τέλος της «Δεύτερης Αυστριακής Δημοκρατίας» σε περίπτωση που επανέλθει στην κυβέρνηση το «τρίτο στρατόπεδο»- κάτι που θα σήμαινε εμπέδωσή του ως κόμματος εξουσίας. Οι συνέπειες θα ήταν λιγότερο θεσμικές και περισσότερο πολιτικές: το δίδυμο ΧριστιανοδημοκρατώνΣοσιαλδημοκρατών θα έχανε το κυβερνητικό μονοπώλιο, που με μικρές ανάπαυλες κατέχει συνεχώς από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Και η λεγόμενη «αντιφασιστική συμφωνία» που υπαγόρευε τον αποκλεισμό από την κυβέρνηση των ακροδεξιών κομμάτων θα έμπαινε οριστικά στο ψυγείο.