Σύγκρουση με φόντο τον… καπιταλισμό

Ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών μεταφέρθηκε χθες ο οξύς «διάλογος» για τους τρόπους διαχείρισης της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, με τον απερχόμενο αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους να υπερασπίζεται το αμφιλεγόμενο σχέδιο «διάσωσης» των προβληματικών τραπεζικών ιδρυμάτων της Wall Street με τα χρήματα των φορολογουμένων, τον γάλλο ομόλογό του Νικολά Σαρκοζί να «αντεπιτίθεται» ζητώντας την τιμωρία των υπευθύνων της κρίσης και την πλήρη αναμόρφωση του καπιταλιστικού συστήματος, και βέβαια τους ηγέτες πολλών αναπτυσσόμενων κρατών να κατηγορούν ανοιχτά τις ΗΠΑ και τα άλλα ανεπτυγμένα οικονομικά κράτη για τις αρνητικές εξελίξεις στη διεθνή οικονομία, τις οποίες αποδίδουν στην ασύδοτη «απελευθέρωση» των αγορών.

Την ίδια στιγμή στο αμερικανικό Κογκρέσο συνεχίστηκε και χθες η σκληρότατη «μάχη χαρακωμάτων» μεταξύ της κυβέρνησης και της ομοσπονδιακής τράπεζας από τη μια πλευρά και της Δημοκρατικής πλειοψηφίας από την άλλη- με τους Δημοκρατικούς, αλλά και αρκετούς Ρεπουμπλικανούς βουλευτές και γερουσιαστές να επιμένουν ότι, εκτός από τις τράπεζες, θα πρέπει να «διασωθούν» με κάποιο τρόπο (και συγκεκριμένα με τη δικαστική αναδιαπραγμάτευση των υποθηκών τους) τα εκατομμύρια των απλών πολιτών που έχουν χάσει τα σπίτια και τις περιουσίες τους από την κρίση στις ΗΠΑ.

Στον αποχαιρετιστήριο λόγο του προς τα Ηνωμένα Εθνη ο κ. Μπους διαβεβαίωσε πάντως τους ομολόγους του – και κυρίως τις εξαιρετικά ταραγμένες αγορές- ότι το «πυροσβεστικό» πακέτο των 700 δισ. δολαρίων θα περάσει σύντομα από το Κογκρέσο. «Σας βεβαιώ ότι η κυβέρνησή μου και το Κογκρέσο εργάζονται από κοινού για να εγκρίνουν γρήγορα τη νομοθεσία που θα εφαρμόσει αυτή τη στρατηγική,και είμαι βέβαιος ότι θα δράσουμε μέσα στο επείγον χρονοδιάγραμμα που απαιτείται ώστε να καταλαγιάσει η κρίση στον χρηματοπιστωτικό τομέα» δήλωσε ο εμφανώς «στριμωγμένος» από τα γεγονότα κ. Μπους.

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι στην αίθουσα επικράτησε… θυμηδία όταν ο αμερικανός πρόεδρος- ο οποίος κατά τη διάρκεια της θητείας του έχει περιφρονήσει και απαξιώσει όσο κανείς προκάτοχός του τα Ηνωμένα Εθνη, επιτιθέμενος μονομερώς στο Ιράκδήλωσε πως «οι πολυεθνείς οργανισμοί είναι σήμερα πιο αναγκαίοι από ποτέ» για την απόκρουση των τρομοκρατών και των εξτρεμιστών που απειλούν την παγκόσμια τάξη, και ζήτησε από τα κράτη-μέλη να ενωθούν για να βοηθήσουν «στην επιτυχία της εύθραυστης ιρακινής δημοκρατίας»! Ο προεδρεύων της Ευρωπαϊκής Ενωσης κ. Σαρκοζί, από τη μεριά του, δεν φάνηκε καθόλου βέβαιος για τη δυνατότητα των ΗΠΑ να θεραπεύσουν το κακό. Αντιθέτως, ζήτησε την έκτακτη σύγκληση των ηγετών των μεγάλων οικονομικών δυνάμεων, δηλαδή της Ομάδας των Οκτώ, αλλά και της Κίνας και άλλων ισχυρών χωρών, «πριν από το τέλος του έτους», ώστε να εξεταστούν οι δίοδοι διαφυγής από τη χειρότερη κρίση μετά τη μεγάλη ύφεση που ακολούθησε το κραχ του 1929- όπως ο ίδιος τη χαρακτήρισε. Οπως είπε, «καμία χώρα,όσο ισχυρή και αν είναι,δεν μπορεί να δώσει από μόνη της μια αποτελεσματική απάντηση στην πιστωτική κρίση». Αυτό που χρειάζεται, είπε, είναι «πλήρης ανοικοδόμηση του καπιταλισμού», με γνώμονα την «αντικατάσταση της αδιαφάνειας από τη διαφάνεια» και προαπαιτούμενα «τον έλεγχο,αλλά και την τιμωρία των πιστωτικών ιδρυμάτων όπου αυτή απαιτείται».

Ο «Σαρκό» δήλωσε μάλιστα ότι αντιτίθεται σφόδρα στην πρακτική των «χρυσών αλεξιπτώτων», δηλαδή των παχυλών αμοιβών που παραχωρούν ουσιαστικά στους εαυτούς τους τα μεγαλοστελέχη των χρεοκοπημένων τραπεζών και επιχειρήσεων, χαρακτηρίζοντάς τες «ένα παρανοϊκό σύστημα…εντελώς ασύμβατο με την οικονομία της αγοράς». «Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο φοβούνται για τις καταθέσεις, τα διαμερίσματα,τις επενδύσεις τους. Ποιος ευθύνεται για αυτή την καταστροφή;Οι υπεύθυνοι πρέπει να τιμωρηθούν» είπε.

«Ας χτίσουμε μαζί έναν ρυθμιζόμενο καπιταλισμό,όπου οι χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες δεν θα αφήνονται μόνον στην κρίση των “παικτών” της αγοράς» είπε ο γάλλος πρόεδρος. Να σημειωθεί ότι η κατάργηση των «χρυσών αλεξιπτώτων» είναι ένας από τους βασικούς όρους που έχουν θέσει οι Δημοκρατικοί στη Γερουσία προκειμένου να υπερψηφίσουν το σχέδιο. Και προκάλεσε αίσθηση στην Ολομέλεια όταν πρότεινε ευθέως τη σύσταση ενός «ενιαίου οικονομικού χώρου» ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στη Ρωσία. «Ακριβώς επειδή επιδιώκει την ειρήνη η Ευρώπη λέει στον εταίρο της,τη Ρωσία,ότι επιθυμεί μαζί της σχέσεις αλληλεγγύης και την οικοδόμηση κοινού μέλλοντος…Γιατί λοιπόν να μην οικοδομηθεί στην κλίμακα όλης της ευρωπαϊκής ηπείρου ένας ενιαίος οικονομικός χώρος,ο οποίος θα ενώνει τη Ρωσία με την Ευρώπη;» αναρωτήθηκε ρητορικά ο γάλλος πρόεδρος συνεχίζοντας τα θεαματικά «ανοίγματα» προς τη Μόσχα.

Πολύ σκληρότερη κριτική άσκησε στην ομιλία του ο βραζιλιάνος πρόεδρος Λουίς Ινάσιο «Λούλα» ντα Σίλβα , η χώρα του οποίου υπήρξε ένα από τα πρώτα μεγάλα θύματα των νεοφιλελεύθερων «συνταγών», πριν ακριβώς από δέκα χρόνια. Ο Λούλα πρότεινε λοιπόν να «επανασυσταθούν» όλοι οι διεθνείς οικονομικοί θεσμοί, με γνώμονα την αποφυγή οικονομικών κρίσεων στο μέλλον. «Οι διεθνείς οικονομικοί θεσμοί σήμερα δεν έχουν πλέον ούτε την αυθεντία ούτε και τα εργαλεία που τους χρειάζονται για να δημιουργήσουν εμπόδια στην αναρχία της κερδοσκοπίας» υπογράμμισε. Θανατηφόρο ήταν όμως και το «καρφί» του ιρανού προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, ο οποίος σε συνέντευξή του στους «Los Αngeles Τimes» υποστήριξε ευθέως ότι οι «αμετροεπείς» αμερικανικές πολεμικές επιχειρήσεις μακριά από τα σύνορά τους, ευθύνονται για τη χρηματοοικονομική κρίση.