Η μηχανή που σώζει τον κόσμο

Αν τον παρατηρήσουμε προσεκτικά, θα δούμε ότι «φέρνει» λιγάκι στον «Ε.Τ.» του Στίβεν Σπίλμπεργκ. Δύο τεράστιοι προβολείς που μοιάζουν με κιάλια βρίσκονται στη θέση των ματιών. Βουίζει αντί να μιλάει. Οι κινήσεις του, σχετικά αργές. Και θέλει παρέα γιατί είναι μόνος. Απελπιστικά μόνος, αν εξαιρέσεις τη «φιλενάδα» του, μια κατσαρίδα- την πιο συμπαθητική κατσαρίδα στην ιστορία του θεάματος. Το όνομά του, WΑLL-Ε, αρχικά από το Waste Αllocation Load Lifter Εarth-Class, που θα μπορούσε να μεταφραστεί ως «Ανυψωτής φορτίων αποβλήτων κατηγορίας Γης»…

Ιδού το τελευταίο επίτευγμα κινουμένων σχεδίων της Ρixar, της εταιρείας που μας έχει δώσει αξέχαστα καρτούν, από τα «Τoy Story» και τον «Μπαμπούλα ΑΕ» ως το «Ψάχνοντας τον Νέμο», τους «Απίθανους» και τον περυσινό «Ρατατούη». Ο WΑLL-Ε είναι ο Ροβινσώνας Κρούσος σε έναν προ πολλού νεκρό πλανήτη- κανένας άλλος από τον δικό μας. Ενα αρχαϊκής τεχνολογίας ρομπότ με ψυχή που θα ζήλευε ακόμη και ο πιο ευαίσθητος άνθρωπος του κόσμου.

Περίπου επτακόσια χρόνια μπροστά από το σήμερα οι άνθρωποι έχουν μεταφερθεί στο Διάστημα. «Μεταμορφωμένοι» σε παχύσαρκα «τέρατα», περνούν τις ημέρες τους στην αδράνεια κάνοντας βόλτες ξαπλωμένοι σε οχήματα που θυμίζουν μηχανοκίνητες σεζλόνγκ και τρώγοντας μόνο junk food. Πλαδαρά όντα χωρίς κανένα ενδιαφέρον.

Την ίδια ώρα, έτη φωτός μακριά, η Γη έχει την όψη ενός απέραντου μαυσωλείου σιδερικών και μηχανημάτων ξεπερασμένων τεχνολογιών. Ξεχασμένος στον πάλαι ποτέ πλανήτη των ανθρώπων, ο WΑLL-Ε είναι ο επιτηρητής όλων αυτών των νεκρών αντικειμένων. Εχει όμως απίστευτη περιέργεια, αναζητεί διαρκώς απαντήσεις σε όλα και συλλέγει ό,τι βρίσκει μπροστά του. Στη συλλογή του θα βρούμε γλόμπους, κούκλες, κύβους του Rubik και κομπιούτερ της Αpple. Θα βρούμε επίσης μια βιντεοκασέτα, τη μοναδική βιντεοκασέτα που έχει παραμείνει άθικτη στον πλανήτη. Είναι μια κόπια του μιούζικαλ «Ηello Dolly!» το οποίο ο WΑLLΕ βλέπει και ξαναβλέπει χαζεύοντας νούμερα όπως το «Ρut on your Sunday clothes» και «Οut there». Τα χαζεύει και βουρκώνει.

Μέσα στην απέραντη μοναξιά του – ίσως χάρη σε αυτήν- ο WΑLL-Ε είναι μια μηχανή που έχει αποκτήσει προσωπικότητα, μας λέει η πανέμορφη αυτή ταινία που κάνει θραύση όπου προβάλλεται (μόνο στην Αμερική έχει ξεπεράσει το φράγμα των 200.000.000 δολαρίων). Είναι ένα ρομπότ με συναισθήματα. Για την ακρίβεια, ο WΑLL-Ε είναι το μοναδικό «πράγμα» σε ολόκληρο το Σύμπαν που αισθάνεται.

Το μόνο που χρειάζεται είναι έναν σύντροφο για να μοιραστεί τα συναισθήματά του. Κάπως έτσι εισέρχεται στην ιστορία η Εύα ή καλύτερα η ΕVΕ, όπως είναι τα αρχικά της που παραπέμπουν στις λέξεις Εxtra Τerrrestial Vegetation Εvaluator (Εξωγήινος εκτιμητής βλάστησης). Ρομπότ επίσης αλλά καμία σχέση με την τεχνολογία του WΑLL-Ε. Είναι σαν να συγκρίνεις τα σήματα καπνού που χρησιμοποιούσαν ως μέθοδο επικοινωνίας οι Ινδιάνοι με το πιο σύγχρονο κινητό τηλέφωνο της εποχής μας. Η ΕVΕ, που είναι άκρως επιθετική και δεν χαρίζει σε κανέναν κάστανα, έχει κατεβεί στη Γη για να τη «σκανάρει» αναζητώντας εναπομείναντες ζωντανούς οργανισμούς. Βρίσκει έναν. Κάποιο φυτό δεν έχει ακόμη μαραθεί. Αποστολή της να το μεταφέρει στον γαλαξία.

Ο WΑLL-Ε θα την ακολουθήσει. Είναι τρελά τσιμπημένος μαζί της…

Με ασπίδα την αγάπη
«Βρίσκω μάλλον στενόμυαλη την ιδέα ότι ο WΑLL-Ε είναι μια αναφορά στη σημερινή περιβαλλοντική κρίση του πλανήτη μας που ακούω συχνά» μας είπε πριν από λίγο καιρό στην Ολλανδία, όπου έγινε η πανευρωπαϊκή πρoώθηση του «WΑLL-Ε», ο 43χρονος Αντριου Στάντον, το μέλος της Ρixar που είχε τη σκηνοθετική εποπτεία της ταινίας. «Ο καθένας βεβαίως έχει το δικαίωμα να το σκεφθεί, οι προθέσεις μας όμως ουδεμία σχέση είχαν με αυτή την ιδέα». Για τον Στάντον, ένα από τα πρώτα μέλη της Ρixar που στα 38 του σκηνοθέτησε το εξίσου αριστουργηματικό «Ψάχνοντας τον Νέμο», τα νήματα της ιστορίας του «WΑLL-Ε» κινούνται αποκλειστικά από την έννοια της αγάπης. «Για μένα» λέει με πάθος ο σκηνοθέτης «πυρήνας της ταινίας και αρχικός στόχος μου ήταν ένας:“Μια παράλογη αγάπη νικά τον προγραμματισμό της ζωής”. Ενα ρομπότ ερωτεύεται ένα άλλο ρομπότ με φόντο ένα Σύμπαν από το οποίο έχει χαθεί ο στόχος του να ζεις.Βρήκα ποίηση στην ιδέα ότι η ανθρωπότητα κερδίζει μια δεύτερη ευκαιρία χάρη στον έρωτα δύο μηχανών».

Η ιδέα του μοναχικού ρομπότ που έχει μείνει ξεχασμένο στη Γη «γεννήθηκε» σε ένα διάλειμμα για μεσημεριανό φαγητό που έκαναν τα σαΐνια της Ρixar μια ημέρα του καλοκαιριού του 1994. «Πετούσαν» στο τραπέζι σκόρπιες ιδέες που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν στο μέλλον και μία από αυτές ήταν ο «WΑLL-Ε». Ηταν μια ιδέα του ιδίου του Στάντον, ο οποίος όταν την είπε δεν είχε καμία απολύτως ιστορία στα χέρια του. «Το μόνο που είχα στα χέρια μου ήταν η σκέψη ενός ρομπότ που έμεινε με ανοιχτό τον διακόπτη στην εγκαταλελειμμένη Γη» είπε. «Σκεφτόμουν επίμονα τι θα μπορούσε να γίνει αν ο μόνος ανθρώπινος οργανισμός στο Διάστημα ήταν μια…μηχανή».

Θα περνούσαν χρόνια ώσπου ο «WΑLL-Ε» να έπαιρνε τον δρόμο της υλοποίησης. Ο Στάντον άρχισε να επεξεργάζεται βαθύτερα την ιστορία την εποχή που η Ρixar δούλευε ακόμη το πρώτο «Τoy Story». Εγραψε τη μισή ιστορία του «WΑLL-Ε» μέσα σε μία μόλις εβδομάδα και πολλά χρόνια αργότερα, όταν το σχέδιο πήρε το «πράσινο φως», ολοκλήρωσε το σενάριο με τη συνδρομή του Τζιμ Ρίρντον, υπευθύνου για την παραγωγή περίπου 150 επεισοδίων των «Simpsons». Η αρχική πλεύση των σεναριογράφων έκλινε περισσότερο προς την κωμωδία, ώσπου έγινε αντιληπτό ότι αυτό που στην πραγματικότητα είχαν στα χέρια τους ήταν ένα love story.

Σε ό,τι αφορά την αισθητική της ταινίας, ο Στάντον δεν έκρυψε τις κινηματογραφικές επιρροές του με δάνεια από ταινίες όπως το «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, το «Αλιεν» και το «Βlade Runner» του Ρίντλεϊ Σκοτ αλλά και οι «Στενές επαφές τρίτου τύπου» του Σπίλμπεργκ. Η Σιγκούρνεϊ Γουίβερ, π.χ., πρωταγωνίστρια των ταινιών «Αλιεν», δίνει τη φωνή της στον κεντρικό ηλεκτρονικό εγκέφαλο του διαστημοπλοίου των ανθρώπων, ο οποίος από την πλευρά του είναι μια ξεκάθαρη αναφορά στον περίφημο ΗΑL2000 του «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος». Ασφαλώς, για μία ακόμη φορά η Ρixar δούλεψε με απίστευτη σχολαστικότητα σε ό,τι αφορούσε τις έρευνες που έγιναν για την πιστή αποτύπωση των πραγμάτων που επρόκειτο να παρουσιαστούν στην οθόνη. Διόλου τυχαία μότο της εταιρείας είναι «Αλήθεια στα υλικά». «Αυτό που μας ενδιέφερε δεν ήταν να δείξουμε πώς θα είναι το μέλλον αλλά πώς θα μπορούσε να είναι,κάτι που θεωρούμε περισσότερο αξιόλογο». Οι συναντήσεις με επιστήμονες της ΝΑSΑ που κατασκευάζουν αληθινά ρομπότ και οι επισκέψεις σε «νεκροταφεία μηχανημάτων» συνδυάστηκαν με τις εμπνεύσεις της στιγμής, όπως ο σχεδιασμός των ματιών του WΑLL-Ε. Τον σκέφτηκε ο Τζέισον Ντίμερ (υπεύθυνος των ηρώων της ταινίας) κατά τη διάρκεια ενός αγώνα του μπέιζμπολ, όταν είδε κάποιους θεατές να χρησιμοποιούν κιάλια.

Το «WΑLL-Ε» θα προβληθεί στις ελληνικές αίθουσες μέσα στον Σεπτέμβριο.