Χαρτογράφησαν το γονιδιακό ντόμινο που οδηγεί στον καρκίνο

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Αμερικανοί ερευνητές χαρτογράφησαν τη διαδοχή των γενετικών αλλαγών που πυροδοτούν την εμφάνιση δύο εκ των πιο θανατηφόρων μορφών καρκίνου, του εγκεφάλου και του παγκρέατος. Η νέα αυτή αναλυτική αποτύπωση της διαδικασίας που μετατρέπει τα φυσιολογικά κύτταρα σε καρκινικά δείχνει μια νέα προσέγγιση αντιμετώπισης της νόσου αλλά και πιθανώς πιο έγκαιρης διάγνωσής της.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα γονίδια που ευθύνονταν για την εμφάνιση όγκου στον εγκέφαλο ενός ατόμου ήταν διαφορετικά από τα αντίστοιχα «ένοχα» γονίδια που ήταν υπαίτια για τον καρκίνο του εγκεφάλου ενός άλλου ασθενούς. Η διαπίστωση αυτή μαρτυρεί κατ΄ αρχάς την πολυπλοκότητα του καρκίνου, γεγονός βέβαια που θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι απογοητευτικό στη μάχη που δίνουν οι γενετιστές με τη νόσο. Ωστόσο τα νέα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι ομάδες φαινομενικώς ετερόκλητων γονιδίων λειτουργούν μέσω των ίδιων μονοπατιών. Η ανακάλυψη αυτή δείχνει ότι οι ερευνητές μάλλον πρέπει να αλλάξουν… δρόμο στις μελέτες τους και αντί να αναπτύσσουν φάρμακα τα οποία στοχεύουν ένα και μόνο γονίδιο τη φορά, να δημιουργούν θεραπείες που έχουν στόχο ολόκληρα μονοπάτια τα οποία αποτελούν κοινές «οδούς» για την εμφάνιση καρκίνου στους περισσότερους ασθενείς. Σύμφωνα με τους ειδικούς σε θέματα γενετικής του καρκίνου, τα καινούργια ευρήματα που προέρχονται από τρεις μελέτες, οι οποίες δημοσιεύονται στις έγκριτες επιθεωρήσεις «Science» και «Νature», αποτελούν ορόσημο. Οι νέοι χάρτες που δημιουργήθηκαν από τους ερευνητές δεν περιλαμβάνουν μόνο μεταλλαγμένα γονίδια. Καταγράφουν την έλλειψη γονιδίων, την εμφάνιση επιπλέον γονιδίων, καθώς και γονίδια που υπερλειτουργούν ή αντιθέτως υπολειτουργούν. Ετσι για πρώτη φορά οι επιστήμονες ρίχνουν την πιο προσεκτική ματιά ως σήμερα στους ανθρώπινους όγκους.

Διαφορετικές ερευνητικές ομάδες με επικεφαλής ειδικούς από το Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς εξέτασαν περισσότερα από 20.000 γονίδια όγκων που προέρχονταν από 24 ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος, καθώς και από 22 ασθενείς με την πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του εγκεφάλου, το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα. Παράλληλα σε ξεχωριστή μελέτη ειδικοί 18 διαφορετικών αμερικανικών κέντρων που χρηματοδοτήθηκαν από την αμερικανική κυβέρνηση στο πλαίσιο του προγράμματος «Cancer Genome Αtlas» (Ατλας του Γονιδιώματος του Καρκίνου) ανέλυσαν 600 γονίδια που συνδέονταν με όγκους γλοιοβλαστώματος 206 ασθενών. Οι ερευνητές από το Τζονς Χόπκινς εντόπισαν εκατοντάδες γενετικές μεταλλάξεις- μεταξύ αυτών ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίαζε ένα γονίδιο που ονομάζεται ΙDΗ1. Οπως φάνηκε, το 12% των ασθενών με γλοιοβλάστωμα, κυρίως των νεαρών, έφερε μια μεταλλαγμένη έκδοση του γονιδίου που προσέφερε μεγαλύτερη επιβίωση: 3,8 χρόνια κατά μέσο όρο σε σύγκριση με 1,1 έτος για τους ασθενείς χωρίς τη μετάλλαξη.

Πάντως το σημαντικότερο εύρημα όλων αφορούσε το γενετικό «χάος» που διέπει τον καρκίνο καθώς κανένας όγκος δεν ήταν ίδιος με τον άλλον. Ωστόσο, αν δοθεί πλέον έμφαση στα κοινά μονοπάτια που ακολουθεί ο καρκίνος- εντοπίστηκαν 12 τέτοια μονοπάτια που ήταν μη φυσιολογικά σχεδόν σε όλους τους όγκους του παγκρέατος-, τότε η αντιμετώπισή του θα είναι πιο εύκολη, πιστεύουν οι ειδικοί.