Η κυκλική οικονομική ανάλυση των τιμών αγνοεί τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης
Μοιάζει σαν να ήταν μόλις χθες που οι αναλυτές μάς έλεγαν σε όλους τους τόνους ότι η παγκόσμια προσφορά εμπορευμάτων δεν θα μπορούσε να ικανοποιήσει την αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης. Η ικανότητα του ανθρώπου να θρέψει έναν αυξανόμενο πληθυσμό βρισκόταν και πάλι υπό αμφισβήτηση. Στην παρουσίαση των αξεπέραστων εμποδίων οι αναλυτές «πετούσαν» έτσι μια «Κίνα» ή μια «Ινδία». Οι τιμές του καλαμποκιού, του σιταριού και του ρυζιού- ναι, του ρυζιού, αυτού του φθηνού συνοδευτικού του κρέατος- αυξήθηκαν πέρυσι. Οι νεομαλθουσιανοί βγήκαν στο προσκήνιο, μαζί με τους ξαδέλφους τους, τους ενθουσιώδεις με τις υψηλές τιμές του πετρελαίου. «Περίμενα, από τη βεράντα μου στο Μανχάταν,να δω τις τιμές του καλαμποκιού να εκτινάσσονται» λέει ο Μάικλ Αρονστάιν, πρόεδρος της Μarketfield Αsset Μanagement στη Νέα Υόρκη.
«Φανταστείτε την έκπληξή μου όταν έμαθα την περασμένη εβδομάδα ότι η πτώση των τιμών των εμπορευμάτων πηγάζει από την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης παγκοσμίως, η οποία μειώνει τη ζήτηση των πρώτων υλών. Ηταν σαν κάποιος να είχε πατήσει ένα κουμπί και η παγκόσμια ζήτηση να αντιστρεφόταν».«Πρέπει να βρούμε μια εκλογίκευση» παραδέχεται ο Αρονστάιν, ο οποίος πιστεύει ότι η επταετής ανοδική αγορά έχει πλέον τελειώσει.
Στην πραγματικότητα, αυτό που βλέπουμε είναι απλώς η αδύναμη ζήτηση να αντικαθιστά την ισχυρή ζήτηση στην εξήγηση της κίνησης των τιμών των εμπορευμάτων. Μία από τις εκδοχές αυτής της συνηθισμένης και ανόητης ανάλυσης είναι η άποψη ότι η πτώση των τιμών ενέργειας, τροφίμων και μετάλλων- αποτέλεσμα της αδύναμης ζήτησης- θα οδηγήσει με τη σειρά της σε ισχυρότερη ζήτηση.
Εγώ ονομάζω αυτή τη σχολή οικονομικής ανάλυσης «κυκλική». Δεν νοιάζεται εάν η σκέψη της ταιριάζει με τον πιο βασικό νόμο των μικροοικονομικών: τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Εάν η αδύναμη ζήτηση (για φυσικά εμπορεύματα ή και για επένδυση και κερδοσκοπία) στέλνει κάτω τις τιμές, αυτό απεικονίζεται με μια μετατόπιση της καμπύλης της ζήτησης προς τα κάτω. Πώς, τότε, μια μείωση των τιμών θα μπορούσε να τονώσει τη ζήτηση; Ιδιαίτερα καθώς, π.χ., στην ενέργεια η καμπύλη της προσφοράς είναι ανελαστική βραχυπρόθεσμα και περιορισμένη μακροπρόθεσμα. Ο λόγος που οι τιμές πέφτουν είναι γιατί παραγωγοί και καταναλωτές ζητούν λιγότερες ποσότητες απ΄ ό,τι πριν για κάθε δεδομένη τιμή. Και η μετατόπιση της καμπύλης σημαίνει χαμηλότερη τιμή και μικρότερη, όχι μεγαλύτερη, ζητούμενη ποσότητα. Αν θέλουμε να παραμείνουμε στις βασικές αρχές και όχι στις συγχύσεις που τόσο εύκολα κυκλοφορούν.
