Μοσχαράκια… 18 καρατίων και ζέβρες σε φορμαλδεΰδη

Ενα μοσχαράκι με χρυσά κέρατα και οπλές 18 καρατίων διατηρημένο σε φορμαλδεΰδη. Ενα αντίγραφο διάσημου βιτράιγ από τον καθεδρικό του Ντάραμ, φτιαγμένο από χιλιάδες πολύχρωμα φτερά αληθινών πεταλούδων. Μια καρδιά ταύρου τρυπημένη με μαχαίρι. Μια ζέβρα σε δεξαμενή φορμαλδεΰδης με λευκό πλαίσιο. Πρόκειται για μερικά μόνο από τα έργα, 233 στο σύνολο, από το νέο σώμα δουλειάς του Ντέιμιεν Χερστ με τίτλο «Ομορφα μέσα στο κεφάλι μου».

Γεννημένος το 1965 στο Μπρίστολ, ο Ντέιμιεν Χερστ έκανε μεγάλη αίσθηση ανάμεσα στο 1988 και στο 1990, μεταξύ άλλων με την ομαδική έκθεση «Freeze», την οποία είχε επιμεληθεί. Αγαπημένο παιδί του δαιμόνιου συλλέκτη Τσαρλς Σάατσι, έχει κατά καιρούς «φιλοτεχνήσει» διάφορα αναπάντεχα αντικείμενα, όπως έναν καρχαρία-τίγρη ή μια αγελάδα και ένα μοσχαράκι χωρισμένα στα δύο, όλα κλεισμένα σε δεξαμενές με φορμαλδεΰδη, δίχως να έχει ποτέ αφήσει το προσκήνιο της σύγχρονης τέχνης. Και αν η σημασία του έργου έχει κατά καιρούς αμφισβητηθεί από πολλούς, αυτό που δεν έχει αμφισβητηθεί ποτέ είναι η εμπορική δεξιότητά του.

Ετσι και τώρα, ο δαιμόνιος Βρετανός δεν παρουσιάζει απλώς ένα νέο σώμα δουλειάς, αλλά το κάνει με ολωσδιόλου αναπάντεχο τρόπο: προσφέρει τα έργα κατευθείαν σε δημοπρασία, από τον oίκο Sotheby΄s, αποκλείοντας ουσιαστικά από τη διαδικασία πώλησης και τους δύο ισχυρότατους γκαλερίστες του, τον Τζέι Τζόπλινγκ της γκαλερί White Cube στο Λονδίνο, και τον Λάρι Γκαγκόζιαν, της γκαλερί Gagosian στη Νέα Υόρκη. Η κίνηση αυτή του Χερστ αποτελεί πρόκληση για μια σχέση που θεωρείται λίγο ως πολύ δεδομένη στον κόσμο της τέχνης, αυτή του καλλιτέχνη με τον γκαλερίστα του. Οι γκαλερί κάποιες φορές κρατούν ως και 60% της τιμής πώλησης των έργων και, ειδικά οι πιο νέες, δρουν ως μάνατζερ, κατευθύνοντας συνολικά τη σταδιοδρομία των καλλιτεχνών. Φυσικά, η περίπτωση του Χερστ είναι διαφορετική από των περισσοτέρων, καθ΄ ότι έχει τη δύναμη να κάνει τέτοιο. Παρά τις φήμες ότι τόσο ο Τζόπλινγκ όσο και ο Γκαγκόζιαν είναι σφοδρά ενοχλημένοι από την κίνηση αυτή, κανένας τους δεν εξέφρασε τίποτε δημόσια παρά υποστήριξη για το εγχείρημα. Ο Λάρι Γκαγκόζιαν, μάλιστα, δήλωσε ότι η γκαλερί του θα στείλει εκπρόσωπο στη δημοπρασία για να «χτυπήσει» κάποια έργα. Για άλλη μία φορά ο Χερστ έχει κάνει διάφορους κριτικούς να πνέουν μένεα εναντίον του, κατηγορώντας τον ότι το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι η αυτοπροβολή του. Ο ίδιος όμως φαίνεται μάλλον σίγουρος για τις κινήσεις του, δηλώνοντας ότι πιστεύει πως οι δημοπρασίες «είναι μια φυσική εξέλιξη για τη σύγχρονη τέχνη». Πράγματι, οι μεγάλοι οίκοι δημοπρασιών, που παραδοσιακά περιορίζονται στη λεγόμενη δευτερογενή αγορά, δηλαδή στις μεταπωλήσεις, ολοένα περισσότερο εμφανίζονται να διακινούν απευθείας έργα καλλιτεχνών, ειδικά όπως ο Χερστ ή ο αμερικανός Τζεφ Κουνς.

Η δημοπρασία με έργα του Χερστ θα γίνει στις 15 και 16 Σεπτεμβρίου και αναμένεται να προσελκύσει 65-90 εκατ. στερλίνες.